Αυτό ήταν! Απόψε στις ΗΠΑ οι πολίτες θα κληθούν να προσέλθουν στις κάλπες για να εκλέξουν τον επόμενο και 45ο Πρόεδρο της παλαιότερης σύγχρονης Δημοκρατίας του κόσμου. Η αρνητικότερη προεκλογική εκστρατεία της ιστορίας φτάνει επιτέλους στο τέλος της και περίπου τα χαράματα της Τετάρτης—λόγω της διαφοράς ώρας Ελλάδας και ΗΠΑ—θα γνωρίζουμε εάν η Χίλαρι Κλίντον θα κρατήσει τον Λευκό Οίκο στα χέρια των Δημοκρατικών ή εάν ο Ρεπουμπλικάνος Ντόναλντ Τραμπ, η υποψηφιότητα του οποίου ξεκίνησε ως αστείο, θα εκλεγεί εκείνος Πρόεδρος, σε ένα σενάριο που τρομάζει πολλούς, ιδιαίτερα εκτός Ηνωμένων Πολιτειών.
Εάν οι εκλογές πραγματοποιούνταν δύο με τρεις εβδομάδες πριν, πιθανώς να μας ενδιέφερε το μέγεθος της τελικής διαφοράς ανάμεσα στην Κλίντον και τον Τραμπ και όχι ποιος από τους δύο θα επικρατούσε. Όμως, ένα απρόοπτο της τελευταίας στιγμής που ήθελε το FBI να ανοίγει—για ελάχιστες ημέρες—ξανά την υπόθεση με τα email της πρώην Πρώτης Κυρίας αύξησε τη δυναμική του μεγάλου της αντιπάλου, Ντόναλντ Τραμπ, με αποτέλεσμα το προβάδισμα της πρώτης να μειωθεί σημαντικά και μια εκλογή που φαινόταν σίγουρη να έχει πλέον μετατραπεί—δημοσκοπικά μιλώντας πάντα—στο απόλυτο ντέρμπι.
Οι μεγαλύτεροι δημοσιογραφικοί και επιστημονικοί οργανισμοί που ειδικεύονται στις εκλογικές διαδικασίες προβλέπουν νίκη των Δημοκρατικών. Πιο συγκεκριμένα, ο έγκυρος οργανισμός FiveThirtyEight δίνει στη Χίλαρι Κλίντον 72% πιθανότητα να επικρατήσει, έναντι μόνο 28 του Ντόναλντ Τραμπ, ενώ η πρώτη διατηρεί ένα προβάδισμα της τάξεως του 3% σε εθνικό επίπεδο, διαφορά η οποία έχει αποδειχθεί ιστορικά σχεδόν απαγορευτική όσον αφορά την πιθανότητα ανατροπής της.
Όμως, η ιδιαιτερότητα του Αμερικανικού Εκλογικού συστήματος, την ανάλυση του οποίου μπορείτε να διαβάσετε εδώ καθιστά τις προβλέψεις και τις δημοσκοπήσεις σε εθνική κλίμακα επισφαλείς, καθώς η επικράτηση στις εκλογές καθορίζεται σε πολιτειακό και όχι εθνικό επίπεδο.
Χωρίς λοιπές περιστροφές, με γνώμονα μια συντηρητική προσέγγιση στις προβλέψεις και με εργαλείο τη συνισταμένη των έγκυρων εθνικών δημοσκοπήσεων, ας δούμε σε ποιες πολιτείες αναμένεται να κριθεί το αποψινό αποτέλεσμα, στο δρόμο για τη συγκέντρωση των 270 απαιτούμενων εκλεκτόρων για τη νίκη.
Ας ξεκινήσουμε απ’ τα σίγουρα.
Τόσο οι Δημοκρατικοί όσο και οι Ρεπουμπλικάνοι αναμένονται να διατηρήσουν στις δυνάμεις τους τις παραδοσιακά «δικές τους» πολιτείες. Αυτό σημαίνει πως η Καλιφόρνια, η Μασαχουσέτη, η Νέα Υόρκη, το Μέριλαντ, η Χαβάι και το Βερμόντ θα αναδείξουν νικήτρια την Κλίντον με μεγάλη διαφορά, ενώ η ίδια αναμένεται να επικρατήσει σε Γουάσινγκτον, Γουάσινγκτον Π.Κ., Ιλινόι, Όρεγκον, Μινεσότα, Γουισκόνσιν, Νιου Τζέρσι, Κονέκτικατ, Ντέλαγουερ και Ρόουντ Άιλαντ. Αν δε συμβεί κάτι απρόοπτο στις παραπάνω Πολιτείες, η Χίλαρι Κλίντον θα ξεκινήσει ουσιαστικά τη διαδικασία έχοντας ήδη συγκεντρώσει 203 εκλέκτορες.
Από την άλλη, οι πολιτείες που παραδοσιακά στηρίζουν το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα αναμένεται να στηρίξουν και την υποψηφιότητα του Ντόναλντ Τραμπ, όσο και εάν κατάφερε να διχάσει το Κόμμα. Έτσι, οι Οκλαχόμα, Άρκανσο, Λουιζιάνα, Μισσισσίππι, Αλαμπάμα, Κεντάκι, Νεμπράσκα Δυτική Βιρτζίνια, Γουαϊόμινγκ, Άινταχο, Αλάσκα και Βόρεια Ντακότα θα ψηφίσουν το Ρεπουμπλικάνο υποψήφιο, ενώ ο Τραμπ αναμένεται επίσης να επικρατήσει σε Τέξας, Γιούτα, Τενεσί, Ιντιάνα, Μιζούρι, Νότια Ντακότα, Μοντάνα και οριακά στη Νότια Καρολίνα. Εφόσον επιβεβαιωθούν και αυτές οι προβλέψεις, τότε ο Ντόναλντ Τραμπ ουσιαστικά θα ξεκινήσει με 164 εκλέκτορες, 39 λιγότερους από την αντίπαλο του, όταν όμως δύο εβδομάδες μόνο πριν η διαφορά άγγιζε τους 100.
Η τελική πρόβλεψη του Εκλεκτορικού χάρτη, βασιζόμενη στη συνισταμένη των έγκυρων εθνικών δημοσκοπήσεων. Πηγή: Real Clear Politics
Οι πολιτείες που θα κρίνουν το αποτέλεσμα.
Η επιβεβαίωση παραπάνω των προβλέψεων θα σημαίνει πως ελεύθεροι προς διεκδίκηση θα είναι 171 εκλέκτορες σε δεκαπέντε Πολιτείες. Από αυτές ξεχωρίζουν οι Φλόριντα (29), Πενσιλβάνια (20), Μίσιγκαν (20), Οχάιο (18) Τζόρτζια (16) και Βόρεια Καρολίνα (15).
Στις περισσότερες από τις παραπάνω Πολιτείες η υποψήφια των Δημοκρατικών προηγούνταν με σχετική άνεση, τα επιμέρους προβαδίσματα όμως έχουν μειωθεί σε ποσοστό κάτω από 3% και εφόσον ανήκουν πλέον στα όρια του στατιστικού λάθους, πρέπει να θεωρηθούν ως Πολιτείες όπου μπορούν να επικρατήσουν και οι δύο υποψήφιοι.
Η νίκη περνάει από Φλόριντα, Πενσιλβάνια και Βόρεια Καρολίνα.
1.Η Φλόριντα είναι παραδοσιακά ο ορισμός της Swing State, μια Πολιτεία όπου Δημοκρατικοί και Ρεπουμπλικάνοι έχουν κυριολεκτικά ίση πιθανότητα να επικρατήσουν. Η τελευταία πρόβλεψη, η οποία δίνει προβάδισμα στον Τραμπ της τάξεως του 0.2%, αποδεικνύει το πόσο κοντά είναι οι δύο υποψήφιοι. Σημαντικό στοιχείο όμως αποτελεί η κινητοποίηση της Ισπανόφωνης μειονότητας να προσέλθει στις κάλπες, μια δημογραφική ομάδα η οποία τάσσεται αναφανδόν υπέρ της Χίλαρι Κλίντον. Η Φλόριντα είναι η μόνη από τις Νότιες Πολιτείες που δεν αποτελεί προπύργιο των Ρεπουμπλικανών λόγω των διαφορετικών δημογραφικών χαρακτηριστικών της αλλά και της δομής της οικονομίας της. Εφόσον λοιπόν η Κλίντον καταφέρει να επικρατήσει στη Φλόριντα, τότε η εκλογή της θα έχει πλησιάσει σημαντικά.
2.Η δεύτερη—και εξίσου σημαντική Πολιτεία—όσον αφορά την επιρροή της στο τελικό αποτέλεσμα θα είναι η Πενσιλβάνια, όπου η Χίλαρι Κλίντον προηγείται δημοσκοπικά σε ποσοστό της τάξεως του 2%. Οι 20 εκλέκτορες που δίνει η συγκεκριμένη Πολιτεία είναι απαραίτητοι για τον Ντόναλντ Τραμπ, καθώς εφόσον νικήσει εκεί θα έχει ουσιαστικά ισοφαρίσει την Κλίντον από την πρώτη στιγμή. Υπέρ του πρώτου είναι το γεγονός πως η Πενσιλβανία μοιράζεται παρόμοια δημογραφικά στοιχεία με το Οχάιο, όπου ο Τραμπ προηγείται σημαντικά, όμως το γεγονός πως η βόρεια Πενσιλβανία συνορεύει με την παραδοσιακά Δημοκρατική Νέα Υόρκη δείχνει αρκετό να στρέψει τη δυναμική της Πολιτείας προς τη Χίλαρι Κλίντον.
3.Τέλος, η πιθανή απώλεια της Βόρειας Καρολίνας για τον Τραμπ μπορεί να σημάνει το τέλος για τις ελπίδες του, καθώς είναι πολύ πιθανό η συγκεκριμένη Πολιτεία να συμπεριφερθεί όπως και η Βιρτζίνια, όπου η Κλίντον δείχνει να προηγείται με σημαντικό ποσοστό άνω του 3%. Οι 15 εκλέκτορες της Βόρειας Καρολίνας σε συνδυασμό με τους 13 της Βιρτζίνια θα ανοίξουν το προβάδισμα της Κλίντον σε σημείο που δύσκολα θα μπορέσει ο Τραμπ να καλύψει, εκτός και αν επικρατήσει τόσο σε Πενσιλβανία όσο και σε Φλόριντα. Πάντως, το αποτέλεσμα στην Βόρεια Καρολίνα είναι ακόμα ανοιχτό καθώς η Κλίντον δημοσκοπικά προηγείται με μόνο 1%.
Ενδεικτικό της σημασίας των παραπάνω Πολιτειών όσον αφορά το τελικό αποτέλεσμα είναι το γεγονός πως και οι δύο καμπάνιες έχουν εστιάσει όλη τους την προσοχή σε εκείνες, με χαρακτηριστικό παράδειγμα την περιοδεία τόσο του Προέδρου Ομπάμα όσο και της Πρώτης Κυρίας, Μισέλ Ομπάμα, σχεδόν σε κάθε Swing State, από το Οχάιο έως και τη Φλόριντα, όπου προσπάθησε μέχρι την τελευταία στιγμή να στηρίξει την υποψηφιότητα της Κλίντον και κυρίως να παρακινήσει τους ψηφοφόρους να προσέλθουν στις κάλπες.
Όλα δείχνουν Χίλαρι Κλίντον, αλλά..
Ακόμα και μετά τη δραματική μείωση του προβαδίσματος της, η Χίλαρι Κλίντον έχει κάθε στατιστική πρόβλεψη με το μέρος της. Τόσο σε εθνικό όσο και σε πολιτειακό επίπεδο, οι προβλέψεις την ευνοούν ενώ ακόμα και τη Φλόριντα, η επικράτηση της είναι το ίδιο πιθανή με του αντιπάλου της. Όμως πρέπει να έχει κανείς υπ’ όψιν τρία πράγματα.
Πρώτον, η υποτίμηση της υποψηφιότητας του Ντόναλντ Τραμπ έχει ήδη αποδειχθεί τουλάχιστον εσφαλμένη. Ο Τραμπ γνώριζε αυτό που ελάχιστοι πολιτικοί επιστήμονες είχαν επισημάνει τα προηγούμενα χρόνια, ότι πολύ σημαντικό ποσοστό των Ρεπουμπλικάνων ψηφοφόρων πίστευε ακράδαντα πως μόνο ένας αντισυστημικός υποψήφιος θα μπορούσε να σώσει τόσο το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα όσο και τη χώρα. Το σλόγκαν του, Make America Great Again (σε ελέυθερη μετάφραση «ας κάνουμε την Αμερική ξανά σπουδαία») μόνο τυχαίο δεν είναι. Ο Τραμπ απέδειξε πως έχει τη δυνατότητα να εκλεγεί και ανεξαρτήτως αποτελέσματος, από την Τετάρτη η πολιτική ζωή των ΗΠΑ θα έχει περάσει σε διαφορετική, περισσότερο επικίνδυνη και διχαστική εποχή, λόγω της υποψηφιότητας του.
Δεύτερον, τον αντισυστημικό χαρακτήρα του Τραμπ μοιράζονται και οι ψηφοφόροι του. Πολλοί εξ αυτών αρνούνται να απαντήσουν σε δημοσκοπήσεις ενώ—όπως έχουμε παρατηρήσει και την Ελλάδα—σημαντικό κομμάτι ερωτώμενων, φοβούμενο την κοινωνική αποδοκιμασία, δε δηλώνει ανοιχτά την πολίτικη του προτίμηση. Είναι αμφίβολο βέβαια πως τα παραπάνω μπορούν να έχουν κρύψει μια απρόβλεπτη δυναμική για τον Τραμπ η οποία μπορεί να εκδηλωθεί απόψε, όμως θα πρέπει να ληφθούν υπ όψιν.
Τέλος, η προσέλευση ή μη των ψηφοφόρων στις κάλπες θα αποβούν καθοριστικές. Εφόσον η προσέλευση είναι σημαντική, τότε η Χίλαρι Κλίντον αναμένεται να ευνοηθεί σημαντικά και η εκλογή της να εξασφαλιστεί πολύ ευκολότερα. Δεν είναι τυχαίες οι κλίσεις του Προέδρου Ομπάμα σε κάθε ομιλία του εδώ και μήνες προς τους ψηφοφόρους, αντί να αποδοκιμάζουν απλώς να πάνε να ψηφίσουν, με τη χαρακτηριστική του πλέον φράση “don’t boo, vote” να θέτει υποψηφιότητα για μια θέση στην εκλογική ιστορία των προεκλογικών σλόγκαν.
