Φωτογραφία: Γεράσιμος Δομένικος/ FOSPHOTOS
Η Βασιλική Γεωργιάδου διδάσκει πολιτική επιστήμη στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας του Παντείου Πανεπιστημίου και είναι από τις πανεπιστημιακούς που έχει ασχοληθεί αρκετά με το φαινόμενο της Ακροδεξιάς στην Ελλάδα και στην Ευρώπη.
Η καταδικαστική απόφαση της Τετάρτης 7 Οκτωβρίου του 2020 ήταν ανακουφιστική και δεν υπάρχει ανάλογο προηγούμενο στο παρελθόν.
Η καθηγήτρια εκτιμά πως η Χρυσή Αυγή σαν κόμμα θα χάσει οποιαδήποτε εκλογική επιρροή, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι θα εξαφανιστεί η ακροδεξιά από τη χώρα μας. Αντίθετα διαχέεται σε άλλος πολιτικούς χώρους.
Μιλήσαμε μαζί της λίγο μετά την ανακοίνωση της απόφασης του δικαστηρίου.
Την περιμένατε την απόφαση; Ήταν μια ανακουφιστική απόφαση. Δεν με εξέπληξε γιατί όλα τα τεκμήρια, έδειχναν ότι θα έπρεπε να υπάρξει καταδικαστική απόφαση, όπως και έγινε. Να το θέσω αντίστροφα, θα ήταν μια πραγματικά δυσάρεστη έκπληξη, αν δεν υπήρχε καταδίκη για τα συγκεκριμένα αδικήματα και για την εγκληματική οργάνωση. Είτε την αναμέναμε είτε όχι, είναι μια ιστορική απόφαση, δεν υπάρχει κάτι το προηγούμενο.
Ούτε στην Ευρώπη. Σωστό παρά το γεγονός ότι υπάρχουν ευρωπαϊκές χώρες, όπως η Γερμανία, όπου έχει αρθεί η άδεια λειτουργίας πολιτικών κομμάτων, που έχουν σχέση με το ναζισμό. Αν εξαιρέσουμε όμως τη Γερμανία που έχει τα χαρακτηριστικά της αμυνόμενης δημοκρατίας, στην υπόλοιπη Ευρώπη δεν υπάρχει κάτι το αντίστοιχο και με αυτή την έννοια θα έλεγα ότι δημιουργεί και μια νέα πραγματικότητα.
Τώρα τι κάνουμε με το μισό εκατομμύριο που τους ψήφισε; Δεν είναι τόσοι πια. Είναι κοντά στις 150.000.
Υπήρχε ένα κοινό που ακολούθησε εγκληματίες του ποινικού δικαίου. Έχετε δίκιο σε αυτό αλλά πρέπει ν’ ακτινογραφήσουμε και αυτό το κοινό. Δηλαδή, η Χρυσή Αυγή δεν ήταν μια συμπαγής οργάνωση σε ότι αφορά την εκλογική της επιρροή. Δεν είχε ψηφοφόρους που να είχαν εμφανίσει στοιχεία κομματικής ταύτισης. Ήταν πιο ρευστό κοινό, τουλάχιστον όσον αφορά το ⅓ του. Βρίσκαμε στις έρευνες, που υπήρχαν ερωτήσεις για τα κίνητρα της ψήφου, όπου εκεί περίπου το ⅓ ήταν εκείνοι που έλεγαν ότι συμφωνούν με την ιδεολογία της οργάνωσης.
Οι υπόλοιποι ήταν περαστικοί. Ακριβώς όπως το λέτε. Περαστικοί, οργισμένοι, ήθελαν να δείξουν κάτι απέναντι στα κατεστημένα κόμματα. Προκειμένου να μπορέσουμε να κάνουμε αυτή την ακτινογραφία της Χρυσής Αυγής, έπρεπε να δούμε από που προήλθαν. Αν πάμε στο Μάιο το 2012, σχεδόν το ⅓ ήταν παλιοί ψηφοφόροι του ΠΑΣΟΚ, λίγο περισσότεροι ήταν από τη Νέα Δημοκρατία και ένα κομμάτι προερχόταν από το ΛΑΟΣ. Τον Ιούνιο του ΄12 έρχονται και ψηφοφόροι από τους ΑΝΕΛ. Είχανε εκλογείς που προέρχονταν από άλλες κομματικές δεξαμενές, υπήρχε μια ρευστότητα και φτάνοντας στις εκλογές του 2019 όπου η Χρυσή Αυγή παίρνει πολύ λιγότερες από τις μισές ψήφους από την προηγούμενη φορά. Είχε γίνει ήδη η άτακτη φυγή και εκτιμώ ότι θα γίνει ακόμα μεγαλύτερη μετά την απόφαση. Γενικά, ο κόσμος δεν ψηφίζει εύκολα στιγματισμένους αλλά επιδραστικά άτομα που θα μπορέσουν να ικανοποιήσουν τα αιτήματά τους. Εδώ, έχουμε το αντίθετο προφίλ. Ακόμα και να έχουν το δικαίωμα του εκλέγεσθαι, είναι ζήτημα αν θα τολμήσουν να κατέβουν πάλι στις εκλογές. Δεν είναι εύκολο πια, είναι μια βαριά απόφαση.
Από εδώ και πέρα τι γίνεται με την ακροδεξιά; Υπάρχουν και εδώ και στην Ευρώπη. Η Ελληνική Λύση είναι αυτή τη στιγμή στη Βουλή. Δεν είναι ότι με την απόφαση αυτή ξαφνικά πετύχαμε μια δημοκρατία που δεν θα έχει αυτή την εθνικολαϊκιστική πτυχή μέσα της. Τους Ναζί βγάλαμε απέξω, αυτούς που είχαν ομάδες κρούσης, μια παραστρατιωτική δύναμη που ήταν μεταμφιεσμένη σε πολιτικό κόμμα. Αυτό είναι που μπαίνει στο περιθώριο αυτή τη στιγμή. Τώρα θα έχουμε και αυτόνομη παρουσία της ακροδεξιάς και σε διάχυσή της σε άλλους χώρους. Σε όλη την Ευρώπη αν δούμε τις στάσεις των ψηφοφόρων, δεν σημαίνει ότι επειδή ψηφίζουν τα κατεστημένα κόμματα, δεν έχουν ξενοφοβία μέσα τους, δεν υπάρχει αντισημιτισμός, αυταρχισμός, ρατσισμός.
Η καθηγήτρια Βασιλική Γεωργιάδου.
Τώρα που λέει ο Μιχαλολιάκος όμως ότι είναι πολιτικός κρατούμενος, μήπως τον κάνει πιο δημοφιλή σ΄ένα αντισυστημικό ακροατήριο από τα δεξιά; Προσπάθησε αλλά δεν πέρασε. Αυτό ήταν το βασικό τους επιχείρημα από το 2015, αυτή ήταν η σημαία τους, αυτό προσπάθησα ν’ αναδείξουν στην Ευρώπη που υπολόγιζαν ότι θα βρουν ακροατές μέσα στους θεσμούς. Δεν πέρασε αυτό το επιχείρημα ότι κάποιοι έχουν δεχθεί άδικες διώξεις. Δεν πέρασε γιατί ήταν πολλά τα εγκλήματά τους και πολύ βίαιες πράξεις. Έχουμε οπτική εικόνα από αυτές τις πράξεις. Καταλαβαίνουμε, ότι δεν ήταν μια κατασκευή του πολιτικού συστήματος εναντίον της Χρυσής Αυγής αλλά μια άμυνα. Αυτή τη στιγμή με τα ελαφρυντικά που επικαλούνται, παλεύουν για την ατομική τους επιβίωση, προκειμένου να πετύχουν μια χαμηλότερη ποινή.
Μιλάμε για υπόκοσμο. Μιλάμε για εγκληματική οργάνωση. Για κάτι σκοτεινό. Εκτός θεσμών, εκτός κοινωνίας.