Η τραγωδία είναι κάθε φορά μεγαλύτερη. Και ενώ κάθε φορά νομίζουμε ότι έχουμε πιάσει πάτο, η πραγματικότητα μας διαψεύδει πανηγυρικά. Κατά πάσα πιθανότητα το κρεσέντο της τραγικής διαστροφής θα συνεχιστεί, αν δεν υπάρξει κάποια θεμελιώδη και μέχρι σήμερα αφάνταστη αλλαγή στην ευρωπαϊκή πολιτική ή την διεθνή κατάσταση που αφορά στη Μέση Ανατολή. Το έλεος του κόσμου – όλων εμάς – θα εμφανίζεται, ειλικρινές αλλά άχρηστο, κάθε φορά που η Μεσόγειος γίνεται το κοιμητήριο των προσφύγων. Όμως πρέπει να ζούμε με το φόβο ότι θα συνηθίσουμε να αντικρίζουμε υπερφορτωμένες βάρκες με πρόσφυγες, οι οποίοι στην προσπάθειά τους να ονειρευτούν μία ζωή χωρίς πόλεμο, πνίγονται από τη θάλασσα που τους υποσχέθηκε έναν καλύτερο κόσμο. Αλήθεια πόσες φορές έχουμε πει «δυστυχώς έτσι γίνεται». Δυστυχώς, αλλά γίνεται. Πρέπει να φοβόμαστε ότι οι συνειδήσεις μας σύντομα δεν θα αντιδρούν στις τραγωδίες και θα γίνουν ένα με αυτές.
Ο τρόπος που αντιμετωπίζουμε τους πρόσφυγες δείχνει τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζουμε την ανθρωπιά μας. Πορεία αλληλεγγύης για τους Σύριους πρόσφυγες, Αθήνα 30 Νοεμβρίου 2014.
Το προσφυγικό ζήτημα ξεκινά από τη Μέση Ανατολή και αναζητά λύση στις χώρες της Μεσογείου. Και η γέννηση του οφείλεται σε κάποιο βαθμό στις πολιτικές αποφάσεις που πάρθηκαν στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ. Η παραπάνω διάσταση του προβλήματος δείχνει πως το προσφυγικό ζήτημα δεν είναι ούτε ελληνικό, ούτε ιταλικό, ούτε καν ευρωπαϊκό. Δυστυχώς για την υποκρισία του Δυτικού Κόσμου, η πραγματικότητα που θέλει τη Μέση Ανατολή, την Ασία και την Αφρική πολύ μακριά από την Ευρώπη για να την επηρεάσουν έχει παρέλθει. Κάποτε εφαρμόζαμε πολιτικές σε αυτές τις περιοχές, χωρίς ποτέ να πιστεύουμε ότι μπορούν να επηρεάσουν τον τρόπο ζωής στις όμορφες και καθαρές χώρες μας. Η παγκοσμιοποίηση εκδικείται εμάς που την εκμεταλλευτήκαμε για να ζήσουμε όπως μας άρεσε, αν όχι σε βάρος άλλων λαών, σίγουρα με την αδιαφορία για το τι κάνουν άλλοι λαοί.
Μπροστά στην υποχρέωσή μας να δεχτούμε με τρόπο ανθρώπινο αυτούς τους κυνηγημένους ανθρώπους, τίθεται μία αντικειμενική δυσκολία που υπερβαίνει τη λύση του προβλήματος. Και αυτή είναι ο τεράστιος αριθμός των προσφύγων.
Τα μεσάνυχτα του περασμένου Σαββάτου, βυθίστηκε 130 μίλια ανοιχτά του ιταλικού νησιού Λαμπεντούζα ένα πλοίο, στο οποίο είχαν επιβιβαστεί 950 ψυχές. Πολλοί από τους πρόσφυγες ήταν κλειδωμένοι στο αμπάρι της λέμβου, χωρίς δυνατότητα διαφυγής. Μέχρι αυτή την ώρα οι διασωθέντες είναι μόλις 28.
Μπροστά στην υποχρέωσή μας να δεχτούμε με τρόπο ανθρώπινο αυτούς τους κυνηγημένους ανθρώπους, τίθεται μία αντικειμενική δυσκολία που υπερβαίνει τη λύση του προβλήματος. Και αυτή είναι ο τεράστιος αριθμός των προσφύγων. Ένα νοσοκομείο μπορεί να προσφέρει περίθαλψη σε 150 άρρωστους πρόσφυγες. Όχι σε 10.000. Και αυτό αφορά και την Ελλάδα και την Ιταλία και την Ευρώπη.
Σύριοι πρόσφυγες διαμαρτύρονται έξω από το Κοινοβούλιο για την απομάκρυνση τους από την πλατεία Συντάγματος, 9 Δεκεμβρίου 2014.
Το πρώτο συμπέρασμα από αυτή την ιστορία, της οποίας την τραγικότητα δεν μπορούμε να καταλάβουμε, είναι η ανυπαρξία της Ευρώπης. Οι χώρες της Μεσογείου – κυρίως εμείς και η Ιταλία – έχουν αφεθεί από την Ε.Ε. στο έλεος ενός προβλήματος που αδυνατούν να αντιμετωπίσουν. Αν η Ε.Ε. δεν υπάρχει για να δώσει μία βιώσιμη λύση σε αυτά τα προβλήματα – πέρα από τις περικοπές που πρέπει να κάνουν οι λαοί της Ευρώπης για να έχουν ισοσκελισμένους προϋπολογισμούς – τότε δεν υπάρχει. Η Ε.Ε. δεν κάνει τίποτα μπροστά στο δουλεμπόριο της εποχής μας.
Και η λύση; Κανείς, φαίνεται, δεν την έχει. Αυτό που σίγουρα πρέπει να γίνει είναι η Ευρώπη να λάβει μέτρα με αντίστοιχο ζήλο με αυτόν που επιδεικνύει όταν στο τραπέζι μπαίνουν οι πολιτικές λιτότητας. Και φυσικά, είπαμε, το πρόβλημα είναι παγκόσμιο. Άρα η λύση στη ρίζα του προβλήματος θα πρέπει να ξεκινήσει από τον ΟΗΕ. Και ας μην ξεκινήσουμε να λέμε ότι «δεν αλλάζει τίποτα». Πρόκειται για ανθρώπους…