ΥΣΤΕΡΟΓΡΑΦΑ

Δημόσιος χώρος και μισαλλοδοξία ΙΙ: Από την πλατεία Αριστοτέλους στην Κέρκυρα

Βράδυ Σαββάτου στην κατάμεστη Πλατεία Αριστοτέλους. Άνθρωποι κάθε ηλικίας κάνουν βόλτα, πίνουν το ποτό τους, συζητούν και διασκεδάζουν. Το σκηνικό γνώριμο και ευχάριστο. Στο κέντρο της πλατείας, έχουν συνωστιστεί περισσότεροι από 100 νεαροί οι οποίοι αποφασίζουν – ως άλλοι νομοθέτες ή αυτόκλητοι σερίφηδες – πως δεν έχουν όλοι εξίσου το δικαίωμα να απολαύσουν την έξοδό τους.

Το ρολόι δείχνει ούτε 23:00. Δύο queer άτομα, μέλη της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας, διασχίζουν την κεντρική πλατεία της Θεσσαλονίκης λίγο πριν τη νυχτερινή τους έξοδο, και η ομάδα των ατόμων με τα χαρακτηριστικά όχλου αρχίζει να τους κυνηγά φωνάζοντας, βρίζοντας, φτύνοντας και πετώντας μπουκάλια. Για καλή τους τύχη, τα θύματα βρίσκουν καταφύγιο σε ένα παρακείμενο μαγαζί, ωστόσο, οι τραμπούκοι ανήλικοι και ενήλικες μπαίνουν μέσα και επιτίθενται στους εργαζόμενους λέγοντας: «δώστε τους να τους σκίσουμε». 

Θαμώνες εξασφαλίζουν βιντεοληπτικό υλικό, χάρη στο οποίο η ομοτρανσφοβική επίθεση διαδίδεται στα social media. Αν δεν υπήρχαν τα βίντεο, ίσως κανείς να μην είχε πιστέψει τα δύο queer άτομα που παρά λίγο να λιντσαριστούν, απλά και μόνο επειδή απολάμβαναν ελεύθερα το Σαββατόβραδό τους. Πριν από έξι περίπου χρόνια, είχαμε αναρωτηθεί, τι θα είχε συμβεί αν δεν υπήρχαν βίντεο από το δολοφονικό λιντσάρισμα του Ζακ Κωστόπουλου τον Σεπτέμβριο του 2018 στη Γλάδστωνος; Πώς θα εκτυλισσόταν η τρέχουσα δίκη αν δεν υπήρχαν ντοκουμέντα από την επίθεση; Σε αντίθεση με τον Ζακ, για του οποίου τη μετά θάνατο δικαίωση αναγκάζονται να αγωνίζονται άλλα άτομα, τα δύο queer/trans άτομα που στοχοποιήθηκαν στη Θεσσαλονίκη κατάφεραν να φύγουν ασφαλή από το σκηνικό τρόμου που προκάλεσαν τα φασιστοειδή.

«Τα δυο παιδιά ευτυχώς βρήκαν καταφύγιο μέσα σε ένα κατάστημα εστίασης. Παρόλα αυτά οι δράστες ήρθαν και χτυπούσαν τα τζάμια φωνάζοντας αφήστε τους έξω να τους κανονίσουμε εμείς. Αν δεν τους φυγαδεύαμε, τα παιδιά θα ήταν στο νοσοκομείο. Μπορεί να είχαμε και νεκρό. Η αγριότητα ήταν πρωτοφανής. Τρέχανε μέσα στο πλήθος και διψούσαν για βία», περιγράφει αυτόπτης μάρτυρας στο ThessToday.

Με σύμμαχο το TikTok, τα βίντεο που αναρτήθηκαν στην πλατφόρμα και καταγράφουν την επίθεση από διαφορετικές γωνίες λήψης, κατατέθηκαν προχθές στην Εισαγγελία Θεσσαλονίκης, και το Αυτόφωρο Μονομελές Πλημμελειοδικείο Θεσσαλονίκης ανέβαλε την εκδίκαση της υπόθεσης. Εννέα ενήλικες κατηγορούμενοι παραπέμφθηκαν να δικαστούν με την αυτόφωρη διαδικασία για την ομοτρανσφοβική επίθεση, ωστόσο, λόγω απουσίας μαρτύρων το δικαστήριο ήρε αυτοδικαίως χθες την κράτησή τους.

Σε βάρος τους, η εισαγγελέας είχε ασκήσει ποινική δίωξη για εξύβριση, κατά συρροή, με ρατσιστικά χαρακτηριστικά, ενώ δύο εκ των εννέα κατηγορούνται επιπλέον για απόπειρα απλής σωματικής βλάβης, κατά συρροή, επίσης με ρατσιστικά χαρακτηριστικά. Για την πρώτη πράξη κατηγορούνται και 12 ανήλικοι που αφέθηκαν ελεύθεροι με προφορική εντολή εισαγγελέα και θα κληθούν να δικαστούν από το Μονομελές Δικαστήριο Ανηλίκων. Επιπλέον, με εισαγγελική παραγγελία σχηματίζονται δικογραφίες κατά αγνώστων για το αδίκημα της απειλής, όπως επίσης για τους γονείς των ανηλίκων καθώς εξετάζεται εάν υπάρχουν ευθύνες εναντίον τους για παραμέληση εποπτείας.

Μέσα στον βούρκο από τον οποίο παλεύουμε να βγούμε, ένα σημαντικό μέρος της κοινωνίας αποδεικνύει πως δεν αφήνει περιθώρια ανοχής απέναντι σε ρατσιστικές και ομοτρανσφοβικές επιθέσεις. Το απέδειξαν – πέρα από την άμεση ανάρτηση των βίντεο – τα γρήγορα αντανακλαστικά της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας της περιοχής, η οποία την επομένη της επίθεσης οργάνωσε συγκέντρωση στην πλατεία Αριστοτέλους ως απάντηση στο ντροπιαστικό λιντσάρισμα. Λίγο μετά τις 19:00, κόσμος κάθε λογής συγκεντρώθηκε στο σημείο όπου έγινε το κάλεσμα, κρατώντας πλακάτ και πολύχρωμες σημαίες. Το μήνυμα ηχηρό: Ο φασισμός δεν χωράει «ούτε στις γειτονιές, ούτε πουθενά». Όσο κι αν μια μερίδα 30 περίπου ατόμων με full face, επιχείρησε για μία ακόμα μέρα να μολύνει την πλατεία και τους ανθρώπους της, οι φωνές των συγκεντρωμένων αποδείχτηκαν πιο δυνατές.

Όταν με την εμβληματική καταδίκη της Χρυσής Αυγής ως εγκληματική οργάνωση, είχαμε πιστέψει πως τελειώνουμε με τον φασισμό, η είσοδος τριών ακροδεξιών κομμάτων-μορφωμάτων στη Βουλή το 2023 (συμπεριλαμβανομένων των «Σπαρτιατών» που είχαν την στήριξη του καταδικασμένου χρυσαυγίτη Ηλία Κασιδιάρη), μας υπενθύμισε πως έχουμε ακόμα αρκετό δρόμο για «να βγάλουμε το φίδι από την τρύπα». Ύστερα, το συνειδητοποιήσαμε ξανά, με αφορμή την συζήτηση και τελικά τη ψήφιση του νομοσχεδίου για τον γάμο και τη γονεϊκότητα ανεξαρτήτως φύλου, όταν η ρατσιστική, ομοφοβική ρητορική μίσους άρχισε να ξεδιπλώνεται αδιάντροπα από τη δεξιά πτέρυγα του πολιτικού κόσμου, τους πόλους της Εκκλησίας και τα συντηρητικά ΜΜΕ. Παράλληλα, συντηρητικές πεποιθήσεις αναδύθηκαν και από το Κομμουνιστικό Κόμμα της χώρας που καταψήφισε το νομοσχέδιο. Υπενθυμίζουμε ότι ο πρόεδρος του ΚΚΕ, Δημήτρης Κουτσούμπας, είχε πει μεταξύ άλλων ότι «γάμος ομόφυλων σημαίνει από χέρι κατάργηση της πατρότητας-μητρότητας. Οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια στον γονέα 1, 2, 3 και βάλε».

Ταυτόχρονα, τα όσα διαδραματίστηκαν στην Πλατεία Αριστοτέλους δεν θα έπρεπε -δυστυχώς- να μας εκπλήσσουν, αφού σε ολόκληρη την Ευρώπη σημειώνεται εκ νέου άνοδος της ακροδεξιάς, με υποστηρικτές νεαρής ηλικίας. Ενδεικτικά μόνο, στην τρίτη μεγαλύτερη οικονομία της ΕΕ, την Ιταλία, πρωθυπουργός είναι η Τζόρτζια Μελόνι ως επικεφαλής ενός κόμματος με νεοφασιστικές ρίζες. Στη Φινλανδία, το ακροδεξιό εθνικιστικό κόμμα “The Finns” έχει προσχωρήσει στην κυβέρνηση συνασπισμού, ενώ στη Σουηδία, οι «Σουηδοί Δημοκράτες» είναι το δεύτερο μεγαλύτερο κόμμα στο κοινοβούλιο, υποστηρίζοντας τη δεξιά κυβέρνηση. Στην Ισπανία, το αμφιλεγόμενο εθνικιστικό κόμμα “Vox” (το πρώτο επιτυχημένο ακροδεξιό κόμμα στην Ισπανία μετά τον θάνατο του φασίστα δικτάτορα Φράνκο το 1975), ξεπέρασε κάθε προσδοκία στις τελευταίες περιφερειακές εκλογές.

Πίσω στα δικά μας, λίγες ώρες μετά την τρανσφοβική επίθεση στη Θεσσαλονίκη, «μεσαιωνικές» εικόνες καταγράφηκαν από το καρναβάλι στην Κέρκυρα, όπου κάτοικοι στην περιοχή Μωραΐτικα θεώρησαν αστείο να «σατιρίσουν» τον Στέφανο Κασσελάκη. Όπως φανέρωσαν φωτογραφίες που εξασφάλισε το corfupress, ο καρνάβαλος που έκαψαν είχε το πρόσωπο του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης, με έντονα βαμμένη χείλη, γυναικείο εσώρουχο και ανοικτά πόδια με τα γεννητικά όργανα να ξεχωρίζουν. Τριγύρω του, χόρευαν μικρά παιδιά.

Εντύπωση μάλιστα προκάλεσε το γεγονός ότι στη διοργάνωση της εκδήλωσης περιλαμβάνονται πολιτιστικά σωματεία και ο Σύλλογος Γονέων του Δημοτικού Σχολείου Μελιτειέων. Μετά τις αντιδράσεις που ξέσπασαν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για το ομοφοβικό αμόκ, ο τοπικός σύλλογος γονέων και κηδεμόνων υποστήριξε με επιστολή του πως δεν γνώριζε για τη συγκεκριμένη πρωτοβουλία, τονίζοντας πως «αν γνωρίζαμε το συγκεκριμένο θέμα δεν θα συμμετείχαμε». Τουλάχιστον, έστω και εκ των υστέρων έγινε αντιληπτό πως ο ρατσισμός δεν μπορεί να νοείται ως σάτιρα. 

«Τα παιδιά που κουβαλούν σκοτάδι είναι παιδιά που δεν τους ρίξαμε φως όταν ήταν μικρά. ‘Η το πήραν μονάχα μέσα από οθόνες κινητού. Πάρτε τα κινητά από τα χέρια τους, αφήστε τα δικά σας στην άκρη και ενώστε τα χέρια σας. Δεν θα μάθουν να συνδέονται αν εσείς δεν τους το μάθετε. Αγκαλιάστε τα παιδιά πριν σκοτεινιάσουν». Είναι τα λόγια του δασκάλου Μάριου Μάζαρη, όπως αποτυπώθηκαν σε ανάρτησή του στο Instagram λίγες ώρες μετά τα δύο χυδαία, ομοτρανσφοβικά συμβάντα.

Απ’ όπου κι αν αναδύεται ο φασισμός, όσο κι αν διασπείρεται η ρητορική μίσους και σε όσες τρύπες κι αν καταφέρνουν «τα φίδια να ξαναμπούν», τον πρώτο και κύριο λόγο για τη διαμόρφωση των στάσεων και πεποιθήσεων των παιδιών, έχουν η οικογένεια και ύστερα το σχολείο. Όσο οι ενήλικες επιμένουν να διακρίνουν τους ανθρώπους βάσει των σεξουαλικών προτιμήσεών τους, της εμφάνισής τους και άλλων χαρακτηριστικών επειδή «έτσι μας έμαθαν» ή «το λέει η Εκκλησία μας», όσο οι γονείς φοβούνται για το αν τα παιδιά τους βγουν “gay” και όχι για το αν γίνουν τραμπούκοι ή κακοποιητές, και όσο η αρρενωπότητα στους εφήβους επικροτείται και συνδέεται με την αξία τους ως άνθρωποι, τόσο εκείνοι θα μιμούνται, θα υιοθετούν, θα αναπαράγουν και θα κανονικοποιούν πρότυπα που καλλιεργούν το μίσος και ξεριζώνουν την αγάπη.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑ

Λουίζα Σολομών-Πάντα