Οι «Μακεδονομάχοι» της Νάουσας που συγκεντρώθηκαν για να «υποδεχθούν» λεωφορεία με πρόσφυγες κι… έπεσαν σε τουρίστες και οι «προσφυγοκυνηγοί» στα Γιαννιτσά, στον Κατσικά Ιωαννίνων και στα Βρασνά, 80 χιλιόμετρα έξω από τη Θεσσαλονίκη, είναι τα «ορφανά» των εθνικιστικών συλλαλητηρίων. Αυτά που οργάνωσαν σεσημασμένοι ακροδεξιοί, στήριξε η Νέα Δημοκρατία, ανέχθηκε το ΚΙΝΑΛ κι επικοινώνησαν με σήμα κατεπείγοντος συγκεκριμένα, τότε αντιπολιτευόμενα, μίντια. Όταν άλλαξε η κυβέρνηση, το πιο σίγουρο στοίχημα του 2019, πλήρωσε (αλλαγή στάσης της ΝΔ όσον αφορά τη συμφωνία των Πρεσπών, μέχρι να μπερδευτεί η κατάσταση με το βέτο του Μακρόν). Όμως, ο θυμός έμεινε. Θα ηταν γραφικός σαν τις περικεφαλαίες του Μεγαλέξανδρου, αν δεν ήταν επικίνδυνος σαν μια πέτρα που σπάει το τζάμι ενός λεωφορείου. Ή, πολύ περισσότερο, σαν τη λεπίδα στο μάγουλο ενός γυμνασιόπαιδου.
Ο Κωνσταντίνος Κυρανάκης δεν έχει πείσει στον, από κάθε άποψη, ελάχιστο πολιτικό του βίο ότι έχει μεγαλύτερη συναίσθηση τη θεσμικής του ιδιότητας από το να ποστάρει φωτογραφίες σε ψησταριές με «μπίρα και χοιρινό» για να πικάρει τους αντιπάλους του. Πριν λίγους μήνες άλλωστε ήταν που είχε αναγκάσει τη μισή ΝΔ να απολογείται προεκλογικά ή να εξηγεί τα ανεξήγητα με το επίδομα «μόνο για Έλληνες». Όπως και τότε έτσι και τώρα, προσπαθεί εδώ και 24 ώρες να τα μαζέψει.
Οι Άδωνις Γεωργιάδης, Μάκης Βορίδης και Θάνος Πλεύρης με το αξιοσημείωτο, ποικίλων δεξιών αποχρώσεών, παρελθόν τους, μπορεί να εγκατέλεψαν το ΛΑΟΣ, μπορεί να μην έχουν πια για αρχηγό τον Αντώνη Σαμαρά, ούτε στιγμή όμως δεν έχουν απομακρυνθεί από τη ρητορική του πρώην πρωθυπουργού. «Λαθρομετανάστες» που δε γίνεται «να έχουν τα ίδια δικαιώματα» και καλό «θα είναι να τους κάνουμε τη ζωή δύσκολη». Η Ντόρα Μπακογιάννη, ας πούμε, αυτήν την γλώσσα δεν την υιοθέτησε ποτέ. Το έκανε για άλλη μια φορά σαφές με την ξεκάθαρη και σημαντική της δήλωση. Από τον «φιλελεύθερο», «κεντροδεξιό» Κυριάκο Μητσοτάκη ακόμα την περιμένουμε μια τέτοια δήλωση. Όχι μόνο για το μπάρμπεκιου.
Το Πρώτο Θέμα, επίσης, δεν είναι η πρώτη φορά που προσπαθεί να κάνει τη νύχτα μέρα. Πιθανότατα δε θα ειναι και η τελευταία. Μόνιμα προσανατολισμένο στον κατώτερο κοινό παρονομαστή, χτύπησε το καμπανάκι στον «βασανισμένο λαό» που του τα έχουν πάρει όλα, ε μην του πάρουν και το χοιρινό. Μην πυροβολείτε τον αγγελιοφόρο, το ‘χει κόψει (το χοιρινό).
Δεν είναι δα και πρωτοφανή τα παραπάνω για να πέφτουμε από τα σύννεφα. «Δεν υπάρχει πιο άστοχη κριτική στη Δεξιά από το να περιμένεις να μην συμπεριφέρεται ως τέτοια» – μάλλον ταιριάζει στην περίσταση μια μικρή παράφραση της ατάκας για την ψυχική ασθένεια από το Τζόκερ. Εκεί που έχουμε πρόβλημα όμως είναι όταν το κράτος αφήνει «λυτούς» ανθρώπους, μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας, να παίρνουν το νόμο στα χέρια τους. Όταν η viral καφρίλα μερικών αργόσχολων ελλαδέμπορων σαν τους διοργανωτές του κυριακάτικου event στα Διαβατά, απήχεί το νόμο του κράτους. Γιατί το Σχέδιο Νόμου για το Άσυλο και τη Διεθνή Προστασία που πέρασε πριν από μια εβδομάδα από τη Βουλή, με ευρεία πλειοψηφία ΝΔ και ΚΙΝΑΛ, δεν είναι τίποτα λιγότερο από την κοινοβουλευτική έκφραση του «να τους κάνουμε τη ζωή δύσκολη».
Πρόκειται για ένα νομοσχέδιο που δόθηκε από το Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη για διαβούλευση μόνο 5 (!) ημέρες. (Ναι, όλοι μας τον ίδιο συνειρμό κάναμε συγκρίνοντας πόσο χρόνο πήρε στον νυν υπουργό Μιχάλη Χρυσοχοϊδη για να μη διαβάσει το Μνημόνιο.) Προκαλώντας μια, πρωτοφανή στα χρονικά, συσσωμη αντίδραση από 6 οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων που εδωσαν κοινή συνέντευξη τύπου προ δεκαημέρου εκφράζοντας τις αντιρρήσεις τους για τη διαδικασία, αλλά κυρίως για περιεχόμενο του νομοσχεδίου και την κατάσταση που θα διαμορφώσει την επόμενη μέρα.
Στιγμιότυπο από τη συνέντευξη τύπου: (από αριστερά προς τα δεξιά) Γιάννης Παπαδόπουλος (δημοσιογράφος-συντονιστής), Ελένη Τάκου, Ζαν Ντιντιέ Τοτό, Απόστολος Βεΐζης, Γαβριήλ Σακελλαρίδης, Αλέξανδρος Κωνσταντίνου, Βασίλης Παπαστεργίου
Μερικά αποσπάσματα της:
«Το νομοσχέδιο εισάγει τόσα διαδικαστικά εμπόδια που καθιστούν εξαιρετικά προβληματική έως αδύνατη την εξέταση των αιτημάτων. Οι προτεινόμενες διατάξεις σε πολλά σημεία δεν εξασφαλίζουν ούτε τα κατώτατα πρότυπα που προβλέπει το ενωσιακό δίκαιο, οδηγώντας χιλιάδες αιτούντες να βρεθούν σε πραγματικό κίνδυνο παρατεταμένης κράτησης κι επιστροφής χωρίς να έχουν τύχει δίκαιης κι αποτελεσματικής εξέτασης» Αλέξανδρος Κωνσταντίνου, μέλος της Νομικής Υπηρεσίας του Ελληνικού Συμβουλίου για τους Πρόσφυγες.
«Πρόκειται για ένα σχέδιο νόμου που περιορίζει την ανασταλτική δύναμή της προσφυγής, με αποτέλεσμα να υπάρχει κίνδυνος απέλασης των αιτούντων πριν την εκδίκαση της υπόθεσής τους. Η διευρυμένη πλέον δυνατότητα κράτησης των αιτουμένων διεθνή προστασία, έως και 36 μήνες, θέτει σε δοκιμασία τα ανθρώπινα δικαιώματα» Βασίλης Παπαστεργίου, Αντιπρόεδρος της Ελληνικής Ένωσης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου
«Το σχέδιο νόμου έχει σκοπό την αποθάρρυνση των ατόμων για αναζήτηση διεθνούς προστασίας. Τι θα γίνει με εκείνους που θα απορριφθεί το αίτημά τους για άσυλο: η αδυναμία απομάκρυνσης/επιστροφής ανθρώπων χωρίς χαρτιά, παρά τις περί του αντιθέτου διακηρύξεις, συνεχίζει να είναι η πραγματικότητα και σε συνδυασμό με την έλλειψη σχεδίου σε ευρωπαϊκό επίπεδο, θα δημιουργήσει ένα πλήθος ανθρώπων χωρίς νομική και κοινωνική “ορατότητα”» Ελένη Τάκου, Αναπληρώτρια Διευθύντρια του HumanRights360.
«Καλιεργείται τοξικότητα στον δημόσιο λόγο και κλίμα ξενοφοβίας που παρομοιάζει τους ανθρώπους που έρχονται στην χώρα μας ως “εισβολείς”. Το νομοσχέδιο αντί να επιταχύνει τις διαδικασίες ασύλου, θα καταλήξει να προσθέσει πρόσθετο διοικητικό και γραφειοκρατικό βάρος στις υπηρεσίες. Στο όνομα της υποτιθέμενης “επιτάχυνσης”, περιστέλλονται θεμελιώδεις αρχές του δικαιώματος στο άσυλο» Γαβριήλ Σακελλαρίδης, Διευθυντής του Ελληνικού Τμήματος της Διεθνούς Αμνηστίας,
«Ο νόμος, όχι μόνο δεν ανταποκρίνεται στις ιατρικές ανάγκες των ευάλωτων (θύματα βασανιστηρίων κι ασθενείς με σοβαρά προβλήματα σωματικής και ψυχικής υγείας, όπως το Σύνδρομο Μετατραυματικού Στρες), αλλά μειώνει επίσης τις ήδη περιορισμένες δυνατότητες πρόσβασης στην εξειδικευμένη ιατρική περίθαλψη» Απόστολος Βεΐζης, Διευθυντής Προγραμμάτων του Ελληνικού Τμήματος των Γιατρών Χωρίς Σύνορα.
«Οι προσφυγικές και μεταναστευτικές κοινότητες επιθυμούν να συμμετάσχουν στις αποφάσεις που κρίνουν τις ζωές τους, Μη γυρίσουμε στην εποχή της επιχείρησης Ξένιος Δίας που προκάλεσε ψυχολογικά προβλήματα σε εκατοντάδες ανθρώπους» – Ζαν Ντιντιέ Τοτό, Αντιπρόεδρος του Ελληνικού Φόρουμ Προσφύγων
Κοινή συνισταμένη: Η κυβέρνηση επιδίωξε να μη γίνει συζήτηση και να δικαιώσει την αυστηροποίηση. Ενσωμάτωσε στο ελάχιστο την κοινοτική οδηγία, παρότι την επικαλείται για να στενέψει το πλαίσιο. Προσπαθεί συντεταγμένα να «υποβιβάσει» το «προσφυγικό» σε «μεταναστευτικό», δαιμονοποιώντας ανθρώπους που έρχονται από πραγματικά δύσκολες γωνιές του πλανήτη. Η πρόθεση, άλλωστε, ήταν σαφής με την κατάργηση, αμέσως μετά τις εκλογές, του υπουργείου Μεταναστευτικής Πολιτικής και την υπαγωγή των αρμοδιοτήτων του στο υπουργείο Προστασίας του Πολίτη. Ακολούθησε ο αποκλεισμός από τη δημόσια υγεία με τη μη χορήγηση ΑΜΚΑ σε υπηκόους από τρίτες χώρες που διαμένουν παράτυπα στη χώρα, επομένως και στα παιδιά τους (γεγονός που επίσης είχε προκαλέσει την παρέμβαση των οργανώσεων).
Οι οργανώσεις θεωρούν ότι με την εφαρμογή του νομοσχεδίου θα αυξηθεί ο αριθμός των ανθρώπων που βρίσκονται εγκλωβισμένοι στις συμπληγάδες αυτού του καφκικού συστήματος. Άνθρωποι σε «γκρίζα ζώνη», χωρίς επιλογή επιστροφής αλλά και χωρίς δικαίωμα αίτησης, που λαμβάνουν όλο και λιγότερες εγγυήσεις, βλέποντας παράλληλα το ανώτατο χρονικό όριο κράτησης να αυξάνεται από 6 σε 36 μήνες. Στη συνέντευξη τύπου που διοργανώθηκε στο Πνευματικό Κέντρου του Δήμου Αθηναίων δεν ήταν λίγες οι φορές που ακούστηκε η φράση «το νομοσχέδιο ευνοεί τους διακινητές». Η δε παρέμβαση της παιδιάτρου Άννας Μαϊλλη, με μαρτυρίες από την επίσκεψή της στη δομή φιλοξενίας της Λέρου και τις περιγραφές για μια «εγκατάσταση χωρητικότητας 1200 ατόμων που στοιβάζονται περισσότεροι από 3000 άνθρωποι, νεογέννητα 6-7-8 μηνών που πίνουν φρέσκο γάλα και παιδιά που δεν μπορούν να εξεταστούν νόμιμα από τους παιδιάτρους του τοπικού νοσοκομείου λόγω της μη χορήγησης ΑΜΚΑ», ήταν ανατριχιαστική.
Αριθμοί
στα Κέντρα Υποδοχής υπάρχουν περίπου 6500 θέσεις, διαμένουν όμως σχεδόν 32.000 άνθρωποι/ μόνο 1 στους 5 αιτούντες άσυλο έχει νομική συνδρομή/ 4700 είναι τα ασυνόδευτα χωρίς διορισθέντες επιτρόπους/ 3 είναι οι νεκροί στη Μόρια από τον προηγούμενο Αύγουστο.
Το προσφυγικό είναι προφανώς ένα τεράστιο ζήτημα που προφανώς υπερβαίνει την Ελλάδα. (Παρότι Έλληνας, ο Μαργαρίτης Σχοινάς, είναι εκείνος που ανέλαβε στην Κομισιόν το πολυσυζητημένο χαρτοφυλάκιο Προστασίας του Ευρωπαϊκού Τρόπου Ζωής.) Χωρίς αυτό να σημαίνει ότι η χώρα μας το έχει διαχειριστεί ιδανικά – το αίσχος της Μόριας είναι διαρκώς μπροστά μας και δεν αφήνει να ξεχαστούν οι ευθύνες της προηγούμενης κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ. Βρισκόμαστε όμως πια σε μια αλλαγή προσέγγισης. Η κυβέρνηση της ΝΔ φιλοδοξεί, με τη συνδρομή φίλα προσκείμενων ΜΜΕ, να αναδείξει το (για εκείνη) «μεταναστευτικό» ως το «μεγαλύτερο κοινωνικό πρόβλημα». Ο αρμόδιος υπουργός πριν κάνει λόγο για «ανεξέλεγκτη κατάσταση στα νησιά» επικαλέστηκε τον αριθμό των 115.000 ανθρώπων, οι οποίοι υποτίθεται ότι «περιφέρονται» στη χώρα. Αριθμός που δεν προκύπτει από κανένα στοιχείο σύμφωνα με τη Νομική Υπηρεσία του Ελληνικού Ελληνικού Συμβουλίου για τους Πρόσφυγες. Τα στοιχεία της οποίας λένε ότι από το 2016 μέχρι το 2019 σημειώθηκαν 50.000 απορρίψεις αιτημάτων ασύλου. Σε ελληνικό έδαφος βρίσκονται 20.000 πρόσφυγες και 10-15.000 που περιμένουν τις απορριπτικές να περάσουν από τον δεύτερο βαθμό. Αν συνυπολογίσει κανείς ότι η Ελλάδα βρίσκεται πάνω από το μέσο όρο της ΕΕ στην στην εκτέλεση επιστροφών, θα αναρωτηθεί από που τεκμηριώνεται η ανάγκη για νέο σχέδιο νόμου. Χωρίς μάλιστα πρόνοια για ανάπτυξη ενταξιακών δομών π.χ. ελληνομάθειας, το νομοσχέδιο μοιάζει με προληπτικό μέτρο για κατάστάσεις που το ίδιο θα επιδεινώσει.
Κι εδώ ερχόμαστε σε ένα συμπέρασμα. Οι 4 μήνες της νέας διακυβέρνησης δεν είναι αρκετοί για να γίνει σοβαρή κριτική στο έργο της που, κακά τα ψέματα, θα κριθει κυρίως στο οικονομικό πεδίο. Είναι αρκετά ενδεικτικοί όμως για να γίνει κριτική στις πρακτικές της, τις οποίες είδαμε π.χ. και στις αλλαγές στα εργασιακά που πέρασαν επίσης «νύχτα» με τις τροπολογίες πάνω στα «μπάνια του λαού». Ένα διαρκές παιχνίδι συμβολισμών και μηνυμάτων που απευθύνονται στα συντηρητικότερα στρώματα της κοινωνίας προωθώντας κάθε μορφή κοινωνικού αυτοματισμού: από τα «χασίσια στου Μαξίμου» στα επικοινωνιακά σόου με τις καταλήψεις στα Εξάρχεια κι από τη διαρκή επίκληση της «κανονικότητας» στην εμμονή με ένα δήθεν δόγμα «νόμος και τάξη» που καταλήγει σε φιάσκο τύπου Τζόκερgate. Σαρωτική επικράτηση δηλαδή της επικοινωνίας έναντι της ουσίας.
Ο ΣΥΡΙΖΑ πάντως (κι) απ’ αυτό την πάτησε…