Την περασμένη Τρίτη ξυπνήσαμε με το γλυκό άγχος να διαρκέσει για πάντα η τελευταία μέρα αργίας και όταν στραφήκαμε στην οθόνη της επιλογής μας πέσαμε πάνω στο instant classic στιγμιότυπο από τον εορτασμό των Θεοφανείων: ο Αλέξης Τσίπρας στην εξέδρα των επισήμων να απελευθερώνει ένα (σοσιαλιστικό;) περιστέρι, περιστοιχισμένος από εκκλησιαστικούς άρχοντες. Θα μπορούσε να είναι μια απομυθοποιητική εικόνα, αν δεν είχαμε καταλάβει εδώ και πολύ καιρό αυτό που κατάλαβε πρόσφατα ο Paul Mason. Ο αρχηγός του ΣΥΡΙΖΑ θέλει να κυβερνήσει. Και θα κάνει τα πάντα γι’ αυτό.
Μεσολάβησε την επόμενη μέρα η φρικτή τραγωδία του Charlie Hebdo. Που δυστυχώς προσδιορίζει το ακαθόριστα εγγύς μέλλον της Ευρώπης ως μια δυστοπία «σύγκρουσης πολιτισμών» με τα χειρότερα δυνατά συστατικά: τον θρησκευτικό φανατισμό μιας τριτοκοσμικής Ανατολής και τον κούφιο εθνικισμό των απατεώνων της Δύσης.
Το ίδιο βράδυ της τραγωδίας ο απελθών πρωθυπουργός, Αντώνης Σαμαράς, χρησιμοποίησε με εμετικό τρόπο τους 12 νεκρούς στην προεκλογική ομιλία του στη Χαλκίδα. Κάτι σαν σίκουελ του «Θα Ανακαταλάβουμε Τις Πόλεις Μας» που είχε ξεκινήσει λίγες μέρες πριν από τον φράχτη στον Έβρο ως τυπική εφαρμογή της πολιτικά άξεστης πρωθυπουργικής του θητείας. Αυτή τη φορά δεν πέρασε απαρατηρητο, Le Monde/ Le Figaro/ AFP (για να μη μιλήσουμε για την πολύ σκληρή κριτική του L’ Express) αποδοκίμασαν δημοσίως την απαράδεκτη τακτική του.
Την ίδια στιγμή το κίνημα συμπαράστασης #JeSuisCharlie εξαπλωνόταν στα social media και τις ευρωπαϊκές πλατείες, φτάνοντας στη χθεσινή συγκέντρωση έξω από το Γαλλικό Ινστιτούτο. Εκεί που η Αθήνα πρόσφερε το δικό της κομμάτι στην ευρωπαϊκή αλληλέγγυα πίτα. Κάπου εκεί επεμβαίνει και το ίντερνετ που, ανάμεσα σε άλλα δεινά, τουλάχιστον εμποδίζει τη συλλογική μνημη από το να αποκτά χαρακτήρα χρυσόψαρου. Και υπενθυμίζει ότι, όχι πολύ μακριά, ένα χρόνο πριν, είχαμε την καταδίκη του περίφημου Γέροντα Παστίτσιου σε 10 μήνες φυλάκιση, με αναστολή, για «βλαφημία».
Είναι δική μου ιδέα ή όντως αυτή η αλληλουχία γεγονότων, έτσι όπως προβάλλεται στο εσωτερικό μας κοινωνικό ψηφιδωτό, είναι βαθιά προβληματική και σαφέστατα αντιφατική;
Δε θέλω να πω ότι για το δικαίωμα του Γέροντα Παστίτσιου στη (μέτρια είναι η αλήθεια) σάτιρα δε βγήκε κανείς στους δρόμους και δεν έκανε παγκόσμιο hashtag το #JeSuisBéchamel. Φυσικά, δε μιλάμε για ίδια μέγεθη με το ιστορικό Charlie Hebdo και προφανώς μπαίνουν στη μέση οι 12 νεκροί.
Δεν θέλω να προχωρήσω στην απερισκεψία του συμψηφισμού (όπως πια κάνουμε καθημερινά με όλα τα ζητήματα της κοινωνικοπολιτικής ατζέντας) και να πω ότι η αλληλεγγύη είναι πιο εύκολη όταν απευθύνεται στο εξωτερικό, γίνεται τρέντι και καταλήγει ανέξοδη. Δηλαδή τρώγομαι να το κάνω, αλλά είναι λάθος. Το ύψιστο διακύβευμα της ελευθεροτυπίας, της ελευθερίας έκφρασης του λόγου και η φρίκη της σκηνής των πυροβολισμών αποτρέπουν αδόκιμες (και μάλλον άστοχες) συγκρίσεις π.χ. με την Αμυγδαλέζα ή την υπόθεση Ρωμανού.
Μου περνάει επίσης από το μυαλό ότι μόλις η συνεχής ροή των γεγονότων θα περάσει το Charlie Hebdo στην ψηφιακή λήθη, το ισχυρότερο αποτύπωμα που θα μείνει θα είναι περισσότερο μίσος, περισσότερη ευρωπαϊκή ακροδεξιά, περισσότερο δαιμονοποίηση από ζηλωτές του νεοφιλελευθερισμού τύπου Τζήμερου. Ξεχνώντας τις σοβαρές ευθύνες της Δύσης για την κατάσταση, αποσιωπώντας το γεγονός ότι «οι απανταχού Μουσουλμάνοι στην πραγματικότητα (και την πλειοψηφία τους) είναι υπέροχοι άνθρωποι». Και στη συντριπτική μειοψηφία τους είναι σαρωτικά επικίνδυνοι.
Αυτό που θέλω να πω (επιτέλους…) είναι ότι σαν κοινωνία δυστυχώς δεν δικαιολογούμε αυτό το συλλογικό #JeSuisCharlie. Κατεβάσαμε κι άλλο αυτά τα χρόνια της Κρίσης τον κατώτερο κοινό παρονομαστή. Αυτόν στον οποίο απευθύνονται τα καιροσκοπικά εφέ του άθεου Τσίπρα και η επαναλαμβανόμενη ρητορική του μίσους από τον πιο επικίνδυνο πρωθυπουργό της Μεταπολίτευσης. Μετατραπήκαμε (αν και μάλλον ήδη είμασταν) σε ένα «έθνος νοικοκυραίων» που δε θέλει προοδευτικές και φιλελεύθερες ιδέες, αλλά τσιμπάει στους απατεώνες της πατριδοθρησκογένειας. Μπορεί να μην το αναγνωρίζετε στον κύκλο σας, μπορεί να μην το βλέπετε στους φίλους και τους γνωστούς, το δείχνουν όμως σε όλους μας τα εκλογικά ποσοστά. Ή για να μην πάμε μακριά, η πολωτική προεκλογική στρατηγική των ημερών. Το δείχνει η απόστασή μας από τις αξίες που επέτρεπαν στο Charlie Hebdo και τους ανθρώπους του, για τους οποίους θρηνούμε, να υπάρχει. Και να φανταστείτε ότι η ψήφος με την οποία εξελέγη ο Αντώνης Σαμαράς το 2012 χαρακτηρίστηκε «φιλοευρωπαϊκή». Νομιμοποιώντας τον να υψώσει τον δικό του φράχτη στα ευρωπαϊκά ιδεώδη.
