Τις τελευταίες μέρες κάθε χρόνου και τις πρώτες του επόμενου, ό,τι άλλο κι αν συζητάς και με ό,τι άλλο κι αν ασχολείσαι, ένα πράγμα είναι στο πίσω μέρος του μυαλού σου: ο χρόνος. Το αποτύπωμά του πάνω σου. Το αποτύπωμα του στους άλλους. Το αποτύπωμα της πορείας των ετών που πέρασαν, του έτους που πέρασε (Τι έχεις κάνει στα αλήθεια; Ποιος είσαι στα αλήθεια;). Το αδιαμόρφωτο ακόμη αποτύπωμα της πορείας του έτους που ήρθε, των ετών που έρχονται (Τι θα κάνεις στα αλήθεια; Ποιος είσαι στα αλήθεια;). Οι μικροί που δεν είναι πια τόσο μικροί· ο χρόνος ως μπόι και ακμή. Οι μεγάλοι που αρχίζουν να μοιάζουν όλο και πιο μεγάλοι· ο χρόνος ως κύρτωμα και παρακμή. Οι μεσαίοι που μετρούν τα χρόνια τους και τους φαίνονται υπόπτως ως σκανδαλωδώς πολλά· ο χρόνος ως παλάντζα.
Άνθρωποι που δεν ξέρεις αν θα είναι στη ζωή σου την επόμενη χρονιά. Κι άνθρωποι που δεν ξέρεις αν θα είναι στη ζωή την επόμενη χρονιά. Αλλά το τελευταίο κανονικά ισχύει για όλους. Δεν πάει μόνο βάσει ηλικίας ή προβλημάτων υγείας. Δεν υπάρχουν εγγυήσεις και συμβόλαια για το ότι θα είμαστε εδώ και του χρόνου. Κι ακόμη περισσότερο, δεν υπάρχουν εγγυήσεις και συμβόλαια για τίποτα. Κι όμως, εξακολουθούμε να ποντάρουμε όλες μας τις μάρκες σε κάποιου είδους εξασφάλιση. Να μην εκτεθούμε, να μην κάνουμε κάτι παράτολμο, να μην φάμε τα μούτρα μας από απερισκεψίες· λες και τα μούτρα μας δεν τρώγονται εξίσου και περισσότερο από την πολλή περίσκεψη, από το πολύ κράτημα, από την πολλή προφύλαξη.
Κι οι σχέσεις μας με τους ανθρώπους, εγγυήσεις και συμβόλαια κι αυτές. Εγώ από σένα ζητώ άλφα, βήτα, γάμα και σε αντάλλαγμα σου παρέχω δέλτα, έψιλον, ζήτα. Παίρνει ο καθένας το δικό του μικρότερο ή μεγαλύτερο σετ πληγών, βάζει μέσα το προσωπικό του καρύκευμα, ανακατεύει το μίγμα και το μοιράζει απλόχερα (με τη θέλησή του ή παρά τη θέλησή του, αλλά πόση σημασία έχει άραγε η θέληση, όταν τον λόγο παίρνει το αποτέλεσμα;). Κανείς δεν θέλει να αλλάξει στα αλήθεια. Δεν θα αφήσω τη σχέση να με πλάσει, είναι η η σχέση που οφείλει να πλαστεί βάσει των δικών μου θέλω, βάσει του δικού μου είναι, βάσει των δικών μου φόβων, βάσει των δικών μου ανασφαλειών, βάσει των δικών μου αναγκών. Ξεκάθαρες, κρυστάλλινες και τίμιες εκ των προτέρων ξήγες, απ’ αυτές που δεν σε καθιστούν και υπόλογο για τίποτα: έχω ένα σχέδιο σχέσης προδιαμορφωμένο και μη δεκτικό ουσιαστικών αλλαγών. Τα πράγματα ή θα εξελιχθούν έτσι όπως λέει το σχέδιο ή -λυπάμαι- βάσει άλλου σχεδίου δεν θα εξελιχθούν. Take it or leave it.
Κι ο χρόνος εξακολουθεί να περνά. Κι ίσως εκείνο που σου απομένει να κάνεις μεγαλώνοντας είναι να γίνεσαι όσο πιο εκτεθειμένος γίνεται, όσο πιο απροστάτευτος γίνεται, όσο πιο διάτρητος γίνεται. Η σύνεση δεν θα σε γλιτώσει ούτε από τον θάνατο ούτε από την φθορά. Ό,τι κι αν κάνεις κι όπως κι αν φερθείς, η ζωή δεν είναι αγαθό που μπορείς να εξασφαλίσεις. Η μία και μόνη γνώση που έχουμε για αυτήν είναι ότι τελειώνει. Και ότι τις περισσότερες φορές, πριν τελειώσει φθείρεται κι εκπίπτει. Ζώντας τελικά προφυλαγμένα, τι άλλο άραγε κατορθώνεις να προφυλάξεις, παρά -στην καλύτερη- μια προσωρινότητα;
Ίσως λοιπόν προτιμότερο απ’ το να ζεις με τον διαρκή φόβο μήπως πέσεις, δεν είναι μόνο το να ζεις παίρνοντας το ρίσκο να πέσεις, αλλά και το τελικά όντως να πέφτεις επειδή τα πράγματα δεν πήγαν όπως θα ονειρευόσουν. Ίσως δηλαδή και με τη στερνή σου γνώση, πάλι καλύτερα που έπεσες. Ίσως το να πέφτεις είναι προτιμότερο απ’ το να μένεις ακίνητος για να μην πέσεις.
Και να μείνεις ακίνητος εσύ, ο χρόνος συνεχίζει να κινείται ασταμάτητα. Κινεί το σώμα σου και το πνεύμα σου προς το τέλος τους: αυτό είναι η ζωή, μια προεξόφληση θανάτου. Ακόμη κι αν δεν πέσεις τώρα, θα σε ρίξει κάποτε ο χρόνος. Και όταν έρθει το κάποτε, εκείνο που θα μετράει δεν θα είναι οι φορές που έπεσες, τα ύψη απ’ το οποία έπεσες, οι επιπτώσεις των πτώσεων πάνω σου. Όταν έρθει το κάποτε, το μόνο που θα μετράει, είναι αν ήρθες πιο κοντά στο νόημα της ζωής πέφτοντας ή μένοντας ακίνητος. Αν έψαξες να βρεις τι είναι για σένα η ζωή ρισκάροντας τις πτώσεις και τις συντριβές ή επιλέγοντας την ασφάλεια της καθήλωσης, την καθήλωση της ασφάλειας.
Και οι άλλοι; Οι επιπτώσεις των δικών σου πτώσεων πάνω στους άλλους; Αυτό, ναι, είναι τελείως διαφορετικό κριτήριο. Αυτή, ναι, είναι τελείως άλλη πίστα. Ο εαυτός σου δικός σου είναι, ριξ’ τον όσες φορές θέλεις. Κανείς άλλος δεν είναι δικός σου. Δικαιούσαι να πονάς τους άλλους, ψάχνοντας το νόημα της ζωής και προσπαθώντας να ζήσεις όσο πιο αυθεντικά μπορείς; Πέσε – γύρευε. Και όταν γυρέψεις που θα καταλήξεις; Στο να κάνεις τουλάχιστον ό,τι μπορείς; Κανείς μας δεν κάνει ό,τι μπορεί. Όλοι κάνουμε λιγότερα από όσα μπορούμε. Να προσπαθείς τουλάχιστον να κάνεις ό,τι μπορείς; Να προσπαθείς, ναι. Να προσπαθείς γενικώς. Να μην τα παρατάς γενικώς. Να το παλεύεις γενικώς. Κι αν συνεχίσεις να πέφτεις, συνέχισες να πέφτεις. Δεν θα έχεις πέσει αμαχητί όμως. Σου δόθηκε, όπως σε κάθε άνθρωπο, πεπερασμένος χρόνος και συνείδηση θνητότητας. Όπως κάθε άνθρωπος, πρέπει να κάνεις κάτι με αυτόν τον χρόνο και με αυτήν την συνείδηση: επιλέγοντας το ενδεχόμενο των πτώσεων, ίσως τελικά επιλέγεις να ζήσεις ζωντανός.