Δεν περιμέναμε την Guardian να μας πει ότι δεν ζούμε καλά αλλά ότι ζούμε στο χειρότερο μέρος της Ευρώπης μας έπεσε κάπως βαρύ. Με τι καρδιά να σηκώσεις το πάπλωμα το επόμενο πρωί, να στοιβαχτείς στο μετρό, να χτυπήσεις την oyster card (£2.20 πήγαινε, £2.20 έλα), να τσαλαβουτήσεις στα νερά όταν ξέρεις ότι απολαμβάνεις τις λιγότερες ώρες ηλιοφάνειας, διακοπών και περίθαλψης το χρόνο. Κι όταν ξέρεις ότι δουλεύεις περισσότερο, πληρώνεις ένα δωματιάκι όσο μια βίλα στο Λαγονήσι και βρέχεσαι κι από πάνω. Αλλά ας αφήσουμε το αιώνιο μεσογειακό επιχείρημα που θέλει την ηλιοφάνεια συνώνυμη της ποιότητας ζωής κι ας εστιάσουμε στα 2 «Χ». Το χρόνο και το χρήμα:
Χρήμα
Στην Αγγλία, αν θες να φας ψωμί και όχι λάστιχο χρειάζεσαι περί τις 2 λίρες (ή 2.50 ευρώ) τη φρατζόλα. Υποψιάζεσαι ότι κάτι δεν πάει καλά σε μια χώρα όταν κοντοστέκεσαι από πάνω της – φυσικά, αν θεωρήσουμε τη φρατζόλα ως βασικό δείκτη δημοκρατίας και όχι το κινόα. Ξεκινήσαμε με μια φίλη να ζυμώνουμε για πλάκα μέχρι που μας βγήκαν και τα μαθηματικά. Θέλεις £1.50 να φτιάξεις 3 φρατζόλες τη βδομάδα που σημαίνει ότι γλυτώνεις £20.80 (€25.26) το μήνα. Παίρνει ένα διωράκι η καθε φρατζόλα (τουτέστιν έξι ώρες την βδομάδα) αλλά δεν μπορείς να τα ‘χεις όλα στη ζωή. Σωστά;
Λάθος. Διότι κανονικά κάποιος άλλος είναι αρμόδιος φρατζόλας που εσύ πληρώνεις κι αυτός σου τη δίνει κι εσύ κάνεις τη δουλειά σου κι αυτός την δική του. Κάπως έτσι τουλάχιστον υποτίθεται ότι λειτουργεί η σύγχρονη κοινωνία.
Χρόνος
Η συνάδελφός μου ζει λίγο έξω από το Λονδίνο. Μέχρι να φτάσει στο γραφείο έχει ζήσει άλλη μια ζωή. Κουβαλάει ειδικό συσπασιόν καρεκλάκι κατά τις peak hours στο οποίο χτενίζεται, αρωματίζεται, βάφεται, τρώει πρωινό, απαντά μέιλ ενόσω οι υπόλοιποι κρέμονται σαν τσαμπιά από πάνω της. Όταν πια φτάσει στο γραφείο – ράκος πλέον – τα επαναλαμβάνει: ξαναχτενίζεται, ξαναρωματίζεται, ξανατρώει κτλ διότι έχουν περάσει πια δυόμισι ώρες. Το όλο μεταφορικό της κοστίζει £4,000 (€4,857) ετησίως. Η ίδια ισχυρίζεται ότι με το καρεκλάκι κερδίζει χρόνο.
Αλλά τί να τον κάνεις το χρόνο αν είναι να του φέρεσαι έτσι;
Τί (ζ)μπρώχνει λοιπόν όλες αυτές τις ορδές στις μητροπόλεις αν όχι η ποιότητα ζωής; Μαζοχισμός;
Ο Richard Florida στην Άνοδο της Δημιουργικής Τάξης επιμένει ότι οι πόλεις που είναι ανεκτικές, πολυ-πολιτισμικές και ανοιχτές στις νέες ιδέες είναι αυτές που τραβούν το «δημιουργικό κεφάλαιο» που ευθύνεται για την καινοτομία και την ανάπτυξη. Το χοντραίνει υποστηρίζοντας ότι η «δημιουργική τάξη» απαρτίζεται κυρίως από τους μετανάστες και τους γκέι. Αυτοί που αφήνουν ένα μέρος πίσω τους είναι ήδη εκτεθειμένοι στο ρίσκο. Θεωρούνται οι «καινοτόμοι του περιθωρίου» (creative outsiders) και είναι πολύ πιο ανταγωνιστικοί επιχειρηματικά. Σύμφωνα με έρευνα του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας του Berkeley μεταξύ 1990 και 2000 το 40% των κατοίκων της Νέας Υόρκης ήταν μετανάστες και το 1/3 των high-tech επιστημόνων και μηχανικών αλλοδαποί.
Το ότι ο σημερινός καπιταλισμός είναι προϊόν του πόνου του άλλου δεν είναι σύγχρονη φιλοσοφία αλλά απλή γεωγραφία. Ανέκαθεν, η ποιότητα ζωής υπήρξε σημαντικός παράγοντας για την ευτυχία του ανθρώπου αλλά όχι ο μόνος. Η απελευθέρωση, η περιέργεια, οι ιδέες και το περίφημο buzz εμφανίζονται ως εξίσου σημαντικά. Ως πότε βέβαια, θα ‘πουλάς’ το ένα για το άλλο είναι καθαρά προσωπική υπόθεση. Σύμφωνα με την Guardian μόνο το 5% των ερωτηθέντων είναι ευτυχισμένοι που ζουν στην Αγγλία, οι υπόλοιποι θέλουν να μετοικίσουν στην Ισπανία και τη Γαλλία.
Λίγο κρασί, λίγο θάλασσα και τ’ αγόρι μου. Δίοτι στο τέλος της μέρας όλοι ν’ αγαπηθούμε θέμε.
Η Άννα Μαρτίνου είναι υπεύθυνη social media & δημοσίων σχέσεων στο start up Wool and the Gang