Έγινε το Σεπτέμβρη μια έκθεση στο Λονδίνο στη γκαλερί Alison Jacques με φωτογραφίες του Robert Mapplethorpe (1946-1989) από επιδείξεις μόδας της δεκαετίας του ’70. Ο Robert, ένα παιδί από το Κουίνς, που πέρασε στο Μανχάταν κουβαλώντας κάτω από το λεπτό άσπρο δέρμα, τα μεγάλα θαλασσιά του μάτια, το αγγελικό του πρόσωπο, όλη την κόλαση με τους δαίμονες και με τα σύνεργά τους.
Σπούδαζε Καλές Τέχνες στο Pratt Institute και έφτιαχνε κοσμήματα όταν ένας φίλος του χάρισε μια Hasselblad. Αργότερα ένας άλλος φίλος τού αγόρασε ένα ατελιέ αξίας 500.000 δολαρίων στους 34 δρόμους. Φωτογράφισε πορτρέτα, γυμνά, σκηνές S&M, λουλούδια, μοντέλα. Όλα στο στούντιο με απόλυτα προδιαγεγραμμένο φως και συμμετρία. Την ώρα που κυριαρχούσε η «αποφασιστική στιγμή» του Henri Cartier-Bresson εκείνος επιζήτησε να διαιωνίσει την «τέλεια στιγμή».
Οι παρέες του ήταν καλές και ήταν κακές στη Νέα Υόρκη του ’70. Patti Smith, Andy Warhol, Joe Dallesandro, Grace Jones, Sam Wagstaff, Allen Ginsberg, Larry Poons, Richard Serra, Bob Marley και άλλοι πολλοί, όλος εκείνος ο ημίκοσμος του Max’s Kansas City και του Hotel Chelsea, που είχε φέρει το Μανχάταν μπροστά από το Παρίσι. «Δεν μου αρέσει η συγκεκριμένη λέξη “σκανδαλιστικό”, εγώ ψάχνω το απρόσμενο».
Πριν γίνει διάσημος ταξίδεψε στην Ευρώπη φωτογραφίζοντας για την ιταλική και τη γαλλική Vogue και το L.A. Style. Η σπιρτόζα Loulou de la Falaise τον σύστησε στο κομψότερο ζευγάρι του Παρισιού, Yves Saint Laurent και Pierre Berger. Γιόρτασαν όλοι μαζί τα γενέθλιά του, 4 Νοέμβρη του ’71, πρώτα για φαγητό και μετά πίνοντας σαμπάνια, ως το πρωι, σ’ ένα στριπτιζάδικο. Χαράματα άνοιξαν το μαγαζί στη Rive Gauche και τον παρακάλεσαν να διαλέξει ό,τι τραβούσε η καρδιά του. Πήρε μόνο ένα απλό μαύρο μεταξωτό πουκάμισο. Δυο χρόνια πριν πεθάνει, το 1987, δημιούργησε το Robert Mapplethorpe Foundation για να υποστηρίξει την έρευνα για την καταπολέμηση του AIDS.
Το λιγότερο που μπορείς να πεις για τον Yves Saint Laurent είναι να επαναλάβεις τα λόγια του Ιουλίου Καίσαρα (εκείνος φυσικά μιλούσε για τον εαυτό του): «Γυναίκα όλων των ανδρών και άνδρας όλων των γυναικών.» Γεννήθηκε δέκα χρόνια πριν από τον Robert (1936) και πέθανε περίπου είκοσι χρόνια μετά (2008) αφήνοντας μια αυτοκρατορία και ένα ίδρυμα επίσης, το Fondation Pierre Berger-Yves Saint Laurent.
Γεννήθηκε στο Οράν στο Αλγέρι και μεγάλωσε σε μια έπαυλη στην ακροθαλασσιά. Σχεδίαζε από μικρός τα ρούχα των κοριτσιών της οικογένειας, έγινε μαθητής του Christian Dior και όταν έκλεισε τα 21 είχε ήδη αναλάβει τη γενική διεύθυνση του οίκου αμέσως μετά το θάνατο του ιδρυτή του. Με την πρώτη του επίδειξη το 1957, έσωσε την επιχείρηση από τη χρεοκοπία.
Στο στρατό τού έκαναν άγρια καψόνια και κατέληξε σε ψυχιατρικά ιδρύματα. «Κάθε άνθρωπος χρειάζεται αισθητικούς εφιάλτες για να υπάρχει. Εγώ έχω γνωρίσει τον τρόμο και τη φρίκη της μοναξιάς. Γνώρισα αυτούς τους περιστασιακούς φίλους που ονομάζονται ηρεμιστικά και ψυχοφάρμακα. Γνώρισα τη φυλακή της κατάθλιψης και την αιχμαλωσία των κλινικών. Αλλά κάποια μέρα μπόρεσα να τα ξεπεράσω όλα, παραζαλισμένος αλλά νηφάλιος.»
Η πρώτη πελάτισσα στο μαγαζί του το 1966 ήταν η Catherine Deneuve. Δημιούργησε το prêt-a-porter της υψηλής ραπτικής. «Ο δρόμος κι εγώ», είπε, «είναι μια ερωτική ιστορία. Το 1971 είναι μια μεγάλη χρονιά για μένα γιατί επιτέλους η μόδα κατέβηκε στο δρόμο». Μέχρι το 1987 κανένας δεν του αμφισβήτησε την απόλυτη πρωτιά. «Η μόδα πεθαίνει», έλεγε, «αλλά το στιλ μένει». Κι έτσι έγινε.
Διακόσμησε το εξοχικό του στη Νορμανδία (Benerville-sur-Mer) έτσι ώστε να του θυμίζει τα δωμάτια στο Αναζητώντας το χαμένο χρόνο του Marcel Proust. Στο Μαρακές, την «κόκκινη πόλη» των Αράβων, έφτιαξε έναν επίγειο παράδεισο για να ξαναβρεί τις αφρικάνικες μυρουδιές των παιδικών του χρόνων και το λίκνισμα από τις φοινικιές στον αέρα. Όταν αποσύρθηκε από τη δουλειά περνούσε πολύ όμορφα στους περιπάτους εκεί παρέα με τον Moujik, το γαλλικό μπουλντόγκ του.
Η Billie Holiday έχει τραγουδήσει το στίχο I intend to be independently blue, και όλοι ξέρουμε πια τη διπλή σημασία του blue στα αγγλικά, αλλά το τραγούδι που ταιριάζει εδώ στους δυο μοιραίους γαλανομάτηδες είναι το “Blue eyes crying in the rain”, και οπωσδήποτε με τον Elvis.
