Γιάννης Κούρτογλου/ FOSPHOTOS
Με τις εκλογές στην Ολλανδία, την Γαλλία και την Γερμανία να έχουν τελειώσει ή να είναι καθοδόν, την κρίση με την Τουρκία να μην εκτονώνεται και το Brexit προ των πυλών το όραμα της ευρωπαϊκής προοπτικής των 27 μοιάζει επισφαλέστερο από ποτέ. Υπάρχουν και οι εσωτερικές αντιφάσεις. Κι ενώ ως «μια ευκαιρία για να έρθει η Ευρώπη πιο κοντά στους πολίτες της και να προωθήσει τις αξίες μας στον κόσμο» βλέπει ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Antonio Tajani την 60η επέτειο της Συνθήκης της Ρώμης (η Διακήρυξη της Ρώμης πρόκειται να υπογραφεί στις 25 Μαρτίου) , υπογραμμίζοντας στο Στρασβούργο την ώρα που οι Ολλανδοί πολίτες όδευαν προς την κάλπη ότι «τώρα, περισσότερο από ποτέ χρειαζόμαστε, σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να αποδυναμώσουμε την ΕΕ», οι ανησυχίες δεν κρύβονται. Υπάρχουν ανακολουθίες εκκωφαντικές.
Είναι χαρακτηριστικό ότι πολλοί ευρωβουλευτές, παρόλες τις ενθουσιώδεις ενωτικές διακηρύξεις και του Ζαν Κλοντ Γιουνκερ χτύπανε το καμπανάκι της διάλυσης, όπως ο Raffaelle Fitto (ΕΣΜ, Ιταλία) και ο Στέλιος Κούλογλου -και δεν είναι οι μόνοι: «Το πλοίο βουλιάζει και θα πρέπει να αναρωτηθούμε γιατί», είπε χαρακτηριστικά στην Ολομέλεια ο Ιταλός ευρωβουλευτής ζητώντας να υπάρξει αλλαγή πολιτικής. «Η Ευρώπη είναι σαν τον Τιτανικό, πηγαίνει προς το παγόβουνο και η ηγεσία της χορεύει αμέριμνη στο κατάστρωμα. Φεύγει η Βρετανία, υπάρχει ευρωσκεπτικισμός παντού, ανεβαίνει η Ακροδεξιά, κι αντί να αντιληφθούν ότι αυτό σχετίζεται με τις πολιτικές λιτότητας παίζουν στο γήπεδο της Ακροδεξιάς όπως είδαμε να συμβαίνει στην Ολλανδία», προσθέτει ο Κούλογλου.
Δεν λείπουν ωστόσο από το Ευρωκοινοβούλιο και οι φωνές των προβοκατόρων, που θέλουν να προκαλέσουν. Όπως του γνωστού κωμικού Μάρτιν Ζόνενμπορν από το σατυρικό γερμανικό κόμμα Die Partei, ο οποίος έχοντας μόλις ψηφίσει την πρωτοφανή παραδειγματική καταδίκη του Πολωνού ευρωβουλευτή Μίκε για τις ρατσιστικές πρόσφατες δηλώσεις του κατά των γυναικών (με μη συμμετοχή του στις συνεδριάσεις του Ευρωκονοβουλίου για 10 μέρες, στέρηση μισθού ενός μηνός και μη αντιπροσώπευση στην Ε.Ε. για ένα χρόνο), μάς πρότεινε ως λύση για τη διάσωση της Ε. Ε . μια ένωση με την Γερμανία στο κέντρο και τα υπόλοιπα ευρωπαϊκά κράτη απλούς δορυφόρους της, θέλοντας να υπογραμμίσει πιθανότατα τον ηγεμονικό ρόλο της. «Όχι μόνο πρέπει να συμβεί, αλλά θα συμβεί», ανέφερε στην Popaganda ο Ζόνενμποργκ, αναγνωρίζοντας ότι τότε η Ένωση δεν θα είναι ακριβώς ευρωπαϊκή αλλά θα έχει μεταλλαχτεί σε αμιγώς γερμανική. Στο πλαίσιο της προσπάθειάς του να μας ταρακουνήσει, έφτασε να προτείνει πως: “πρέπει να πεταχθούν κάποια κράτη έξω από την Ε.Ε.: η Ιρλανδία, οι χώρες του πρώην ανατολικού μπλοκ (όπως η Ουγγαρία που πρέπει να μάθουν τι είναι η Δημοκρατία), και η Ελλάδα».
Κατακρίνει παρόλα αυτά τις πολιτικές Σόιμπλε («Δεν θεωρώ ότι το μοντέλο Σόιμπλε δουλεύει, είναι ένα καπιταλιστικό μοντέλο») κι ελπίζει ότι θα εκλεγεί στις γερμανικές εκλογές ο Μάρτιν Σουλτς. «Θα στοιχημάτιζα ότι θα βγει, αλλά είναι πιο συντηρητικός από αυτό που οι Γερμανοί ψηφοφόροι νομίζουν. Θα ακολουθήσει μια πολιτική με μεγαλύτερη κοινωνική ευαισθησία, είναι ευρωπαϊστής και η εκλογή του θα είναι καλή για κάθε ευρωπαϊκή χώρα».
Η πρόταση που υιοθετεί για την Τουρκία; «Πρέπει να σταλεί γερμανικός στρατός στη χώρα, αν δεν σταματήσει ο Ερντογάν τις τρέλες. Εγώ θα έστελνα το στρατό αμέσως»,λέει.
Θέσεις που εξοργίζουν την μετριοπαθή Μαρία Zοάο Ροντρίγκες, Μέλος του Προεδρείου της Ομάδας των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών και αρμόδια για θέματα Κοινωνικής Πολιτικής και Απασχόλησης καθώς και της Ατζέντας του Ευρωκοινοβουλίου για τις Ολομέλειες, η οποία πριν από όλα προτάσσει τα λάθη που έγιναν στην Ελλάδα από ΔΝΤ και Eurogroup. «Είναι ντροπή όποιος υποστηρίζει ότι η Ελλάδα πρέπει να πεταχτεί από την Ε.Ε.. Είναι βασικό μέλος της ευρωπαϊκής ιστορίας και ένα από τα θύματα της λανθασμένης αρχιτεκτονικής της Ευρωζώνης και των λάθος σχεδιασμών του ΔΝΤ. Παρόλα τα λάθη που έγιναν και στην Ελλάδα, έχουμε μια Ευρωζώνη σε πλήρη ανισορροπία. Η Ελλάδα είναι σήμερα ένας βασικός παράγων στην προσφυγική και στη γεωπολιτική κρίση, λαμβάνοντας υπόψη κι άλλους βασικούς παίκτες στη περιοχή, όπως η Τουρκία, η Ρωσία και φυσικά οι σπαρασσόμενες χώρες της Μέσης Ανατολής.»
Η Ζοάο Ροντρίγκες επενδύσει στο summit για τη νέα διακήρυξη της Ρώμης στις 25 Μάιου, προκειμένου να δοθεί το πράσινο φως για να αναμορφωθεί το ευρωπαϊκό οικονομικό μοντέλο που παραπαίει. «Δεν είναι δυνατό να αντιμετωπίζονται το ίδιο χώρες με 4% και με 40% ανεργία», λέει. «Καθίσταται σαφές ότι κάτι θεμελιώδες πρέπει να διορθωθεί. Εμείς θα πιέσουμε προς αυτή την κατεύθυνση. Όπως και στο να δοθεί περισσότερος χρόνος στην Ελλάδα. Το πρώτο που πρέπει να συμβεί είναι να αλλάξουμε τον τρόπο που το Eurogroup εργάζεται για την Ελλάδα. Πιστεύω η ελληνική οικονομία δεν πρέπει να είναι αντικείμενο εργασίας μόνο των υπουργών Οικονομικών, αλλά του Ευρωπαϊκού συμβουλίου, όχι μόνο λόγω των προβλημάτων της Ευρωζώνης και λόγω της γεωπολιτικής της θέσης.»
Ο Ζαν Κλοντ Γιούνκερ επεσήμανε στις εργασίες της Ολομέλειας ότι δεν πρέπει να αποδυναμωθεί το μέλλον της Ευρώπης με ένα σενάριο «δύο ταχυτήτων». «Δεν θέλω ένα νέο σιδηρούν παραπέτασμα στην Ευρώπη», τόνισε. Μαζί του συμφώνησε ο επικεφαλής των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών Gianni Pittella (o οποίος την Παρασκευή ανακηρύσσεται επίτιμος Αθηναίος δημότης), υποστηρίζοντας «Η Ευρώπη των πολλών ταχυτήτων αποτελεί μόνο μία μέθοδο, και όχι μία στρατηγική. Όσο περισσότερο απειλείται η ΕΕ, τόσο περισσότερο πιστεύω στην Ευρώπη». Στην πράξη τι θα δούμε να συμβαίνει; Ο αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Δημήτρης Παπαδημούλης χαρακτηρίζει τα πέντε σενάρια της Λευκής Βίβλου του Γιουνκερ «απλώς μια συσκευασία. Όταν τα παρουσίασε είχε στο μυαλό του ποια επιδιώκει να προωθήσει. Είναι το σενάριο 3. Αυτό φανερώθηκε από τη συνάντηση που έγινε λίγες μέρες μετά στις Βερσαλλίες με τους ηγέτες των 4 μεγαλύτερων χωρών.»
«Η Λευκή Βίβλος αν δείχνει κάτι είναι μια αμηχανία της ευρωπαϊκής ηγεσίας για το τι μέλει γενέσθαι», προσθέτει ο συνομιλητής μας. «Ειδικά η ιδέα του να προχωρήσουν περισσότερο όσοι θέλουν να κάνουν περισσότερα δεν είναι καινούρια. Υπάρχει ήδη. Έχουμε την Ευρωζώνη που είναι μερικοί από τους 27, έχουμε την Σένγκεν στην οποία είναι επίσης κάποιοι κι όχι άπαντες. Επομένως , δεν είναι η συσκευασία, είναι η ουσία. Τι θα θελήσουν να κάνουν περισσότερο. Κι εκεί λείπει συνειδητά το περιεχόμενο. Γιατί έχει επικρατήσει στις ευρωπαϊκές ηγεσίες και ειδικά στην ευρωπαϊκή Δεξιά κι ακόμα περισσότερο στη γερμανική Δεξιά η ιδέα της Ευρώπης a la carte. Τρέχουμε γρήγορα και προχωράμε ό,τι μας συμφέρει, αυτά που δεν μας συμφέρουν πηγαίνουν σαν χελώνα κι ορισμένα πάνε σαν τον κάβουρα. Επομένως, τα δυο θέματα που πρέπει να δει κανείς είναι σε ποια θα τρέξουμε γρηγορότερα. Θα προχωρήσει ο κοινωνικός πυλώνας, με μίνιμουμ κοινωνικά δικαιώματα για όλους, η φορολογική εναρμόνιση για να αντιμετωπίσουμε τη σκανδαλώδη φοροδιαφυγή των πολυεθνικών, η ευρωπαϊκή αντιμετώπιση του προσφυγικού που την έλλειψή της τη ζούμε έντονα στην Ελλάδα; Θα προχωρήσει το πανευρωπαϊκό σύστημα εγγύησης καταθέσεων, που είναι το μόνο κομμάτι απ’την τραπεζική ενοποίηση που δεν προχωράει γιατί δεν το θέλουν οι Γερμανοί; Είναι τρελό ένας τραπεζικός καταθέτης στη Λισσαβόνα, στη Μαδρίτη ή στην Αθήνα να έχει λιγότερη προστασία από τον τραπεζικό καταθέτη στη Γερμανία. Είναι ακόμη πιο τρελό η FIAT να δανείζεται με 5% και η VOLSKWAGEN με 0%.»
Ο κίνδυνος, διαβλέπει ο κ. Παπαδημούλης, είναι αντί να έχουμε βαθύτερη ενοποίηση να έχουμε εντονότερες διαιρέσεις. «Αντί να προχωρήσει η τραπεζική, η νομισματική ενοποίηση και με κοινωνικά χαρακτηριστικά και αναπτυξιακή ώθηση να έχουμε διαίρεση της ίδιας της Ευρωζώνης. Πρέπει να αποφευχθεί η δημιουργία νέων τειχών ανάμεσα στην Δύση και την Ανατολή μέσα στην Ευρώπη ή μέσα στην Ευρωζώνη ο διαχωρισμός μεταξύ Α και Β’ Εθνικής.»
Ειδικότερα για την Ελλάδα, στόχος στη συζήτηση που μόλις ξεκίνησε και θα προχωρήσει ουσιαστικά μετά τις γερμανικές εκλογές είναι «να παραμείνουμε στην α’ ταχύτητα της ολοκλήρωσης της Ευρώπης και να απαλλαγούμε από την επιτροπεία.»
Το 6ο Σενάριο που δεν παρουσίασε ο Γιούνκερ, αλλά προτείνει ο κ. Παπαδημούλης, είναι «μια Ευρώπη που προχωράει με στόχο την ανάπτυξη, τη σύγκλιση, τη συνοχή, την ολοκλήρωση της νομισματική και τραπεζικής ενοποίησης, με την παράλληλη έντονη εισαγωγή των κοινωνικών χαρακτηριστικών. Αυτό είναι και η μόνη απάντηση που μπορεί να δοθεί στην ανερχόμενη Άκρα Δεξιά. Η Ευρώπη για να προχωρήσει πρέπει να αρέσει πάλι στους πολίτες της. Και για να αρέσει πρέπει να τους προσφέρει αυτά που τους έχει υποσχεθεί: δουλειές, ασφάλεια, Κράτος δικαίου, κοινωνικό Κράτος. Θα είναι το τέλος της ιδέας της ευρωπαϊκής ενοποίησης η επικράτηση της Άκρας Δεξιάς. Θα οδηγήσει στη διάλυση της Ευρώπης.»
Με τη Μεγάλη Βρετανία τονίζει ότι «πρέπει να αποφύγουμε ένα μακροχρόνιο και καυγατζίδικο διαζύγιο». Και αναφέρει ένα δημοκρατικό παράδοξο που δεν έχει ακουστεί ιδιαιτέρως: «Πριν από λίγες ώρες το Βρετανικό Κοινοβούλιο αποφάσισε ότι δεν θέλει να έχει λόγο στην αξιολόγηση των διαπραγματεύσεων για το Brexit. Δηλαδή, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα αποφασίσει μόνο του. Κι αυτό συμβαίνει σε μια χώρα με μακρά παράδοση κοινοβουλευτικής δημοκρατίας. Έτσι η Τερέζα Μέι θα έχει λυμένα τα χέρια της.»
Ο παράγων Τραμπ, εκτιμά τέλος ο κ. Παπαδημούλης, ότι «προσθέτει αβεβαιότητα στις διεθνείς εξελίξεις αλλά ωθεί την Ε.Ε να κινηθεί γρηγορότερα για αν αποφασίσει τα του οίκου της. Είναι ένα επιπλέον επιχείρημα για να τελειώνει και το γεφύρι της Αρτας που λέγεται ολοκλήρωση της β’ Αξιολόγησης και του πακέτου συμφωνίας για μετά το 2018.»
Συγκρατημένα αισιόδοξος δηλώνει και ο Γιώργος Κύρτσος (Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (Χριστιαvoδημoκράτες)/Ν.Δ.) για την Αξιολόγηση, την οποία βλέπει να κλείνει μέσα Απριλίου με Μάιο, προβλέποντας ωστόσο ότι «η ευρωπαϊκή κρίση θα κρατήσει πολλά χρόνια».«Είναι νωρίς να σχολιάσουμε τα 5 σημεία του Γιούνκερ», επισημαίνει. «Έχουμε μπροστά μας τις κρίσιμες εκλογικές αναμετρήσεις από τις οποίες θα προκύψει μια νέα εκλογική γεωγραφία. Αν εκλεγεί η Λεπέν, η Γαλλία θα επιδιώξει να βγει από την Ε.Ε.και το το ευρώ θα καταρρεύσει. Η Γερμανία δεν με φοβίζει. Γιατί και η Μέρκελ και ο Σούλτσ είναι δοκιμασμένοι ευρωπαϊστές. Υπάρχει μια παράδοση στην ΕΟΚ και στην ΕΕ να ξεπερνά τις κρίσεις. Βεβαίως, υπάρχει και το Brexit, είναι ένα κορυφαίο γεγονός που θα δοκιμάσει τη συνοχή των Ευρωπαίων».
Μέχρι και τις γερμανικές εκλογές ο κ. Κύρτσος εκτιμά ότι δεν θα αλλάξει κάτι στο μέτωπο του προσφυγικού. «Με το Δουβλίνο ΙΙ η Μέρκελ στέλνει ένα μήνυμα ότι αυστηροποιεί τους κανόνες εν όψει της εκλογικής αναμέτρησής της. Η Μέρκελ ενδιαφέρεται για το 10% που έχει ξεφύγει προς Άκρα Δεξιά. Κι ο Ερντογάν αν ανεβάζει τους τόνους είναι γιατί ενδιαφέρεται για τα 3 εκ. Τούρκων στη Γερμανία και για το ½ εκ. στην Ολλανδία.»
«Η κρίση με την Τουρκία έχει ημερομηνία λήξης, αλλά όταν παίζεις με τα σπίρτα μπορεί να βάλεις φωτιά. Και η Γερμανία και η Ολλανδία πέσαν στην παγίδα του Ερντογάν”, σχολιάζει ο Στέλιος Κούλογλου (Συνομοσπονδιακή Ομάδα της Ευρωπαϊκής Ενωτικής Αριστεράς/Αριστερά των Πρασίνων των Βορείων Χωρών/ΣΥΡΙΖΑ), ο οποίος χαρακτηρίζει “πλήγμα για την Ε.Ε το Brexit, παρότι η Βρετανία δεν είναι και ο πιο ισχυρός κρίκος στην αλυσίδα».
«Με το Brexit η Ευρώπη δεν θα καταρρεύσει», υποστηρίζει ο Μιλτιάδης Κύρκος (Ομάδα της Προοδευτικής Συμμαχίας των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών-Το Ποτάμι). «Μάλιστα η απώλεια της Βρετανίας θα οδηγήσει σε στενότερη οικονομική σχέση μαζί της. Η Ευρώπη δεν κλυδωνίζεται επειδή φεύγει η Μ.Βρετανία, αλλά γιατί οι πολιτικες της θεωρούνται μη αποδοτικές. Ή θα αλλάξουμε ή θα βουλιάξουμε».
Με τα μάτια στραμμένα στη δρομολόγηση του Brexit βρίσκεται η Ιρλανδή Μαρτίνα Αντερσον (Συνομοσπονδιακή Ομάδα της Ευρωπαϊκής Ενωτικής Αριστεράς/Αριστερά των Πρασίνων των Βορείων Χωρών, η οποία θεωρεί ότι η Ε.Ε δεν έχει ελπίδα να επιβιώσει χωρίς αλληλεγγύη και ανθρωπισμό με «ανθρώπινα κουφάρια στη Μεσόγειο».
«Η μεγαλύτερη ζημιά από το Brexit θα προκληθεί στη Β. Ιρλανδία», προσθέτει, κρατώντας την ανάσα. «Εμείς θέλουμε να παραμείνουμε στην ευρωπαϊκή οικογένεια. Δεν θα σηκώσει η κ. Μέι σύνορα στην Ιρλανδία. Πρέπει να μας βοηθήσετε. Απευθύνω έκκληση προς κάθε κατεύθυνση. Η Ευρώπη δεν πρέπει να αποτύχει».
