Η μουσική της αμερικάνικης υπαίθρου ήταν το μεγάλο σχολειό του Bob Dylan. Στην πρώτη του δημόσια εμφάνιση στην τηλεόραση το 1963 στο κανάλι WBC-TV είπε ένα αγαπημένο του παλιό τραγούδι με ρίζες χαμένες στην ιστορία της folk. I am a man of constant sorrow είναι στίχος που θα μπορούσε να ‘χει γράψει ο Shakespeare ή ο Byron. Ήταν και ο Dylan μεγάλος ποιητής κι ας έζησε στον 20ό αιώνα, τον αιώνα δηλαδή που είδε την ποίηση να αργοπεθαίνει.
Για να μεταφράσω τα λόγια ακολούθησα τους δρόμους και τα λεκτικά σχήματα του ρεμπέτικου. Γιατί πού να βρεις καλύτερη αντιστοιχία και πώς ν’ αποδώσεις αλλιώς την έκφραση “constant sorrow”; Να πεις στα ελληνικά: εγγενής θλίψη, ακλόνητη, έμπεδη, ριζωμένη, μόνιμη, ενύπαρκτη, εγκάτοικη, αιώνια, παντοτινή; Να πεις «είμαι ένας άντρας με θλίψη σταθερή»; Αυτά δε γίνονται. Οπότε ας πάμε ελεύθερα, τρελά και μεθυσμένα από την ομορφιά του τραγουδιού:
I am a man of constant sorrow / I’ve seen trouble all my days / I’ll say goodbye to Colorado / Where I was born and partly raised. // Your mother says I’m a stranger / My face you’ll never see no more / But there’s one promise, darling / I’ll see you on God’s golden shore. // Through this open world I’m about to ramble / Through ice and snow, sleet and rain / I’m about to ride that morning railroad / Perhaps I’ll die on that train. // I’m going back to Colorado / The place that I started from / If I knowed how bad you’d treat me / Honey, I never would have come.
Τον πόνο έχω κάνει αδερφό
και πίκρες η ζωή μου είναι γεμάτη
στο Κολοράντο αφήνω τώρα γειά
κι ας έχω φάει εδώ ψωμί κι αλάτι.
Η μάνα σου μου λέει πως είμαι ξένος
στα μάτια σου λοιπόν δε θα με ξαναδείς
θα σμίξουμε όμως, γιαβρί μου, πάλι
στου Θεού το χρυσό το ακρογιάλι.
Θα πλανηθώ στου ορίζοντα τα τέσσερα σημεία
με το χιονιά, τον άνεμο, τον πάγο, τη βροχή
χαράματα θα πάρω την αμαξοστοιχία
στο τρένο τούτο πάνω ίσως φύγω απ’ τη ζωή.
Γυρίζω τώρα πίσω στο Κολοράντο
γιατί από κει ξεκίνησα
δεν ήξερα πόσο θα με πλήγωνες, μωρό μου,
γι’ αγάπη όταν ήρθα και σου μίλησα.