Σύμφωνα με την ευρεία αντίληψη των πραγμάτων, πρέπει να είσαι «βαρεμένος» για να διαβάζεις φυτολογικά λεξικά ή έστω εικονογραφημένα βοτανικά λεξικά ή έστω να ξεφυλλίζεις βιβλία φυτολογικού περιεχομένου. «Βαρεμένος» ή πολύ συναχωμένος ή σε μεγάλη ανάγκη να βγάλεις μια δύσκολη βραδιά αποσπώντας την ξεροκεφαλή σου από λογιών λογιών έννοιες.
Σ΄ένα εξοχικό φίλων είχα βρεθεί πριν πολλά χρόνια με βαρύ κρύωμα που γύρισε γρήγορα σε βρογχίτιδα. Άφθονος ο χρόνος για γκρίνια και ξερόβηχα. Και η μικρή ντάνα των βιβλίων δίπλα στο κομοδίνο χιλιοδιαβασμένη. Ψάχνοντας ένα βράδυ για ένα ζευγάρι ζεστές παντόφλες να σούρνω τις αγρυπνίες μου με κάποιαν άνεση ανακάλυψα σε μια γωνιά της εισόδου δίπλα σε αδιάβροχα και βατραχοπέδιλα ένα μικρό χάρτινο κιβώτιο με βιβλία βοτανικής. Εύρημα που εκ πρώτης δεν φάνταζε ιδιαίτερα ελκυστικό αλλά που αποδείχθηκε με τον καιρό σωτήριο.
Από τότε με συνοδεύουν σχεδόν πάντα κάποια βιβλία ή περιοδικά βοτανικής, βιβλία που ξεφεύγουν από τον καθαρό διδακτικό τους χαρακτήρα και που έρχονται να συμπληρώσουν και να καλύψουν τα δικά μας τα βιώματα, τους πειραματισμούς και τη γνώση μας γύρω από τη φύση και τις ομορφιές της.
Τα παραθέτω εδώ ενσωματώνοντας και σχόλια από τα οπισθόφυλλα ή και από τα δελτία τύπου. Κάποια από αυτά κυκλοφορούν ακόμα στα βιβλιοπωλεία, κάποια βρίσκονται σε έλλειψη. Το σίγουρο είναι ότι αποτελούν τον δικό μου προσωπικό μπούσουλα και τις δικές μου ενδεικτικές, μα επ’ ουδενί περιοριστικές, επιλογές.
130 έγχρωμες αναπαραστάσεις ειδών της ελληνικής χλωρίδας, ζωγραφισμένες εκ του φυσικού από τη Νίκη Α. Γουλανδρή. Ένα βιβλίο-σταθμός ανεκτίμητης αξίας.
120 κείμενα επί παντός «χλωρού» του Ορέστη Δαβία, εικονογραφημένα από τον ζωγράφο Διαμαντή Αϊδίνη. Κείμενα που συντείνουν σε μια μεθυστική “φυτεία θαυμάτων”, κατά τον πεζογράφο Βαγγέλη Χατζηγιαννίδη, ο οποίος προλογίζει με μοναδικό τρόπο το βιβλίο.
Ο Γιάννης Μανέτας ερωτά και απαντά γλαφυρά και με επιστημονική ακρίβεια για μια σειρά από θέματα όπως για παράδειγμα:Γιατί η κίνηση είναι περιττή στα φυτά; Πώς κάνει σεξ και πώς αμύνεται ένας ακίνητος οργανισμός; Γιατί τα φυτά είναι ασύμμετρα και χωρίς σταθερό μέγεθος; Γιατί μερικά είναι πρακτικώς αθάνατα; Είναι, εντέλει, τα φυτά ευφυείς οργανισμοί; Τα σκίτσα της Μυρσίνης Μανέτα.
Ο Helmut Baumann, εξαίρετος φυσιοδίφης, γνώστης και λάτρης του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού και της ελληνικής φύσης, παρουσιάζει σε αυτό το βιβλίο την πολύπλευρη και βαθιά σχέση των αρχαίων Ελλήνων με τα φυτά της γης τους, όπως αποτυπώνεται και στη νομισματοκοπία σε πλήθος φυτικών παραστάσεων.
Επίσης του Helmut Baumann. Αποτελεί έναν σύντομο οδηγό της ελληνικής χλωρίδας σε σχέση με τον μύθο, την τέχνη και τη λογοτεχνία. Ένα βιβλίο που αγαπήθηκε πολύ στις γερμανόφωνες χώρες στα τέλη του 1990 και συνοδεύει πολλούς περιπατητές ακόμη και στις μέρες μας.
Στο λεπτομερές ευρετήριο των επιστημονικών ονομάτων των φυτών, αναφέρονται τα κυριότερα συνώνυμα, ενώ οι φωτογραφίες είναι αρκετά λεπτομερείς ώστε να μπορεί ο αναγνώστης ν’ αναγνωρίζει το κάθε φυτό και να προσδιορίζει το είδος του.
Ένα βιβλίο-σταθμός. Ο Olivier Philippi αποδεικνύει ότι το όνειρο της άνυδρης κηπουρικής δεν είναι τόσο δύσκολο να πραγματοποιηθεί και μας εξηγεί πως μπορούμε να το πετύχουμε. Ποια φυτά δηλαδή να επιλέξουμε και ποιες θα πρέπει να είναι οι τεχνικές για την προετοιμασία του εδάφους, τη φύτευση και τη φροντίδα τους.
Τέλος, μια πολύ σημαντική πηγή πληροφόρησης αποτελούν και τα περιοδικά που εκδίδονται και κυκλοφορούν στη χώρα μας από συλλόγους προστασίας της φύσης, όπως, για παράδειγμα, μεταξύ άλλων, η Φιλοδασική Ένωση Αθηνών ή και το Mediterranean Garden Society. Τα περιοδικά αυτά αποστέλλονται δωρεάν στα μέλη των συλλόγων ενισχύοντας με αυτόν τον τρόπο το πολύτιμο έργο τους.
Μπορεί βέβαια να μη φτάσατε μέχρι το σημείο αυτό, να μην καταφέρατε να φτάσετε έως εδώ γιατί πιθανότατα να σας έχει πνίξει ο βήχας μαζί με τη σχετική βαρεμάρα, αλλά ναι, αξίζει να διαβάζουμε κατιτίς το παραπάνω για να μάθουμε να ξεχωρίζουμε τη γλιστρίδα που με έπιασε σήμερα από τη βαρεμάρα της ξινήθρας.
Καλή σοδειά λοιπόν και καλό μπερεκέτ, που έλεγαν οι παλιοί Θρακιώτες!
Κι αν ο πλούτος της ελληνικής γης είναι δεδομένος, η τύχη του (=μπερεκέτ) είναι σίγουρα στα χέρια μας!
Το δημοτικό άσμα το λέει…
Για ιδέστε τον αμάραντο σε τι βουνό φυτρώνει,
φυτρώνει μες στα δύσβατα στις πέτρες στα λιθάρια…