Αν κάτι μου έμεινε από τη φοίτησή μου στη Νομική, είναι ότι ποτέ κανείς δεν καταδικάζει κανέναν πριν αποφανθεί η Δικαιοσύνη. Η τελευταία βέβαια δεν είναι πάντα διάφανη και συχνά παρεκτρέπεται, έχω να δηλώσω, όσο κι αν πιστεύω σε αυτήν. Απλώς και μόνο διότι, όπως και η Εκκλησία, άγεται και φέρεται από ανθρώπινα όντα –που κάποια δεν είναι τόσο καθαρά και άξια και στριφογυρίζουν μέσα σε σκοπιμότητες και κλίκες. Πολλές δικαστικές διαμάχες κράτησαν χρόνια και χρόνια, αθώωσαν ενόχους ή καταδίκασαν αθώους. Η παγκόσμια Ιστορία έχει πολλά τέτοια παραδείγματα. Ευελπιστώ ότι σε αυτήν την εξωφρενική υπόθεση που διατρέχει αυτές τις μέρες τη ραχοκοκαλιά της ελληνικής κοινωνίας και σε όλες γενικώς τις τερατώδεις υποθέσεις βιασμών, κακοποιήσεων και αποπλανήσεων που συγκλονίζουν το τελευταίο διάστημα ολόκληρο τον κόσμο, η Δικαιοσύνη θα δείξει το πραγματικό της πρόσωπο, θα αποδώσει βαριές ποινές και θα φέρει την κάθαρση, όσο πιο γρήγορα γίνεται.
Όμως, δυστυχώς, όπως και σε άλλες περιπτώσεις στο παρελθόν, πολύ πριν αποφανθεί η δικαιοσύνη, τα social media κρίνουν και αναπαράγουν, με διάφορους τρόπους, μαρτυρίες, φήμες και γεγονότα, δημιουργώντας καταστάσεις που αντί να ξεμπλέκουν, μπερδεύουν και άλλο το νήμα. Πώς εμείς γινόμαστε κριτές και δικαστές από τον καναπέ μας, πριν υπάρξουν αδιάβλητες αποδείξεις και αξιόπιστες μαρτυρίες με τη σφραγίδα της δικαστικής αρχής; Από την άλλη, τα ΜΜΕ –πλην εξαιρέσεων βεβαίως-, παίζουν τον δικό τους ρόλο, όπως άλλωστε έχουν συνηθίσει χρόνια τώρα, με εκπομπές και άρθρα που συχνά εκμεταλλεύονται την κατάσταση, δικάζουν και καταδικάζουν για να αποκτήσουν υψηλότερες τηλεθεάσεις και πωλήσεις.
Οφείλω να ομολογήσω ότι αν ήμουν επιζών ενός τέτοιου φρικτού εγκλήματος ή, ακόμη περισσότερο, γονιός παιδιού που είχε υποφέρει, κατά πάσα πιθανότητα θα είχα προτιμήσει την αυτοδικία. Δεν θα άντεχα να περιμένω την δικαιοσύνη να δράσει. Όμως αυτό είναι άλλο θέμα κι άλλο η έκρηξη των social media ή των ΜΜΕ που αναλαμβάνουν ρόλο δικαστή, πριν αποδειχθεί το έγκλημα.
Αν όμως δεν είναι δουλειά του λαού να δικάζει, χρέος του είναι να κρίνει την άρχουσα τάξη.
Η Υπουργός Πολιτισμού άργησε πολύ να πάρει ξεκάθαρη θέση στο φοβερό αυτό θέμα των ημερών. Προφανώς και η ίδια συγκλονίστηκε συθέμελα καθώς δεν είναι δυνατόν, θεωρώ καλόπιστα, να γνώριζε – ούτε να είχε ιδέα για ψιθύρους και φήμες. Βέβαια, σε οποιαδήποτε τρομερή και ανεξέλεγκτη κατάσταση, σε οποιοδήποτε ακραίο ή καταστροφικό γεγονός, σε οποιαδήποτε κοινωνική τραγωδία, ο Χ πολιτικός, επιστήμονας, στρατιωτικός και γενικώς κατέχων ηγετική θέση και αξίωμα οφείλει να δράσει αμέσως, αποφασιστικά και ψύχραιμα για την προστασία της κοινωνίας ή των πληγέντων ατόμων που εμπλέκονται, αφήνοντας κατά μέρος τα προσωπικά του σοκ και απόψεις.
Η κα Μενδώνη λοιπόν άργησε. Και όταν τελικά πήρε θέση, και έκρινε, αποδίδοντας χαρακτηρισμούς πριν από τη δικαιοσύνη, και έκανε λάθη. Προσωπικά, τη στιγμή που δήλωσε «μας εξαπάτησε με βαθιά υποκριτική τέχνη», έκλεισα οργισμένη το κανάλι όπου παρακολουθούσα τη συνέντευξη Τύπου κι αρνήθηκα να δω περισσότερα. Αισθάνθηκα ότι με μία τέτοια δήλωση πρόσβαλε τη νοημοσύνη των εκπροσώπων του Τύπου, ακόμη περισσότερο, το λειτούργημα όλων των ανθρώπων της Τέχνης και του Πολιτισμού και βέβαια, γενικώς, τους πολίτες αυτής της χώρας. Τέλος, θεωρώ ότι πρόσβαλε τον ίδιο τον εαυτό της και την μέχρι σήμερα πολύχρονη πορεία της στο ΥΠΠΟΑ. Δηλαδή, τι περίμενε η κα Μενδώνη; Ότι ο κ. Λιγνάδης θα πήγαινε να τη συναντήσει στο Υπουργείο και θα παραδεχόταν ανομίες ή παρανομίες του; Αν είναι δυνατόν! Από τη στιγμή που βγήκε στο φως η υπόθεση, ακόμη και εν μέσω απλών φημών, ακόμη και σε περίπτωση που δεν ίσχυαν, η Υπουργός όφειλε να δράσει αμέσως, έστω και μόνο για να διευκολύνει πρακτικά την καθημερινή λειτουργία του Εθνικού Θεάτρου. Πώς μπορεί να λειτουργήσει σωστά ένας θεσμός έχοντας επικεφαλής κάποιον για τον οποίον βράζουν και εκρήγνυνται διάφορες φήμες, αληθείς ή όχι;
Και τα λέω αυτά με απλή κοινή λογική και, εννοείται, χωρίς να διέπομαι από καμία μα καμία κομματική ανατριχίλα, παρά μόνο από τα λόγια του ίδιου του Νόμου 2273, που κατέστησε το 1994 Νομικό Πρόσωπο Ιδιωτικού Δικαίου την πρώτη σκηνή της χώρας και έχει αναρτηθεί στη σελίδα του ΥΠΠΟΑ:
https://www.culture.gov.gr/el/ministry/SitePages/viewyphresia.aspx?iID=1393
«Σκοπός του Εθνικού Θεάτρου είναι η μέσω της θεατρικής τέχνης προαγωγή της πνευματικής καλλιέργειας του λαού και η διαφύλαξη της εθνικής πολιτιστικής ταυτότητας. Για τον σκοπό αυτό αναπτύσσει, προάγει, και διαδίδει τη θεατρική τέχνη ως πολιτιστικό, παιδαγωγικό, μορφωτικό παράγοντα της κοινωνικής ζωής της χώρας.» (Σ.Σ. βρίσκω δε κάπως… ειρωνικό και μοιραίο, θα έλεγα, ότι στη συγκεκριμένη σελίδα εξακολουθεί να υπάρχει ως καλλιτεχνικός διευθυντής ο κ. Στάθης Λιβαθινός!).
Όταν λοιπόν ο σκοπός του Εθνικού είναι αυτός, οιοσδήποτε Υπουργός οφείλει να σκέπτεται περισσότερο πριν μιλήσει -και όταν μιλάει να μην καταλογίζει με τέτοια αφέλεια, για να μην πω κάτι άλλο, αστείες ευθύνες στην υποκριτική τέχνη, προκαλώντας το μένος όλων. Αν μη τι άλλο οι σύμβουλοί του/της οφείλουν να τον/την προστατεύσουν από τέτοια σοβαρά ατοπήματα. Τα Σωματεία όλων των χώρων Τέχνης και Πολιτισμού έχουν βουίξει εδώ και μέρες με όσα γίνονται, στέλνοντας τη μία μετά την άλλη επιστολές καταγγελίας. Από δε τη συνέντευξη Τύπου και μετά όλοι έχουν εκραγεί. Τι γίνεται λοιπόν τώρα; Περιμένουμε να δούμε τα επόμενα βήματα και κινήσεις. Το θέμα της παραίτησης ή μη, έστω και για λόγους τιμής, μάλλον είναι το τελευταίο που θα με απασχολούσε μέσα σε ένα ηφαίστειο που βράζει. Ο τρόπος της αντιμετώπισης και της κατάσβεσης, με πρώτο μέλημα την προστασία των ανθρώπων -της Τέχνης, του αθλητισμού και κάθε άλλου χώρου- ώστε ποτέ ξανά να μη συμβούν άλλα τέτοια εγκλήματα στο μέλλον είναι που με απασχολεί, παρά το ποιος θα τον αναλάβει.
Όμως με απασχολεί και κάτι ακόμη που πραγματικά μου έχει κάνει τρομερή εντύπωση. Σε ποιον τομέα Πολιτισμού υπόκειται το Εθνικό θέατρο; Εάν κάνετε τον κόπο να μπείτε στη σελίδα του Σύγχρονου Πολιτισμού του ΥΠΠΟΑ https://www.culture.gov.gr/el/ministry/SitePages/modern.aspx?p=0 θα βρείτε, πρώτη πρώτη στον κατάλογο των φορέων που υπάγονται σε αυτόν, την Ανώτερη Σχολή Δραματικής Τέχνης Εθνικού Θεάτρου, η οποία φυσικά υπάγεται στο Εθνικό Θέατρο. Ενώ στην τρίτη σελίδα https://www.culture.gov.gr/el/ministry/SitePages/viewyphresia.aspx?iID=1393&Type=publicsector θα βρείτε το Εθνικό Θέατρο με αναλυτική περιγραφή των αρμοδιοτήτων του.
Ακόμη, στην τελετή παράδοσης-παραλαβής της θέσης του καλλιτεχνικού διευθυντή, στις 29/8/2019, τέσσερα πρόσωπα υπήρχαν πάνω στην Κεντρική Σκηνή του Εθνικού Θεάτρου για τον σκοπό αυτό: η Υπουργός Λίνα Μενδώνη, ο απερχόμενος Στάθης Λιβαθινός, ο νέος Δημήτρης Λιγνάδης και βέβαια, ο αρμόδιος (τότε) Γενικός Γραμματέας Σύγχρονου Πολιτισμού, Νικόλας Γιατρομανωλάκης που, αρχές του ’21, αναβαθμίστηκε σε Υφυπουργό. Για να λέμε λοιπόν τα πράγματα με το όνομά τους, δεν θα έπρεπε να βγει κάποια επίσημη δήλωση/δελτίο Τύπου από το Γραφείο του, το οποίο μάλιστα δημιουργήθηκε παράλληλα (και καλώς) με τη νέα του θέση, ακριβώς για να δοθεί ακόμη μεγαλύτερη σημασία στον Σύγχρονο Πολιτισμό που, ειδικά στα χρόνια της κρίσης, αντιμετωπίζει τεράστια προβλήματα; Η παρούσα κρίση λοιπόν, που έχει προκαλέσει τα μύρια όσα τις τελευταίες μέρες –καταγγελίες, συγκεντρώσεις, μηνύσεις, συλλήψεις, δηλώσεις και εκρήξεις– κι έχει φέρει τα πάνω κάτω στο χώρο του Σύγχρονου Πολιτισμού –μέχρι και αναβολές συνεντεύξεων Τύπου για άλλα θέματα που καίνε, όπως π.χ. προβλήματα του κινηματογράφου, καθώς το φλέγον ζήτημα τα έχει σκεπάσει όλα– δεν είναι της αρμοδιότητάς του; Γιατί τηρείται σιγή ιχθύος; Δεν θα έπρεπε να είναι παρών στην πρόσφατη συνέντευξη Τύπου; Δεν υπονοώ τίποτα, εκφράζω μόνο απορία. Και ελπίζω να έχω σύντομα απάντηση.