Νομίζω ότι αδικούμε κάθε διάθεση ειλικρινούς, εποικοδομητικής και σκληρής κριτικής απέναντι στην κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ με το να εμφανιζόμαστε τελεσίδικοι απέναντί της. Όπως δεν κρίνουμε τελεσίδικα το σεξ την πρώτη φορά, όπως δε βγάζουμε βιαστικά συμπεράσματα για έναν προπονητή μετά από τους 2-3 πρώτους αγώνες, έτσι είναι μάλλον άτοπο να εμφανιζόμαστε κατηγορηματικοί απέναντι σε μια κυβέρνηση που είναι 60 μέρες in office, διαδεχόμενη μάλιστα ένα διπολικό σύστημα που κυβέρνησε επί 40 χρόνια. Δύο μήνες που έχουν περάσει μέχρι τώρα στη δίνη μιας καταιγίδας συμβολισμών (πρόβλημα του ΣΥΡΙΖΑ) και μιας δύσκολης διαπραγμάτευσης που διεξάγεται πια με νέα στρατηγική (πρόβλημα όλων μας). «Είναι επικίνδυνοι» – αυτός είναι ο πιο δημοφιλής αφορισμός των δύο Πρώτων Μηνών Αριστερά, τόσο σε επίπεδο αρθρογραφίας όσο και σε επίπεδο social media καφενείου. Μπορεί και να είναι τελικά, αλλά ας το κρίνουμε μόλις έχουμε ικανό δείγμα γραφής των πεπραγμένων τους τόσο στο εξωτερικό όσο και στο εσωτερικό. Για την ώρα, για να ξέρουμε τι λέμε και για να μην χάνουν και οι λέξεις τη σημασία τους, «επικίνδυνη» ήταν η προηγούμενη κυβέρνηση που προτίμησε να μην εξασφαλίσει στη χώρα τα χρήματα με τα οποία θα έβγαιναν οι πρώτοι μήνες του 2015 ξέροντας ότι θα χάσει τις εκλογές και προετοιμάζοντας μια ασφυκτική κατάσταση για τους διαδόχους της. Αλλά, επειδή μπροστά στην πολιτική του επιβίωση κανείς δεν κοιτά «το καλό της χώρας», ας συμφωνήσουμε επιτέλους να συζητάμε στη διάλεκτο της real politik κι ας αφήσουμε κατά μέρος τον εσωτερικής κατανάλωσης πατριωτικό λόγο, είτε απευθύνεται στη λαϊκή δεξιά (Σαμαράς) είτε ξυπνάει παπανδρεϊκά φαντάσματα (Τσίπρας).
Η πολιτική είναι μια κατ’ εξοχήν εφαρμογή του perception vs. reality κι ο κόσμος είχε πολύ απλά ανάγκη να δει ότι κάποιος το παλεύει. Ίσως το έκαναν και οι προηγούμενοι, απέτυχαν όμως δραματικά να μας πείσουν γι’ αυτό. Αντίθετα, ο Γιάνης Βαρουφάκης έγινε ο πρωταγωνιστής ενός νέου φιλμ εξωστρέφειας.
Μπορεί να έγινε στρατηγικά, μπορεί να ήταν «απόψε αυτοσχεδιάζουμε», αλλά η φασαρία που έκανε ο ΣΥΡΙΖΑ έξω από τα σύνορα ήταν απόλυτο ζητούμενο του 36.34% που τον ψήφισε (γιατί έγιναν κι εκλογές, ας μην το ξεχνάμε). Η πολιτική είναι μια κατ’ εξοχήν εφαρμογή του perception vs. reality κι ο κόσμος είχε πολύ απλά ανάγκη να δει ότι κάποιος το παλεύει. Ίσως το έκαναν και οι προηγούμενοι, απέτυχαν όμως δραματικά να μας πείσουν γι’ αυτό. Αντίθετα, ο Γιάνης Βαρουφάκης έγινε ο πρωταγωνιστής ενός νέου φιλμ εξωστρέφειας. Πέτυχε να αλλάξει την ατζέντα (να παραδεχθεί ας πούμε πρόσφατα ο Γιούνκερ ότι η Ελλάδα έχει ανθρωπιστικό πρόβλημα, την ίδια ώρα που εδώ το «μέτωπο της λογικής» ακόμα το αρνείται), «έφαγε πολύ ξύλο» -σύμφωνα με το ρεπορτάζ- πίσω από κλειστές πόρτες, έγινε γρήγορα από αγαπημένος των διεθνών μίντια, στόχος τους. Σε όλη αυτή την σύντομη πορεία φάνηκε: α) ότι έχει προσωπικές βλέψεις πέρα από την πολιτική, ίσως να γίνει κάτι σαν ο «ευρωπαίος Κρούγκμαν», γι’ αυτό δε χαλιναγωγεί το ναρκισσισμό του, β) ότι δεν έχει «αριστερό ISO με σφραγίδα ΣΥΡΙΖΑ» και γι’ αυτό είναι ευάλωτος εσωκομματικά, γ) ότι έχοντας ζήσει πολλά χρόνια έξω δεν είναι «πολύ Έλληνας» και υποτιμά το πόσο (δικαίως) στραβά μπορεί να χτυπήσει στο εσωτερικό της χώρας μια ιστορία τύπου Paris-Match που αποκορυφώνει το show του. Και μοιάζει, αν δούμε και τα σημερινά (φιλικά κιόλας) πρωτοσέλιδα, Ιφιγένεια έτοιμη να θυσιαστεί, ως δείγμα καλής θέλησης απέναντι στη Γερμανία που, κακά τα ψέματα, ενορχήστρωσε την αποσταθεροποίησή του. Την οποία βοήθησε κι ο ίδιος με τις άπειρες διορθωτικές διευκρινίσεις στις άπειρες συνεντεύξεις του.
Τι βγάλαμε από όλα αυτά; Μια υπερβολική κατήφεια μετά τη «συμφωνία-ήττα» της 20ης Φεβρουαρίου κι ένα, εξίσου υπερβολικό, πανηγυρικό κλίμα μετά τη συνάντηση Τσίπρα-Μέρκελ πριν λίγα 24ωρα. «Και βλέπουμε», πάντα με ορόσημο τον Ιούνιο που τελειώνει το τετράμηνο. Α. και μια σαφή διαπίστωση: Όταν 12 στις 20 «πιο δυστυχισμένες οικονομίες» του κόσμου είναι ευρωπαϊκές το πρόβλημα δεν είναι ελληνικό, είναι οριστικά κι αμετάκλητα συνολικό. Άσχετα αν ο Ραχόι στηρίζει τη λιτότητα ενώ τρέμει το Podemos, άσχετα αν οι Γερμανοί συνεχίζουν να κρύβουν την απευθείας σύνδεση της διάσωσης της Ελλάδας με την αντίστοιχη των γαλλοογερμανικών τραπεζών, άσχετα αν «πίσω από τις λέξεις, χαίρεται ο Αλέξης (Τσίπρας)» καλώντας μας να πανηγυρίσουμε γιατί λέμε πια την Τρόικα «θεσμούς». Ασχετα, δηλαδή, αν όλοι θρυμματίζουν το όραμα της ευρωπαϊκής ιδέας για να ικανοποιήσουν το εσωτερικό ακροατήριό τους.
Στο εσωτερικό, τα πράγματα είναι αντιφατικά, Παρά τους αξιοσημείωτους συμβολισμούς του ξεκινήματος (πολιτικός όρκος, Καισαριανή, ειρηνικές διαδηλώσεις, άνοιγμα Αμυγδαλέζας κτλ.), η κυβέρνηση δεν έχει καταφέρει ακόμα να παράξει impact αλλαγής.
Οι πρώτες 60 μέρες ΣΥΡΙΖΑ, λοιπόν, κινήθηκαν στον αστερισμό της διαπραγμάτευσης που προφανώς επηρεάζει τις κοινωνικές/ανθρωπιστικές μεταρρυθμίσεις που υποσχέθηκε προεκλογικά, αφού όλα περνάνε από την γκιλοτίνα της ρευστότητας. Στο εσωτερικό, τα πράγματα είναι αντιφατικά, Παρά τους αξιοσημείωτους συμβολισμούς του ξεκινήματος (πολιτικός όρκος, Καισαριανή, ειρηνικές διαδηλώσεις, άνοιγμα Αμυγδαλέζας κτλ.), η κυβέρνηση δεν έχει καταφέρει ακόμα να παράξει impact αλλαγής. Και όσο περνάει ο καιρός το πολιτικό της κεφάλαιο θα εξαντλείται (παρότι ο Τσίπρας εκτίθεται ελάχιστα ως άλλος Κώστας Καραμανλής, τυχαίο;) στη διαχείριση βεβιασμένων σκανδάλων τύπου Κατρούγκαλου, μονομανών συμπεριφορών τύπου Ζωής Κωνσταντοπούλου, αντιφατικών προθέσεων του Υπουργείου Παιδείας, πολύ συζητήσιμων επιλογών σαν κι εκείνη του Προκόπη Παυλόπουλου για την προεδρία της Δημοκρατίας κι αναπόφευκτων κρίσεων όπως η κατάληψη Στο Κόκκινο.
Ίσως η διαφορά φανεί με την εφαρμογή του ανθρωπιστικού νομοσχεδίου (που στήριξε όντως υπεύθυνα η Αντιπολίτευση), αν κι εφ’ όσον μπορέσουν τελικά να το υποστηρίξουν τα ταμεία. Όμως, το ταμείο στο αν «ο Μανωλιός έβαλε τα ρούχα του αλλιώς» ή αν όντως πάμε κάπου αλλού θα το κάνει η υπεσχημένη ρίξη με το υπάρχον μιντιακό σύστημα (που για την ώρα μοιάζει με συνθηκολόγηση), ο αφοπλισμός της Πέμπτης Εξουσίας που λέγεται Εκκλησία (ούτε λόγος για διαχωρισμό με το Κράτος μέχρι τώρα), η υλοποίηση της δέσμευσης για αλλαγές στη Δικαιοσύνη (με την κατάργηση των φυλακών τύπου Γ’), και φυσικά –μακροπρόθεσμα- το σχέδιο οικονομικής και παραγωγικής ανασυγκρότησης που εκπονεί ο πιο σιωπηλός (άρα και σοβαρός;) της κυβέρνησης, Γιώργος Σταθάκης. Προφανώς, δεν μπορούν να συμβούν όλα μαζί, ούτε μέσα σε μόνο δύο μήνες, αλλά είναι μερικά από αυτά που θα δώσουν το περίφημο αριστερό πρόσημο. Κακά τα ψέματα αυτό θα κάνει τη διαφορά κι αυτό είναι που για την ώρα σμπαραλιάζεται από το «πάρτι της ζωής» του Πάνου Καμμένου. Γιατί υπάρχει και για τον ΣΥΡΙΖΑ μια κόκκινη γραμμή. Ιστορική. Είναι τα τσάμικα και τα μαχητικά που πετούν χαμηλά. Είναι τα φυλλάδια στα σχολεία για τις γερμανικές αποζημιώσεις, είναι τα συνθήματα των ΟΥΚαδων στις χθεσινές παρελάσεις. Είναι να μην περάσει στη συλλογική συνείδηση ως μια από τα ίδια.