Γιάννης Στουρνάρας και Αλέξης Τσίπρας
Γιάννης Στουρνάρας και Αλέξης Τσίπρας
Είναι γνωστή η αντιπαράθεση που προκλήθηκε χθες, μεταξύ της Προέδρου της Βουλής, Ζωής Κωνσταντοπούλου, και του επικεφαλής της Τράπεζας της Ελλάδας, Γιάννη Στουρνάνα, γύρω από την έκθεση της Τράπεζας που προέβλεψε σοβαρές συνέπειες σε περίπτωση ρήξης μεταξύ Ελλάδας και δανειστών.
Ένα σημείο της αντιπαράθεσης αφορά στο σενάριο που θέλει την Ελλάδα να αναγκάζεται να εγκαταλείψει όχι μόνο την Ευρωζώνη, αλλά και την Ευρωπαϊκή Ένωση σε περίπτωση χρεοκοπίας. Αρκετοί υποστηρίζουν ότι η Συνθήκη της Λισαβόνας δεν προβλέπει τη διαδικασία εξόδου μίας χώρας από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
«Κάθε μέλος της ΕΕ είναι ταγμένο στο πρότζεκτ του ευρώ. Όλες οι χώρες θα πρέπει, αργά ή γρήγορα, να εισάγουν το ευρώ και δεν προβλέπεται η δυνατότητα για κάποια χώρα που εγκαταλείπει το ευρώ να παραμείνει στην ΕΕ», Μάρτιν Σουλτς, επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου
Ο παραπάνω ισχυρισμός ευσταθεί. Ωστόσο, δεν έχει την αξία που κάποιοι θα ήθελαν να έχει. Πρώτον, το ευρωπαϊκό οικοδόμημα, πριν ξεσπάσει η κρίση χρέους στην Ευρώπη, δεν προέβλεπε ούτε μηχανισμούς οικονομικής στήριξης για τα κράτη-μέλη της ΕΕ ή της Ευρωζώνης που αντιμετώπιζαν το φάσμα της χρεοκοπίας. Παρόλα αυτά, από το 2010 διαμορφώθηκαν τέτοιου είδους μηχανισμοί για την στήριξη αδύναμων κρίκων της ΕΕ, όπως ήταν η Ελλάδα, η Πορτογαλία και η Ιρλανδία. Άρα, το ότι δεν προβλέπεται κάτι σήμερα στη Συνθήκη της Λισαβόνας δεν σημαίνει ότι δεν είναι εφικτό να πραγματοποιηθεί αύριο. Η ιστορική συγκυρία, άλλωστε, έχει μία δυναμική που ξεπερνά κατά πολύ το γράμμα της Συνθήκης. Ας μην θεωρούμε λοιπόν απαρέγκλιτο το γράμμα της τελευταίας.
Ακόμη, δεν θα πρέπει να υποτιμούμε το γεγονός ότι η Ελλάδα θα αναγκαστεί πολιτικά να εγκαταλείψει την Ευρωζώνη και την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Όμως, στην πραγματικότητα, δεν χρειάζεται να πάμε τόσο μακριά. Και η σημερινή Συνθήκη, με ανάλογη ερμηνεία, μπορεί να οδηγήσει στο συμπέρασμα ότι η εγκατάλειψη της Ευρωζώνης από μία χώρα μπορεί να οδηγήσει σε αποχώρησή της και από την ΕΕ. Όπως δήλωσε ο επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Μάρτιν Σουλτς, «κάθε μέλος της ΕΕ είναι ταγμένο στο πρότζεκτ του ευρώ. Όλες οι χώρες θα πρέπει, αργά ή γρήγορα, να εισάγουν το ευρώ και δεν προβλέπεται η δυνατότητα για κάποια χώρα που εγκαταλείπει το ευρώ να παραμείνει στην ΕΕ».
Η Ζωή Κωνστανοπούλου ανέβασε και πάλι τους τόνους με αφορμή την έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδας. Πολλοί υποστηρίζουν ότι ο Γιάννης Στουρνάρας επέλεξε να δημοσιεύσει στις 17.6.2015 την έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδας για να επηρεάσει την πορεία της διαπραγμάτευσης. Από την άλλη, υποστηρίζεται πως ο κ. Στουρνάρας έπραξε κάτι για το οποίο κατηγορείτο ο προκάτοχός του, κ. Προβόπουλος, ότι δεν έκανε, να ενημερώσει δηλαδή εγκαίρως την κοινή γνώμη για το τι μπορούν να σημαίνουν για την ελληνική κοινωνία οι διάφορες εναλλακτικές στα σχέδια μεταξύ Ελλάδας και θεσμών.
Με άλλα λόγια: όλα τα κράτη-μέλη της ΕΕ θα εισάγουν το ευρώ, έτσι ώστε στο μέλλον οι έννοιες ΕΕ και Ευρωζώνης να ταυτίζονται. Αν μία χώρα εγκαταλείψει το πρότζεκτ της οικονομικής-νομισματικής ενοποίησης, με αποχώρηση από την Ευρωζώνη, δεν υπάρχει κάποιος λόγος, ούτε και νομικό έρεισμα, να παραμείνει στην ΕΕ.
Αυτό είπε ο Γιάννης Στουρνάρας στην έκθεσή της Τράπεζας της Ελλάδας που προκάλεσε θύελλα αντιδράσεων. Αν και παραμένει προς εξέταση το χρονικό σημείο που η Τράπεζα της Ελλάδας επέλεξε να δημοσιεύσει την έκθεσή της, είναι πέρα για πέρα σίγουρο ότι η χρεοκοπία της χώρας θα θέσει σε κίνδυνο όχι μόνο τη θέση της στην Ευρωζώνη, αλλά και την ΕΕ συνολικά. Και ας μην προβλέπεται.