Τις τελευταίες μέρες οι πολιτικές συζητήσεις δίνουν και παίρνουν, όχι μόνο στα πάνελ των καναλιών αλλά και στα τραπέζια των καφέ, στις στάσεις των λεωφορείων, στο Σύνταγμα, στους δρόμους αλλά και στους διαδικτυακούς τοίχους. Το κέντρο της Αθήνας δεν είναι άδειο, τα ΑΤΜ δεν έχουν τεράστιες ουρές και υπάρχει ένα βουητό που πήγα πιο κοντά για να το ακούσω καλύτερα.
Στην Καπνικαρέα πλησιάσαμε έναν κύριο, που καθόταν σε παγκάκι και περιέθαλπε έναν αδέσποτο σκύλο. Ο κύριος Σπύρος είναι 20 χρόνια άστεγος και θέλει να αφήσουμε τα σκυλιά του κέντρου στην ησυχία τους. Ο άγιος των σκύλων, όπως κάποιοι τον αποκαλούν, είχε μεγάλη όρεξη να μιλήσουμε για την πολιτική και οικονομική κατάσταση. Μας είπε για τον Καραμανλή που πήρε τη χώρα σε υποδειγματική κατάσταση από τον Σημίτη και την διέλυσε, για τον Γιωργάκη που πέσανε να τον φάνε και για τον Τσίπρα που μας καταστρέφει. «Αν γίνουν εκλογές θα ψηφίσω το Κίνημα του Γιώργου γιατί μόνο αυτός μπορεί να σώσει την Ελλάδα. Χωρίς Καραμανλή και Παπανδρέου, Ελλάδα δεν υπάρχει. Αυτός είναι η μόνη επιλογή για να βάλει μια τάξη. Μόνη λύση να τελειώσει το πελατειακό κράτος». Τρολ ή υπαρκτός σουρεαλισμός, αναρωτιέμαι.
Βήματα παραπέρα, έξω από τα H&M, δύο κοπελίτσες, 17 και 18 χρονών, μας είπαν ότι μάλλον θα ψηφίσουν ναι, γιατί φοβούνται πολύ ότι τα πράγματα θα γίνουν χειρότερα αν πάμε στη δραχμή. « Ο Τσίπρας δεν έκανε αυτά που είπε και αν πάμε στην δραχμή θα ζήσουμε διεθνή αποκλεισμό. Φοβάμαι ότι θα απομονωθούμε τελείως και δεν θα μπορούμε ούτε καν να ταξιδεύουμε στην Ευρώπη».
Λίγο παρακάτω ο Γιάννης, κάθεται με το κορίτσι του στην σοκολατερί, είναι 27 χρονών, δηλώνει απογοητευμένος και προβλέπει «ο Ελληναράς θα ψηφίσει ναι, θα σκύψει το κεφάλι και θα υποταχτεί». Η φίλη του, μόλις 25 ετών μου εξηγεί πως δεν θέλει να διαβάζει τα νέα, πως της δημιουργεί λύπη η όλη κατάσταση και πως έχει συνειδητοποιήσει απόλυτα την ανελευθερία του λαού μας. «Τώρα πια δεν υπάρχει για κανέναν η δικαιολογία της άγνοιας. Όταν ο Σόιμπλε βγαίνει ανοιχτά και λέει στους Έλληνες τι να ψηφίσουν δεν υπάρχει πια χώρος για αυταπάτες».
Η Πελαγία, ιδιοκτήτρια του μαγαζιού, θεωρεί ότι είτε με ναι είτε με όχι τα πράγματα θα είναι πολύ δύσκολα, όμως, το λιγότερο κακό σενάριο είναι η δραχμή. «Μια συμφωνία χωρίς ρύθμιση του χρέους μας καταδικάζει στη διαιώνιση της ύφεσης και της φτώχειας». Ένα από τα δεινά της κρίσης, όπως μας είπε, είναι η δικαιολογία που πολλοί εργοδότες χρησιμοποιούνε: «Έχουμε κρίση, θα σου δώσω μισά ένσημα, θα πέσει λίγο το μεροκάματο, κλπ. Εγώ πήγα σε Α.Τ.Μ όχι για να βγάλω όσα πιο πολλά μπορώ, αλλά για να μπορέσω να δώσω τα μεροκάματα στα παιδιά που δουλεύουν στο μαγαζί».
Γεμάτα τα μαγαζιά από κόσμο χθες στο κέντρο. Μια παρέα τριών αγοριών και μιας κοπέλας ήδη συζητούσε για το θέμα και μάλιστα σε υψηλούς τόνους. Ακούμε ναι, ακούμε όχι, ακούμε την Ηλέκτρα που δουλεύει όπως είπε για 400 ευρώ τον μήνα. « Είναι θλιβερό να διαδηλώνουν οι Ευρωπαίοι για τους Έλληνες και οι Έλληνες για την Τρόικα». Απ την απέναντι πλευρά του τραπεζιού ένας φίλος εκφράζει τις ανησυχίες του για την ιδέα του δημοψηφίσματος. «Η φάση είναι μπρος γκρεμός και πίσω ρέμα. Ο Τσίπρας έκανε μια τρελή κίνηση, που αν του βγει θα είναι πρωθυπουργός για 40 χρόνια με ποσοστά 80% αλλά αν όχι, θα έχει αποτύχει πλήρως και θα καταδικάσει κι εμάς.» Ο Αλέξης πηγαίνει την κουβέντα στο facebook και το τραμπούκισμα που γίνεται τις τελευταίες μέρες. « Καλύτερα να ξεσπάει ο καθένας έτσι παρά να βγούμε στους δρόμους και να παίζουμε μπουνιές. Καλύτερα να βριζόμαστε online».
Κατηφορίζοντας προς την Αθηνάς σταματάμε έναν ποδηλάτη με κεφαλλονίτικο όνομα. Ο Τσιμάρας είναι ψύχραιμος τις τελευταίες μέρες και προσεγγίζει το όλο θέμα περισσότερο πολιτικά και κοινωνικά, παρά οικονομικά, αν και το ένα είναι κομμάτι του άλλου, μας εξηγεί. «Σίγουρα η φτώχεια και ο φόβος της φτώχειας είναι ο χειρότερος σύμβουλος. Το ναι και το όχι δεν είναι καθόλου εύκολο και ο κοινωνικός διχασμός δεν είναι ελληνική πρωτοτυπία. Είναι θέμα αντικρουόμενων συμφερόντων, ταξικών και οικονομικών, και οι τάξεις υπάρχουν παντού. Νομίζω ότι το όχι κάπου μπερδεύεται με το ναι. Ότι μέσα μας έχουμε λίγο και από τα δύο. Υπάρχουν μηχανισμοί που δεν τους αντιλαμβανόμαστε στο ναι στο όχι και στο καθετί μας, έχουμε υποστεί επιρροές που δεν μπορούμε να αντιληφθούμε. Από τον πατέρα μας μέχρι έναν τυχαίο άνθρωπο που μας στιγμάτισε. Για να διακρίνουμε μέσα από τον θόρυβο τους ήχους πρέπει να είμαστε ψύχραιμοι».
Στην Αθηνάς πλέον και ενώ η ώρα πλησιάζει εφτάμιση, πιάνουμε κουβέντα με μια κοπέλα που περιμένει να βγάλει λεφτά από ένα ΑΤΜ, καθώς όπως μας είπε δεν έβγαλε καθόλου τις προηγούμενες μέρες. Η Κατερίνα έχει σπουδάσει οικονομικά και είχε καθηγητή τον Βαρουφάκη. Αναπόφευκτα η κουβέντα μένει λίγο στον Γιάνη. «Σαν καθηγητής ήταν εκπληκτικός. Πραγματικά ήταν ο μόνος που απολάμβανα να πάω στο μάθημά του και για να είμαι ειλικρινής όταν έμαθα πως αναλαμβάνει το υπουργείο οικονομικών ένιωσα μια ασφάλεια. Μας είχε διδάξει τότε -έχουν περάσει χρόνια και δεν τα θυμάμαι καλά- την έννοια των παιγνίων και όλα αυτά. Τώρα όσο για το δημοψήφισμα θέλω μια καλύτερη ενημέρωση για το τι μπορεί να σημαίνει το όχι αλλά δεν υπάρχει περίπτωση να ψηφήσω ναι».
Στη στάση παραδίπλα, δυο φίλες, 22 και 18 χρονών, περιμένουν το λεωφορείο, καταλαβαίνουν γρήγορα που το πάμε με τις ερωτήσεις και επιτέλους βλέπουμε και λίγη ψυχούλα σ’ αυτό το ρεπορτάζ. Η Μαρία είναι κομμώτρια και είναι από την Αλβανία, γεννημένη και μεγαλωμένη στην Αθήνα. Είναι έξω φρενών γιατί δεν έχουν βγει ακόμα τα χαρτιά της και δεν μπορεί να ψηφίσει. «Όχι και πάλι όχι και είναι δυνατόν να το σκέφτονται κιόλας;» Η φίλη της είναι φωτογράφος και εκφράζει τον φόβο της για την ενδεχόμενη αύξηση των ρατσιστικών επιθέσεων και των φασιστών λόγω της φτώχειας αλλά δεν μασάει όπως λέει γιατί εκβιασμούς δεν δέχεται και τίποτα δεν έχει για να χάσει. Θυμάται τις τελευταίες εκλογές που ήταν στην εφορευτική επιτροπή και ο πρώτος ψηφοφόρος ήταν στις έξη και μισή το πρωί. « Ένας παππούλης μπαίνει μέσα φωνάζοντας πααααασόκ και ζήτησε το ψηφοδέλτιο. Αυτούς φοβάμαι που αποφασίζουν για μας με αυτή την ελεεινή οπαδική νοοτροπία».
Κατευθυνόμαστε προς το Μοναστηράκι να συναντηθούμε με τους φίλους μας, να ανέβουμε μαζί προς το Σύνταγμα. Πιάνουμε κουβέντα με τη Γιωργία που πουλάει καλαμπόκι, μας λέει ότι η φουφού της έβγαλε 1.200 ευρώ εφορία (τον χειμώνα πουλάει τα καλύτερα κάστανα της Αθήνας), ότι ψηφίζει Ανταρσύα, ότι προφανώς θα πει όχι, ότι άκουγε τον κόσμο μέχρι την Κυριακή να λέει όχι, ενώ με το κλείσιμο των τραπεζών, χθες, φοβήθηκαν και τη Δευτέρα άκουσε περισσότερο το ναι.
Λίγο πριν φτάσουμε το Σύνταγμα, στη Μητροπόλεως, μιλάμε με έναν κουστουμαρισμένο Γάλλο που ακούει στο όνομα Eric και είναι στην Ελλάδα για business. Μοιάζει σαν εκπρόσωπος των θεσμών, θα μπορούσε και να είναι. Μας μιλάει για την ευρωπαϊκή οικονομία και την κατάσταση στην Ελλάδα. «Το ευρώ είναι απόλυτα σταθερό και δεν απειλείται από Grexit. Οι διαπραγματεύσεις φέρανε ένα αποτέλεσμα μεταξύ αλληλεγγύης για την Ελλάδα και σεβασμό στους ευρωπαϊκούς κανόνες. Η λύση είναι να φορολογηθούν οι πλούσιοι. Στην Αμερική και στην Ευρώπη οι πλούσιοι πληρώνουν τους φόρους τους, οι οποίοι είναι ανάλογοι με τα εισοδήματά τους. Γιατί δεν πάει η κυβέρνηση στο Νέο Ψυχικό, να χτυπήσει την πόρτα, να πει γεια σας, έχετε αυτήν εκεί την επιχείρηση, γιατί δεν πληρώνετε τους φόρους σας παρακαλώ; Και όποιος δεν πληρώνει να μπει στη φυλακή».
Φτάσαμε στο Σύνταγμα, γίναμε ένα με το πλήθος, ήπιαμε φιξ και βεργίνα. Η χθεσινή συγκέντρωση ήταν νομίζω η μεγαλύτερη που έχει γίνει τα τελευταία 2-3 χρόνια. Το κλίμα έβγαζε μια περηφάνια, μια ελπίδα και μια όμορφη συντροφικότητα, που για να κάνω και ένα προσωπικό σχόλιο κλείνοντας, είναι και το μόνο αντίδοτο κατά του φόβου. Καλά μυαλά και ψυχραιμία!
