Το νέο νομοσχέδιο του υπουργείου Εργασίας, στο επίκεντρο του οποίου τίθεται η διαφοροποίηση των εργασιακών σχέσεων μεταξύ εργαζόμενου και εργοδότη, παρουσιάστηκε το μεσημέρι της περασμένης Τετάρτης, πυροδοτώντας μαζικές αντιδράσεις. Το σχέδιο νόμου, που γνωστοποιήθηκε σε διαδικτυακή συνέντευξη Τύπου από τον υπουργό Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, Κωστή Χατζηδάκη, την υφυπουργό Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, αρμόδια για τη Δημογραφική Πολιτική και Οικογένεια, Μαρία Συρεγγέλα και την γενική γραμματέα Εργασίας, Άννα Στρατινάκη, αναμένεται να τεθεί άμεσα σε δημόσια διαβούλευση ώστε, αφού ληφθούν υπόψη οι θέσεις που θα παρουσιαστούν σε αυτή, να κατατεθεί στη Βουλή και να ψηφιστεί έως τις αρχές του καλοκαιριού.
Ανάμεσα σε όσα προβλέπει η νέα εργατική νομοθεσία, βρίσκεται η αύξηση στο πλαφόν των υπερωριών, η επέκταση της λειτουργίας τις Κυριακές σε επτά τομείς της οικονομίας, ενώ τίθενται νέοι κανόνες για την τηλεργασία. Επιπλέον, όπως παρουσίασε η κυβέρνηση, προβλέπονται αλλαγές στον συνδικαλιστικό νόμο, στην προκήρυξη της απεργίας, ενώ θεσπίζεται η ψηφιακή κάρτα εργασίας με σκοπό τη διαφύλαξη του 8ώρου. Παράλληλα, επισημαίνεται πως σημειώνονται αλλαγές στις γονικές άδειες με τη θέσπιση της άδειας πατρότητας, ενώ αυστηροποιείται το πλαίσιο για την καταπολέμηση των πάσης φύσεως φαινομένων βίας και σεξουαλικής παρενόχλησης στους χώρους εργασίας.
Από τη μεριά της κυβέρνησης, η νέα εργατική νομοθεσία προβάλλεται ως ευνοϊκή και φιλικά προσκείμενη στον εργαζόμενο, ο οποίος «θα μπορεί να διευθετεί τον χρόνο εργασίας και θα αυξομειώνει το νόμιμο ωράριό του εντός της εβδομάδας». Στον αντίποδα, η αντιπολίτευση καταγγέλλει τον «απύθμενο» όγκο υπερωριών, χαρακτηρίζοντας τις ρυθμίσεις του νομοσχεδίου οπισθοδρομικές, με την κατάργηση του 8ώρου να τίθεται στο προσκήνιο. Ο πρώην Γενικός Γραμματέας του υπουργείου Εργασίας, Ανδρέας Νεφελούδης και ο Εργατολόγος, Παλαιολόγος Παλαιολόγος, εξηγούν στην Popaganda τους λόγους για τους οποίους, ενώ το νομοσχέδιο παρουσιάζει τις αλλαγές να γίνονται προς όφελος του εργαζόμενου, επί της ουσίας καταργεί την έννοια του εργατικού δικαίου, βάζοντας τον εργαζόμενο να διαπραγματευτεί με τον εργοδότη το ωράριό του και κατ’ επέκταση τα καθήκοντα και το ύψος του μισθού του, μέσω μιας ατομικής σχέσης εργασίας.
Απλήρωτες ώρες εργασίας
Ο κ. Χατζηδάκης αναφέρει πως θεσμοθετείται ξανά το πενθήμερο 40ωρο το οποίο είναι θεσμοθετημένο εδώ και 100 χρόνια. Θεσμοθετημένη είναι επίσης και η δυνατότητα εξαήμερης εργασίας με 6 ώρες εργασίας ανά ημέρα. Επί της ουσίας αναφέρουν ξανά όσα ήδη λέει ο νόμος για το εργατικό δίκαιο: Εργάζεσαι 8 ώρες, η 9η ώρα λέγεται υπερεργασία και πληρώνεται με το 20% και οι άλλες δύο ώρες ακόμη που μπορείς να δουλεύεις, η 10η και η 11η, αμείβονται ως υπερωριακή απασχόληση με κάποιο ποσοστό παραπάνω. Το μεγάλο πρόβλημα έγκειται στην άνευ συγκεκριμένων ωρών θεσμοθέτηση της τετραήμερης εργασίας, που ισοδυναμεί με την κατάργηση του 8ωρου. Δεδομένου ότι το ονομάζουν ως «διευθέτηση του χρόνου εργασίας», δεν υπάρχει πληρωμένη υπερωρία.
Ως ΣΥΡΙΖΑ προτείνουμε τη μείωση του εβδομαδιαίου χρόνου εργασίας, χωρίς τη μείωση του μισθού. Αναφερόμαστε σε πενθήμερη εργασία με 35 ώρες δουλειάς, ενώ ο εισάγοντας ο κ. Χατζηδάκης την τετραήμερη εργασία με δυνατότητα 10ωρης δουλειάς, οι δύο αυτές παραπάνω ώρες δύνανται να μείνουν απλήρωτες, καθώς δεν εντάσσονται στη διαδικασία των πληρωμών υπερωριών, αλλά στη διευθέτηση του χρόνου εκ μέρους του εργαζόμενου. Εμείς εφαρμόσαμε αυτή τη διαδικασία, μόνο κατόπιν συλλογικής σύμβασης εργασίας. Το ωράριο εργασίας μειώθηκε, από τις 40 στις 37 ώρες ανά εβδομάδα, χωρίς να μειωθεί ο μισθός των εργαζομένων. Στον Παπαστράτο συγκεκριμένα, δημιουργήθηκαν 400 νέες θέσεις εργασίας προκειμένου να καλυφθεί η νέα επένδυση. Η παρούσα πολιτική του κ. Χατζηδάκη διευρύνει την ανεργία, καθώς επιλέγει να κρατάει για δύο ώρες παραπάνω τον εργαζόμενο από το να προσλαμβάνει κάποιον ακόμη.
Τις μεγάλες επιχειρήσεις και την υγιή επιχειρηματικότητα δεν την αφορά το παρόν νομοσχέδιο. Δεν την αφορά ούτε η διεύρυνση του ωραρίου, ούτε η απλήρωτη υπερωρία, γιατί αυτές οι επιχειρήσεις επενδύουν στο ανθρώπινο δυναμικό. Το νομοσχέδιο αυτό υπάρχει για να βοηθηθούν οι τράπεζες. Εκεί έγκειται το μεγάλο πρόβλημα, εκεί είχαμε εντοπίσει επί ΣΥΡΙΖΑ τις απίστευτες υπερωριακές απασχολήσεις. Υπάρχει για να βοηθήσει μια σειρά από μεταπρατικές επιχειρήσεις και κάποιες επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών – και όχι όλες – όπως εταιρείες security, καθαρισμού κ.λ.π. Αυτό το σύστημα ικανοποιείται από το νομοσχέδιο.
Κυριακάτικη εργασία και η Επιθεώρηση Εργασίας-Φωτογραφικές ρυθμίσεις
Φωτογραφικές είναι και οι ρυθμίσεις του για τη διεύρυνση της Κυριακάτικης εργασίας. Δεν καταλαβαίνω γιατί πρέπει να δουλεύουν την Κυριακή οι ταχυμεταφορείς ή τα κούριερ. Ο κ. Χατζηδάκης νομίζει ότι έτσι θα επιτευχθεί η συνεργασία, όμως το νομοσχέδιο είναι ψευδεπίγραφο καθώς ικανοποιεί την εργοδοσία. Δημιουργεί επίσης ένα ψευδεπίγραφο δεδομένο σε σχέση και με το ΣΕΠΕ, καταργώντας το Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας, το οποίο μετονομάζεται σε Ανεξάρτητη Αρχή για να μην ασκεί διοίκηση η Κεντρική Διοίκηση. Το Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας, είναι ένας οργανισμός που ασκεί πολιτική, που υλοποιεί πολιτικές προστασίας της εργασίας – και δεν εννοώ κομματικές – από την εργοδοτική παραβατικότητα. Δεν είναι απρόσωπο, έχει πρόσημο, έχει σαφή κατεύθυνση και μόνο ως τέτοιο μπορεί να λειτουργήσει. Δεν μπορεί να λειτουργήσει ως μία ανεξάρτητη αρχή η οποία θα έχει μία διοίκηση άγνωστης ειδικότητας και αγνώστου ηθικού αναστήματος. Ειδικά για το ΣΕΠΕ, τα λεφτά είναι πολλά. Σκεφτείτε τι πιέσεις δεχόμασταν και πώς αντισταθήκαμε σε αυτές όταν βάζαμε τα μεγάλα πρόστιμα στις τράπεζες για την υπερωριακή απασχόληση. Πόσες φορές πιεστήκαμε από εργοδότες για να σβήσουμε πρόστιμα και πόσο αντιστάθηκαν οι επιθεωρητές αλλά κι εμείς σε αυτό. Εάν λοιπόν δεν διαθέτει συγκεκριμένο ηθικό ανάστημα, πώς θα αντιστέκεται το κάθε συμβούλιο διοίκησης;
Η ψηφιακή κάρτα εργασίας
Η ψηφιακή κάρτα εργασίας είναι ψηφισμένη ως νόμος από το 2011. Δεν υλοποιήθηκε από την κυβέρνηση Σαμαρά-Βενιζέλου γιατί δεν εκδόθηκαν ποτέ οι τέσσερις υπουργικές αποφάσεις που είναι απαραίτητες για να λειτουργήσει. Εμάς δεν μας ενδιέφερε να προωθήσουμε τις εταιρείες πληροφορικής και νέων τεχνολογιών, κάναμε τη δουλειά μας με τα ίδια και καλύτερα αποτελέσματα, χωρίς να χρειαστούμε τη ψηφιακή κάρτα. Η ψηφιακή κάρτα, υλοποιείται υποτίθεται τώρα για να αντιμετωπιστεί η ανασφάλιστη εργασία. Εμείς είχαμε ολοκληρώσει το πληροφοριακό σύστημα του ΣΕΠΕ, το οποίο σε πραγματικό χρόνο μπορεί να μπαίνει σε οποιονδήποτε δρόμο και να βλέπει πού υπάρχει παραβατικότητα, με τα εργαλεία που διαθέτει στα χέρια του.
Η ανασφάλιστη εργασία κι ο Χατζηδάκης με την «απίστευτη» ανάθεση 12εκ.
Έχουμε πολύ συγκεκριμένη κατεύθυνση αντιμετώπισης της ανασφάλιστης εργασίας, έχοντας καταστήσει ως υποχρέωση την ημερήσια προδήλωση των υπερωριών, την οποία κατήργησε ο κ. Βρούτσης. Υποχρεώναμε τις τράπεζες να δηλώνουν την ημερήσια υπερωρία και πήγαιναν οι επιθεωρητές, έβλεπαν ότι δεν τηρείτο η κατάσταση του προσωπικού και επιβάλλαμε τα πρόστιμα. Το τελευταίο μέτρο που πήραμε, ήταν ότι επιτρέψαμε στον κάθε εργαζόμενο να μπαίνει με τον κωδικό του TAXIS στο σύστημα ΕΡΓΑΝΗ και να βλέπει τι δηλώνει ο εργοδότης. Χωρίς κανένα κόστος, δεν χρειάστηκε να κάνουμε ψηφιακή κάρτα εργασίας διότι αντιμετωπίσαμε αυτά τα προβλήματα, καταπολεμώντας την ανασφάλιστη εργασία. Ο κ. Χατζηδάκης έκανε μία απίστευτη ανάθεση ύψους 12 εκατομμυρίων ευρώ, πριν από 15 περίπου ημέρες, για τον Ενιαίο Αριθμό Τηλεφωνικής Εξυπηρέτησης των Πολιτών, τον οποίο όταν εμείς αναλάβαμε στο Υπουργείο Εργασίας, μας κόστισε 200.000 ευρώ.
Μη εφαρμογή της κύρωσης της Σύμβασης για τη βία που και την παρενόχληση
Όσον αφορά την άδεια πατρότητας και την εξάλειψη της βίας και της παρενόχλησης στο χώρο της εργασίας, είναι κάτι που ήδη είχαμε θεσπίσει. Κυρώσαμε τη Σύμβαση 190 της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας το 2019 και επειδή κυρώθηκε στις αρχές Ιουλίου, δεν προλάβαμε να κάνουμε τις εφαρμοστικές διαδικασίες για να μπορέσει να υλοποιηθεί. Η νέα κυβέρνηση είχε δεσμευτεί να τη θέσει σε διαδικασία εφαρμογής στις 1/8/19, πράγμα το οποίο δεν είχε κάνει έως τώρα. Αντίστοιχα, είχαμε βάλει μπρος να κυρώσουμε και την 187 που αφορά τα θέματα υγείας και ασφάλειας στην εργασία, είχαν αρχίσει να γράφονται τα σχετικά κείμενα. Από το 2017 επίσης είχαμε ψηφίσει και είχαμε κάνει ΦΕΚ όσα τώρα ο κ. Χατζηδάκης επικαλείται ως εθνική στρατηγική σχετικά με την υγεία και την ασφάλεια στην εργασία.
Ανεπίτρεπτο να υπάρχουν διατάξεις που απαγορεύουν την απεργία
Σύμφωνα με Σύσταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Διεθνούς Οργανισμού Εργασίας, μία κυβέρνηση δεν μπορεί να επεμβαίνει στη συλλογική αυτονομία. Προβλήματα σαφώς μπορεί να υπάρχουν δεδομένου ότι και ο νόμος είναι παλιός και απαιτείται εκσυγχρονισμός, ωστόσο αυτό δεν είναι δουλειά καμίας κυβέρνησης. Είναι δουλειά των συνδικάτων, να τα προκαλέσει η κυβέρνηση, να κάνει κοινωνικό διάλογο μαζί τους και τα χειραφετημένα συνδικάτα να θέσουν σε διαδικασία συζήτησης τη βελτίωση του συνδικαλιστικού νόμου. Είναι ανεπίτρεπτο να υπάρχουν διατάξεις που απαγορεύουν την απεργία όταν γίνεται διαβούλευση. Ο αδύναμος είναι ο εργαζόμενος. Ο εργαζόμενος κάνει μία διαβούλευση με την επιχείρηση για να κάνει συλλογική σύμβαση ή να ζητήσει αύξηση. Πώς θα τη διεκδικήσει αν του το απαγορεύεις; Η απεργιακή κινητοποίηση είναι μέσο πίεσης για να μπορέσει να πιεστεί ο εργοδότης να δώσει παραπάνω λεφτά από τα κέρδη του. Το συνδικαλιστικό κίνημα θα πρέπει να αντιδράσει.
Η διευθέτηση του χρόνου εργασίας
Το ωράριο του εργαζομένου κατεξοχήν δεν ρυθμίζεται με ατομική σχέση εργασίας και δεν αποτελεί αντικείμενο ατομικής σύμβασης και μάλιστα μέσω ειδικής συμφωνίας. Έχουμε δηλαδή μία τροποποίηση της ατομικής σύμβασης εργασίας όσον αφορά το ωράριο. Κάτι τέτοιο καθορίζει το ύψος της απασχόλησης, άρα και το ύψος του μισθού ανάλογα με το κέρδος της επιχείρησης, καθιστώντας τον εργαζόμενο «μέτοχο». Σε αυτή την αντίληψη θεμελιώνεται και το νομοσχέδιο. Τα ουσιώδη χαρακτηριστικά μιας εργασιακής σχέσης: ο χρόνος, ο τόπος, ο μισθός και το αντικείμενο εργασίας, με τις αλλαγές που προβλέπονται στο ωράριο, τροποποιούνται (πέραν του τόπου) και παρουσιάζονται ως μία αλλαγή που γίνεται προς όφελος του εργαζόμενου. Η αλλαγή του ωραρίου, ισοδυναμεί με την τροποποίηση του αντικειμένου, καθώς τα καθήκοντα του εργαζόμενου θα διαφοροποιούνται.
Λησμονούμε τη βασική αιτία που γέννησε το εργατικό δίκαιο: Ότι ο εργαζόμενος βρίσκεται πάντα σε υποδεέστερη σχέση από τον εργοδότη. Και γι’ αυτό το εργατικό δίκαιο πρέπει να είναι το δίκαιο της εξισορρόπησης αυτής της ανισότητας. Γι’ αυτό άλλωστε υπάρχουν τα Σωματεία και οι συλλογικές συμβάσεις. Αυτό τώρα αλλάζει. Ο εργοδότης και ο εργαζόμενος, αποκτούν την ίδια διαπραγματευτική δύναμη. Η αντίληψη βάσει νομοσχεδίου ότι οι εργοδότες είναι τόσο «αδύναμοι» όσο οι εργαζόμενοι, είναι εσφαλμένη καθώς στην πραγματικότητα η ανισότητα μεταξύ τους υπάρχει εκ θέσεως. Ο εργαζόμενος ζητά εργασία για να ζήσει, ενώ ο εργοδότης προσφέρει εργασία για να πλουτίσει. Καταργώντας λοιπόν αυτό το δίπολο, βάζουν τον εργαζόμενο ατομικά να διαπραγματευτεί το ωράριό του και κατ’ επέκταση το αντικείμενο και το ύψος του μισθού του.
Σύμφωνα με το νομοσχέδιο, τον χρόνο που θα δουλέψει ένας εργαζόμενος παραπάνω, μπορεί να τον πάρει κατά το δεύτερο εξάμηνο σε ρεπό ή άδεια. Εάν η ρύθμιση ήταν σωστή, θα έπρεπε να επιβάλλει αυτό το μέτρο μόνο στις συμβάσεις αορίστου χρόνου. Ας υποθέσουμε πως είμαι ένας εργοδότης. Προσλαμβάνω έναν εργαζόμενο με συμβάσεις ορισμένου χρόνου (όπως και συμβαίνει), τον βάζω στους δώδεκα μήνες να δουλεύει τους εννιά με δέκα ώρες και στους υπόλοιπους τρεις μήνες τον απολύω δίχως αποζημίωση. Εναλλακτικά, τον προσλαμβάνω με σύμβαση αορίστου χρόνου, δουλεύει ένα 10ωρο για ένα εξάμηνο και μόλις τελειώσει αυτό, του μετατρέπω τη σύμβαση σε ορισμένου χρόνου και τον απολύω. Το νομοθέτημα είναι μεσαιωνικό.
«Το ΣΕΠΕ απεκδύεται τον κυρωτικό και άμεσα ελεγκτικό ρόλο του»
Όσον αφορά το πλαίσιο του ΣΕΠΕ που αντικαθίσταται από την Επιθεώρηση Εργασίας, αναμένεται να βγουν πολλές υπουργικές αποφάσεις που θα το εξειδικεύουν. Θα αποτελεί έναν ελεγχόμενο μηχανισμό ο οποίος θα απεκδυθεί τον κυρωτικό και άμεσα ελεγκτικό κατά τη γνώμη μου ρόλο, θα υποστελεχωθεί (όπως υποστελεχώνονται όλες οι επιχειρήσεις που σχετίζονται με την εξυπηρέτηση του πολίτη) και θα δημιουργηθεί ένα παραπληρωματικό σύστημα, εύκολα χειραγωγήσιμο από τον κάθε υπουργό.
«Και εισφοροδιαφυγή με την ψηφιακή κάρτα εργασίας»
Η ψηφιακή κάρτα εργασίας, θα είναι ένα σύστημα με το οποίο θα καταγράφεται και θα παρακολουθείται συνολικά ο εργαζόμενος, όχι μόνο από ασφαλιστική και εργασιακή σκοπιά, αλλά και από συνδικαλιστική. Επίσης κάποιος που θα θέλει να εισφοροδιαφύγει θα μπορεί να το κάνει, δεν θα το αποτρέψει αυτό η κάρτα εργασίας. Ας υποθέσουμε πως το εργασιακό κόστος του εργοδότη είναι 300 ευρώ, από αυτά το κράτος παίρνει τα 200 και ο εργαζόμενος τα 100. Αυτή είναι πια η λογική. Επομένως και αυτό το μέτρο δεν εντάσσεται σε μία λογική καταπολέμησης. Ο εργαζόμενος θα έχει μία κάρτα, η οποία θα είναι αυτόματα συνδεδεμένη με το σύστημα ΕΡΓΑΝΗ. Άλλωστε, υπάρχει και το έντυπο Ε6 για να κάνει αυτή τη δουλειά. Επί της ουσίας η ψηφιακή κάρτα ρίχνει το βάρος της ασφάλισης από τον εργοδότη στον εργαζόμενο, θεμελιώνει την ατομική ευθύνη του εργαζομένου σε περίπτωση μη ασφαλιστικής του κάλυψης.
«Χαστούκι» στον Άρειο Πάγο η αποζημίωση των εργατοτεχνιτών
Πώς να μιλάμε για την άδεια πατρότητας όταν είναι άνεργοι οι μισοί πατεράδες; Τι άδεια πατρότητας θα ζητήσει στη σύμβαση ορισμένου χρόνου ένας πατέρας; Τι άδεια πατρότητας θα ζητήσεις στην ειδική απασχόληση; Το ίδιο ισχύει και με την αποζημίωση των εργατοτεχνιτών. Αυτή η ρύθμιση είναι ένα «χαστούκι» στον Άρειο Πάγο που ομοιόμορφα λέει επί χρόνια ότι η διάκριση αυτή δεν είναι αντισυνταγματική, το να παίρνει δηλαδή ένας εργατοτεχνίτης μικρότερη αποζημίωση από έναν υπάλληλο όταν απολύεται. Η διάκριση αυτή αντιτίθεται στην αρχή της ίσης μεταχείρισης. Ο κ. Χατζηδάκης βλέπει πια ότι δεν υπάρχουν εργατορυθμίσεις, ότι το κόστος για τον εργοδότη του εργάτη είναι μηδαμινό πια και λέει «α, ας τους εξισώσω αφού ο εργοδότης θα έχει μηδενικό κόστος».
«Το παρόν νομοσχέδιο ευνοεί το mobbing»
Σχετικά με το mobbing, από το 2000 υπήρξαν 12 εκατομμύρια θύματα ηθικής παρενόχλησης και ψυχικής κακοποίησης. Το ζήτημα αυτό σχετίζεται με τη σχέση εξουσίας. Το παρόν νομοσχέδιο ευνοεί το mobbing. Η ατομική διαπραγμάτευση και η μη κατοχύρωση κάποιου δικαιώματος στον εργαζόμενο ως «αδύναμο» σε μία ατομική σύμβαση εργασίας, θα αυξήσει τις αυθαιρεσίες και τις επιθέσεις στους εργαζόμενους. Επομένως, τα φαινόμενα mobbing θα διογκωθούν, ως απόρροια των νέων εργασιακών μέτρων. Η κυβέρνηση δεν δέχθηκε ακόμη την εφαρμογή του Άρθρου 24 του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Χάρτη, που έλεγε ότι οι απολύσεις πρέπει να είναι αιτιολογημένες. Η κυβέρνηση της ΝΔ κατήργησε αυτή την υποχρέωση του εργοδότη την οποία είχε νομοθετήσει η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ το 2018. Πλέον δεν υπάρχουν λόγοι απόλυσης. Ο εργαζόμενος πρέπει πάντα να αποδεικνύει και δύο φορές μάλιστα, ότι είναι παράνομη η απόλυσή του.
Παράνομες απολύσεις: περιορισμός στο διπλάσιο η αποζημίωση
Έως τώρα, εάν ένας εργοδότης απέλυε κάποιον εργαζόμενο και αποδεικνυόταν παράνομη η απόλυσή του από το Δικαστήριο, ωσότου βγει η δικαστική απόφαση ο εργαζόμενος δικαιούταν τους μισθούς του. Πλέον, αυτό περιορίζεται στο διπλάσιο της αποζημίωσης, αποδεσμεύοντας τη δυνατότητα του μισθού από την παράνομη συμπεριφορά του εργοδότη.
Η ηλεκτρονική συνέλευση, άτοπη, διασπά τη συνοχή των σωματείων
Στην τηλεργασία οι εργαζόμενοι αμείβονται με την ώρα και αξιολογούνται. Καλούνται να βγάλουν συγκεκριμένη μονάδα εργασίας σε συγκεκριμένο χρόνο. Επίσης, η συνδικαλιστική ελευθερία περιορίζεται σε μία περίοδο που αυξάνονται τα κοινωνικά προβλήματα. Καταργούνται και οι μισθοί υπερημερίας. Η ηλεκτρονική συνέλευση είναι επίσης άτοπη. Τα Σωματεία είναι οργανισμοί, έχουν ως κεφάλι το συμβούλιο και ως σώμα τα μέλη τους. Έχουν παλμό, συμφωνίες και διαφωνίες. Η διαδικτυακή συνέλευση αφαιρεί από τα σωματεία το βασικό συστατικό τους που είναι η συγκρότησή τους και η λειτουργία τους σαν ένα σώμα. Η συνοχή τους διασπάται και σκοπός είναι να λειτουργούν μεμονωμένα και γι’ αυτό περνάνε την ηλεκτρονική ψηφοφορία και συνεδρία.