Θα φέρει ο Τόμας Οστερμάγερ τον «Ληρ» του στην Αθήνα, για να του εξηγήσουμε ότι η χώρα μας -ακόμα!- δεν διαθέτει Ακαδημία Θεάτρου;

O Tόμας Οστερμάγερ εξέφρασε (στις 19 Φεβρουαρίου) την απόλυτη αλληλεγγύη του στους διαμαρτυρόμενους σπουδαστές και καθηγητές στο χώρο της καλλιτεχνικής εκπαίδευσης στην Ελλάδα, χαρακτηρίζοντας “unacceptable” την υποβάθμισή της με το προεδρικό διάταγμα 85. Είναι εμφανές στο mail, που εστάλη από την Κατάληψη Τσίλλερ-Συντονισμός Δραματικών Σχολών, με τίτλο: ΚΑΤΑΛΗΨΗ ΤΣΙΛΛΕΡ – ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΣΧΕΣΕΙΣ, όπου επισυνάπτεται και το βίντεο από το γαλλικό arte με το ρεπορτάζ για το επίμαχο προεδρικό διάταγμα που έβαλε μπουρλότο στο χώρο των τεχνών, ότι το διαχρονικά enfant terrible της θεατρικής πράξης και υπερδιανοούμενος καλλιτεχνικός διευθυντής της Βερολινέζικης Schaubühne απαντά σε mail, που παρέλαβε, με τίτλο Greek Artists are asking for your support.

O σκηνοθέτης ενός ροκ εγωκεντρικού αντιήρωα Ληρ – Denis Podalydès στην Comédie-Française, την οποία πόρθησε πρώτος, μολονότι Γερμανός, με το σαιξπηρικό αριστούργημα (που δικαίως, σύμφωνα με τον A.C Bradley, «παραείναι τεράστιο για το θέατρο»), είναι από τα ελάχιστα βαριά ονόματα στο χώρο του θεατρικής σκηνής, με αποδεδειγμένα αυθεντική πολιτική σκέψη και κοινωνική αγωνία, που δεν φυλάνε τα ρούχα τους δια της γνώριμης σιωπής. Παίρνει θέση στον δημόσιο διάλογο.

Μπορεί να κάνει λόγο για υποβάθμιση του πτυχίου από τα «ελληνικά θεατρικά πανεπιστήμια», αλλά είναι προφανές πως ο Τόμας Οστερμάγερ αγνοεί το μείζον στην υπόθεση που αποκάλυψε το προεδρικό διάταγμα 85 (ενώ η υποβάθμιση ήταν διαρκής, σχεδόν αθόρυβα, από το 2003 έως και σήμερα, μετά την κατάργηση της Τεχνολογικής Εκπαίδευσης και της πλήρους αποκαθήλωσης των καλλιτεχνικών σπουδών, που ήταν ισοτιμημένες με την ΤΕ): ότι η χώρας μας ΔΕΝ διαθέτει ανώτατη θεατρική εκπαίδευση. Μάλλον δεν μπορεί καν να το φανταστεί ο  διεθνής σταρ σκηνοθέτης, ο οποίος, την αναπάντεχη, όπως του φάνηκε υποβάθμιση του πτυχίου των θεατρικών σπουδών στη χώρα μας, την εντάσσει στο γενικότερο εχθρικό προς τις τέχνες european theatre landscape.

Πώς να εξηγήσεις σε έναν Γερμανό το ανορθολογικό, σε σχέση με τις σπουδές θεάτρου στην Ελλάδα, τη χώρα που όλοι λένε ότι γέννησε το θέατρο; Θα πιστέψει ότι δεν υπάρχει Ακαδημία; Θα πιστέψει το καθεστώς που επικρατεί σε ένα μεγάλο μέρος -δυστυχώς- των ιδιωτικών δραματικών σχολών, οι οποίες έχουν στήσει φάμπρικα, με ένα ηχηρό όνομα πρωταγωνιστή, πάνω στα όνειρα των σπουδαστών, χωρίς αντικειμενικό αντίκρισμα ως προς το περιεχόμενο σπουδών παρότι λαμβάνουν διόλου αμελητέα δίδακτρα; Θα πιστέψει ότι αυτοί που φωνάζουν σήμερα, την περίοδο που ήταν στην κυβέρνηση, παρότι οι σπουδές θεάτρου παρέμεναν αδιαβάθμητες, αποκαθηλωμένες από το επίπεδο της τεχνολογικής εκπαίδευσης κι επομένως ήδη ισοτιμημένες με ένα απλό απολυτήριο Λυκείου, δεν έκαναν τίποτα για να «θεραπεύσουν» την κατάσταση;

Γιατί αναφέρομαι σε όλα αυτά, ειδικά τώρα που υπεστάλη η σημαία της εξέγερσης και οι καταλήψεις για το προεδρικό διάταγμα 85, που ισοτιμεί και με τη βούλα τα πτυχία καλλιτεχνικής εκπαίδευσης με απολυτήριο Λυκείου, διακόπηκαν; Ενώ ακόμη και οι καθηγητές της Δραματικής Σχολής του Εθνικού διέκοψαν την «παραίτησή» τους στις 8/2/23 για να επανέλθουν, ωσάν να μη συνέβη τίποτα -εδώ ταιριάζει ο τίτλος άλλου σαιξπηρικού έργου, του «Much Ado About Nothing – Πολύ Κακό για το Τίποτα»- στα καθήκοντά τους, και «να συνεχιστεί ο  αγώνας», όπως σημείωσαν, «με ανοιχτές τις σχολές»;

Γιατί τώρα; Γιατί αύριο ανακοινώνεται το πρόγραμμα του Φεστιβάλ Αθηνών. Κι αναρωτιόμαστε. Θα έχει το ελληνικό κοινό την ευκαιρία να παρακολουθήσει τον Le Roi Lear του Γερμανού δημιουργού, που προσέγγιζε με έναν τελείως ιδιοσυγκρασιακό, σύγχρονο τρόπο το χιλιοπαιγμένο αριστούργημα, στο οποίο, σύμφωνα με τον Harold Goddard, κορυφώνεται όλος ο Σαίξπηρ και, επομένως, «μπορεί να ιδωθεί σχεδόν με τόσες οπτικές όσες κι η ίδια η ζωή»; Κάτι που διαπιστώσαμε στην πολύωρη παράσταση του Οστερμάγερ, ανατρέποντας απόλυτα τον ισχυρισμό του W.H.Auden ότι οποιαδήποτε απομίμηση της καταιγίδας αδικεί εντέλει κατάφωρα το δραματικό βάρος, και η σκηνή, όπου η οντολογία ενώνεται με τη φύση, μόνο μέσα από τον κινηματογράφο μπορεί να αποδοθεί. Ο Τόμας, με τους συνεργάτες του, στη διασκευή που συνυπογράφει με την Elisa Leroy, μετέτρεψε τη σκηνή της καταιγίδας σε ροκ οπτικοακουστική εμπειρία, και θεωρεία και πλατεία σε πεδίο της έντονης δράσης των ντυμένων με δερμάτινα κοστούμια ηρώων (τα κοστούμια και τα σκηνικά της Nina Wetzel, που έστησε ένα διάδρομο σαν πασαρέλας πάνω από την πλατεία, στο κέντρο της – τα εκπληκτικά φώτα της Marie Christine Soma).

Τον Ληρ του Podalydès ο Οστερμάγερ τον απέδωσε ως ένα «μικρό» εγωκεντρικό ανθρωπάκι, τον Κέντ τον μεταμόρφωσε σε έγχρωμη γυναίκα, την Κορντέλια σε μια επίσης έγχρωμη ηρωίδα, αναβαθμίζοντας σε καθαρό πρωταγωνιστή της διασκευής του, έναν ροκ σταρ, κατά τη σκηνοθεσία του, που θύμιζε Τζάγκερ στα νιάτα του, τον Έντμοντ του Christophe Mondenez. Αποκάλυψη.

Αν, λοιπόν, ο Ληρ της Comédie-Française φτάσει το καλοκαίρι και στην Αθήνα, κάτι που αύριο θα γνωρίζουμε – αν και τελευταία ο σκηνοθέτης δούλεψε στη βερολινέζικη βάση του τον «Γλάρο» –  τότε θα μας δοθεί η ευκαιρία να εξηγήσουμε στον Τόμας Οστερμάγερ, ότι η χώρα μας δεν είναι αυτό που θεωρεί. Θα μάθει ότι η Ελλάδα ΔΕΝ διαθέτει Ακαδημία Θεάτρου. Η απορία μας είναι, τι θα μας απαντήσει;