Εν μέσω των κρίσιμων εξελίξεων για τη Διαπραγμάτευση και της ακατάσχετης παραφιλολογίας για τις σχετικές συγκεντρώσεις αυτής της εβδομάδας στο Σύνταγμα, ο ισχυρός άνδρας του Ολυμπιακού, Βαγγέλης Μαρινάκης, επισκέφθηκε το γραφείο του ειδικού ανακριτή διαφθοράς, Γιώργου Ανδρεάδη στην Ευελπίδων την περασμένη Πέμπτη.
Η κατάθεση ήταν πολύωρη, διήρκεσε περίπου οκτώ ώρες, και μετά το τέλος της ειδικός ανακριτής και εισαγγελέας ανακοίνωσαν την απόφαση για τους εξής περιοριστικούς όρους:
– απαγόρευση οποιασδήποτε ενασχόλησης του κυρίου Μαρινάκη με το ποδόσφαιρο
– καταβολή εγγύησης ύψους 200.000 ευρώ για να μείνει ελεύθερος
– υποχρεωτική παρουσία του σε αστυνομικό τμήμα κάθε 15 ημέρες σε αστυνομικό τμήμα.
Όπως ήταν αναμενόμενο, οι τίτλοι κυρίως των αθλητικών sites -και το επόμενο πρωί των αθλητικών εφημερίδων – ήταν εντυπωσιοθηρικοί και φιλτραρισμένοι από το οπαδικό θυμικό. Κοινός τόπος, η φράση «τέλος το ποδόσφαιρο για τον Βαγγέλη Μαρινάκη». Η αλήθεια είναι ότι ο Πρόεδρος του Ολυμπιακου δεν έχει ξανβρεθεί σε τόσο δύκολη θέση παρότι το όνομά του εδώ και 4 χρόνια πρωταγωνιστεί στην ποδοσφαιρική σκανδαλολογία από το καλοκαίρι του 2011 και το «Κοριόπολις». Θέλοντας να εκτιμήσουμε το σημείο που βρίσκονται τα πράγματα, να δούμε τι μέλλει γενέσθαι σε αυτήν την υπόθεση που σίγουρα έχει ακόμα πολύ ψωμί αλλά και να εκτιμήσουμε κλινικά επιστημονικά το σημείο στο οποίο βρισκόμαστε τώρα ζητήσαμε τη γνώμη του διακεκριμένου νομικού Γιώργου Γιάνναρου (@giannaros_g), ο οποίος απαντώντας σε μερικές απλές ερωτήσεις προσπαθεί να εκλαϊκεύσει το σκεπτικό και το νόημα της απόφασης και των ποινών που επιβλήθηκαν την περασμένη Πέμπτη στον Βαγγέλη Μαρινάκη…
– Κατ΄ αρχάς, τι ακριβώς σημαίνει επιτέλους «εγκληματική οργάνωση»; Είναι ένα αδίκημα που εισήχθη στον Ποινικό μας Κώδικα επ΄αφορμής της υπόθεσης της 17Ν. Παλαιότερα λεγόταν «σύσταση συμμορίας» και είχε άλλα νομικά χαρακτηριστικά.
– Πού υπάρχει στο Νόμο και πως εξηγείται σε απλά ελληνικά; Το αδίκημα τυποποιείται στον Ποινικό Κώδικα στο άρθρο 187. Τι λέει; Ιδού:
«Με κάθειρξη μέχρι δέκα ετών τιμωρείται όποιος συγκροτεί ή εντάσσεται ως μέλος σε δομημένη και με διαρκή δράση ομάδα από τρία ή περισσότερα πρόσωπα (οργάνωση) και επιδιώκει τη διάπραξη περισσότερων κακουργημάτων που προβλέπονται μεταξύ άλλων και στο άρθρο 216 (πλαστογραφία) κλπ ».
Από τη διάταξη αυτή συνάγεται ότι για τη στοιχειοθέτηση του παραπάνω εγκλήματος, απαιτούνται :
α) Η εξ αρχής δημιουργία [για την εγκληματική μορφή της «συγκρότησης»] ή η προηγούμενη ύπαρξη [για την εγκληματική μορφή της «ένταξης»] ομάδας με δράση διαρκή, ήτοι ενός συνόλου προσώπων που έχει ως σκοπό την ανάπτυξη δραστηριότητας σε βάθος χρόνου και όχι με τρόπο ευκαιριακό ή παροδικό.
β) Η συμμετοχή κάποιου στην ίδρυση της ομάδας ή η εκ των υστέρων ένταξή του σ’ αυτή, ως μέλους.
γ) Τα μέλη της ομάδας να είναι τουλάχιστον τρία.
δ) Η ομάδα να έχει εσωτερική διάρθρωση και ιεραρχική δομή, με την έννοια ότι τα νεότερα ή κατώτερα μέλη υποτάσσουν τη βούλησή τους στα παλιότερα ή ανώτερα και όλοι μαζί, αδιαφόρως αν αυτό επιτυγχάνεται ελεύθερα ή με την καλλιέργεια σχέσεων επιβολής – υποταγής, διαμορφώνουν μια νέα, ενιαία βούληση, αυτήν της οργάνωσης, που κατευθύνεται στην επίτευξη ενός κοινού σκοπού.
ε) Ο κοινός σκοπός, που μπορεί να έχει οποιοδήποτε κίνητρο οικονομικό, αλλά και ιδεολογικό ή άλλο, να αναφέρεται στην τέλεση κάποιου ή κάποιων από τα κακουργήματα που απαριθμούνται περιοριστικά σ’ αυτήν και
στ) Τα κακουργήματα αυτά, που δεν χρειάζεται να είναι εκ των προτέρων καθορισμένα ως προς το είδος ή τις λεπτομέρειες και, κυρίως, ως προς το αντικείμενο εκάστης πράξεως, να προβλέπονται με τρόπο που η αφηρημένη επιδίωξή τους αφ‘ ενός χαρακτηρίζει τη συγκρότηση ή τη λειτουργία της ομάδας και αφ’ ετέρου εμπίπτει στη γνώση και στη θέληση ενός εκάστου από αυτούς που τη συγκροτούν ή εντάσσονται σ’ αυτήν. Ακόμη, από την ίδια διάταξη συνάγεται ότι για να γίνει ή να παραμείνει κάποιος μέλος της ομάδας απαιτείται και αρκεί η εκ μέρους αυτού αποδοχή του σκοπού της, χωρίς να είναι αναγκαία και η προσωπική συμμετοχή του σε επί μέρους πράξεις, οι οποίες άγουν στην επίτευξη του σκοπού. Και ότι για την αποχώρησή του από την ομάδα απαιτείται η εξωτερίκευση βούλησης αντίθετης, από εκείνη που είχε εκδηλωθεί κατά τη συγκρότησή της ή την ένταξη σ’ αυτήν.
– Θα μπορούσε τυπικώς να πάει φυλακή ο ΒαγγέληςΜαρινάκης; Ναι. Επειδή κατηγορείται για διεύθυνση εγκληματικής οργάνωσης και όχι για απλή ένταξη ο Νόμος επιτρέπει την προσωρινή του κράτηση, δηλαδή αυτό που παλιά ονομαζόταν “προφυλάκιση”.
– Οι περιοριστικοί όροι που του επιβλήθηκαν τελικώς είθισται να επιβάλλονται; Αυτό είναι ένα θέμα που σηκώνει συζήτηση. Δηλαδή ως προς τον όρο της «απαγόρευσης ενασχόλησης με το ποδόσφαιρο». Είναι ένας όρος που ΔΕΝ προβλέπεται από τον Ποινικό Κώδικα, αλλά όμως δύναται να επιβληθεί. Γενικώς στις εγκληματικές οργανώσεις, αλλά και σε όλα τα αδικήματα, είθισται να επιβάλλονται περιοριστικοί όροι που αναγράφονται στο Νόμο και όχι άλλοι. Αλλά παρατηρείται τελευταία το φαινόμενο – με αφορμή και την υπόθεση της Χρυσής Αυγής, η οποία είναι επίσης υπόθεση εγκληματικής οργάνωσης – να επιβάλλονται και άλλοι όροι, πλην των αναγραφόμενων στο Νόμο.
– Ποιοι είναι δηλαδή οι περιοριστικοί όροι που αναγράφονται στο Νόμο; Το άρθρο 282 του Ποινικού Κώδικα θεσπίζει τους περιοριστικούς όρους. Ας δούμε τι λέει:
«Περιοριστικοί όροι είναι ιδίως η παροχή εγγύησης, η υποχρέωση του κατηγορουμένου να εμφανίζεται κατά διαστήματα στον ανακριτή ή σε άλλη αρχή, η απαγόρευση να μεταβαίνει ή να διαμένει σε ορισμένο τόπο ή στο εξωτερικό, η απαγόρευση να συναναστρέφεται ή να συναντάται με ορισμένα πρόσωπα “και ο κατ’ οίκον περιορισμός με ηλεκτρονική επιτήρηση”».
– Έχουμε όλοι μπερδευτεί. Μπορεί τελικά ο κύριος Μαρινάκης να είναι Πρόεδρος του Ολυμπιακού ή όχι; Τι σημαίνει πρακτικά η απαγόρευση της ενασχόλησης με το ποδόσφαιρο; ΔΕΝ υπάρχει σαφής απάντηση, για το λόγο ότι όπως προανέφερα η επιβολή του όρου της μη ενασχόλησης με το ποδόσφαιρο δεν προβλέπεται συγκεκριμένα στο Νόμο, με αποτέλεσμα να υπάρχει διχογνωμία στους νομικούς κύκλους, όπως επίσης υπάρχει και έλλειψη νομολογίας, δηλαδή δεν υπάρχουν αντίστοιχες υποθέσεις στο παρελθόν, για να προβούμε σε συγκρίσεις.
Τύποις μόνο η Επιτροπή Επαγγελματικού Αθλητισμού μπορεί να του επιβάλλει να παραιτηθεί από την Προεδρία και όχι ο Ανακριτής. Υποθέτω όμως πως το πνεύμα του επιβαλλόμενου αυτού όρου από τον Ανακριτή και τον Εισαγγελέα είναι να μην ασκεί εν τοις πράγμασι διοίκηση, συνεπώς περιλαμβάνεται και η κατοχή της θέσης του Προέδρου. Μπερδεμένο, έτσι δεν είναι;
– Πρέπει να παραδώσει/πουλήσει και τις μετοχές της ΠΑΕ; Αυτό φαίνεται λίγο πιο σαφές και ήδη πολλοί νομικοί έχουν αποφανθεί πως όχι. Και η δική μου άποψη αυτή είναι, αφού δεν μπορεί τυπικά να του αφαιρεθεί η Προεδρία κατά μείζονα λόγο δεν γίνεται να του επιβληθεί να πωλήσει και τις μετοχές που έχει στην ΠΑΕ. Όμως και πάλι πρέπει να ερμηνευθεί το πνεύμα του περιοριστικού όρου: Δηλαδή όταν Ανακριτής – Εισαγγελέας αποφαίνονται πως πρέπει να απαγορευτεί η οιαδήποτε ενασχόλησή του με το ποδόσφαιρο, θεωρούν αυτοί λογικό και θεμιτό να «κρύβεται» πίσω από κάποιον άλλο;
– Για πόσο καιρό ισχύουν οι περιοριστικοί όροι; Μέχρι να εκδικασθεί η υπόθεση.
– Και πότε θα γίνει η εκδίκαση; Επειδή δεν υπάρχει κάποιος προσωρινά κρατούμενος για να «πιέζεται» η Δικαιοσύνη να ξεκινήσει η δίκη, εκτιμώ πως μπορεί να προσδιοριστεί και μετά από περίπου 18 – 24 μήνες
– Είναι πρόκριμα οι περιοριστικοί όροι για μια καταδίκη του στο ακροατήριο; Τυπικώς όχι. Ο συγκεκριμένος Ανακριτής και ο συγκεκριμένος Εισαγγελέας έκριναν πως υπάρχουν «αποχρώσες ενδείξεις» ενοχής. Οι δικαστές που θα δικάσουν την υπόθεση μπορεί να κρίνουν πως σύμφωνα με τα υπάρχοντα στοιχεία, ακόμα και αν υπάρχουν ενδείξεις, δεν υπάρχουν αποδείξεις που απαιτούνται για μία καταδίκη. Στη δικαστηριακή πρακτική πάντως η αλήθεια είναι πως λαμβάνεται πάντα υπόψη η άποψη του Ανακριτή.
