Ο όρος ύπνωση είναι αρκετά παρεξηγημένος καθώς στη συλλογική μνήμη έχουν περάσει εικόνες όπως αυτή του υπνωτιστή που κρατά ένα μενταγιόν και το κουνά πέρα – δώθε, προκαλώντας το υποκείμενο να παρακολουθεί τη φορά του με τα μάτια μέχρι να υπνωτιστεί. Έτσι αν κάποιος σήμερα ακούσει για θεραπευτική ύπνωση το πιο πιθανό είναι δυσπιστήσει και να μην μπορέσει να καταλάβει τη διαφορά. Η υπνοθεραπεία όμως είναι ένα εντελώς διαφορετικό πράγμα από αυτά που βλέπουμε στις ταινίες και μάλιστα ως πρακτική έχει κατακτήσει την θέση της στην σύγχρονη ιατρική.
Η διαδικασία της ύπνωσης εγείρει το υποσυνείδητο, δηλαδή το κομμάτι εκείνο που ρυθμίζει το 90% των λειτουργιών του οργανισμού μας. Το υποσυνείδητο μας είναι το κέντρο της δημιουργικής φαντασίας και αποθήκη σκέψεων, αναμνήσεων, συναισθημάτων και των βιωμάτων που επηρεάζουν και δομούν την προσωπικότητα μας. Έτσι κατά τη διάρκεια της ύπνωσης αυτά τα οποία μας λέει ο υπνοθεραπευτής μας γίνονται η πραγματικότητά μας.
Ο Γιάννης Ανδριτσόπουλος είναι ένας από τους λίγους υπνοθεραπευτές στην Ελλάδα. Η συνάντησή μας έγινε σε ένα πανέμορφο νεοκλασικό στην Ακρόπολη, όπου εδρεύει το Κέντρο Έρευνας Ανθρώπινων Συμπεριφορών, με το οποίο ο Γιάννης συνεργάζεται. Η δουλειά του γίνεται γνωστή κυρίως από στόμα σε στόμα, αλλά δεν είναι λίγοι και οι γιατροί – δερματολόγοι και πνευμονολόγοι – που τον συστήνουν σε πελάτες τους. Οι πιο πολλοί έρχονται στον Γιάννη για να τους βοηθήσει να κόψουν το τσιγάρο. Άνθρωποι που ήταν αποφασισμένοι να το κόψουν, αλλά δεν τα κατάφεραν με τους γνωστούς τρόπους, σταμάτησαν το κάπνισμα, στο σύνολο τους, με μια μονάχα συνεδρία. Αν ο Γιάννης καταλάβει μέσα από τη συζήτηση που θα κάνει με τον πελάτη του ότι δεν είναι απόλυτα σίγουρος για την απόφασή του δεν τον αναλαμβάνει, για αυτό και στην διακοπή του καπνίσματος με υπνοθεραπεία έχει ποσοστό επιτυχίας 90%. Πολλοί είναι εκείνοι επίσης που θέλουν να ξεπεράσουν την φοβία τους για τα αεροπλάνα. Μάλιστα ο Γιάννης μου εξομολογήθηκε πως μια κοπέλα που φοβόταν να πετάξει και έχανε εξαιτίας αυτού την ευκαιρία για ένα καλό μεταπτυχιακό, πήγε σε αυτόν και έκανε μία συνεδρία. Λίγες εβδομάδες μετά τον πήρε τηλέφωνο από το Λονδίνο κλαίγοντας από χαρά για να τον ευχαριστήσει που της άλλαξε τη ζωή.
Ένας ακόμη τομέας στον οποίο ο Γιάννης Ανδριτσόπουλος δραστηριοποιείται με μεγάλη επιτυχία είναι το birth hypnosis, μέσω του οποίου προετοιμάζει τις γυναίκες για φυσιολογικό τοκετό, καθώς δεν είναι λίγες οι γυναίκες που λόγω άγχους και φόβου για τον πόνο αδυνατούν να γεννήσουν φυσιολογικά και προτρέπονται σε καισαρική. Πολλές γυναίκες λοιπόν έχουν γεννήσει με μεγάλη ευκολία μετά από sessions ύπνωσης. Ο Γιάννης δουλεύει και με παιδιά από οκτώ ετών και πάνω βοηθώντας τα κυρίως να ξεπεράσουν φοβίες με μια ελαφριά χαλάρωση, διάλογο και παιχνίδι.
Όταν μου ανακοινώθηκε το ρεπορτάζ, άρχισα να σκέφτομαι από τι θα ήταν ωραίο να απαλλαγώ. Δυστυχώς, δεν θέλω να κόψω το τσιγάρο. Επίσης δε φοβάμαι τα αεροπλάνα και ούτε κυοφορώ. Έτσι αποφάσισα να προτείνω στο Γιάννη να καταστείλει, όσο είναι δυνατόν, με την θεραπεία του το άγχος μου, που πολλές φορές με κάνει και ενοχική. Ωστόσο όταν ανακοίνωσα την απόφαση μου στο Γιάννη έκανε μια πολύ σημαντική σημείωση. Μου είπε πως το πιο πιθανό είναι να έχω μάθει να λειτουργώ υπό συνθήκες άγχους – κάτι που αληθεύει – οπότε το να το αποβάλλω αυτό μονομιάς θα ήταν ένα μεγάλο σοκ. Έτσι καταλήξαμε σε ένα mash – up session κάνοντας focus στο πρόβλημα που έχω με την αντιμετώπιση της αρνητικής κριτικής και το άγχος μου να αποδίδω πάντα στο μέγιστο.
Η διαδικασία της ύπνωσης έχει μεγάλο ενδιαφέρον. Αρχικά πρέπει να σημειώσω πως ο Γιάννης έχει πολύ ήρεμο τρόπο ομιλίας που σε χαλαρώνει πριν καν ακόμα αρχίσει η θεραπεία. Νομίζω πως η υπνοθεραπεία τον επέλεξε με έναν τρόπο καθώς, όπως μου είπε και ο ίδιος, ήταν ανέκαθεν άνθρωπος ήπιων τόνων, ακόμα και πριν κάνει τις σπουδές του πάνω στην ύπνωση και την υπνοθεραπεία.
Ξεκίνησε με μια μικρή ενημέρωση πάνω στο τι είναι η ύπνωση και η κατάσταση στην οποία θα βρεθώ κι έπειτα μου έκανε μερικές ερωτήσεις, από τις οποίες παίρνει σημαντικές πληροφορίες για το πως θα με καθοδηγήσει στην επιθυμητή κατάσταση. Αυτό είναι και ένα από τα πιο σημαντικά κομμάτια της μορφής θεραπείας που εφαρμόζει ο Γιάννης. Δεν στοχεύει απευθείας στο πρόβλημα, αλλά ξεκινά με τον άνθρωπο, με τον πυρήνα του ατόμου που έχει απέναντί του. Μετά τις ερωτήσεις ο Γιάννης μου έκανε κάποια μικρά τεστ, για να δει πόσο δεκτική είμαι στην ύπνωση.
Μου ζήτησε να κλείσω τα μάτια μου και να τεντώσω τα χέρια μου μπροστά βάζοντας τις παλάμες μου αντικριστά. Τότε μου είπε να φανταστώ πως υπάρχει ένας μαγνήτης ανάμεσα τους που τις έλκει και στο τέλος θα τις κάνει να ενώσουν μεταξύ τους. Στην αρχή άρχισα να γελάω καθώς ένιωθα πως αυτό που κάνω, σε κάποιον τρίτο, θα φαίνονταν εντελώς γελοίο. Μετά από δύο αποτυχημένες προσπάθειες και αφού ο Γιάννης με έκανε να νιώσω πολύ άνετα, λέγοντάς μου πως δεν έχει σημασία αν γελάω ή αν δεν τα καταφέρω, ένιωσα έναν έντονο μαγνητισμό ανάμεσα στις παλάμες μου. Στην αρχή ενώθηκαν στο κάτω μέρος τους και σιγά – σιγά, ενώ άκουγα τη φωνή του Γιάννη να μου υπενθυμίζει την ύπαρξη του μαγνήτη, ενώθηκαν τελείως.
Έπειτα ακολούθησαν κι άλλα παρόμοια τεστ με πιο σοκαριστικό το παρακάτω. Ο υπνοθεραπευτής μου, μου ζήτησε να μπλέξω τα δάχτυλα των χεριών μου μεταξύ τους και να τα σφίξω ελαφρά. Τότε άρχισε να μου λέει να φανταστώ πως τα περιχύνει με μια μαγική κόλλα, σαν μέλι. Άρχισα να νιώθω τα δάχτυλά μου να σκληραίνουν. Όταν τελείωσε τη διαδικασία μου ζήτησε να προσπαθήσω να τα ανοίξω και πραγματικά δεν κατάφερα να τα ξεμπλέξω. Δεν τρόμαξα, καθώς ο Γιάννης είχε καταφέρει να κερδίσει την εμπιστοσύνη μου. Περισσότερο εντυπωσιάστηκα διότι μέχρι εκείνη την στιγμή δεν πίστευα ότι όλα αυτά θα «πιάσουν» πάνω μου, ούσα αρκετά καχύποπτη με τέτοιου είδους πρακτικές.
Είχε έρθει όμως η στιγμή για να ξεκινήσουμε την θεραπεία μας. Ο Γιάννης μου διευκρίνισε πως για να δω αποτελέσματα πρέπει να θέλω την αλλαγή, να είμαι διατεθειμένη να αλλάξω και να εμπιστεύομαι φυσικά τον θεραπευτή μου. Ξεκινήσαμε λοιπόν με βαθιές εισπνοές και εκπνοές. Έκλεισα τα μάτια και άρχισα να χαλαρώνω ακούγοντας τον υπνοθεραπευτή μου να μου επαναλαμβάνει ότι «το μόνο που χρειάζεται να κάνω, είναι να μην κάνω τίποτα». Η χαλάρωση με την βοήθεια του Γιάννη ξεκίνησε από τις πατούσες μου και εξαπλώθηκε σταδιακά σε όλο μου το σώμα. Κάποια στιγμή τα μάτια μου βάρυναν αρκετά και δεν είχα πια όρεξη να μιλήσω. Η αναπνοή μου είχε γίνει πιο ανάλαφρη. Ένιωθα μια γλυκιά μέθη, ένα συναίσθημα σαν κι αυτό που έχεις όταν έχεις μισοξυπνήσει και δεν θες να σηκωθείς από το κρεβάτι. Είχα πλήρη συνείδηση του τι γίνονταν γύρω μου, απλά ήχοι, όπως ο χτύπος ενός τηλεφώνου δεν με απασχολούσαν. Άκουγα μόνο τη φωνή του Γιάννη που με καθοδηγούσε στο safe place μου.
To safe place είναι μια τεχνική που βοηθά ανθρώπους με άγχος, κρίσεις πανικού και διαταραχές ύπνου. Είναι ένα μέρος μόνο δικό σου, στο οποίο μπορείς να πηγαίνεις κάθε φορά που δεν νιώθεις καλά. Σύμφωνα με τον Γιάννη οι περισσότεροι άνθρωποι επιλέγουν μια όμορφη παραλία ως safe place τους. Όμως εμένα δεν με συγκινεί τόσο η θάλασσα και η φύση γενικότερα. Δήλωσα ότι μου προκαλούν γαλήνη τα βιομηχανικά τοπία. Ένα urban σκηνικό όμως ίσως ήταν ανασταλτικός παράγοντας στην χαλάρωση μου, καθώς έχει πολύ κίνηση και φασαρία. Έτσι ο Γιάννης έφτιαξε για μένα ένα safe place που μου ταίριαζε απόλυτα, καθώς όπως αναφέρθηκε και παραπάνω, δίνει μεγάλη σημασία στον άνθρωπο και προτεραιότητά του είναι να νιώθει ο πελάτης του ασφαλής.
Τα επίπεδα χαλάρωσης είναι τρία και τα κατέκτησα με την βοήθεια μιας κυλιόμενη σκάλας η οποία με μετακινούσε από όροφο σε όροφο μέσα στο βιομηχανικό κτίριο που με πήγε ο Γιάννης. Κάθε φορά που ένιωθα ότι κατακτούσα ένα επίπεδο, κουνούσα το δείκτη μου για να μου ζητήσει να μεταφερθώ στο επόμενο. Στο τελευταία επίπεδο λοιπόν ο Γιάννης άρχισε να μου λέει εκείνα τα λόγια που χρειάζονταν για να με κάνει να ξεπεράσω το πρόβλημά μου. Ήταν περισσότερο κάτι σαν τον καθησυχαστικό λόγο μιας μαμάς, παρά σαν επιβολή θεραπείας. Ένιωσα τα λόγια του Γιάννη σαν ένα φιλικό χάδι στον ώμο, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι τα λεγόμενά του στερούνταν λογικής υπόστασης. Από ένα σημείο και έπειτα είχα χαλαρώσει τόσο που δεν τον άκουγα ακριβώς, όμως με είχε προειδοποιήσει για αυτό και μου είχε πει πως ακόμα κι αν δεν τον ακούω, τα λόγια του θα έχουν περάσει στο υποσυνείδητό μου. Όταν το session τελείωσε, με λίγο πιο δυνατή φωνή από ότι πριν, μου είπε πως θα μετρήσει μέχρι το πέντε και τότε θα μπορούσα να ανοίξω τα μάτια μου. Μέχρι να μετρήσει ως το τρία, είχα επανέλθει πλήρως.
Η συνεδρία μας τελείωσε με το Γιάννη να μου λέει ότι με το που περάσω την πόρτα του γραφείου του θα νιώθω πιο ανάλαφρη και διαφορετική. Μέχρι τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές δεν έχω κληθεί να αντιμετωπίσω κάποιο κακό σχόλιο ή να προλάβω ένα σημαντικό deadline για να σας πω αν τελικά η ύπνωση λειτούργησε. Για την ώρα προσπαθώ να αρχίσω να δουλεύω μέσα μου το ότι πρέπει να κόψω το κάπνισμα και όταν το θελήσω πραγματικά, θα πάω σίγουρα στο Γιάννη που με μάλωσε αρκετές φορές για αυτή την κακή μου συνήθεια.