Η σχέση μου με τη φωτογραφία ήταν περιστασιακή, έγινε όμως σιγά-σιγά μόνιμη, βαθιά και μεγάλη.

Φωτογραφία Αλέξανδρος Χριστοδούλου.

Θυμάμαι ότι όλα ξεκίνησαν στο Λονδίνο μια από κείνες τις χαρωπές μέρες του 1986 όταν μ’ ένα μαύρο ελαφρύ σακίδιο περπατούσα πάνω-κάτω και δεξιά-αριστερά, χωρίς πρόγραμμα, ανακαλύπτοντας και απολαμβάνοντας. Μια εικόνα κρεμασμένη έξω από μια γκαλερί του Σόχο με έκανε να πατήσω το κεφαλόσκαλο και να μπω σε μια αίθουσα με μαύρο πάτωμα και σκούρους τοίχους όπου ηχούσε μια στριγκιά μουσική. Ο φωτισμός ήταν επιθετικός, δέσμες φωτεινής ύλης κινούνταν και εστίαζαν πάνω στα έργα: φωτογραφίες μεγάλων διαστάσεων, με έντονα χρώματα και σκηνές Κόλασης και Παραδείσου μέσα σε δωμάτια, νυχτερινά μαγαζιά, αδιευκρίνιστες ταπετσαρίες και πλακάκια. Το ανθρώπινο σώμα παντού τρυφερό και τραυματισμένο.

Φωτογραφία Nan Goldin.

Φωτογράφος ήταν η Nan Goldin —ένα κορίτσι που έφυγε από το σπίτι του για να γνωρίσει τον κόσμο— και όλες οι εικόνες της είχαν δημοσιευτεί σ’ ένα κοντό και πλατύ βιβλίο με το σαγηνευτικό τίτλο The Ballad of Sexual Dependency. Έμοιαζε λίγο στην Janis Joplin και στη μορφή και στο περιεχόμενο. Αγόρασα το βιβλίο αμέσως και το έβαλα στο μαύρο σακίδιο. Έφυγα από την έκθεση κουβαλώντας την στην πλάτη κι αυτό μου έδωσε ένα αίσθημα συμμετοχής στο παγκόσμιο γίγνεσθαι, μια ηθική τόνωση.

Μια ταινία διαρκεί δυο ώρες, μια σονάτα είκοσι λεπτά, ένα διήγημα μερικές σελίδες, η φωτογραφία πρέπει να παραδώσει την αισθητική της αξία ακαριαία και αυτό έχει τεράστιο ενδιαφέρον. Αναπαράγεται και διαδίδεται με χίλιους τρόπους στο χαρτί, στον τοίχο, στην οθόνη του κινητού. Διδάσκεται σε σχολεία αλλά σε αφήνει να τη μάθεις και χωρίς αυτά, ο καθένας μπορεί να δοκιμάσει. Οι τεχνικές της άπειρες όπως τ’ άστρα του ουρανού: ο Miroslav Tichý έθαβε τις τυπωμένες του φωτογραφίες σε υγρό χώμα για να τις θαμπώσει.

Φωτογραφία Αναστασία Βουτυροπούλου.

Πίνοντας τον καφέ μου ένα πρωί στο Centrale και αγναντεύοντας την πλατεία Μητροπόλεως είδα έναν σπουργίτη να προσγειώνεται ανάλαφρος  σ’ ένα κλαρί. Ταλαντεύτηκε μια δυο τρεις φορές και ισορρόπησε εκεί, συνεχίζοντας τις μικρές του φροντίδες: να καθαρίσει τα φτερά του, να ξύσει την πλάτη του, να έχει το νου του κάτω στα τραπέζια μήπως εντοπίσει ψίχουλα από τα κρουασάν. Όλα αυτά κράτησαν πολύ λίγο. Τα γκρίζα αγκυλωτά ποδαράκια ακούμπησαν αιφνίδια στο ανοιχτό καφετί κλαράκι και κούνια-μπέλα, ωωωπ, το κλαρί δε σπάει, το πουλί κελαηδάει.

Μου φάνηκε πως ήταν η τέλεια σχέση. Όπως τέλεια σχέση έχει η βροχούλα με τη σκεπή από λαμαρίνα, τα κρυστάλλινα ποτήρια όταν τσουγκρίζουν, το φως του δειλινού με τα σύννεφα.  Και το βλέμμα του φωτογράφου που πέφτει πάνω στην εικόνα, τη διαλέγει, την αιχμαλωτίζει και τη σώζει για πάντα με το αίσθημά του αποτυπωμένο πάνω της σαν μικρή φροντίδα, σαν πρωινή περιποίηση.

Φωτογραφία Νατάσα Πανταζοπούλου.

Προσέχοντας, από τότε που γνώρισα τη Nan Goldin, την τέχνη της φωτογραφίας, άρχισα να την κυνηγώ και να με κυνηγά. Γνώρισα τον Περικλή Μπούτο, τη Δάφνη Ρόκου, τον Κωστή Βαρδίκο, την Αναστασία Βουτυροπούλου, τον Αλέξανδρο Φιλιππίδη, τον Γιάννη Μπουρνιά, διάβαζα τον κόσμο μέσα από τις φωτογραφίες του Σπύρου Στάβερη στα περιοδικά 01, Symbol, Εικόνες του κόσμου, παρακολουθούσα τον Άρη Ρέτσο να έχει μεγάλο ταλέντο και σ’ αυτό, ανέβαινα τα σκαλιά του Κάουφμαν με λαχτάρα για να ξεφυλλίσω τα όμορφα λευκώματα του γερμανικού οίκου Steidl, άγγιζα τα παιδικά μου χρόνια στις εικόνες του Κωνσταντίνου Μάνου. Και μετά ήρθε το ίντερνετ, όπου γίνεσαι πια πολίτης του κόσμου και μπορείς να διακτινιστείς στο Χονγκ Κονγκ του Fan Ho, στην Ισλανδία της Annie Ling, στο Αφγανιστάν του Seamus Murphy ή στο Παρίσι του Atget.

Φωτογραφία Bernard Plossu.

Ακαριαίες δόσεις συμπυκνωμένης ομορφιάς και κοσμοαντίληψης σου καθαρίζουν το μυαλό από τα trivia, που είναι τόσο πολλά και τόσο γκρίζα. Βυθίζεσαι στα ασπρόμαυρα χάη μιας φωτογραφίας, γεύεσαι τις σφουματούρες στο χρώμα, ακούς τα fade out και fade in. Γνωρίζεις ταυτόχρονα και ένα αντικείμενο —ένα λουλούδι, ένα τοπίο, ένα πρόσωπο— και τον στιγμιαίο συναισθηματικό δεσμό του φωτογράφου με το αντικείμενό του. Αθροιζόμενο αυτό το υλικό, όταν βλέπεις δηλαδή πολλά έργα του ίδιου καλλιτέχνη, γνωρίζεις και τον ίδιο, την τεχνική, την επιστημοσύνη του, την καρδιά του.

Έτσι, κι ενώ οι λέξεις μπορεί να σ’ έχουν πια κουράσει, γιατί έχουν χρησιμοποιηθεί πολύ και επί ματαίω, η 176 ετών τέχνη της φωτογραφίας  ανοίγει για σένα το παράθυρο του σκοτεινού θαλάμου όπου τα πράγματα έχουν τα όριά τους και οι σχέσεις την αρμονία τους.

Φωτογραφία Matthew Pillsbury.

ΑΥΤΟΔΥΝΑΜΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ, ΧΕΙΜΩΝΑΣ 2015

Σας προσκαλούμε στην έκθεση φωτογραφίας που διοργανώνει το βιβλιοπωλείο Φωταγωγός και οι Εκδόσεις Το Ροδακιό στο μυστηριακό χώρο που στεγάζει τα όνειρά μας, Κολοκοτρώνη 59Β, μέσα στη Στοά Κουρτάκη, στο ιστορικό κέντρο της Αθήνας. Φωτογράφοι που μετέχουν στο εγχείρημα της fosphotos.com, φωτογράφοι που έχουν εκδοθεί από το Γιάννη Καρλόπουλο στη σειρά Fos biblia, φίλοι φωτογράφοι, ερασιτέχνες φωτογράφοι και φωτογράφοι ανώνυμοι, που ανακαλύφθηκαν από εραστές της φωτογραφίας σε ντουλάπια και παζάρια, δημιουργούν ένα καλειδοσκόπιο από αντιλήψεις, αισθήματα και οπτικές γωνίες. Η έκθεση ΑΥΤΟΔΥΝΑΜΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ θα επαναλαμβάνεται σε τρεις εποχές του χρόνου φιλοξενώντας όλες τις Τάσεις και στοχεύοντας στην Αυτοδυναμία. Συμμετέχουν: HIROMI TAKEDA, ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑΔΗΣ, ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΒΟΥΤΥΡΟΠΟΥΛΟΥ, ΠΗΝΕΛΟΠΗ ΓΕΡΑΣΙΜΟΥ, ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΔΟΜΕΝΙΚΟΣ, ΓΙΑΝΝΗΣ ΔΡΑΚΟΥΛΙΔΗΣ, ΜΑΡΙΑ ΘΕΟΔΩΡΑΚΗ, ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ, ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΩΣΤΑΡΗΣ, ΣΠΥΡΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ-ΣΙΛΟΥΑΝΟΣ, ΝΑΤΑΣΑ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΥ, ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΟΤΣΙΟΣ, ΔΑΦΝΗ ΡΟΚΟΥ, ΑΝΔΡΕΑΣ ΣΙΜΟΠΟΥΛΟΣ, ΣΠΥΡΟΣ ΣΤΑΒΕΡΗΣ, ΑΝΔΡΕΑΣ ΣΧΟΙΝΑΣ, ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΦΙΛΙΠΠΙΔΗΣ, ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ, ΑΓΓΕΛΟΣ ΧΡΙΣΤΟΦΙΛΟΠΟΥΛΟΣ.

 

Εγκαίνια: Σάββατο 31 Ιανουαρίου 2015, 12.00-21.00

Διάρκεια έκθεσης: 31 Ιανουαρίου – 7 Μαρτίου

Φωτογραφία Ανδρέας Σιμόπουλος.

 

Τζούλια Τσιακίρη

Share
Published by
Τζούλια Τσιακίρη