«Κατά τη διάρκεια των συγκεντρώσεων και πορειών στο κέντρο της Αθήνας, πολυπληθείς ομάδες ατόμων, με καλυμμένα τα χαρακτηριστικά τους, που βρίσκονταν ανάμεσα στους διαδηλωτές, επιτέθηκαν με σφοδρότητα στις αστυνομικές δυνάμεις, αρχικά στη Πλατεία Συντάγματος και στη συνέχεια σε διάφορα σημεία του κέντρου της Αθήνας με βόμβες μολότοφ, πέτρες, ξύλα και άλλα αντικείμενα. Κατά τη διάρκεια των πολύωρων επιθέσεων προκάλεσαν εμπρησμούς τουλάχιστον σε 45 κτίρια και καταστήματα, πολλούς εκ των οποίων ταυτόχρονα, ενώ σε άλλα προκάλεσαν φθορές, σε κάποια από τα οποία αφαίρεσαν αντικείμενα και εμπορεύματα».
φωτογραφίες του Γιάννη Δρακουλίδη / FOS PHOTOS από τον Φλεβάρη του 2012
Αυτή ήταν η ανακοίνωση εκ μέρους της ΓΑΔΑ μετά τη «φλογερή» Κυριακή της 12ης Φεβρουαρίου 2012, όταν και πραγματοποιήθηκε διαδήλωση στο Σύνταγμα ενάντια στα μετρα που έφερε μαζί του το δεύτερο μνημόνιο. Τη μέρα εκείνη, το κέντρο της πόλης ήρθε αντιμέτωπο με καταστροφές που παρομοιάστηκαν με αυτές των Δεκεμβριανών του 2008. Ανάμεσα στα 45 κτίρια και καταστήματα που τυλίχθηκαν στις φλόγες περιλαμβάνονταν δύο ιστορικές κινηματογραφικές αίθουσες. Όσοι θαυμάζουν ακόμη την αρχιτεκτονική κληρονομιά της πόλης κι έχουν συνδέσει την κινηματογραφική εμπειρία με κάτι πιο ολοκληρωμένο από τις υπηρεσίες των multiplex, είναι βέβαιο πως νοσταλγούν τα πηγαδάκια στη συμβολή των οδών Σταδίου και Χρήστου Λαδά, μετά από κάποια προβολή στις ιστορικές αίθουσες του «Αττικόν» και του «Απόλλων».
Οι γύψινες λεπτομέρειες, οι περίτεχνοι καθρέφτες, τα άνετα καθίσματα, οι οθόνες προβολών, το μαρμάρινο δάπεδο παραμένουν όπως ακριβώς είχαν. Tο πορτρέτο του Gary Oldman για την προωθητική αφίσα του Tinker Tailor Soldier Spy στέκει ατσαλάκωτο στον προθάλαμο του «Αττικόν».
η πρόσοψη παραμένει κατεστραμμένη
Το «Αττικόν» υπήρξε η νεομπαρόκ αρχιτεκτονική επέμβαση στο κτίριο που ανεγέρθηκε μεταξύ των ετών 1870-1881 σε σχέδια του Ερνέστου Τσίλλερ, για λογαριασμό του Χιώτη τραπεζίτη Σταμάτη Δεκόζη-Βούρου. Η αίθουσα που οικοδομήθηκε από το 1914 έως το 1920 -βάσει σχεδίων του Αλέξανδρου Νικολούδη- φιλοξένησε μια δεκαπενταετία αργότερα το Fox Movietone Follies του David Butler, την πρώτη ομιλούσα ταινία που προβλήθηκε στη χώρα. Η υπόγεια, αλλά εξίσου αριστοκρατική αίθουσα του «Απόλλων» δημιουργήθηκε λίγο αργότερα στα έγκατα του οικοπέδου, τη δεκαετία του ‘60, ενώ μέχρι τότε λειτουργούσε ακριβώς απέναντι στον αριθμό 22 της Σταδίου τόσο ως κινηματογράφος όσο και ως θεατρική σκηνή. “Soldaten Kino Victoria” και “Kino Apollo” βαφτίστηκαν αντιστοίχως οι δύο αίθουσες όταν επιτάχθηκαν από τους Γερμανούς που αποφάσισαν να αφήσουν τις μπομπίνες τους να συνεχίσουν να γυρίζουν. Περνώντας στη νεότερη εποχή, το 1982 το κτίριο αναπαλαιώθηκε αναθερμαίνοντας την επιβλητικότητα και την αίγλη του, μια (και δυο, και τρεις) γενιές σινεφίλ συνέδεσαν τις αίθουσες με το πρόγραμμα του φεστιβάλ «Νύχτες Πρεμιέρας», νυχτερινές πιάτσες όπως εκείνη της πλατείας Καρύτση στήθηκαν στην σκιά του (και) για να υπηρετήσουν το κόνσεπτ «έξοδος για ταινία και ποτό». Μόνο που από εκείνη την χειμωνιάτικη Κυριακή του 2012, παρά τις διαβεβαιώσεις ότι η επιδιόρθωση των ζημιών θα γινόταν πολύ γρήγορα και «οι κινηματογράφοι θα επαναλειτουργούσαν σε λίγους μήνες», το σημείο αφήνει την αίσθηση μια αέναης ανακατασκευής, περιτριγυρισμένο από λαμαρίνες, ενθύμιο ενός απογεύματος που η πόλη θα ήθελε να ξεχάσει και η κεντρική πολιτική σκηνή της χώρας έχει ξεπεράσει με έναν τραγικά ειρωνικό τρόπο.
το εσωτερικό του Αττικόν…
…και του Απόλλωνα
Αν κάποιος δε γνωρίζει πως η κύρια είσοδος και τα εκδοτήρια των δύο αιθουσών ήταν προσβάσιμα από το δρόμο της Σταδίου, μπαίνοντας παραπλεύρως από τη Χρήστου Λαδά θα αναρωτηθεί γιατί ο χώρος δε βρίσκεται υπό λειτουργία. Οι γύψινες λεπτομέρειες, οι περίτεχνοι καθρέφτες, τα άνετα καθίσματα, οι οθόνες προβολών, το μαρμάρινο δάπεδο παραμένουν όπως ακριβώς είχαν. Tο πορτρέτο του Gary Oldman για την προωθητική αφίσα του Tinker Tailor Soldier Spy στέκει ατσαλάκωτο στον προθάλαμο του «Αττικόν» υπενθυμίζοντας πως πέρασαν τρία χρόνια από τότε που η Περιφέρεια Αττικής ήρθε αντιμέτωπη για πρώτη φορά με την εκταμίευση αποζημιώσεων για «καταστροφή από τρομοκρατική ενέργεια» παρότι είχε ήδη δημοσιευθεί πράξη νομοθετικού περιεχομένου σε ΦΕΚ για την αποκατάσταση όλων των κτιρίων ένα μόλις μήνα μετά την καταστροφή τους.
κι άλλες φωτογραφίες από το εσωτερικό του κτιρίου που αποδεικνύουν ότι βρίσκεται σε πολύ καλή κατάσταση
Η παρακώλυση της νομοθεσίας σχετικά με αποζημιώσεις που ξεπερνούσαν τα 15.οοο ξεπεράστηκε με την εκ νέου δημοσίευση σχετικού ΦΕΚ την άνοιξη του 2014. Παρότι όμως η ελληνική γραφειοκρατία έδειξε να καταβάλει -έστω και αργοπορημένα- μια προσπάθεια προκειμένου να ενωθούν τα κομμάτια του παζλ των αποζημιώσεων, μια αντιδικία 26 ετών μεταξύ δύο αδελφών σωματείων φαίνεται πως στέκεται σημαντικό εμπόδιο στην προώθηση των επιμέρους διαδικασιών. Ο πρόεδρος του Διοικητικού συμβουλίου του γειτονικού «Μουσείου της Πόλεως των Αθηνών», Αντώνιος Βογιατζής, εξηγεί πως οι χρόνιες δικαστικές διαμάχες ανάμεσα στο Ίδρυμα Δεκόζη – Βούρου και στο Ίδρυμα Βούρου – Ευταξία (που ο ίδιος εκπροσωπεί) σχετικά με εκπρόθεσμες καταβολές μισθωμάτων είναι ο λόγος που οι δύο κινηματογράφοι παραμένουν κλειστοί. «Προσπαθούμε να ανοίξουμε τις αίθουσες και να μην τις βγάλουμε σε πλειστηριασμό προκειμένου να καλύψουμε τα χρήματα που δεν έχουμε λάβει. Μια άλλη λύση, την οποία θα επιδιώξουμε εκ νέου είναι να ανατεθεί η διαχείριση του συγκεκριμένου ακινήτου αποκλειστικά σε εμάς, αφού φτάσαμε στο σημείο να κάνουμε μήνυση στο Δεκόζη – Βούρου για απιστία εις βάρος του ιδρύματος από τη στιγμή που αμέλησαν να παραλάβουν ασφάλισμα της τάξης των 700.000 ευρώ από την “Εθνική Ασφαλιστική” όπου είναι ασφαλισμένες οι αίθουσες».
«Το μόνο που μένει είναι η εκτέλεση των αποφάσεων προκειμένου να ανοίξουν οι κινηματογράφοι και να πάρει πάλι μπρος ένα κομμάτι της καρδιάς των Αθηνών. Φανταστείτε τι θα συμβεί έξω από τους συγκεκριμένους κινηματογράφους αν ανακοινωθεί πως επαναλειτουργούν».
Ο κύριος Βογιατζής τονίζει πως οι κινηματογράφοι δεν θα είχαν διασωθεί χωρίς την αυτοθυσία του μισθωτή του κτιρίου Γεωργίου Τσακαλάκη ο οποίος, έχοντας τη βοήθεια της οικογένειας και των υπαλλήλων του, προσπαθούσε να βαστάξει ακόμα και ορισμένα από τα κρύσταλλα γεγονός που τον οδήγησε στο νοσοκομείο. «Το μόνο σημείο που έχει πληγεί είναι η πρόσβαση από τη Σταδίου μέχρι τα εκδοτήρια. Η αντιδικία των δύο ιδρυμάτων έχει κριθεί επί της ουσίας στα δικαστήρια και το μόνο που μένει είναι η εκτέλεση των αποφάσεων προκειμένου να ανοίξουν οι κινηματογράφοι και να πάρει πάλι μπρος ένα κομμάτι της καρδιάς των Αθηνών. Φανταστείτε τι θα συμβεί έξω από τους συγκεκριμένους κινηματογράφους αν ανακοινωθεί πως επαναλειτουργούν».
Ωστόσο, τίποτα και κανείς δε μπορεί να επιβεβαιώσει προς το παρόν πως οι δυο αίθουσες θα ξαναγεμίσουν με σινεφίλ Αθηναίους, τουλάχιστον όσον αφορά το εγγύς μέλλον. Ο δικηγόρος κι εκπρόσωπος του ενός εκ των δύο ιδρυμάτων αισιοδοξεί πως η λύση θα δοθεί τελικά με την παρέμβαση του Δήμου Αθηναίων. «Υπάρχουν σχέδια ανάπλασης από το δικό μας διοικητικό συμβούλιο, μέλος του οποίου είναι ο ομότιμος καθηγητής Αρχιτεκτονικής του ΕΜΠ Ιωάννης Λιακατάς. Ο ίδιος εκπόνησε αφιλοκερδώς μελέτη σχετικά με το πως μπορούν αυτά τα κτίρια να αναπλαστούν ώστε να είναι και πάλι λειτουργικό ολόκληρο το συγκρότημα. Παρόλα αυτά, μόνο με την επισκευή της πρόσοψής τους οι κινηματογράφοι βρίσκονται σε θέση να ανοίξουν να ανοίξουν άμεσα, γεγονός το οποίο έχει συζητηθεί με τον κύριο Καμίνη που έχει αναλάβει την πρωτοβουλία για την επαναλειτουργία τους. Στα ραντεβού μας με τον δήμαρχο, το αδελφό σωματείο δεν εκπροσωπήθηκε παρά μόνο μέσω ενός πολιτικού μηχανικού που δε μας έχει ενημερώσει μέχρι τώρα για τις κοστολογημένες μελέτες που ισχυρίζεται πως έχει υλοποιήσει σχετικά με το ζήτημα. Μακάρι να αληθεύουν οι ισχυρισμοί του και να βάλουμε επιτέλους μπροστά τις διαδικασίες για το άνοιγμα των αιθουσών».
Από την πλευρά μας επικοινωνήσαμε και με τη νομική εκπρόσωπο του Ιδρύματος Δεκόζη-Βούρου που δε θέλησε να προχωρήσει σε επίσημη δήλωση. Πιστεύει πως δεν υπάρχει λόγος να δοθεί άλλη δημοσιότητα στο θέμα όσον αφορά την αντιδικία των δύο ιδρυμάτων, εξέφρασε την εμπιστοσύνη στις ενέργειες του κυρίου Καμίνη για τον οποίο θεωρεί πως θα δρομολογήσει όπως πρέπει το θέμα προκειμένου να επαναλειτουργήσουν οι δύο ιστορικές αίθουσες.
ένας Τζόνι Ντεπ που δεν τη γλίτωσε ολόκληρος
Μένει λοιπόν να δούμε αν θα μας δοθεί ξανά η ευκαιρία να σταθούμε μπροστά στον γκισέ των εισιτηρίων, είτε περνώντας μέσα από τη γυάλινη δίοδο που έχει οραματιστεί ο κ. Λιακατάς είτε αντικρίζοντας οποιοδήποτε άλλη αρχιτεκτονική παρεμβολή προτείνει ενδεχομένως το έτερο ίδρυμα. Μέχρι τότε, οι δύο αίθουσες θα συνεχίζουν να γράφουν ιστορία μέσα από τις συζητήσεις και τις ιστορίες των νοσταλγών θαμώνων τους.
όλες οι φωτογραφίες της αυτοψίας της Popaganda