Με την εφαρμογή των μέτρων στην μάχη κατά της εξάπλωσης του κορονοϊού πάνω από 200. 000 επιχειρήσεις σε όλη την Ελλάδα έχουν μπει σε καθεστώς αναστολής λειτουργίας.
Τι συμβαίνει με τους εργαζόμενους που βρέθηκαν από την μία μέρα στην άλλη χωρίς αντικείμενο εργασίας; Πώς περνούν οι μέρες τους με τον εγκλεισμό στο σπίτι, ποιες οι σκέψεις τους για το μέλλον, πόσο οικονομικά ανασφαλείς νιώθουν και πόσο πιστεύουν ότι αυτό θα επηρεάσει την επαγγελματική τους πορεία;
Ο 37χρονος Χρήστος Αγγελόπουλος που μέχρι πρόσφατα εργαζόταν ως dj δίνει ένα πρώτο στίγμα για τον επαγγελματικό χώρο που τον αφορά: ««Τι κάνει ένας dj στην περίπτωση καραντίνας; Σχεδόν ότι και οι περισσότεροι. Διαβάζει, ακούει μουσική, ενημερώνεται και προφανώς αγχώνεται όπως όλοι.
Η διαφορά είναι το πλαίσιο στο οποίο γίνονται όλα αυτά, μιας και είμαστε από τους κλάδους που περίπου ισχύει το “είναι τα μαγαζιά ανοιχτά, πληρώνεσαι, τώρα που τα μαγαζιά είναι κλειστά, δεν πληρώνεσαι”, ένα ιδιότυπο καθεστώς μεταξύ μισθωτού και ελεύθερου επαγγελματία με δύσκολη αποκωδικοποίηση ως προς το αν και τι δικαιούται ένας επαγγελματίας που εργάζεται σε αυτό το πλαίσιο ή αν μπορεί για παράδειγμα να λάβει το επίδομα που έχει εξαγγελθεί, όταν έχει εργασιακή σχέση με 7-8 διαφορετικές επιχειρήσεις κάθε μήνα (σ.σ. Στην περίπτωση που οι εργαζόμενοι απασχολούνταν σε περισσότερους του ενός εργοδότες, των οποίων ανεστάλη η επιχειρηματική τους δραστηριότητα με εντολή δημόσιας αρχής και κατ’ επέκταση οι συμβάσεις εργασίας τους τελούν σε αναστολή, οι εργαζόμενοι επιλέγουν αποκλειστικά έναν εργοδότη προκειμένου να γίνουν δικαιούχοι της αποζημίωσης ειδικού σκοπού, ΦΕΚ 1078 Β/28-3-2020).
Αυτό λοιπόν είναι – με τις ελάχιστες γνώσεις που έχω για τα φορολογικά – που βάζει την αβεβαιότητα μπροστά από οτιδήποτε άλλο μια περίοδο σαν και αυτή. Δεν είναι τυχαίο πως τεράστιοι φορείς της παγκόσμιας μουσικής κοινότητας κινητοποιούνται, γιατί ξέρουν πως αυτό που ήρθε θα επηρεάσει τη βάση της, που είναι τα μικρά club και οι local djs που δημιουργούν σε κάθε περιοχή την αγορά. Είμαστε όλοι ίδιοι; Σαφώς και όχι. Τα τοπ ονόματα του χώρου παγκοσμίως με τις αμοιβές χιλιάδων ευρώ αντιμετωπίζουν έναν σκόπελο μερικών ίσως μηνών αλλά όχι την εξαφάνιση. Από κει και κάτω όμως ξεκινά το πρόβλημα που φτάνει μέχρι και το ζήτημα της αξιοπρεπούς διαβίωσης, το οποίο πρέπει να δούμε και να αντιμετωπίσουμε άμεσα.
Σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να δεχτούμε πως αν αυτή η ιστορία με τον ιό μας πάει και μετά τις αρχές Μαΐου, με τα καταστήματα κλειστά και τους όποιους περιορισμούς στην μετακίνηση, θα χρειαστούν σε ένα ευρύτατο πλαίσιο πάρα πολύ θαρραλέες οικονομικές παρεμβάσεις στήριξης όλων των κλάδων, συμπεριλαμβανομένου και του χώρου της εστίασης. Και αν σε πολλές ευρωπαϊκές μητροπόλεις η χορευτική μουσική είναι κομμάτι της ευρύτερης κουλτούρας και μέσω των φεστιβάλ διακινείται κόσμος και χρήμα, στην Ελλάδα αυτό προφανώς δεν ισχύει και αντικειμενικά ο χώρος μας δε θα πρέπει να περιμένει θετικές εξελίξεις. Ένα πρώτο δείγμα για το τι έπεται δόθηκε από τον Υπουργό Εργασίας, με τους εργαζόμενους να υπόκεινται σε ψαλίδι στις ώρες απασχόλησης και κατά συνέπεια στους μισθούς για τους επόμενους 6 μήνες και δε διαφαίνεται κάτι στον ορίζοντα που να μας κάνει έστω και λίγο αισιόδοξους ότι θα υπάρξει βοήθεια από εκεί που πρέπει, το Κράτος».
Η Τ. είναι 32 χρονών και εργάζεται στον χώρο της εστίασης τα τελευταία 12 χρόνια. Το εστιατόριο που απασχολούταν ως σερβιτόρα έχει φυσικά αναστείλει τη λειτουργία του στο πλαίσιο των έκτακτων μέτρων. Η Τ. έχει άλλο ένα χαρακτηριστικό: ανήκει στις ευπαθείς ομάδες καθώς αντιμετωπίζει χρόνιο πρόβλημα υγείας στους πνεύμονες της. Η ίδια άρχισε να νιώθει έντονη ανησυχία από πολύ νωρίς ακριβώς λόγω της κατάστασής της. «Ένας από τους ιδιοκτήτες ανήκει επίσης σε ευπαθή ομάδα ενώ γνώριζαν και για το προσωπικό μου πρόβλημα υγείας. Έτσι αποφασίστηκε για να προστατευτούμε όλοι, και κυρίως εμείς οι δύο που φυσικά έχουμε περισσότερο άγχος, να κλείσει το εστιατόριο. Ούτως ή άλλως την επόμενη ημέρα υπήρξε η κυβερνητική εντολή για υποχρεωτικό κλείσιμο».
Όμως ποια πραγματικά είναι η επόμενη ημέρα για την Τ; Τι θα γίνει όταν κάποια στιγμή θα αρθούν τα μέτρα εφόσον έχουμε υποχώρηση της πανδημίας αλλά όχι ακόμη εμβόλιο ή εξειδικευμένο φάρμακο; «Συζητήσαμε χωρίς να ξέρουμε πώς όλο αυτό θα εξελιχθεί. Μπορεί τον Αύγουστο να μιλάμε για όλο αυτό σε τελείως διαφορετική βάση. Με τρομάζει ότι λογικά αυτό το πράγμα δε θα έχει εξαλειφθεί όταν θα γίνει άρση μέτρων. Αναρωτιέμαι πώς θα λειτουργούμε; Θα είναι ασφαλές για μένα που έχω σοβαρότατο πρόβλημα υγείας, που έχω διασωληνωθεί στο παρελθόν να επιστρέψω σε μια δουλειά που έχει τόση επαφή με κόσμο; Στην αρχή της κατάστασης είχα μιλήσει με τον πνευμονολόγο που με παρακολουθεί, τώρα πια δεν τον ενοχλώ γιατί ξέρω τι κούραση περνάνε κι αυτοί. Ξέρω όμως ότι εφόσον νοσήσω οι πιθανότητες να μην χρειαστώ μηχανική υποστήριξη αναπνοής είναι ελάχιστες. Ξέρω ότι θα κληθώ να αντιμετωπίσω πρακτικές δυσκολίες, που δεν ξέρω τώρα πώς θα τις διαχειριστώ. Όταν συμβούν θα δω τότε τι θα κάνω. Εμένα με φοβίζει να επιστρέψω σε μια δουλειά, στη μόνη δουλειά όμως που έχω εργαστεί για πάνω από μια δεκαετία, χωρίς να μου μπορεί να μου εγγυηθεί η επιστημονική κοινότητα ότι εφόσον το κολλήσω θα μπορέσω να το αντιμετωπίσω με φάρμακο. Σκέφτομαι δηλαδή ότι από εδώ και πέρα ίσως αλλάξει η ζωή μου, ίσως χρειαστεί να αλλάξω δουλειά. Είναι πολύ σημαντικές αποφάσεις αυτές. Παρακολουθώ τι γίνεται και προσπαθώ να κρατήσω την ψυχραιμία μου».
Ο Π. είναι 35 χρονών και είναι μπάρμαν σε μπαρ κοντά στο κέντρο. Ανησυχεί πολύ για το επαγγελματικό του μέλλον. «Το ζήτημα του Κράτους δεν είναι μόνο να κλείσει τα μαγαζιά και τέλος. Το θέμα είναι πώς θα ξαναγυρίσουμε σε αυτά. Κανείς δεν έχει πει τίποτα γι’ αυτό. Θα βγούμε σταδιακά από την καραντίνα; Έχω ακούσει μέχρι και να λένε ότι στην αρχή αναλόγως με τα πόσα τετραγωνικά είναι το μαγαζί, θα αφήνουν συγκεκριμένο κόσμο να μπει. Έχει αλλάξει και η ψυχολογία μας. Πώς θα είμαστε όταν επιστρέψουμε στις κοινωνικές επαφές; Θα φοβόμαστε να αγκαλιάσουμε έναν φίλο; Κι αν έτσι τα πράγματα δεν θα είναι διστακτικός ο κόσμος να πάει σε ένα μπαρ να πιει μαζί με άλλους, να του φτιάξει ο μπάρμαν το ποτό του; Στην αρχή λέγαμε ότι όταν τελειώσει όλο αυτό θα βγει ο κόσμος και θα πίνει από το πρωί μέχρι το βράδυ. Πλέον έχω πολλές αμφιβολίες ότι θα είναι έτσι τα πράγματα. Θα υπάρχει ακόμη φόβος και επίσης θα υπάρχει και ανασφάλεια οικονομική, πόσοι θα αισθάνονται άνετα να ξοδέψουν λεφτά σε μια νυχτερινή έξοδο; Θα είναι πρώτη σου προτεραιότητα να βγεις να πιεις ποτό; Όσο περνούν οι μέρες όλο και περισσότερο σκέφτομαι ότι ίσως μείνω άνεργος μετά. Όχι επειδή ο εργοδότης μου θέλει να με διώξει, ευτυχώς είμαι σε ένα μπαρ με πολύ λίγα άτομα και πολύ καλό κλίμα συνεννόησης αλλά γιατί ίσως δεν έχει δουλειά μετά το μαγαζί, ίσως γιατί αναγκαστεί να κλείσει και το μαγαζί».
Ο Διαμαντής Διαμαντίδης, είναι 42 χρονών και εργάζεται στο βιβλιοπωλείο Λεξικοπωλείο στο Παγκράτι. Το βιβλιοπωλείο έχει προσωρινά κλείσει αλλά όλες οι on-line υπηρεσίες του λειτουργούν κανονικά και επεκτείνονται εστιάζοντας στην κοινότητα και τις ανάγκες της. Συνεπώς εδώ το ζητούμενο δεν είναι το τι θα κάνουμε μετά αλλά το τι κάνουμε τώρα ώστε να υπάρξει και το μετά και για το βιβλιοπωλείο και για τη βιβλιοφιλική κοινότητα: «Η έξαρση του κορονοΐου έχει διαμορφώσει πρωτόγνωρες συνθήκες για όλους μας. Η αποτελεσματική και ψύχραιμη συνδρομή του καθενός από εμάς στην αντιμετώπιση και διαχείριση των προκλήσεων αποτελεί βασικό ζητούμενο.
Στο Λεξικοπωλείο, το διεθνές βιβλιοπωλείο της Αθήνας, χτίζοντας επάνω στις ήδη γερές βάσεις λειτουργίας της ομάδας μας, υλοποιήσαμε από την πρώτη στιγμή συγκεκριμένες δράσεις.
Για αρχή, δώσαμε μεγαλύτερη έμφαση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και στην ηλεκτρονική αλληλογραφία (direct mail, newsletters κ.ά.) για να απευθύνουμε τις ενημερώσεις μας. Αξιοποιώντας την τηλε-εργασία όλη η ομάδα του Λεξικοπωλείου βρίσκεται διαρκώς «επί ποδός» με βάρδιες, ώστε να μπορεί να επικοινωνεί πιο άμεσα με τον «έξω κόσμο». Ενημερώνοντας διαρκώς το ηλεκτρονικό μας κατάστημα (www.lexikopoleio.com) σχετικά με το υφιστάμενο στοκ, συνεχίζουμε να εξυπηρετούμε τους βιβλιόφιλους σε όλη την Ελλάδα, ενώ δεχόμαστε και παραγγελίες μέσω e-mail, τηλεφώνου και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης.
Στη συνέχεια, εστιάσαμε στον ανθρώπινο χαρακτήρα του βιβλιοπωλείου. Δημιουργήσαμε το group Lexikopoleio etc. στην πλατφόρμα του Facebook. Πρόκειται για ένα γκρουπ επικοινωνίας που συσπειρώνει παλιούς και νέους φίλους του βιβλιοπωλείου. Εκεί αναρτώνται παιχνίδια και quiz με χιούμορ και σε ζεστή, ανθρώπινη ατμόσφαιρα, ενώ, σε καθημερινή βάση, ο καθένας μπορεί να καταθέσει τις σκέψεις ή τις ιδέες του και να εκφράσει μέσα από κάποιο βιβλίο, εξώφυλλο ή απόσπασμα τη διάθεσή της στιγμής ή της ημέρας σε όποια γλώσσα επιθυμεί. Ήδη από την αρχή αυτής της ενέργειας, λάβαμε πολλά θετικά μηνύματα χαράς και ανακούφισης που δημιουργήθηκε αυτή η ομάδα. Μέσα σε 4 ημέρες, συγκεντρώσαμε πάνω από 900 μέλη.
Τέλος, αυτές τις ημέρες αποφασίσαμε να υλοποιήσουμε μια προσπάθεια ενίσχυσης των δεσμών ανάμεσα στο κόσμο του βιβλίου και τους αναγνώστες, που θα δημοσιοποιηθεί στην επίσημη σελίδα Facebook του Λεξικοπωλείου.
Ως συμπέρασμα, είναι δίκαιη η παραδοχή πως τα πρόσωπα του Λεξικοπωλείου δεν είναι μόνο οι εργαζόμενοί του: είναι όλοι εκείνοι που μοιράζονται το όραμα μιας κοινότητας που, έχοντας σαν σημείο αναφοράς το βιβλίο και ό,τι σχετίζεται με αυτό, μοιράζεται τις ιδέες, τις ανησυχίες, τις σκέψεις , τα γούστα της, μα και την ελπίδα πως θ’ ανταμώσει εκ νέου σύντομα και δια ζώσης -όπως μέχρι τώρα- για να εκφράσει με όλους τους τρόπους την αγάπη της για το βιβλίο, το διάβασμα και όχι μόνο.»