Το γαϊδουράγκαθο, παραδοσιακό σύμβολο της Σκωτίας (φωτογραφία από Nick Bramhall)
Οι περισσότερες βρεταννικές εφημέριδες σήμερα, Δευτέρα 8 Σεπτεμβρίου του 2014, μοιράζουν τα ηλεκτρονικά πρωτοσέλιδα τους σε δύο θέματα: το πρώτο αφορά τα συνταρακτικά αποτελέσματα μιας νέας δημοσκόπησης που δείχνουν για πρώτη φορά την πρόθεση ψήφου υπέρ της σκωτσέζικης ανεξαρτησίας να προηγείται αυτής της διατήρησης του τωρινού στάτους.
Το δημοψήφισμα που πρόκειται να διεξαχθεί στις 18 Σεπτεμβρίου ήταν πάγια δέσμευση του Σκωτσέζικου Εθνικού Κόμματος (SNP) και του αρχηγού του Άλεξ Σάλμοντ, και η πλειοψηφία που απέσπασε στις εκλογές του 2011 για το σκωτσέζικο κοινοβούλιο, επέτρεψε την προώθηση της διαδικασίας. Το συγκλονιστικό των πρόσφατων δημοσκοπήσεων έγκειται στην απότομη άυξηση του ποσοστού των εκλογέων που φαίνεται να υποστηρίζουν την ανεξαρτησία, ενώ για όλο το προηγούμενο διάστημα το «όχι» διατηρούσε ένα σταθερό προβάδισμα. Αυτό το προβάδισμα είχε δημιουργήσει έναν εφησυχασμό στο στρατόπεδο των υποστηρικτών της ένωσης, που περιλαμβάνει τους Εργατικούς, τους Φιλελεύθερους Δημοκράτες και τους Συντηρητικούς, όλα δηλαδή τα πανεθνικά κόμματα της Βρεταννίας. Πρέπει να σημειωθεί ότι από αυτά, μόνο οι Εργατικοί (κυρίως) και οι Φιλελεύθεροι Δημοκράτες διατηρούν σημαντικά ποσοστά στη Σκωτία. Ο κύριος εκπρόσωπος της κίνησης «Καλύτερα Μαζί», Εργατικός πολιτικός Άλισταιρ Ντάρλινγκ, είχε σίγουρα ένα δύσκολο έργο στα χέρια του καθώς έπρεπε να συμφιλιώσει τις διαφορετικές θέσεις των τριών κομμάτων περί ενός μελλοντικού διακανονισμού της σχέσης της Σκωτίας με το υπόλοιπο Ηνωμένο Βασίλειο. Σχεδόν αναγκαστικά, η καμπάνια κατά της ανεξαρτησίας αξιοποίησε κυρίως επιχειρήματα περί των κινδύνων που ελλοχεύουν στη διάρρηξη των δεσμών με το Ηνωμένο Βασίλειο, όπως η μη δυνατότητα διατήρησης της στερλίνας, η κατάρρευση του κράτους πρόνοιας, η μειωμένη διεθνής παρουσία της Σκωτίας κ.ο.κ.
Αντίθετα, οι υποστηρικτές της ανεξαρτησίας εκπέμπουν ένα θετικό μήνυμα εθνικής περηφάνιας γι’ αυτούς ακριβώς τους πυλώνες του κράτους πρόνοιας, όπως το Εθνικό Σύστημα Υγείας, και βρίσκουν πως οι πολιτικές του Λονδίνου προωθούν την υποβάθμιση τους. Η κινδυνολογία της απέναντι όχθης ίσως να έβρισκε περισσότερη απήχηση αν στην κεντρική κυβέρνηση δε βρίσκονταν οι Συντηρητικοί ή αν τουλάχιστον οι Εργατικοί έπειθαν για την πιθανή επικράτηση τους στις επόμενες εκλογές. Η ανεξάρτητη Σκωτία σύμφωνα με το όραμα των εθνικιστών θα βρισκόταν πολιτισμικά εγγύτερα στα σκανδιναβικά κράτη, με μία δυναμική οικονομία που θα εξισορροπεί τις κοινωνικές ανισότητες αντί να τις οξύνει.
Οι επιπτώσεις στο υπόλοιπο Ηνωμένο Βασίλειο από την ενδεχόμενη διάλυση της ένωσης θα είναι εξίσου σημαντικές και σε μεγάλο βαθμό απρόβλεπτες. Πιθανό είναι να τεθεί θέμα διατήρησης της μόνιμης θέσης που κατέχει στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ. Το σχεδιαζόμενο δημοψήφισμα που έχει προαναγγείλει ο Κάμερον όσον αφορά τη συνεχιζόμενη συμμετοχή της Βρετανίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση ίσως πάρει διαφορετική τροπή (προς το παρόν οι Βρετανοί φαίνονται να επιθυμούν την έξοδο τους). Οι Εργατικοί -σύμφωνα με τα τωρινά δεδομένα- θα αντιμετώπιζαν μεγάλη δυσκολία προκειμένου να ξανασχηματίσουν κυβέρνηση χωρίς τις έδρες που τους προσφέρει η Σκωτία. Οι Συντηρητικοί θα μπορούσαν να καταστούν ηγεμονικό κόμμα, αν οι ψηφοφόροι τους συγχωρούσαν την απόσχιση της Σκωτίας, στρέφοντας αποτελεσματικά την Αγγλία προς το θατσερικό όραμα.
Το δεύτερο σημαντικότερο θέμα για τις βρετανικές εφημερίδες σήμερα (πρωτοσέλιδο για τα ταμπλόιντ Sun και Mail) ήταν η είδηση της εγκυμοσύνης της Κέιτ Μίντελτον. Μένουν δέκα μέρες για να μάθουμε αν το επόμενο -κατ’ ευχήν- μέλος της βασιλικής οικογένειας βρει την οικογενειακή παρακαταθήκη σημαντικά μειωμένη.
