Βλέποντας αυτή τη φωτογραφία της Μελίνας στο Μουσείο Μπενάκη εχτές την Κυριακή, το καρό κάπρι παντελόνι και το άσπρο πουκάμισο μου θύμισε μια σειρά 15 περίπου μικρών φωτογραφιών (7x10cm) που είχα αγοράσει πριν λίγα χρόνια από το παζάρι των ρακοσυλλεκτών. Ο λόγος ήταν ότι μου είχε κεντρίσει την προσοχή η γυναίκα που «πρωταγωνιστούσε» σε αυτές τις αναμνηστικές φωτογραφίες, το εξαίσιο και αέρινο στυλ αλλά κάπως «παράτερη» με το υπόλοιπο περιβάλλον. Υπέθετα μια «κοσμική» παρέα που κάνει ολιγοήμερες διακοπές σε κάποιο μέρος της Ελλάδος, αρχές της δεκαετίας του ’60. Σήμερα το πρωί [10/3/14] διαπίστωσα πως ήταν η Μελίνα Μερκούρη. Δυστυχώς στο λεύκωμα της έκθεσης η φωτογραφία αυτή είναι από τις ελάχιστες χωρίς credits. Ας είναι, μας αρκεί κι έτσι (σημείωνα εχτές). Μία μέρα μετά (11/3/14) μερικά πράγματα ξεκαθάρισαν. Η «κοσμική παρέα» είναι σίγουρα τα ζευγάρια Ντασέν-Μελίνα και Μάγια Καλλιγά με τον σύζυγό της (μας διαφεύγει το όνομα). Και σίγουρα η δεύτερη «ανακάλυψη» είναι για την ενδιαφέρουσα περίπτωση της Μάγιας. Δείτε λίγο παρακάτω.
next image
Το τσαντάκι (στην αρχική φωτό το έχει ακουμπήσει στο τραπεζάκι του καφενείου), τα μαύρα γυαλιά που διακρίνονται – και μάλλον τα δαγκώνει ελαφρά – (αριστερά στο κάδρο) και η κίνηση του σώματος επιβεβαιώνουν ότι πρόκειται για την Μελίνα Μερκούρη. Και μάλλον είναι στην παλιά πόλη της Καβάλας, στην ανηφόρα για το Ιμαρέτ (Παναγιά). Ο φωτογράφος αυτής της παρέας (και αυτής της σκηνής) δεν μπορεί να είναι άλλος από τον Ντασέν με σκεπτικό «ρεπεράζ» και σύμφωνα με τις πληροφορίες του (ηθοποιού) Λευτέρη Λαμπράκη, μάλλον για το Τοπ Καπί.
next image
Η λεπτομέρεια νομίζω δεν αφήνει καμμιά αμφιβολία για το ποιανής είναι το χαμόγελο αυτό.
next image
Η παράδοξη αυτή σκηνή λαμβάνει χώρα στη προκυμαία της Καβάλας (τέρμα δεξιά στο βάθος διακρίνονται οι «Καμάρες»).
next image
Στο σωσίβιο του σκάφους (αριστερά) διακρίνονται τα R.Y.C.G, Royal Yaght Club of Greece, η τοτινή ονομασία του Ναυτικού Ομίλου Ελλάδας.
next image
Ο κύριος που φορούσε μαύρο μπλουζάκι και παντελόνι στις προηγούμενες φωτό (στο μανάβικο και στην άλλη με το γαϊδουράκι) αφήνεται στις περιποιήσεις μιας κυρίας που αποτελούσαν την συντροφιά της Μελίνας Μερκούρη σ΄αυτή την άγνωστη εξόρμηση. Στη φανέλα του ναύτη διακρίνονται τα γράμματα ΜΑΙΑ (Μάγια;) II.
Ναι, το σκάφος είναι το Μάγια ΙΙ, όπως και το όνομα της κόρης του ζωγράφου (και εφοπλιστή) Παύλου Καλλιγά (μέλος της σημαντικής οικογενείας Άννινου-Καλλιγά-Μπενάκη-Γερουλάνου). Η ίδια περιποιείται τον σύζυγό της. Για το πανέμορφο σκαρί αλιεύσαμε τα ακόλουθα: Η «Καλοκυρά» κατασκευάστηκε στο Πέραμα, στα φημισμένα ναυπηγεία Ψαρού, τα έτη 1950 – 51, παραγγελία της θρυλικής Μάγιας Καλλιγά και βαφτίστηκε «Μάγια ΙΙ». Kαι ο πλοίαρχος Ε. Ν. Νίκος Σούλιας συνεχίζει σε ένα μικρό «οδοιπορικό» στο τεύχος του περιοδικού της Ένωσης Σπετσιωτών, «ΣΠΕΤΣΙΩΤΙΚΗ ΗΧΩ«, τ. 118 (Οκτ. – Δεκ. 2011) που βρήκαμε σε blog της Ερμιονίδας(!), καταλήγει: Την «Καλοκυρά», όσοι από τους νέους δεν την γνωρίζετε, μπορείτε να την επισκεφτείτε στο Παλιό Λιμάνι, στη Μπάλτιζα. Εκεί στέκει, σαγηνευτική, γαλήνια, ατάραχη, αξιοπρεπής, αξιόπλοη.
Ελπίζουμε να βρίσκεται ακόμα ασφαλής στο Παλιό Λιμάνι των Σπετσών. Για τη Μάγια και την εποχή εκείνη περιέγραφε η Μαρία Χαραμή στο ΒΗΜΑ (αισθητή η απουσία της) με αφορμή ένα άρθρο για τις ψαροταβέρνες: «Προδικτατορικά και προ της κιτς λαίλαπας Σκυλίτση το Τουρκολίμανο θύμιζε ψαροχώρι.“Οταν κατέβαινε η Μάγια Καλλιγά με την αθλητική της συντροφιά”, διηγούνται οι παλαιότεροι, “ο ορμίσκος είχε ρομαντική ατμόσφαιρα και αφελή ομορφιά”. Και για τις Σπέτσες εντοπίσαμε κάτι ανάλογο (για την ποιότητα κάποιων ανθρώπων) από την «ντόπια» Ελένη Τσαλδάρη στο περιοδικό του Σαρωνικού: Δεκαετία του ’60. […] Πράγματι, στις 10, παρέα με τον συνοδό και φύλακα σκύλο μας, ήμουν στην ταβέρνα. Το κέφι είχε αρχίσει και η μεγάλη παρέα είχε μπει στον χορό, με πρώτη την αλησμόνητη Μελίνα. Παρέα ο Ντασέν, ο Χατζιδάκις, η Greta Garbo, με τα μαύρα γυαλιά της από τότε, η Μάγια Καλλιγά, ο Rotchild κ.ά.
Η καλλτέχνις Λίζη Καλλιγά (με ένα πρόσφατο ενδιαφέρον πόνημα για το Ξενία της Άνδρου) είναι ανηψιά της.
next image
Ο Ζιλ Ντασέν επί το έργον (που να ‘ξεραν) και δίπλα του η Μάγια. Δεξιά στη φωτό διακρίνουμε τα είδωλά τους.
next image
Έτσι εξηγείται γιατί τόσο πολύς κόσμος είχε στραμμένο το βλέμμα του πρός αυτή την παρέα. Για απλοί τουρίστες ακόμα και για την μη ανεπτυγένη τουριστικά Ελλάδα της εποχής παραήταν «αξιοθέατο».
next image
Οδός Μελίνας Μερκούρη, Μουσείο Μπενάκη, μέχρι 25/5/2014. Διαβάστε και στην Καθημερινή για την έκθεση και για περισσότερα για Το ίδρυμα.
