Πώς θα είναι η πρώτη μέρα που θα ξανατραγουδήσω; Ένα ερώτημα που φαινομενικά έχει εύκολη απάντηση, αλλά στην πραγματικότητα είναι πολύ δύσκολο και οδηγεί σε πολλές σκέψεις. Πώς φαντάζομαι, λοιπόν, την πρώτη μέρα που θα ξανατραγουδήσω;
Δεν είναι εύκολο, ούτε θέλω να σκέφτομαι τον εαυτό μου ανεξαρτήτως του κοινωνικού συνόλου. Δεν ξέρω αν έχει νόημα να σκεφτώ τη δική μου «πρώτη μέρα» σε μια κοινωνία που κανείς αυτή τη στιγμή δε μπορεί να προβλέψει σε τι κατάσταση θα βρίσκεται, όταν και αν θα τελειώσει αυτή η περιπέτεια. Πώς θα είναι η «πρώτη μέρα» όταν υπάρχουν ανθρώπινες απώλειες (και πόσες θα είναι αυτές); Όταν άνθρωποι θα έχουν χάσει τις δουλειές τους, επιχειρήσεις θα έχουν πληγεί ανεπανόρθωτα και γενικότερα η κοινωνία θα δυσκολεύεται πολύ να ξαναβρεί το βηματισμό της; Πόσες θα είναι αυτές οι πληγές; Και πόσο έντονες;
Το πώς θα είναι η δική μου «πρώτη μέρα στη δουλειά» ή το να ξανατραγουδήσω μπροστά σε κοινό μετά την επιστροφή σε κάποιου είδους κανονικότητα (γιατί το να τραγουδάω καθημερινά και να «προπονούμαι» είναι κάτι που δε σταματάει, ακόμα και σε καταστάσεις όπως αυτή), εξαρτάται και από το πώς θα είναι οι συνάνθρωποί μας. Από την ατμόσφαιρα που θα υπάρχει στην κοινωνία. Απ’ τους ανθρώπους γύρω μας που θα είναι ακόμα αδύναμοι. Και απ’ αυτούς που θα μας έχουν ανάγκη.
Ο καλλιτέχνης είναι κομμάτι της κοινωνίας, είναι μέλος της, είναι πολίτης. Εμπλουτίζεται από την κοινωνία, εμπνέεται από την κοινωνία, σκέφτεται, αισθάνεται, φαντάζεται, από αυτήν και για αυτήν. Η τέχνη δεν είναι πολυτέλεια. Η φαντασία και η έκφραση δεν είναι πολυτέλεια. Είναι συστατικά στοιχεία της φύσης του ανθρώπου. Μπορούμε και πρέπει να βάλουμε κι εμείς τη δική μας πέτρα στον τεράστιο τοίχο ελπίδας που θα χτιστεί μετά από αυτήν τη μεγάλη περιπέτεια.
Ξαναλέω όμως ότι όλα αυτά είναι σκέψεις πάνω σε ένα απρόβλεπτο τοπίο. Φαίνεται να πηγαίνουμε καλά. Κανείς όμως δεν ξέρει πότε θα έρθει η πολυαναμενόμενη κανονικότητα. Μακάρι να γίνει σύντομα. Μακάρι να ξανανοίξουν άμεσα όλα τα θέατρα. Μακάρι να μπορέσουμε τραγουδώντας, κάνοντας αυτό που τόσο αγαπάμε, να εκφράσουμε και να μοιραστούμε όσα ζήσαμε και όσα ελπίζουμε. Να ξανανιώσουμε τη δημιουργικότητα της πρόβας και την ηδονή της παράστασης ή της συναυλίας. Μακάρι να προσφέρουμε στιγμές πνευματικής και συναισθηματικής απόλαυσης στους γύρω μας. Και μακάρι όλο αυτό για μας τους τραγουδιστές, αλλά και τους καλλιτέχνες γενικότερα, να αποτελέσει ευκαιρία περισυλλογής, έμπνευσης, αναθεώρησης, μεγαλύτερης εμβάθυνσης και συνειδητοποίησης.
Ελπίζω πως όλοι μαζί, επουλώνοντας τις πληγές μας, θα βγούμε «πλουσιότεροι» από αυτή την περιπέτεια.