«Η νίκη ήταν καθαρή νίκη του Ερντογάν. Δεν ήταν ούτε νίκη του Κόμματος της Δικαιοσύνης και της Αναπτύξης (ΑΚP), ούτε νίκη του Νταβούτογλου», τονίζει ο ανταποκριτής απ’την Κωνσταντινούπολη για την Ελευθεροτυπία επί σειρά ετών και σήμερα για το Αθηναϊκό Πρακτορείο (ΑΠΕ) Αρης Αμπατζής. Ανήκει σε αυτούς που θεωρούσαν σχεδόν απίθανη μια σχεδόν καθαρή νίκη του ΑΚΡ: «Δεν φαινόταν με τίποτα. Η μοναδική εταιρεία που διενήργησε γκάλοπ έδινε βεβαίως στο Κόμμα της Δικαιοσύνης και της Ανάπτυξης 47%. Ήταν όμως η μοναδική. Ξέρουμε ότι έγινε τρομερή επίθεση στους Κούρδους από τους οποίους υπήρξε διαρροή ψήφων προς τον Ερντογάν. Και ο Νταβούτογλου επηρέασε πολύ στη βάση του ακροδεξιού εθνικιστικού κόμματος ΜHP, που έπεσε στο 12%. Δηλαδή, ένα 4% το απορρόφησε το ΑΚΡ κάνοντας τρομερή δουλειά στις τοπικές οργανώσεις της κεντρικής Τουρκίας. Ετσι πήραν την πλειοψηφία».
Την επόμενη μέρα των εκλογών πώς είναι τα πνεύματα; «Ένα 50% ζητωκραυγάζει και το υπόλοιπο 50% φοβάται. Υπάρχει μια διπλή Τουρκία. Στην μερίδα όσων φοβούνται βρίσκεις και τους υποστηρικτές της άποψης ότι οι βομβιστικές επιθέσεις στην Αγκυρα έχουν αυτουργό τον Ερντογάν. Η φοβερή στοχοποίηση των Κούρδων και ο εκφοβισμός πάντως αυτή τη φορά πέρασαν, σε αντίθεση με την επίθεση στο Ντιγιαρμπακίρ, πριν τις εκλογές του Ιουνίου, που λειτούργησε κατά του Ερντογάν.»
Δεκατρείς έδρες χωρίζουν τον Ερντογάν από την επιβολή των συνταγματικών αλλαγών που θα τον μετατρέψουν σε παντοκράτορα, ένα νέο σουλτάνο: «Δεκατρείς ψήφους θα τις αγοράσει», διαπιστώνει ο Αμπατζής. «Δεν υπάρχει περίπτωση να αφήσει αυτή την ευκαιρία για συνταγματικές αλλαγές να πάει χαμένη. Μπορεί να κάνει συμμαχία με ένα από τα τρία ή με τα δύο κόμματα της αντιπολίτευσης. Μπορούν να στηρίξουν την όποια αναθεώρηση του Συντάγματος, αλλά σίγουρα όχι μια μετάβαση σε ερντογανικό σύστημα».
«Ούτε καν στο Κόμμα της Δικαιοσύνης και της Ανάπτυξης (ΑΚΡ) δεν περίμεναν νίκη με τέτοια ένταση», διαπιστώνει ο ανταποκριτής του MEGA από την Κωνσταντινούπολη και εκδότης της ομογενειακής εφημερίδας «Ηχώ», Ανδρέας Ρομπόπουλος. Τι οδήγησε στη νέα νίκη του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν; «Μετά τις εκλογές της 7ης Ιουνίου μελέτησαν στο ΑΚΡ τα λάθη της τελευταίας προεκλογικής περιόδου. Ο Ερντογάν αποσύρθηκε απ’τις πλατείες. Δούλεψαν επίσης συστηματικά για να τονωθεί το προφίλ του Νταβούτογλου, ο οποίος ενώ ανήκει στο πρώτο κόμμα της χώρας δεν υπήρχε στη λίστα των δημοφιλέστερων πολιτικών της. Δούλεψε πολύ κι ο κομματικός μηχανισμός ακόμα και σε περιοχές με τους Κούρδους στη βάση. Τελικά, έπιασε ο εκβιασμός «χάος κι ακυβερνησία ή εμείς;».
Ο μεγάλος ηττημένος είναι το αριστερό φιλοκουρδικό κόμμα HDP, η μεγάλη έκπληξη των εκλογών του Ιουνίου. Τι συνέβη; « Εχασε ποσοστά και παρολίγο να μην μπει στη Βουλή γιατί του χρεώθηκε η όξυνση του Κουρδικού, κάτι που ήταν και στόχος της κυβέρνησης. Η ρητορική του Ντεμιρτάς “στηρίζουμε τους Κούρδους στη Βόρεια Συρία” λειτούργησε αρνητικά και στους Κούρδους ψηφοφόρους. Εχασε το HDP ακόμα και στα προπύργιά του στην Νοτιοανατολική Τουρκία. Αλλά όταν είδαν να σκάβονται στις πόλεις τους από το PKK χαντάκια, προτίμησαν το AKP”.
Πώς προκύπτουν τα “κουκιά” του Κόμματος της Δικαιοσύνης και της Ανάπτυξης; «Το 2,5% προήλθε από τους Κούρδους και το 4 ½% από το Κόμμα της Εθνικιστικής Δράσης ΜΗΡ»,εκτιμά ο Ρομπόπουλος. «Το υπόλοιπο 2% είναι ψηφοφόροι του κόμματος της Δικαιοσύνης και της Ανάπτυξης που επαναπαύτηκαν στις περασμένες εκλογές. Νοθεία δεν φαίνεται να έχει γίνει.» Οι εκλογές της 1ης Νοεμβρίου, προσθέτει, «συνδέονται με ένα παγκόσμιο ρεκόρ: 87,5% των τούρκων ψηφοφόρων πήγαν στην κάλπη. Είναι ένα ιστορικό παγκόσμιο ρεκόρ».
«Κέρδισε ο φόβος και το αίμα. Ο κόσμος αποφάσισε μαζικά να κάνει αυτό το απονενοημένο βήμα», λέει στην Popaganda η Φραγκώ Καράογλαν, ανταποκρίτρια απ΄την Κωνσταντινούπολη μέχρι πρόσφατα για ΤΑ ΝΕΑ (η εφημερίδα πλέον δεν έχει ανταποκριτή στη χώρα). «Από το Kόμμα της Εθνικιστικής Δράσης MHP το ΑΚΡ πήρε 2εκ. ψηφοφόρους και από το HDP,που έζησε μια μεγάλη ήττα, 1εκ. Και οι θρησκευόμενοι Κούρδοι φοβήθηκαν και αποφάσισαν να ψηφίζουν Ερντογάν», προσθέτει.
Δεν είναι σίγουρη ότι ο Ερντογάν το πρώτο πράγμα που θα κυνηγήσει είναι οι συνταγματικές αλλαγές που θα ενισχύσουν τη θέση του. «Για την ώρα και τις επόμενες 20 μέρες δεν θα έχουμε κανένα νέο σχετικά. Χρειάζονται 10-12 μέρες μέχρι να βγει το επίσημο εκλογικό αποτέλεσμα, μετά θα πρέπει να σχηματιστεί κυβέρνηση, να ορκιστεί. Βεβαίως, πάντοτε υπάρχει η πιθανότητα να βρεις 13 έδρες. ‘Ομως θα αφήσει να περάσουν κάποιοι μήνες. Είναι τρελαμένος στο 90% , ίσως το υπόλοιπο 10% ακόμη να σκέφτεται».
Το μεγάλο στοίχημα της νέας κυβέρνησης, συνοψίζει ο Ανδρέας Ρομπόπουλος, είναι η νέα κυβέρνηση «να είναι κυβέρνηση όλης της Τουρκίας. Γιατί το 50% δεν τους ψήφισε». Στα στοιχήματα προτάσσει και το «μετριασμό των ορέξεων του Ερντογάν για ένα προεδρικό σύστημα. Γιατί ο Ερντογάν δεν είναι παντοδύναμος με 317 έδρες. Του λείπουν 13 για να αλλάξει το Σύνταγμα αλλά και πάλι με Δημοψήφισμα. Ο λαός μπορεί να το απορρίψει. Μόνο με 367 ψήφους μπορεί να γίνει απευθείας αλλαγή Συντάγματος.»
Για το προσφυγικό, ένα πρόβλημα που επίσης η Τουρκία σηκώνει στις πλάτες της, είναι «η κατάλληλη περίοδος» για να αντιμετωπιστεί, θεωρεί ο συνομιλητής μας. «Μια σταθερή, ισχυρή κυβέρνηση μπορεί να αναλάβει δεσμεύσεις, κάνοντας σαφώς τα παζάρια της και ζητώντας ανταλλάγματα».
