Όταν το ημερολόγιο έδειξε 20 Ιουλίου 2015, Κούβα και ΗΠΑ είχαν ήδη αποκαταστήσει επισήμως τις διπλωματικές τους σχέσεις. Μετά από μισό αιώνα μίσους και ταξικής αδιαλλαξίας, Κούβα και ΗΠΑ αποφάσισαν να κάνουν ένα ακόμη βήμα για την βελτίωση των διμερών τους σχέσεων, επαναλειτουργώντας τις πρεσβείες τους σε Ουάσιγκτον και Αβάνα, αντίστοιχα.
Η ιστορία των διακρατικών σχέσεων ανάμεσα στη σοσιαλιστική Κούβας και την καπιταλιστική Αμερικής υπήρξε πολυτάραχη. Η Κούβα αποτελούσε, ήδη από τις αρχές του 20ού αιώνα, μήλον της έριδος για τους Αμερικανούς και τους αποικιοκράτες Ισπανούς. Η αποχώρηση των δεύτερων επέτρεψε τον «οικονομικό εναγκαλισμό» της Κούβας από την Αμερική, όμως ο Φιντέλ Κάστρο και ο Ερνέστο Τσε Γκεβάρα έβαλαν τέλος στα αμερικανικά σχέδια, κάνοντας την Κούβα αιχμή του σοβιετικού δόρατος. Με την ΕΣΣΔ να αποτελεί παρελθόν, το δόρυ έσπασε και οι σχέσεις μεταξύ ΗΠΑ και κουβανικής αιχμής πέρασαν στην ιστορική φάση της άμβλυνσης. Πώς φτάσαμε λοιπόν, εδώ που είμαστε σήμερα;
1898 (Απρίλιος) Κατά τη διάρκεια του δεύτερου επαναστατικού αγώνα για την Ανεξαρτησία του κουβανικού λαού ενάντια στους αποικιοκράτες Ισπανούς, ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Γουίλιαμ Μακίνλεϊ προσφέρει στο βασίλειο της Ισπανίας 300 εκατομμύρια δολάρια, με αντάλλαγμα την Κούβα. Η απόρριψη της πρότασης και η ανατίναξη του πλοίου Maine, που ανήκε στο ναυτικό των ΗΠΑ, οδηγεί σε πολεμική σύρραξη μεταξύ Ισπανίας και Αμερικής. Η Ισπανία ηττάται και πολλοί Αμερικανοί απαιτούν την προσάρτηση της Κούβας.
1898 (Αύγουστος) Οι δύο χώρες υπογράφουν τη Συνθήκη των Παρισίων, με την οποία το βασίλειο της Ισπανίας παραιτείται από όλα τα κυριαρχικά του δικαιώματα επί της Κούβας.
1902 Η Κούβα κηρύσσεται ανεξάρτητο κράτος με πρόεδρο τον Τόμας Εστράδα Πάλμα. Σύμφωνα, ωστόσο, με τον αμερικανικό νόμο Platt Amendment, το νησί της Κούβας τίθεται υπό αμερικανική προστασία και οι ΗΠΑ διατηρούν το δικαίωμα επέμβασης στο νεοσύστατο ανεξάρτητο κράτος.
To Platt Amendment, σύμφωνα με το οποίο οι ΗΠΑ διατηρούσαν το δικαίωμα επέμβασης στην Κούβα.
1906-1909 Ο Εστράδα παραιτείται από το αξίωμα του προέδρου. Ξεσπάει επανάσταση υπό τον Χοσέ Μιγκέλ Γκόμεζ. Οι ΗΠΑ καταλαμβάνουν την Κούβα και κηρύσσουν στρατιωτικό νόμο για τρεις μήνες. Τα επόμενα 20 χρόνια, οι ΗΠΑ επρόκειτο να επέμβουν στρατιωτικά στην Κούβα το 1912 και την περίοδο 1917-1922. Στις εκλογές του 1909, που γίνονται υπό την επιτήρηση των ΗΠΑ, ο Χοσέ Μιγκέλ Γκόμεζ εκλέγεται πρόεδρος. Σειρά σκανδάλων θα αμαυρώσουν την τετραετή παραμονή του στην ηγεσία της χώρας.
1912 Αμερικανικές στρατιωτικές δυνάμεις επεμβαίνουν στην Κούβα λόγω έντονων αντιδράσεων από Αφροκουβανούς για φυλετικές διακρίσεις σε βάρος τους.
1926 Οι αμερικανικές επιχειρήσεις ελέγξουν το 60% της κουβανικής παραγωγής ζάχαρης και εισάγουν το 95% της συνολικής πρωτογενούς παραγωγής της Κούβας. Οι ΗΠΑ επιδιώκουν και πετυχαίνουν την «οικονομική προσάρτηση» της Κούβας.
1933 Ο πρόεδρος της Κούβας, Γεράρδο Μασάδο, ανατρέπεται από το στρατιωτικό πραξικόπημα του συνταγματάρχη Φουλχένσιο Μπατίστα.
1934 Οι ΗΠΑ στηρίζουν την ηγεσία Μπατίστα στην Κούβα. Παραιτούνται από το δικαίωμα επέμβασης στο νησί και αναθεωρούν τη δασμολογική τους πολιτική, υιοθετώντας ευνοϊκότερους όρους για την Κούβα.
O Κουβανός δικτάτορας, Φουλχένσιο Μπατίστα, στο εξώφυλλο του αμερικανικού περιοδικού TIME.
1953 Ο Φιντέλ Κάστρο προβαίνει στην πρώτη εξέγερση εναντίον του καθεστώτος Μπατίστα. Η προσπάθεια ανατροπής του δικτάτορα αποτυγχάνει.
1958 Ο Κάστρο αποβιβάζεται στο ανατολικό τμήμα της Κούβας και από τα βουνά Σιέρα Μαέστρα, ξεκινά αντάρτικο πόλεμο κατά του Μπατίστα. Στο πλευρό του Κάστρο βρίσκεται ο Ερνέστο Τσε Γκεβάρα.
1959 Ο Φιντέλ Κάστρο ηγείται 9.000 επαναστατών που εισβάλλουν στην Αβάνα. Ο Μπατίστα αναγκάζεται να εγκαταλείψει την κουβανική πρωτεύουσα. Ο Κάστρο γίνεται ηγέτης της Κούβας. Τον Απρίλιο του ίδιου χρόνου, ο ηγέτης των επαναστατών συναντά υπό άκρα μυστικότητα στην Ουάσιγκτον τον αντιπρόεδρο των ΗΠΑ, Ρίτσαρντ Νίξον.
1960 Η επαναστατική ηγεσία της Κούβας προχωρά σε εθνικοποίηση των αμερικανικών εταιρειών που δραστηριοποιούνταν στη χώρα, χωρίς την πρόβλεψη αποζημίωσης. Οι ΗΠΑ διακόπτουν τις διπλωματικές σχέσεις τους με το νέο κουβανικό καθεστώς και επιβάλλουν εμπάργκο στο νησί.
O Φιντέλ Κάστρο με τον ηγέτη της Σοβιετικής Ένωσης, Νικίτα Κρουστσέφ, στη σύνοδο των Ηνωμένων Εθνών, το 1960.
1961 Οι ΗΠΑ στηρίζουν μία ανεπιτυχή στρατιωτική εισβολή από Κουβανούς εξόριστους στον Κόλπο των Χοίρων. Ο Κάστρο ανακηρύσσει την Κούβα σοσιαλιστικό κράτος και συσφίγγει τις διπλωματικές σχέσεις της χώρας με την ΕΣΣΔ. H CIA σχεδιάζει την δολοφονία του Κάστρο στο πλαίσιο της «επιχείρησης Μαγκούστα». Στο διάστημα 1961-1963, εκπονήθηκαν τουλάχιστον πέντε σχέδια εξόντωσης του Κουβανού ηγέτη.
O Τσε Γκεβάρα μιλάει στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ. 11/12/1964
1962 Ο Φιντέλ Κάστρο, φοβούμενος μία αμερικανική εισβολή, επιτρέπει στην ΕΣΣΔ να εγκαταστήσει πυρηνικά όπλα στο νησί. Οι ΗΠΑ δημοσιεύουν φωτογραφίες με τους σοβιετικούς πυρηνικούς πυραύλους στην Κούβα, προκαλώντας μία από τις μεγαλύτερες κρίσεις μεταξύ ΗΠΑ και ΕΣΣΔ, που παραλίγο να καταλήξει πυρηνικό πόλεμο μεταξύ των δύο υπερδυνάμεων. Η ΕΣΣΔ δέχτηκε τελικά να αποσύρει τους πυραύλους της από την Κούβα, με την Αμερική να αποσύρει τα δικά της οπλικά συστήματα από την Τουρκία.
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ σε διάγγελμά του κατά την κρίση μεταξύ ΗΠΑ και ΕΣΣΔ για τα πυρηνικά όπλα.
1980 Ο Φιντέλ Κάστρο αίρει προσωρινά την απαγόρευση μετάβασης Κουβανών στην Αμερική. Χάρη σε αυτή την απόφαση, 125.000 Κουβανοί, πολλοί από αυτούς πρώην κατάδικοι, ταξιδεύουν στις ΗΠΑ.
1993 Με την ΕΣΣΔ να έχει καταρρεύσει, οι ΗΠΑ διατηρούν το εμπάργκο τους στην Κούβα. Οι κουβανικές αρχές εισάγουν οικονομικές μεταρρυθμίσεις για να αποφύγει την ύφεση η οικονομία της χώρας . Ανάμεσα στα κουβανικά μέτρα περιλαμβάνεται η νομιμοποίηση του αμερικανικού δολαρίου, η μετατροπή πολλών κρατικών γεωργικών μονάδων σε αυτόνομους συνεταιρισμούς και η νομιμοποίηση της ιδιωτικής πρωτοβουλίας σε μικρής κλίμακας επιχειρήσεις.
1994 ΗΠΑ και Κούβα υπογράφουν σύμβαση, σύμφωνα με την οποία οι Ηνωμένες Πολιτείες υποχρεούνται να δέχονται στα εδάφη τους έως 20.000 Κουβανούς το χρόνο, με αντάλλαγμα η Κούβα να μην επιτρέπει το πέρασμα προσφύγων στις ΗΠΑ μέσα από την επικράτειά της.
Κουβανοί προσπαθούν με αυτοσχέδια βάρκα να περάσουν στις ΗΠΑ.
1996 Οι σχέσεις των δύο χωρών εισέρχονται σε περίοδο κρίσης, λόγω της κατάρριψης δύο αμερικανικών αεροπλάνων από την Κούβα. Οι πιλότοι των δύο αεροσκαφών ήταν Κουβανοί εξόριστοι, που έμεναν στο Μαϊάμι.
1998 Οι ΗΠΑ αμβλύνει τα μέτρα περιορισμού των τραπεζικών εμβασμάτων που μπορούν να στέλνουν οι Κουβανοαμερικανοί σε συγγενείς τους στην Κούβα.
2001 Πέντε Κουβανοί καταδικάζονται σε μακροχρόνια κάθειρξη από δικαστήριο των ΗΠΑ, καθώς θεωρούνται πράκτορες της Αβάνα. Η υπόθεση των «πέντε Κουβανών» γίνεται σύμβολο αντίστασης για τις κουβανικές αρχές, που ζητούν αμέσως την απελευθέρωσή τους.
Αφίσα αλληλεγγύης για τους πέντε Κουβανούς που φυλακίστηκαν από τις αμερικανικές αρχές έχοντας καταδικαστεί για σειρά εγκλημάτων, με κυριότερα την κατασκοπία και την απόπειρα ανθρωποκτονίας.
2002 Ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζίμι Κάρτερ, κάνει μία ιστορική επίσκεψη «καλής θέλησης» στην Κούβα. Ο πρώην ηγέτης των Δημοκρατικών επισκέπτεται σειρά από επιστημονικά κέντρα, θέλοντας να δώσει μία απάντησή στις κατηγορίες του υπό ρεπουμπλικανική ηγεσία Λευκού Οίκου, ο οποίος το 2001 είχε κατηγορήσει την Κούβα για την παραγωγή βιολογικών όπλων. Επρόκειτο για την πρώτη επίσκεψη απελθόντα ή εν ενεργεία προέδρου των ΗΠΑ στην Κούβα από την επανάσταση του 1959.
2003 O Ρεπουμπλικάνος πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζορτζ Μπους, ανακοινώνει μέτρα τα οποία αποσκοπούν στο να επισπεύσουν «το τέλος της κομμουνιστικής τάξης πραγμάτων στην Κούβα». Τα μέτρα προβλέπουν περαιτέρω περιορισμούς στα ταξίδια από τις ΗΠΑ στην Κούβα, περισσότερους ελέγχους στη μεταφορά χρημάτων μεταξύ των δύο χωρών και μία πιο «έντονη» ενημέρωση της αμερικανικής κοινής γνώμης για τα κακώς κείμενα στην Κούβα. Ο Τζορτζ Μπους προχωρά στη σύσταση μίας νέας «Επιτροπής Αρωγής για μία Ελεύθερη Κούβα».
2006 (Αύγουστος) Ο Τζορτζ Μπους ενημερώνεται για την κρίσιμη κατάσταση της υγείας του Φιντέλ Κάστρο, ο οποίος υποβάλλεται σε χειρουργική επέμβαση και αναγκάζεται να παραχωρήσει την εξουσία στον αδερφό του, Ραούλ. Ο Αμερικανός πρόεδρος, στο πρώτο του σχόλιο μετά την ανάληψη της εξουσίας από τον Ραούλ Κάστρο, καλεί τους Κουβανούς να παλέψουν για μία «δημοκρατική αλλαγή».
«Η Κούβα θα αποτελούσε την πιο σημαντική προσάρτηση στο σύστημα των Πολιτειών μας […] Πρέπει, με την πρώτη ευκαιρία, να κατακτήσουμε την Κούβα», Τόμας Τζέφερσον, πατέρας του αμερικανικού έθνους και 3ος πρόεδρος των ΗΠΑ
2006 (Δεκέμβρης) Δεκαμελής ομάδα Αμερικανών βουλευτών από το Κογκρέσο επισκέπτεται την Αβάνα. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη αποστολή βουλευτών που έχει επισκεφτεί την Κούβα από την επανάσταση του 1959. Ο Ρεπουμπλικάνος βουλευτής, Τζεφ Φλέικ, αναφέρει πως έχει έρθει η ώρα για «μία νέα εποχή στις σχέσεις μεταξύ ΗΠΑ και Κούβας». Παρά το καλό διμερές κλίμα, η Αβάνα απορρίπτει το αίτημα της αμερικανικής αποστολής για συνάντηση με τον Ραούλ Κάστρο.
2007 Ο Ραούλ Κάστρο δηλώνει έτοιμος για μία επαναπροσέγγιση με τις ΗΠΑ και επανέναρξη των διμερών συνομιλιών, μόνο όμως «μετά τις αμερικανικές εκλογές του 2008».
2009 (Απρίλιος) O νεοεκλεγείς πρόεδρος των ΗΠΑ, Μπαράκ Ομπάμα, αίρει τους περιορισμούς που αφορούν στα ταξίδια οικογενειών μεταξύ ΗΠΑ και Κούβας και στη μεταφορά τραπεζικών εμβασμάτων.
O Μπαράκ Ομπάμα για την αποκατάσταση των διπλωματικών σχέσεων μεταξύ ΗΠΑ και Κούβας, «ένα ιστορικό βήμα προς τα εμπρός με στόχο την ομαλοποίηση των σχέσεων με την κουβανική κυβέρνηση και τον κουβανικό λαό»
2009 (Δεκέμβριος) Ο Αμερικανός Άλαν Γκρος, συλλαμβάνεται στην Κούβα ως κατάσκοπος των ΗΠΑ.
2010 Το αμερικανικό Ballet Theater – στο πλαίσιο πολιτιστικών ανταλλαγών μεταξύ ΗΠΑ και Κούβας – επισκέπτεται την Αβάνα για πρώτη φορά μετά από 50 χρόνια.
2012 Η κουβανική ηγεσία υπό τον Ραούλ Κάστρο επιχειρεί διπλωματικό άνοιγμα στις ΗΠΑ, υιοθετώντας μεταρρυθμίσεις για την απελευθέρωση και φιλελευθεροποίηση της κουβανικής οικονομίας. Στο πλαίσιο αυτών των μέτρων, η κυβέρνηση Κάστρο επιτρέπει, με την εξάλειψη των σχετικών γραφειοκρατικών προϋποθέσεων, τη μετάβαση των Κουβανών στο εξωτερικό.
2014 (Ιανουάριος) Η Κούβα φιλοξενεί τη σύνοδο της Κοινότητας των Κρατών Λατινικής Αμερικής και Καραϊβικής. Κύρια θέματα στην ατζέντα της συνόδου είναι το εμπόριο, η ειρήνη και τα ανθρώπινα δικαιώματα. Η τελευταία φορά κατά την οποία η Κούβα συμμετείχε σε μία διακρατική ένωση αμερικανικών εθνών ήταν στο πλαίσιο του Οργανισμού Αμερικανικών Κρατών, το 1962, οπότε και αποβλήθηκε από τις εργασίες του οργανισμού, εξαιτίας της πολιτειακής μεταβολής που ακολούθησε την επανάσταση του 1959.
2014 (Δεκέμβρης) Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Μπαράκ Ομπάμα, και ο πρόεδρος της Κούβας, Ραούλ Κάστρο, ανακοινώνουν την αποκατάσταση των διπλωματικών σχέσεων μεταξύ των δύο κρατών. Η διμερής συμφωνία προβλέπει ακόμη την ανταλλαγή-απελευθέρωση του Αμερικανού κρατούμενου, Άλαν Γκρος, και των τριών Κουβανών κρατουμένων που παρέμεναν ακόμη στις αμερικανικές φυλακές.
Ο Άλαν Γκρος επιστρέφει τις ΗΠΑ, μετά από πέντε χρόνια κράτησης στις κουβανικές φυλακές.
29 Μαΐου 2015 Το αμερικανικό υπουργείο Εξωτερικών βγάζει την Κούβα από τη λίστα των κρατών που προωθούν την τρομοκρατία. Η τοποθέτηση της Κούβας σε αυτή τη λίστα, το 1982, απέκλεισε την Αβάνα από την πρόσβαση σε διεθνή χρηματοδότηση. Η λύση του ακανθώδους για τις διακρατικές σχέσεις των δύο χωρών ζητήματος αποτέλεσε προσωπική απόφαση του Μπαράκ Ομπάμα, μετά τη συνάντησή του με τον Ραούλ Κάστρο στη Σύνοδο των αμερικανικών κρατών.
Ραούλ Κάστρο και Μπαράκ Ομπάμα σε μία ιστορική χειραψία, στο πλαίσιο της Συνόδου των Αμερικανικών Κρατών (OAS).
20 Ιουλίου 2015. Ώρα 00:00 Οι διπλωματικές αποστολές της Κούβας και των ΗΠΑ σε Ουάσιγκτον και Αβάνα, αντίστοιχα, γίνονται επίσημα πρεσβείες. Μετά από μισό αιώνα, η κουβανική σημαία κυματίζει στην αμερικανική πρωτεύουσα. Η αμερικανική σημαία θα υψωθεί στον κουβανικό ουρανό μετά την επίσκεψη του Αμερικανού υπουργού οικονομικών, Τζον Κέρι, στην Αβάνα, η οποία είναι είναι προγραμματισμένη για τις 14 Αυγούστου. O Τζον Κέρι δήλωσε με αφορμή την αποκατάσταση των διπλωματικών σχέσεων μεταξύ Κούβας και ΗΠΑ: «Τίποτα δεν είναι πιο μάταιο από το να ζεις στο παρελθόν. Πραγματοποιούμε ένα ιστορικά τεράστιο βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση».
Μισό αιώνα και πλέον μετά την Κουβανική Επανάσταση, η κουβανική σημαία υψώνεται στην αμερικανική πρωτεύουσα