Αφήνοντας πίσω την πόλη της Ρόδου με κατεύθυνση προς Λίνδο, μετά από 7 χιλιόμετρα συναντάς ένα κτήριο που αναπόφευκτα κερδίζει την προσοχή σου. Επιβλητικό, με κίονες Ιωνικού ρυθμού και αετώματα, θα έλεγες ότι ο εμπνευστής του είχε κατά νου το μικρό αδερφάκι του Παρθενώνα όταν ετοίμαζε το σχέδιό του. Πρόκειται για το Πολιτισμικό και Γεωλογικό Μέλαθρο Ρόδου που από φέτος ανέλαβε να εμπλουτίζει τον επισκέπτη του με γνώσεις πολιτισμού, ιστορίας και γεωλογίας.
Εμπνευστής του ο πολυπράγμων Σπύρος Κατσούρης, ένας άνθρωπος με σπουδές σε τέσσερα διαφορετικά αντικείμενα όπως πολιτικές επιστήμες, δημόσια διοίκηση, παιδαγωγικά και νομικά με άδεια δικηγορίας από τον Άρειο Πάγο. Παρόλα αυτά, δεν έμεινε ιδιαίτερα ευχαριστημένος από τη ζωή στην Αθήνα, με αποτέλεσμα να εγκαταλείψει την δικηγορία, να εγκατασταθεί μόνιμα στη Ρόδο εργαζόμενος στην τράπεζα της Ελλάδος και παράλληλα να αφοσιωθεί στο αγαπημένο του χόμπι, τα ταξίδια.
Έχοντας επισκεφθεί, μέχρι στιγμής, είκοσι δύο χώρες θεωρεί ότι κάθε Έλληνας πρέπει να ταξιδέψει στο εξωτερικό για να καταλάβει τι εννοούσε ο Κωνσταντίνος Καραμανλής λέγοντας «Ανήκομεν εις την Δύση». Εκείνος δεν θεωρεί απλά ότι η Ελλάδα ανήκει στην Δύση, αλλά ότι η Δύση είναι ελληνισμός μια και έχει υιοθετήσει βασικές του έννοιες όπως η δημοκρατία, η ελευθερία και η ατομική πρωτοβουλία. Παράλληλα, υιοθέτησε και τον αρχαιοελληνικό αρχιτεκτονικό ρυθμό σε τέτοιο βαθμό που τον συναντάμε στα ωραιότερα κτήρια, στην πρωτεύουσα κάθε χώρας.
«Σε μια πόλη της Μασαχουσέτης υπάρχει περικαλλέστατος ναός αφιερωμένος στη θεά Αθηνά, το άγαλμα της οποίας-είκοσι μέτρων-κοσμεί το κέντρο του ναού, ενώ στο παλάτι του Νίμφενμπουργκ της Βαυαρίας υπάρχουν ολόκληρες αίθουσες στολισμένες με αρχαία ελληνικά αγάλματα, επιγραφές και ανάγλυφα που σε κάνουν να πιστεύεις ότι βρίσκεσαι στην Ελλάδα» λέει στην Popaganda και συνεχίζει «Αφού οι ξένοι αγάπησαν τόσο πολύ τον ελληνισμό και έφτιαξαν τα κτήριά τους σε τέτοιον ρυθμό, εμείς γιατί όχι;». Συγκρούστηκε πολλές φορές με αρχιτέκτονες στην προσπάθεια της κατασκευής μια και οι περισσότεροι θεωρούσαν ότι δεν μπορούν πλέον να υφίστανται τέτοια κτήρια, ενώ πολλοί ήταν εκείνοι που χαρακτήρισαν το πολιτιστικό Μέλαθρο απλά ένα «κιτς» κτήριο. Παρόλα αυτά, το μεγαλύτερο κομμάτι του κόσμου το αγάπησε. Χαρακτηριστικά να αναφέρουμε ότι την πρώτη μέρα των εγκαινίων ξεκίνησε δυναμικά με τετρακόσια άτομα να το επισκέπτονται.
Το Μέλαθρο Πολιτισμού ήταν ιδέα πολλών χρόνων, από τότε που ο ιδρυτής του ήταν φοιτητής, και σκοπός του ήταν να γίνει στην κορυφή ενός λόφου, αλλά αφενός δεν υπήρχαν αρκετά χρήματα για αγορά ακινήτου σε βουνό και αφετέρου δεν τον ακολουθούσε κανένα από τα μέλη της οικογένειάς του. Από τα φοιτητικά του χρόνια ξεκίνησε τις συλλογές των εκθεμάτων, ενώ η κατασκευή του μελάθρου ξεκίνησε το 2005 και ολοκληρώθηκε μετά από δέκα χρόνια.
Σκοπός του είναι να δώσει στον επισκέπτη μια ευχάριστη νότα πολιτισμού, σε έναν χώρο που είναι γεμάτος από καταστήματα και παράλληλα να αποτελέσει χώρο διδαχής μαθητών και φοιτητών που θέλουν να σπουδάσουν γεωλογία-ορυκτολογία και πολιτισμό. «Μπορούν να έρθουν να δουν τα αντικείμενα, να τα επεξεργαστούν και να τα «φωτοαναλύσουν». Θέλω αυτό το έργο να γίνει σπόρος ή καλύτερα θα έλεγα ψώρα πολιτισμού – ο Έλληνας μόνο από ψώρα μπορεί να καταλάβει- μήπως και ψωριάσω μερικούς ορθοσκεπτόμενους και κάνουν κάτι ανάλογο για αυτόν τον τόπο» λέει χαρακτηριστικά ο Σπύρος Κατσούρης. Τρίτος σκοπός είναι να αποτελέσει πόλο έλξης τουρισμού τόσο για τους ντόπιους όσο και για τους ξένους.
Στο ισόγειο του Μελάθρου βρίσκεται το πολιτισμικό τμήμα που περιλαμβάνει ψηφιδογραφίες, οροφογραφίες, πίνακες, έπιπλα και βιβλία της αρχαίας ελληνικής μυθολογίας. Στον πρώτο όροφο στεγάζεται το λαογραφικό τμήμα που περιλαμβάνει πινακοθήκη και βιβλιοθήκη, ενώ στο υπόγειο βρίσκεται το γεωλογικό-ορυκτολογικό-ζωολογικό-υδροβιολογικό τμήμα που διαθέτει πετρώματα από όλο το Αιγαίο καθώς και απολιθώματα χλωρίδας και πανίδας εκατομμυρίων ετών, ενώ στη συνέχεια προστέθηκαν και ορυκτά του εξωτερικού. Σήμερα, στο υπόγειο του Μελάθρου βρίσκονται τριάντα επτά βιτρίνες με τέτοια ορυκτά.
Σύμφωνα με τον ιδρυτή, δεν είχε κάποια βοήθεια στην προσπάθειά του. Αντιθέτως, είχε άγριο «πόλεμο» μέχρι την ολοκλήρωσή του. «Διακόσια γραπτά αιτήματα υπεβλήθησαν προς πρώην νομαρχίες, περιφέρειες, δήμους και άλλους φορείς. Αν κάποιος είχε δείξει το παραμικρό ενδιαφέρον, αυτό το έργο θα είχε ολοκληρωθεί εδώ και είκοσι χρόνια». Τελικά, το ολοκλήρωσε μόνος του δαπανώντας χρόνο, κόπο και οικονομίες μιας ζωής, ανάμεσά τους τα χρήματα από πώληση ενός ακινήτου στην πόλη της Ρόδου καθώς και το πολυπόθητο εφάπαξ που πήρε με την συνταξιοδότησή του.
«Συνάντησα πόλεμο ακόμα και από την υπηρεσία που εργαζόμουν, στην τράπεζα Ελλάδος. Κάποιοι μισαλλόδοξοι συνάδελφοι κατήγγειλαν πρώτα στον διευθυντή του καταστήματος και μετά στα κεντρικά ότι ασχολούμαι με κάποιο πάρεργο που δεν εντάσσεται σε αρμοδιότητες υπαλλήλου τραπέζης της Ελλάδος. Επίσης, επειδή έκανα τις αιτήσεις για χρηματοδότηση προς διάφορους φορείς, οι συνάδελφοι κατήγγειλαν αυτή την ενέργεια. Μάλιστα, είχα και κλήση από το κεντρικό κατάστημα για απολογία με το ερώτημα της απόλυσης».
Αντιδράσεις όμως, υπήρξαν και από διάφορους φανατικούς θρησκευόμενους που νόμιζαν ότι αυτό ήταν άντρο δωδεκαθεϊστών, ενώ δεν ήταν λίγοι κι εκείνοι που κατηγόρησαν τον ιδρυτή ότι είναι μασόνος ή χρυσαυγίτης.
Όσον αφορά στη συνέχεια του Μελάθρου, ο κύριος Κατσούρης θέλει να το γνωρίσει περισσότερος κόσμος και έχει σαν πρωταρχικό στόχο να αυξηθεί η επισκεψιμότητα κυρίως μαθητών και φοιτητών. Αυτός είναι και ο λόγος που μέχρι στιγμής, η είσοδος και η ξενάγηση είναι εντελώς δωρεάν.
Ένα μεγάλο παράπονο του Σπύρου Κατσούρη είναι ότι η αναγέννηση του Κολοσσού της Ρόδου προς το παρόν παραμένει στα χαρτιά. «Φωνάζουμε να φτιάξουν και τον Κολοσσό της Ρόδου. Οι τουρίστες επιζητούν να φτάνουν στην Ρόδο και να τον βλέπουν. Μπαίνουν στη μέση χίλιοι δυο παράξενοι και βρίσκουν πρόφαση ότι πρέπει να ασχοληθούμε με την ανεργία και τα σκουπίδια και όχι με τον Κολοσσό. Δεν κατανοούν ότι οι άνεργοι θα συνεχίσουν να υπάρχουν αν δεν παράξεις έργο. Προς το παρόν, παραμένει στα σχέδια του κάθε δημάρχου που βγαίνει».
Σε ερώτηση για το αν θα μπορούσε ο πολιτισμός να συμβάλλει στην αντιμετώπιση της κρίσης, ο κύριος Κατσούρης λέει στην Popaganda «Μόνο με τον πολιτισμό μπορούμε να καταφέρουμε κάτι. Αν ο νεοέλληνας σταματήσει να ακούει κούφια λόγια, κλείσει την τηλεόραση και ρίξει τα μάτια του στη μελέτη του πολιτισμού του, στην παράδοσή του και στα τραγούδια του θα τραβήξει σίγουρα περισσότερο τουρισμό. Για την ώρα, δεν έχουμε άλλη πηγή εσόδων. Δεν έχουμε εργοστάσια που να παράγουν κάτι. Μόνο πολιτισμό έχουμε. Άρα, πρέπει να ξυπνήσει ο κόσμος, να διαβάσει δυο πράγματα, να γίνει πιο ευγενής. Πολιτισμός είναι και το να έχεις χαμόγελο, καθαριότητα, να κάνεις μια φιλοφρόνηση στον διπλανό σου».
Πολιτισμικό και Γεωλογικό Μέλαθρο Ρόδου, Νικηφόρου Βρεττάκου 17, Ρόδος, τηλ. 6934897836
