Το πρωί της περασμένης Παρασκευής, η παραλία της Εφταλούς στη Λέσβο υποδεχόταν τους Σύρους πρόσφυγες που εδώ και μήνες επιχειρούν ένα παράτολμο ταξίδι από τα παράλια της Τουρκίας μέχρι τα κοντινότερα ελληνικά εδάφη. Κατά την άφιξη της βάρκας τους και καθώς οι φωτογραφικοί φακοί κατέγραφαν την αποβίβασή τους, ένας λεκτικός διαπληκτισμός που γρήγορα πήρε βίαιη τροπή σωματικής αψιμαχίας, έμελλε να ανακόψει την καθημερινή ροή των πραγμάτων που επικρατεί εδώ και μήνες στις παραλίες του νησιού.
Ο βραβευμένος φωτορεπόρτερ του Γαλλικού Πρακτορείου Ειδήσεων (AFP) Άρης Μεσσήνης βρίσκεται εδώ και τρεις μήνες στο νησί της Λέσβου. Μαζί με τους υπολοίπους συναδέλφους του εκείνο το πρωί, μπλέχτηκαν ανάμεσα στους άρτι αφιχθέντες πρόσφυγες προκειμένου να εξασφαλίσουν μερικά στιγμιότυπα. Ένας ηλικιωμένος άντρας, καθισμένος μπροστά από τη μία εκ των δύο σκηνών που έχουν στηθεί εκεί κάνει υποδείξεις στον φωτορεπόρτερ προκειμένου να σταματήσει τις λήψεις. Ο φωτορεπόρτερ μάταια προσπαθεί να του εξηγήσει πως κάνει απλά τη δουλειά χωρίς να έχει καμία πρόθεση να παραβιάσει την ιδιωτικότητα που αποζητούσαν όσοι βρίσκονταν εντός της σκηνής. Ο, αραβικής καταγωγής, ηλικιωμένος αποφάσισε να καλέσει ενισχύσεις, με αποτέλεσμα ο Άρης Μεσσήνης να βρεθεί στο έδαφος από τέσσερις άντρες που τον γρονθοκοπούσαν.
Οι παραπάνω δύο φωτόγραφίες είναι τραβηγμένες πριν από 5 περίπου εβδομάδες. Απεικονίζουν τον ίδιο άνθρωπο, τον Άρη Μεσσήνη, να κρεμάει τη μηχανή του για να βγάλει ένα παιδί προσφύγων από τη θάλασσα. Με το που δημοσιεύονται κάνουν τον γύρο του κόσμου με λέζάντες όπως «συγκλονίζει ο έλληνας φωτογράφος». Τι άλλαξε και το ίδιο πρόσωπο ενεπλάκη σε αυτήν την πολύ περίεργη ιστορία σωματίκης βίας (όπως και από τις εικόνες που ακολουθούν κι επίσης έχουν κάνει το γύρο του διαδικτύου εδώ και μερικά 24ωρα); Τον βρήκαμε στο τηλέφωνο, κουρασμένο από συνεχή πηγαινέλα στπ αστυνομικό τμήμα για καταθέσεις πάνω στο περιστατικό και μηνύσεις.
«Συνεχώς μας δημιουργούν προβλήματα συγκεκριμένες ομάδες ατόμων που παρότι δε βρίσκονται πάνω από τρεις εβδομάδες στο νησί προσπαθούν να κάνουν κουμάντο στην περιοχή δηλώνοντας πως είναι εθελοντές. Δεν επιθυμώ να τους κατονομάσω, όπως κάνουν εκείνοι λασπολογώντας, αποκαλώντας με “παιδεραστή” και “ανώμαλο” στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, θέτοντας τη σωματική μου ακεραιότητα σε κίνδυνο από τη στιγμή που έχω αρχίσει να δέχομαι απειλές. Με το που κατέθεσα τη μήνυση μια ομάδα ατόμων -έχοντας συγγένεια μάλιστα με τα άτομα που με χτύπησαν- άρχισαν να διαδίδουν πως μπήκα σε μια σκηνή προκειμένου να φωτογραφίσω “γυμνές μουσουλμάνες και παιδιά”. Κοινοποίηση στην κοινοποίηση έχουμε φτάσει στο σημείο να με βρίζει το μισό Facebook και το μισό Twitter». Μαζί του βρισκόταν και η Nicole Tung, φωτογράφος και αυτόπτης μάρτυρας, η οποία δέχθηκε επίσης επίθεση στην προσπάθεια της να καταγράψει τη σκηνή παραλογισμού που εκτυλισσόταν μπροστά της. «Η άλλη πλευρά κατέθεσε με τη σειρά της μήνυση ισχυριζόμενη πως ήμουν ένας μαινόμενος ταύρος που επιτέθηκα σε όλους βρίζοντας τους χυδαία. Δήλωσαν πως, παρά τη συμπεριφορά μου, θέλησαν να με σώσουν από πρόσφυγες που είχαν στην κατοχή τους μαχαίρια κάτι που φυσικά δεν ισχύει αφού πρόσφυγας ήταν εκείνος που προσπάθησε να αποτρέψει τον Μηρτιτσάκη (σ.σ. μέλος των “ναυαγοσωστών” που φαίνεται στς εικόνες να βιαιοπραγεί κατά του Μεσσήνη) προκειμένου να μη μου επιτεθεί πισώπλατα. Η συμπεριφορά των ατόμων αυτών είναι φασιστική, το λέω και το τονίζω, μόνο και μόνο αν σκεφτεί κανείς πως αποκαλούν την παραλία “παραλία μας”, τοποθετώντας αυτοβούλως αυτοσχέδιες ταμπέλες στους δρόμους που απαγορεύουν την στάθμευση και προκαλώντας την οργή των αλληλέγγυων στους πρόσφυγες κατοίκων».
εικόνες από την πισώπλατη επίθεση στον Άρη Μεσσήνη
Η ανακοίνωση της Ελληνικής Ναυαγοσωστικής Ακαδημίας επιβεβαιώνει με τον τρόπο της τους ισχυρισμούς του διεθνούς φήμης φωτογράφου λέγοντας πως ο άνθρωπος (Σπύρος Μηρτσιτάκης) που φέρεται ως ο κύριος δράστης στον ξυλοδαρμό του, δραστηριοποιείται στο νησί της Λέσβου εντελώς αυτόνομα και δε σχετίζεται με την οργανωμένη δράση της Ένωσης. Κατά τους ισχυρισμούς του Άρη Μεσσήνη «αυτή η ομάδα δεν είναι μόνη της στο νησί, δραστηριοποιείται μαζί με άλλες “επιχειρήσεις” ζητώντας χορηγίες και δωρεές για το έργο που διατείνεται πως προσφέρει. Αυτό που κάνουν όλες αυτές οι ομάδες στην πραγματικότητα είναι να βοηθούν με το ζόρι τους πρόσφυγες να κατέβουν από τη βάρκα, δίχως να διστάζουν να τραβάνε τα παιδιά από τις αγκαλιές των μητέρων τους- μέχρι να εξασφαλίσουν το στιγμιότυπο που θα δημοσιεύσουν για να αποσπάσουν χρήματα από τους χορηγούς τους . Υπεύθυνο για την κατάσταση αυτή φυσικά είναι το κράτος εφόσον δεν αναλαμβάνει την ευθύνη για ο,τι στραβό συμβεί και για οποιαδήποτε ζωή χαθεί εδώ εξαιτίας της έλλειψης υποδομών για την παροχή των σωστών πρώτων βοηθειών. Εκτός από μια μικρή ομάδα του Ερυθρού Σταυρού δεν υπάρχει κανένας κρατικός φορέας για να βοηθήσει την κατάσταση, ενώ το λιμενικό είναι υποστελεχωμένο αφού χρησιμοποιεί περιπολικά και όχι ναυαγοσωστικά σκάφη που καθιστούν δύσκολη την ομαλή πρόσβαση σε περίπτωση ναυαγίου».
“Μέλη ΜΚΟ” που “θέλουν να βοηθήσουν τους πρόσφυγες” που καταφτάνουν με κάθε τρόπο στην παραλία της Εφταλούς.
Στις φωτογραφίες του Άρη Μεσσήνη δεν θα συναντήσεις φιγούρες εθελοντών από την στιγμή που αποφεύγει να μετατρέψει άθελά του σε ήρωες όσους καπηλεύονται την έξαρση της προσφυγικής κρίσης για προσωπικό τους όφελος. «Δεν αμφισβητώ πως υπάρχουν ομάδες διασωστών που έχουν προσφέρει έργο, ωστόσο υπάρχουν άλλοι τόσοι που απλώς εκμεταλλεύονται την κατάσταση. Με αποκάλεσαν ασεβή απέναντι στους πρόσφυγες αυτοί που τους επιβάλλουν τον τρόπο με τον οποίο θα κατέβουν από τη βάρκα βάζοντάς τους στη σειρά, φωνάζοντάς τους να καθίσουν κατάχαμα και να μη κινούνται. Πριν εμφανιστούν όμως εδώ οι βάρκες άδειαζαν σε δευτερόλεπτα δίχως υστερίες και κλάματα». Ο ίδιος βρισκόταν στο νησί όταν το ναυάγιο του Οκτωβρίου στον Μόλυβο άφηνε πίσω του σωρούς νεκρών προσφύγων. Παρότι δηλώνει αγανακτισμένος με την κατάσταση που επικρατεί στο νησί καθώς και με το γεγονός πως το κράτος αφήνει ανεξέλεγκτους ανθρώπους σαν αυτούς που του επιτέθηκαν να δρουν ανενόχλητοι, δηλώνει πως δε θα διστάσει να εμφανιστεί πάλι στην παραλία της Εφταλούς προκειμένου να φωτογραφίσει τους ανθρώπους που ταλαιπωρούνται αναζητώντας μια διέξοδο από τον πόλεμο που δραπέτευσαν. «Θέλω να σας μεταφέρω με τις φωτογραφίες μου αυτό που πραγματικά συμβαίνει όσο σκληρό και αποτρόπαιο αν είναι καμιά φορά. Έχω ειδοποιήσει ο ίδιος το λιμενικό σε περιπτώσεις εκτάκτου ανάγκης, έχω κουβαλήσει πολλά πτώματα μόνος μου, έχω βγάλει πολύ κόσμο από τη θάλασσα. Έχοντας ζήσει όλα αυτά, ακούω πως η λύση που προτείνουν ορισμένοι είναι να μη βγαίνουν αυτοί οι άνθρωποι εκτός Τουρκίας. Έχει ρωτήσει κανείς είτε από την ευρωπαϊκή ένωση είτε από την ελληνική πολιτεία τους ίδιους τους πρόσφυγες αν θέλουν να μείνουν εκεί; Γνωρίζει κανείς ποιες είναι οι συνθήκες που βιώνουν, τι μεταχείριση έχουν, τι φαγητό τους δίνουν να φάνε; Την επόμενη μέρα μετά το μεγάλο ναυάγιο στο Μόλυβο, βάρκες συνέχιζαν να βγαίνουν στη στεριά. Μίλησα λοιπόν με πολλούς από τους Σύρους που γνωρίζουν αγγλικά ρωτώντας τους αν πληροφορήθηκαν τι είχε συμβεί πριν από λίγες μόλις ώρες. Καθώς εκείνοι αποκρίνονταν θετικά αναρωτιόμουν πως δε φοβούνται να ταξιδέψουν με τέτοιο καιρό και σε ταραγμένη θάλασσα. “Είναι επιτακτικό να φύγουμε από εκεί, δε μπορούμε να κάνουμε διαφορετικά”. Αυτό μου απαντούσαν».
Για λόγους δημοσιογραφικής δεοντολογία και για να έχετε κι εσείς ως αναγνώστες μια καλύτερη εικόνα αυτής της περίεργης υπόθεσης, παραθέτουμε κι ένα βίντεο με τη μαρτυρία ενός βρετανού που βρίσκεται στο νησί της Λέσβου και κατηγορεί τον Μεσσήνη για επανειλλημένη επιθετική συμπεριφορά απέναντι στους lifeguards κι έλλειψη σεβασμού στους πρόσφυγες, ενώ δίνει μια διαφορετική εκδοχή της κατάστασης (χωρίς βέβαια να μπορεί να δικαιολογήσει ή να ακυρώσει τις βιαιοπραγίες που κατέγραψε ο φωτογραφικός φακός). Δείτε το παρακάτω…