Ξέρετε που είναι το Δελβινάκι; Αν δεν έχετε καμία σχέση με την περιφέρεια της Ηπείρου, πιθανότατα να το ακούτε για πρώτη φορά. Βρίσκεται 70 χιλιόμετρα έξω από τα Ιωάννινα, σε ύψος 700 μέτρων ανάμεσα στα βουνά Κασιδιάρη και Κουτσοκράνα. Είναι γνωστό για την ομορφιά του αλλά και για την παράδοση του στο πολυφωνικό τραγούδι. Από εκεί μάλιστα έλκει και την καταγωγή του και ο μεγάλος «μαέστρος» της ελληνικής παραδοσιακής μουσικής, Πετρολούκας Χαλκιάς. Οι κάτοικοι του είναι μερικές εκατοντάδες. Κάποιοι από αυτούς είναι παιδιά, και για αυτά θα μιλήσουμε σε αυτό το άρθρο.
Αφορμή είναι η πρωτοβουλία «Η Ενέργεια για Ζωή Ταξιδεύει», ένα πρόγραμμα που υλοποιείται από την αστική μη κερδοσκοπική εταιρεία «Άγονη Γραμμή Γόνιμη» με αποκλειστικό χορηγό τον Όμιλο ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ, τελεί υπό την αιγίδα του Υπουργείου Πολιτίσμου, Παιδείας και Θρησκευμάτων, έχει την υποστήριξη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και πραγματοποιείται μέσα στο διάστημα Οκτώβριος – Μάιος σε δώδεκα όχι και τόσο κοντινούς στην Αθήνα προορισμούς. Στην οργάνωση των εργαστηρίων συνεργάζονται επίσης ΜΚΟ, μουσεία, πολιτιστικές ομάδες, ιδρύματα, ινστιτούτα και φορείς που έχουν οικολογικά ενδιαφέροντα ή ασχολούνται με την προστασία του περιβάλλοντος. Τα κριτήρια επιλεξιμότητας των προορισμών του Προγράμματος διαφοροποιούνται από χρονιά σε χρονιά. Για παράδειγμα, στο δεύτερο κύκλο του Προγράμματος εντάχθηκαν πέρα από νησιά της άγονης γραμμής και απομακρυσμένες ηπειρωτικές περιοχές της Ελλάδας. Πιο συγκεκριμένα, επιλέχθηκαν για πρώτη φορά σχολεία από πέντε χωριά της Ηπείρου όπου ο αριθμός των μαθητών δεν ξεπερνά τους δέκα ενώ εντάχθηκαν και σχολεία με δύο μόνο μαθητές. Αντίστροφα, στο Ληξούρι επιλέχθηκαν σχολεία με μεγάλο αριθμό μαθητών όπου τα μαθήματα γίνονται όχι σε σχολικό κτίριο αλλά σε κοντέινερ.
Καλά όλα αυτά, τι έγινε όμως στο Δελβινάκι;
Απώτερος σκοπός του εγχειρήματος αυτού είναι η ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των παιδιών σχετικά με τα κυριότερα περιβαλλοντικά ζητήματα, τους τρόπους σεβασμού της περιβαλλοντικής μας κληρονομιάς και διαφύλαξης των αποθεμάτων του φυσικού περιβάλλοντός μας, την αειφόρο ανάπτυξη καθώς και τις μεθόδους διαχείρισης της ενέργειας. Ουσιαστικά το πρόγραμμα ταξιδεύει τη σχετική γνώση προκειμένου να τη διασπείρει σε απομακρυσμένες περιοχές της Ελλάδας. Οπότε σε αυτό το πλαίσιο, στις 4 Μαΐου μοιράστηκαν 12 ποδήλατα στους μαθητές της περιοχής και δημιουργήθηκαν και οι κατάλληλες υποδομές ώστε να είναι ευκολότερη η χρήση του ποδηλάτου. Έτσι, δημιουργήθηκαν σημεία στάθμευσης των ποδηλάτων με ειδικά διαμορφωμένες μπάρες στον προαύλιο χώρο του σχολείου και την πλατεία του Χωριού. Μέσω της εν λόγω δράσης, επιδιώκεται η προβολή της ποδηλασίας ως του πιο οικολογικού και αγχολυτικού τρόπου μετακίνησης. Σύμφωνα με τα λεγόμενα των ανθρώπων της πρωτοβουλίας «η προσφορά αυτή στοχεύει στη χρήση του ποδηλάτου ως καθημερινό μέσο μετακίνησης των μαθητών. Απώτερος στόχος είναι η ευασθητοποίηση των παιδιών και η προσπάθεια στροφής προς μια φιλική προς το περιβάλλον συμπεριφορά και στάση.»
Πως είναι άραγε όμως η καθημερινότητα εκεί; «Η ζωή στο Δελβινάκι είναι γεμάτη από μυρωδιές φύσης και φρεσκοκομμένων προϊόντων του κήπου από τις οικολογικές καλλιέργειες και την ντόπια κτηνοτροφία. Είναι ένας τόπος πλούσιος σε πολιτισμικές καταβολές με κατοίκους γεμάτους όρεξη για γνώση και εξερεύνηση. Εγκάρδιοι άνθρωποι, αγωνιστές, ενθουσιώδεις μαθητές, δάσκαλοι με δυνατό κίνητρο. Λίγοι οι μαθητές, άρα έχουν το προνόμιο του «ιδιαίτερου» μαθήματος. Υπάρχει ανάγκη για καινούρια ερεθίσματα, και η σύνδεση με την υπόλοιπη Ελλάδα είναι καλοδεχούμενη, θεμιτή, και κάποιες φορές ίσως αναγκαία, ιδιαίτερα κατά τους χειμερινούς μήνες. Η σύνδεση αυτή προσφέρει σχέσεις αμφίδρομες, εμπλουτιστικές και γεμάτες.»
Εγκάρδιοι και ωραίες μυρωδιές δεν συναντάς, όμως, μόνο εκεί αλλά και στους υπόλοιπους προορισμούς. Παρόλα αυτά η κρίση δεν κοιτά ομορφιές. Όπως μας ενημέρωσαν από την πρωτοβουλία «Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού μας, συναντήσαμε σχολεία με σοβαρές ελλείψεις στον υλικοτεχνικό εξοπλισμό, αλλά και με λειτουργικές δυσκολίες όπως ο μη έγκαιρος προγραμματισμός για τη μεταφορά των μαθητών από διαφορετικούς οικισμούς στο σχολείο. Τέλος, η θέρμανση των σχολείων ήταν ένα ζήτημα που απασχόλησε και προβλημάτισε τη φετινή χρονιά ιδιαίτερα σε περιοχές όπου οι χαμηλές θερμοκρασίες διαρκούν περισσότερους μήνες.» Τα προβλήματα αρκετά αλλά ευτυχώς η διάθεση και η ενέργεια για ζωή είναι περισσότερη και ταξιδεύει.