Από τις αρχές της προηγούμενης εβδομάδας, οπότε ανακοινώθηκε η πραγματοποίησή της, η πολυαναμενόμενη συνάντηση Τσίπρα – Μέρκελ μονοπώλησε, ευλόγως, το πολιτικό ενδιαφέρον των ημερών.
Η πραγματοποίηση στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής των Βρυξελλών της ενδιάμεσης οκταμερούς συνάντησης δημιούργησε προς στιγμή αμφιβολίες ως προς την πραγματική σημασία της συνάντησης στο Βερολίνο. Στη συνέχεια, ωστόσο, έγινε σαφές ότι και οι δύο συναντήσεις ανταποκρίνονταν στην επιστολή-έκκληση του έλληνα Πρωθυπουργού για αποφάσεις που θα έβγαζαν τη χώρα από το χρηματοδοτικό αδιέξοδο στο οποίο έχει περιέλθει.
Η αποκάλυψη του περιεχομένου αυτής της επιστολής από τους Financial Times της προπερασμένης Δευτέρας έκανε ακόμα πιο σαφές το γεγονός ότι, ύστερα από ένα δίμηνο επικίνδυνων επικοινωνιακών ασκήσεων επί ξυρού ακμής, η ελληνική κυβέρνηση ήταν πλέον έτοιμη να επιχειρήσει την προσγείωσή της επί της ευρωπαϊκής πραγματικότητας.
Για να την κάνει ευκολότερη, προσπάθησε, τουλάχιστον, να απαλλαγεί από την υποχρέωση της πέμπτης αξιολόγησης ως προϋπόθεσης για την αποδέσμευση των 7,2 δις του ΤΧΣ.
Στις δηλώσεις που έκανε μετά την οκταμερή συνάντηση των Βρυξελλών, η Άγκελα Μέρκελ είχε δώσει την εντύπωση ότι δεν θα έστεργε σε αυτή την προσπάθεια. Στις δηλώσεις που έγιναν από την ίδια μετά την συνάντηση με τον Τσίπρα στο Βερολίνο δεν υπήρξε σχετική ειδική αναφορά. Τα πάντα παραπέμφθηκαν στο επόμενο Eurogroup και συναρτήθηκαν με τη συνολική αξιολόγηση του προγράμματος των μεταρρυθμίσεων που, εν τω μεταξύ, πρέπει να καταθέσει η ελληνική πλευρά.
Όσοι είχαν κάνει, για μία ακόμα φορά, το λάθος να υπερεκτιμήσουν τις δυνατότητες εξεύρεσης μίας πολιτικής λύσης στο ελληνικό χρηματοδοτικό πρόβλημα, ίσως να απογοητεύτηκαν. Παραταύτα, τόσο η απαλλαγή από την υποχρέωση της πέμπτης αξιολόγησης όσο και η αναγνώριση του δικαιώματος της νέας ελληνικής κυβέρνησης να αλλάξει το μείγμα της δημοσιονομικής πολιτικής συνιστούν αδιαμφισβήτητες πολιτικές επιτυχίες.
Το πραγματικό τους μέγεθος, βέβαια, θα φανεί όταν ολοκληρωθεί η αξιολόγηση της αξιοπιστίας των εναλλακτικών προτάσεων που θα κατατεθούν προκειμένου να ξαναρχίσει το πρόγραμμα χρηματοδότησης της ευρισκόμενης στα πρόθυρα της στάσης πληρωμών ελληνικής οικονομίας.
Πρόκειται για δύο δηλώσεις που, εκτός από την απρόσμενη όσο και ενδιαφέρουσα αυτοκριτική που εμπεριέχουν, σημαίνουν ταυτόχρονα το τέλος της εποχής των δαιμονοποιήσεων, που άρχισε με την επιβολή του μνημονίου και συνεχίσθηκε επί πέντε συναπτά έτη βυθίζοντας την ελληνική κοινωνία σε έναν ακήρυχτο όσο και διαλυτικό εμφύλιο πόλεμο.
Ανεξάρτητα, πάντως, από την επιβεβαίωση ή μη αυτών των πολιτικών επιτυχιών, η σημασία της συνάντησης Τσίπρα- Μέρκελ υπερβαίνει, τελικά, κατά πολύ τη βελτίωση των διμερών σχέσεων και την απομάκρυνση του κινδύνου ενός χρηματοπιστωτικού ατυχήματος. Ίσως, μάλιστα, αποδειχθεί ότι η συνάντηση αυτή αποτελεί σταθμό όχι μόνο στην πορεία της χώρας εντός της ευρωζώνης, αλλά και στις εγχώριες πολιτικές εξελίξεις.
Για λόγους που, προφανώς, δεν είναι τυχαίοι, ο Αλέξης Τσίπρας επέλεξε τη γερμανική πρωτεύουσα και τη συνάντησή του με τη γερμανίδα Καγκελάριο για να κάνει για πρώτη φορά δημοσίως δύο εξαιρετικής σημασίας παραδοχές: Η πρώτη αφορούσε στα πεπραγμένα των προηγούμενων «μνημονιακών κυβερνήσεων» που, όπως είπε, δεν είναι όλα αρνητικά. Η δεύτερη αφορούσε στη διαπίστωση ότι για τα εθνικά μας δεινά υπεύθυνοι δεν είναι μόνο οι ξένοι επίβουλοι της εθνικής μας ανεξαρτησίας.
Πρόκειται για δύο δηλώσεις που, εκτός από την απρόσμενη όσο και ενδιαφέρουσα αυτοκριτική που εμπεριέχουν, σημαίνουν ταυτόχρονα το τέλος της εποχής των δαιμονοποιήσεων, που άρχισε με την επιβολή του μνημονίου και συνεχίσθηκε επί πέντε συναπτά έτη βυθίζοντας την ελληνική κοινωνία σε έναν ακήρυχτο όσο και διαλυτικό εμφύλιο πόλεμο.
Σε κάθε περίπτωση, πρόκειται για τοποθετήσεις που θα μπορούσαν κάλλιστα να αποτελέσουν την απαρχή μίας εθνικής συνεννόησης για τις μεταρρυθμιστικές ανάγκες της χώρας πέραν της δημοσιονομικής εξυγίανσής της.
Αν ο ΣΥΡΙΖΑ τις αποδεχθεί και, ταυτόχρονα, τις μετουσιώσει σε πολιτικές πρωτοβουλίες στρατηγικού χαρακτήρα, οι πιθανότητές του να μετεξελιχθεί σε ηγεμονική δύναμη μακράς πνοής θα αυξηθούν, υπό την προϋπόθεση ότι θα διευρύνει τις εσωτερικές του συμμαχίες κατά το μέτρο των δυνατοτήτων του να υπερβεί τη διαφορά που πάντα χωρίζει τα κόμματα διαμαρτυρίας από τα κόμματα εξουσίας.
Αν τα καταφέρει, θα αυξήσει ταυτόχρονα τις πιθανότητές του να επωφεληθεί των κυοφορούμενων αλλαγών σε ευρωπαϊκό επίπεδο, αρχής γενομένης από τις αλλαγές που αφορούν στην πιστωτική χαλάρωση της ΕΚΤ.
Είναι, άλλωστε, καλύτερα να επωφελείσαι τέτοιων αλλαγών παρά να φαντασιώνεσαι ότι θα τις επιβάλεις, χωρίς, μάλιστα, συμμάχους.
Πολλώ δε μάλλον, που, από ό,τι φαίνεται, η απόσταση που χωρίζει τις συγγενείς του πολιτικές δυνάμεις από την εξουσία άλλων χωρών μάλλον μεγαλώνει παρά μικραίνει προϊόντος του χρόνου.
Το παράδειγμα των προχθεσινών εκλογών στην Ανδαλουσία είναι πολύ διδακτικό για να αγνοηθεί.
Ο Γιώργος Σεφερτζής είναι πολιτικός επιστήμονας-αναλυτής