Tα «Παράσιτα» δείχνουν το μεγάλο φόβο του καπιταλισμού

Αν το «Τζόκερ» ήταν η ταινία που αναδείκνυε το ζήτημα των ανισοτήτων, τα -βραβευμένα με Όσκαρ πλέον- «Παράσιτα» προχώρησαν ένα βήμα παραπέρα συλλαμβάνοντας με αριστοτεχνικό τρόπο το πνεύμα της εποχής, σε παγκόσμιο επίπεδο.

Η νοτιοκορεάτικη ταινία (μια μίξη κοινωνικού δράματος, μαύρης κωμωδίας, ακόμη και περιπέτειας) αποτελεί μία ωδή προς την ταξικότητα, δείχνοντας πώς ο καπιταλισμός ευνοεί το ολοένα και μεγαλύτερο χάσμα μεταξύ εχόντων και μη εχόντων, με δραματικές, τελικά, συνέπειες.

Ο δημιουργός Bong Joon-ho μέσα από το πρωτότυπο σενάριο και την άρτια σκηνοθετική απεικόνιση αποτυπώνει τις έντονες αντιθέσεις πλουσίων-φτωχών. Το υπόγειο σπίτι-«τρύπα» που πλημμυρίζει συνεχώς από τη βροχή, με την οικογένεια του πρωταγωνιστή Kim Ki-taek να αναζητεί να εξασφαλίσει τα προς το ζην με κάθε πιθανό και απίθανο τρόπο, με δουλειές του ποδαριού, με μικρο-κομπίνες.

Από την άλλη πλευρά, το «αποστειρωμένο» και με όλες τις ανέσεις σπίτι του πλούσιου και επιτυχημένου Park Dong-ik που προσφέρει στην οικογένειά του τα πάντα, μακριά από εικόνες εξαθλίωσης, αντίστοιχες με αυτές που προκάλεσε η κρίση των Ασιατικών Τίγρεων στη Ν. Κορέα το 1997. Οι έχοντες ισορροπούν ανάμεσα σε έναν κυνισμό και μία φαινομενική αφέλεια που τους επιτρέπει η απόσταση από όσους αντιμετωπίζουν προβλήματα διαβίωσης, ενώ την ίδια ώρα, οι αυθεντικότεροι μη έχοντες αναζητούν ένα καλύτερο μέλλον με οποιονδήποτε τρόπο, ακόμη και μέσω παραβατικότητας και παρασιτισμού. Το άδικο ταξικό πλαίσιο καθορίζει τις ζωές τους χωρίς, στην ουσία, να τους δίνει και πολλά περιθώρια επιλογών.

Η μοίρα φέρνει τις δύο πλευρές κάτω από την ίδια στέγη, όπως και στην πραγματικότητα πλούσιοι και φτωχοί «συγκατοικούν» κάτω από την ίδια κοινωνική στέγη. Η συνύπαρξη των δύο οικογενειών αποδεικνύεται εν τέλει αδύνατη καταλήγει στο σημείο που οδηγεί το εντεινόμενο χάσμα των ανισοτήτων: Στην (κοινωνική) έκρηξη. Μία αφορμή, η «οσμή» του φτωχού (που συμβολίζει την προσβολή της αξιοπρέπειάς του) την οποία επισημαίνει ο πλούσιος, προκαλεί μία έκρηξη βίας (που συμβολίζει ουσιαστικά την κοινωνική εξέγερση που προκαλείται από μία αφορμή, αλλά έχει τις ρίζες της στην ανισότητα που επιβάλλει το καπιταλιστικό πλαίσιο).

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ

Την ώρα που οι Financial Times, η εφημερίδα-σύμβολο της παγκόσμιας οικονομικής «ορθοδοξίας» διακηρύττει εδώ και καιρό την ανάγκη μιας «επανεκκίνησης» του καπιταλισμού εξαιτίας των πολλαπλών αδιεξόδων στα οποία έχει περιέλθει, την ώρα που το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο βάζει στην ατζέντα το ζήτημα των ανισοτήτων -ενώ είναι ο οργανισμός που ουσιαστικά εδώ και δεκαετίες προκαλεί βαθύτερες ανισότητες με τις νεοφιλελεύθερες συνταγές οικονομικής πολιτικής που επιβάλλει-, κοινωνικά κινήματα όπως στις χώρες της Λατινικής Αμερικής, τα Κίτρινα Γιλέκα στη Γαλλία, οι Σαρδέλες στην Ιταλία, μεταξύ άλλων, δείχνουν ότι οι κοινωνίες σε παγκόσμιο επίπεδο σιγοβράζουν. Τα Παράσιτα αναδεικνύουν την πραγματικότητα αυτή με τον δικό τους αλληγορικό αλλά ξεκάθαρο τρόπο.

Μέσω των ισχυρών συμβολισμών η νοτιοκορεατική ταινία καταφέρνει να καταδείξει το μεγάλο φόβο του καπιταλισμού: Την κοινωνική αντίδραση που μπορεί να κλονίσει τα θεμέλιά του με απρόβλεπτες συνέπειες.

Ο Βαγγέλης Βιτζηλαίος είναι Υπεύθυνος Περιεχομένου στο Ινστιτούτο Εναλλακτικών Πολιτικών ΕΝΑ.
Βαγγέλης Βιτζηλαίος

Share
Published by
Βαγγέλης Βιτζηλαίος