Ήταν 10 Οκτωβρίου του 2016, όταν το Eιρηνοδικείο Αθηνών απέρριψε την αίτηση του Αθηναϊκού Μουσείου Κουήρ Τεχνών (AMOQA) για σύσταση σωματείου (με Αριθμό Διαταγής 323/2016). Ωστόσο, η ανακοίνωση δημοσιεύτηκε στα social media την προηγούμενη εβδομάδα.
Έτσι, το βράδυ του Σαββάτου της 14ης Ιανουαρίου επισκεφθήκαμε το μέρος που στεγάζεται το AMOQA, ένα από τα πιο χαρούμενα μέρη που έχουμε δει τα τελευταία χρόνια στην Αθήνα της κρίσης. Παιδιά έπαιζαν με τα μαξιλάρια, σκυλιά τριγύριζαν πέρα δώθε, μαμάδες και μπαμπάδες ετοίμαζαν το μπαρ ή συζητούσαν πριν να γίνει η καθιερωμένη κοπή της πίτας. Σε ένα τραπεζάκι προσέξαμε τη στοίβα με τις υφασμάτινες τσάντες που είχαν τυπωμένη τη φράση «το AMOQA διαδίδει την ομοφυλοφυλία», παρμένη από την απίστευτη απορριπτική απόφαση που εκδόθηκε πριν λίγους μήνες.
«Ναι, αυτό ακριβώς κάνουμε! Διαδίδουμε την ομοφυλοφυλία», σχολιάζει η Ανδριανή Σιμάτη, μία από τους οργανωτές. «Σοκαρίστηκα που το άκουσα», λέει στη συνέχεια, «νόμιζα ότι ήταν απλά στοιχειώδης γραφειοκρατία». Το AMOQA, που ξεκίνησε με τη βοήθεια μιας πεντάμηνης γερμανικής υποτροφίας τον Μάρτιο του 2016, έχει διοργανώσει από τότε πολλές εκθέσεις σχετικές με ζητήματα της κοινότητας ΛΟΑΤΚΙ (Λεσβίες, Ομοφυλόφιλους, Αμφιφυλόφιλους, Τρανς, Κουήρ και Ίντερσεξ), τη φεμινιστική ιστορία και την πολιτιστική παραγωγή, καθώς και βραδιές και φεστιβάλ performance, προβολές ντοκιμαντέρ για τις πολιτικές του σώματος, εργαστήρια τεχνολογίας, διαλέξεις πάνω σε έμφυλα ζητήματα και παρουσιάσεις queer μουσικής.
Το AMOQA λειτουργεί ως μια ανοιχτή πλατφόρμα όπου διάφορες ακτιβιστικές φεμινιστικές ΛΟΑΤΚΙ+ συλλογικότητες βρίσκουν ασφαλή χώρο για τις συναντήσεις και τις εκδηλώσεις τους κι αυτή τη στιγμή στο χώρο του συμβιώνουν με τις αλληλέγγυες συνελεύσεις των Οικογενειών Ουράνιο Τόξο και την αυτο-οργανωμένη ομάδα «Υπερήφανοι Γονείς». Παράλληλα, έχει ξεκινήσει το χτίσιμο ενός ΛΟΑΤΚΙ+ φεμινιστικού αρχείου, στην προσπάθειά του να χαρτογραφήσει κομμάτια της ιστορίας, του παρόντος και του μέλλοντος του ελληνικού ΛΟΑΤΚΙ+ κινήματος, κομμάτια δηλαδή από την καθημερινή ζωή, τα βιώματα, τις επιθυμίες, τα όνειρα, τους αγώνες και τις αγωνίες ταν ανθρώπων που το αποτελούν.
Η διατάραξη της «δημόσιας τάξης» και η προσβολή των «χρηστών ηθών» ήταν κάποιες άλλες φράσεις που χρησιμοποίησε ως επιχείρημα η δικαστής για να απορρίψει την αίτηση για την σύσταση σωματείου. Τέτοιες λέξεις ανήκουν παραδοσιακά στο λεξιλόγιο κάθε είδους διακρίσεων, μέσα και πέρα από το νόμο, όπως γράφει και το AMOQA στην ανακοίνωσή του.
Συγκεκριμένα, η απόφαση του Ειρηνοδικείου αναφέρει:
«Εξ’ άλλου κι από το προσκομιζόμενο καταστατικό δεν προκύπτει με ενάργεια ο πραγματικός σκοπός του σωματείου, καθόσον από το περιεχόμενο του άρθρου του, που αναφέρεται στους σκοπούς του σωματείου προκύπτει ότι γίνεται επίκληση διάφορων φράσεων και όρων, χωρίς την απαιτούμενη εξειδίκευση, όπως παραγωγή ταινιών και ντοκιμαντέρ, θεατρικών δρωμένων, καλλιτεχνικών εκθέσεων, παραγωγή καλλιτεχνικού έργου, ΛΟΑΤΚΙ δημιουργικότητα, ενεργητικές πολιτικές απασχόλησης, η παρουσία στο διαδίκτυο με τη δημιουργία ιστοσελίδας κλπ., πράγμα που σημαίνει ότι ενδέχεται να υποκρύπτεται άλλου είδους σκοπός, όπως η διάδοση της ομοφυλοφιλίας και εμπορικός σκοπός»
Για να διαβάσετε ολόκληρη την απόφαση κάντε κλικ εδώ, εδώ κι εδώ.
Διαβάζοντας τις παραπάνω γραμμές σε μια χώρα-μέλος της ΕΕ εν έτει 2017, αναρωτιέται πώς είναι δυνατόν να υπάρχουν δικαστές που θεωρούν ότι ομοφυλοφιλία είναι κάτι που διαδίδεται. Αναρωτιέται αν μπορούμε να αντιμετωπίζουμε ζητήματα σεξουαλικής αυτοδιάθεσης με φρασεολογία επιδημίας. Και μετά έρχεται το ομοφοβικό παραλήρημα του βουλευτή της Νέας Δημοκρατίας, Γεράσιμου Γιακουμάτου που δήλωσε απροκάλυπτα στα Παραπολιτικά ότι η ομοφυλοφιλία είναι «κολλητική αρρώστια», προφανώς βγαίνοντας στην αγορά για άγρα ρατσιστικών ψήφων, για να μας προσγειώσει στην κανονικότητα της ελληνικής πραγματικότητας.
«Η Ελλάδα είναι μια δημοκρατική χώρα και ως τέτοια πρέπει να υποστηρίζει όλα τα άτομα που είναι πολίτες της Ελληνικής Δημοκρατίας, είτε είναι γκέι, είτε λεσβίες, είτε τρανς», τονίζει ο Νίκος Μυλωνάς, ακτιβιστής από τις Οικογένειες Ουράνιο Τόξο. «Δεν υπάρχει αυτή η απόφαση, ήταν τόσο απαράδεκτη… Το AMOQA είναι από τα καλύτερα πράγματα που έχουν συμβεί στην Αθήνα!», προσθέτει.
«Μια τέτοια απόφαση από το Ειρηνοδικείο απλά μας θυμίζει αποφάσεις των μεσαιωνικών χρόνων και είναι σαν να μας πηγαίνουν πίσω σε εκείνες τις εποχές», δηλώνει ο Γιώργος Κουνάνης, ακτιβιστής των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των δικαιωμάτων της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας συγκεκριμένα. «Ω θεέ μου, είναι η πρώτη φορά που μπόρεσα να φορέσω τακούνια ανάμεσα σε ένα μεγάλο πλήθος ανθρώπων, γιατί ένιωσα πως μπορούσα να εκφράσω τον εαυτό μου», απαντάει ο Γιώργος χαμογελώντας όταν ερωτάται γιατί είναι σημαντική η ύπαρξη αυτού του οργανισμού και τι κερδίζουν οι άνθρωποι από αυτό. «Το AMOQA εκφράζει την ιδέα του queer και τι σημαίνει να είναι κανείς queer», συνεχίζει. Και, κυρίως, δεν ενοχλεί κανέναν, θα προσθέταμε εμείς.
«Είναι ξεκάθαρη παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων», αντιδρά ο αντιδήμαρχος Αθηναίων, Λευτέρης Παπαγιαννάκης, στη σύντομη επικοινωνία που είχαμε μαζί του, ζητώντας να μας σχολιάσει την απόφαση του Ειρηνοδικείου. «Δυστυχώς δεν είναι η πρώτη φορά που το δικαστήριο παίρνει τέτοια απόφαση, οπότε δεν είμαι σοκαρισμένος», δηλώνει. «Πρέπει να βρούμε έναν τρόπο να αλλάξουμε την πολιτική εξουσία των δικαστηρίων» απαντάει όταν ερωτάται αν σκοπεύει να κάνει κάτι για την απόρριψη. «Δεν προσπαθώ να αλλάξω την απόφαση, αυτό που πρέπει να αλλάξει είναι το νομικό πλαίσιο, ώστε το δικαστήριο να μην παίρνει τέτοιες πολιτικές αποφάσεις που ανήκουν στην Βουλή» συνεχίζει.
«Αυτό που βλέπουμε είναι ότι το δικαστήριο παίρνει πολύ συντηρητικές αποφάσεις και δε νομίζω ότι είναι αντιπροσωπευτικό από την Ελλάδα τώρα, αλλά από την άλλη, πρέπει να είμαι ειλικρινής και να πω ότι η Ελλάδα δεν είναι η πιο προοδευτική χώρα»
Η Ανδριανή Σιμάτη ήταν στην ομάδα σύνταξης της αίτησης και τώρα αναλογίζεται αν ίσως θα έπρεπε να είχε «μετριαστεί» για να χωρέσει σε πιο συντηρητικά μυαλά. «Αλλά δεν πρόκειται να την αλλάξουμε», λέει, «θα ξανακάνουμε αίτηση με το ίδιο κείμενο και ελπίζουμε να έχουμε ένα διαφορετικό αποτέλεσμα». Έχουν συζητήσει διάφορες λύσεις με τους δικηγόρους τους, αλλά διαπίστωσαν ότι το να κάνουν ένσταση στην απόφαση θα ήταν υπερβολικά ακριβό. Άρα, θα επαναλάβουν την διαδικασία για δεύτερη φορά.
Η απόφαση πάρθηκε από ένα μόνο πρόσωπο. «Απλά ελπίζουμε η νέα μας αίτηση να καταλήξει σε έναν άλλο δικαστή, που δεν θα είναι τόσο συντηρητικός», κλείνει τη συνομιλία μας η Ανδριανή Σιμάτη.