Ο Russell Brand είναι γνωστός τις τελευταίες τρεις δεκαετίες για τα εξωφρενικά του αστεία ως stand-up κωμικός, ηθοποιός και παρουσιαστής, για τον σύντομο γάμο του με την Katy Perry (τον οποίο έληξε ο ίδιος με ένα γραπτό μήνυμα), τη δράση του ως γκουρού ευεξίας με δυνατές δόσεις συνωμοσιολογίας μέσα από τις πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης και την ευφράδεια στον λόγο του. Οι περσόνες του μέσα στη διάρκεια του χρόνου είναι αρκετές.
Πριν λίγες μέρες έγινε ακόμα πιο γνωστός, όταν αποκαλύφθηκε ένα άλλο, πιο σκοτεινό πρόσωπο. Κατηγορείται από τέσσερις γυναίκες για βιασμό, σεξουαλική επίθεση και συναισθηματική κακοποίηση.
Η πρώτη αποκάλυψη, που έγινε από τους Times, ήταν στην ουσία ένας προπομπός για όσα παρουσίασε το ντοκιμαντέρ Dispatches του βρετανικού Channel 4 με τίτλο Russell Brand: In Plain Sight, που βασίζεται σε έρευνες που έγιναν από τους Sunday Times και τους Times και προβλήθηκε το Σάββατο 17 Σεπτεμβρίου 2023. «Μη φοβάστε τη σεξουαλικότητά σας», εμφανίζεται να λέει ο ίδιος σε ένα παλιό απόσπασμα που υπάρχει στο ντοκιμαντέρ, προτού προσθέσει χαμηλότονα με προειδοποιητικό ύφος: «Να φοβάστε λίγο τη δική μου όμως».
Είναι μόνο μία από τις πολλές αντίστοιχες σκηνές που περιλαμβάνονται στο In Plain Sight και πλέον μεταφράζονται αλλιώς δίνοντας άλλη διάσταση στις κατηγορίες εις βάρος του. Με μονταρισμένα κλιπ από τον μεγάλο τηλεοπτικό και ραδιοφωνικό βίο του Brand (πολλά από τα οποία υπάρχουν στα αρχεία του Channel 4 με εκπομπές όπως το Big Brother’s Big Mouth), το ντοκιμαντέρ διάρκειας 90 λεπτών αποδεικνύει πως ήταν πολλά τα red flags για την προσωπικότητά του όλα αυτά τα χρόνια.
Το ντοκιμαντέρ ξεκινά με πλάνα από τη stand up τουρνέ του από το 2006, που είχε τον τίτλο Shame. Ο ίδιος εμφανίζεται στη σκηνή και στο πρώτο του αστείο αναφέρεται στο στοματικό σεξ με φίμωση, κάνοντας αναπαράσταση μιας κοπέλας που πνίγεται προσπαθώντας να τον ικανοποιήσει. Λίγο αργότερα μάλιστα παραδέχεται ότι απολαμβάνει «τις πίπες όπου η μάσκαρα τρέχει λίγο».
Εκείνη την περίοδο φαινόταν απολύτως νορμάλ όλο αυτό και κανείς δεν ένιωθε να θίγεται με τέτοια αστεία. Μάλιστα, ολόκληρο το brand του ήταν χτισμένο επάνω στον τίτλο που του είχε χαρίσει η ταμπλόιντ εφημερίδα Sun για τρία συνεχόμενα χρόνια: “Shagger of the year” (γαμ*άς της χρονιάς).
Όταν ακούγεται η μαρτυρία της μίας -εκ των τεσσάρων- γυναικών, η οποία αναφέρεται στο ντοκιμαντέρ ως Alice, να περιγράφει ότι έσπρωξε το πέος του βαθιά στον λαιμό της και αργότερα της είπε: «Ήθελα μόνο να δω τη μάσκαρά σου να τρέχει», όλα συνδέονται. Την εποχή που συνέβη αυτό, η Alice ήταν 16χρονη μαθήτρια και ο Brand 31 ετών. Τα σημάδια υπήρχαν, απλώς κανείς δεν τα πρόσεχε. Όπως το περιστατικό από την εκπομπή του στο BBC 2 Radio (το οποίο περιλαμβάνεται με ηχητικό κλιπ στο ντοκιμαντέρ), όπου ο Brand τηλεφωνεί στον Jimmy Savile και του υπόσχεται να στείλει τη βοηθό του να τον επισκεφτεί, γυμνή.
Λίγες ώρες πριν βγει το ντοκιμαντέρ στον αέρα, ο 48χρονος σήμερα Brand κυκλοφόρησε ένα βίντεο στο YouTube για να αρνηθεί τους «σοβαρούς, εγκληματικούς ισχυρισμούς», οι οποίοι, όπως είπε, σχετίζονται με το «άστατο» παρελθόν του. Το κωμικό του στυλ άλλωστε βασιζόταν πάντα σε τακτικές σοκ, ήταν αμφιλεγόμενο και προκαλούσε σκάνδαλα, όπως το περίφημο «Sachsgate» το οποίο μέχρι σήμερα ήταν και το μεγαλύτερο στην καριέρα του.
Γεννημένος στο Έσσεξ το 1975, μεγάλωσε με τη μητέρα του Barbara, η οποία διαγνώστηκε με καρκίνο αρκετές φορές κατά τη διάρκεια της παιδικής του ηλικίας. Στο ντοκιμαντέρ του 2015 “Brand: A Second Coming”, η Barbara θυμάται να της λέει μικρός ότι ήταν «ο δεύτερος Ιησούς» και μάλιστα αναστατώθηκε όταν εκείνη του είπε ότι δεν τον πιστεύει. Στα 16 του άρχισε να παίρνει αμφεταμίνες, έκσταση και LSD. Ως έφηβος, όπως έχει παραδεχτεί ο ίδιος στο US Weekly, είχε μεγάλη εμμονή με το σεξ, τις γυναίκες και την πορνογραφία.
Η χρήση ναρκωτικών θα τον οδηγούσε τελικά στο να τον διώξουν από τη σχολή Italia Conti μετά από μόλις ένα χρόνο σπουδών. Άρχισε να καπνίζει ηρωίνη λίγο αφού έκλεισε τα 20 και έχει περιγράψει την αίσθηση στην αυτοβιογραφία του “My Booky Wook” «σαν να σέρνεσαι πίσω στη μήτρα… μια υπέροχη, μεγάλη, σαθρή αγκαλιά».
Την ίδια περίοδο ξεκίνησε και η καριέρα του στην κωμωδία, ερμηνεύοντας stand-up και κερδίζοντας τη θέση του video journalist στο MTV το 2000. Η συνεργασία ήταν πολύ σύντομη. Ο Brand απολύθηκε μεγαλοπρεπώς αφού έφτασε στα στούντιο ντυμένος ως Οσάμα Μπιν Λάντεν την ημέρα μετά τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου, ενώ λίγες μέρες νωρίτερα είχε φέρει τον ντίλερ του στη δουλειά και τον είχε συστήσει στην Kylie Minogue.
Σύμφωνα με τον Guardian, οι stand-up παραστάσεις του απέκτησαν τη φήμη του χάους, καθώς συχνά ήταν υπό την επήρεια ναρκωτικών, απελευθέρωνε ακρίδες στη σκηνή, έκοβε κεφάλια γουρουνιών, θρυμμάτιζε νεκρά ποντίκια και πουλιά με ένα σφυρί και στη συνέχεια τα πετούσε στο κοινό.
Όλο αυτό το σούσουρο όμως αντί να διακόψει την καριέρα του, την τροφοδοτούσε. Το 2002 ο ατζέντης του τον ανάγκασε να πάει σε αποτοξίνωση και πολύ αργότερα ο ίδιος δήλωσε ότι τα ναρκωτικά έκαναν τον εθισμό του στο σεξ χειρότερο. Δύο χρόνια αργότερα, άρχισε να φιλοξενεί το spin-off show του Big Brother του E4, το οποίο αργότερα ονομάστηκε σε Big Brother’s Big Mouth και ήταν ένα σόου που ουσιαστικά τον εκτόξευσε στο mainstream κοινό. Συνδέθηκε με μια σειρά από διάσημες γυναίκες, όπως η Kate Moss και η Peaches Geldof και μάλιστα στα βραβεία NME το 2006 λογομάχησε με τον πατέρα της, τον Bob Geldof. Ο Brand είχε τακτική παρουσία σε πάνελ τηλεοπτικών εκπομπών, κυρίως συνεργαζόμενος με τον Noel Fielding του The Mighty Boosh στην εκπομπή The Big Fat Quiz of the Year του Channel 4, από το 2006 και μετά.
Από την τουρνέ του 2006, Shame. Πλάνο από το ντοκιμαντέρ Dispatches Russell Brand: In Plain Sight ©Channel 4
Το 2006, η Dannii Minogue τον αποκάλεσε «αχρείο αρπακτικό» στη Daily Mirror, περιγράφοντας μία παλαιότερη τηλεοπτική συνέντευξη με τον Brand. «Δεν νομίζω ότι έχει θεραπεύσει τον εθισμό του στο σεξ, αυτό είναι σίγουρο», είπε. «Δεν έπαιρνε το όχι για απάντηση… σε όλη τη διάρκεια της συνέντευξης, συνέχιζε να κάνει σοκαριστικές παρατηρήσεις τις οποίες δεν μπορώ καν να επαναλάβω. Θα κοκκινίσω αν προφέρω τις λέξεις». Ο ίδιος χαρακτήρισε τους ισχυρισμούς της υπερβολικούς.
Η πρώτη του μεγάλη προσπάθεια να γίνει διάσημος στην Αμερική έγινε το 2008, όταν παρουσίασε τα βραβεία VMA του MTV, προκαλώντας οργή όταν κορόιδεψε τον Τζορτζ Μπους, την έγκυο έφηβη κόρη της πολιτικού Σάρα Πέιλιν και τα δαχτυλίδια αγνότητας των Jonas Brothers. Και αυτό το σκάνδαλο βοήθησε το προφίλ του. Tο Entertainment Weekly έγραψε τότε: «Τα χθεσινοβραδινά VMA ήταν πιο μέτρια από ποτέ, αλλά κανείς δεν μπορεί να σταματήσει να μιλάει για τον Brand, ο οποίος πριν από δύο ημέρες ήταν ουσιαστικά άγνωστος στην Αμερική», αλλά παρά την απότομη φήμη, υπήρξαν από πολλούς παράπονα για τη συμπεριφορά του.
Την ίδια χρονιά, αναγκάστηκε να ζητήσει συγγνώμη αφού έκανε μια τηλεφωνική φάρσα στην αστυνομία του Northamptonshire. Κατά τη διάρκεια μιας stand up παράστασής του, τους πήρε και ισχυρίστηκε ότι εντόπισε στο κοινό τον άνδρα που ήταν υπεύθυνος για μια σειρά σεξουαλικών επιθέσεων. «Δεν νομίζω ότι είναι ιδιαίτερα διασκεδαστικό», είπε τότε η εκπρόσωπος της Leicester Rape Crisis και τόνισε: «Είναι πολύ κακό χιούμορ, το θέμα της σεξουαλικής επίθεσης συχνά υποτιμάται και μια τέτοια σκληρή συμπεριφορά είναι εξαιρετικά επιζήμια για τα θύματα».
Δεν σταμάτησε όμως εκεί. Λίγους μήνες αργότερα, ο Brand συμμετείχε στο μεγαλύτερο σκάνδαλο στο οποίο είχε εμπλακεί μέχρι πρόσφατα. Κατά την ηχογράφηση ενός επεισοδίου της εκπομπής του στο BBC Radio 2, ο ίδιος και ο καλεσμένος συν-παρουσιαστής Jonathan Ross, άφησαν μια σειρά από πρόστυχα φωνητικά μηνύματα στο τηλέφωνο του ηθοποιού Andrew Sachs, που είχε γίνει διάσημος από τη σειρά Fawlty Towers και απεβίωσε το 2016.
Ο Sachs, τότε 78 ετών, επρόκειτο μιλήσει μαζί τους σε τηλεφωνική συνέντευξη, αλλά όταν δεν απάντησε στην κλήση τους ο Brand και ο Ross άρχισαν να κάνουν χυδαία αστεία για τη σχέση του Brand με την εγγονή του Sachs, Georgina Baillie. Τότε άρχισε ένας πόλεμος από δημόσια σχόλια μεταξύ τους, με αποκορύφωμα μια απολογία από τον Brand με τη μορφή χαρούμενου τραγουδιού, που σε ένα σημείο έλεγε: «Ήταν συναινετικό και εκείνη δεν είχε περίοδο». Η Baillie ταπεινώθηκε στο εθνικό ραδιόφωνο, με λεπτομέρειες της ιδιωτικής της ζωής να κυκλοφορούν δημοσίως. Το BBC έλαβε σχεδόν 43.000 καταγγελίες, ο τότε πρωθυπουργός Γκόρντον Μπράουν περιέγραψε το περιστατικό ως «προφανώς ακατάλληλο και απαράδεκτο» και ο ελεγκτής του Radio 2 παραιτήθηκε.
Ο Brand παραιτήθηκε επίσης, αποδεχόμενος την «πλήρη ευθύνη» για το περιστατικό σε ένα απολογητικό βίντεο. Η καριέρα του Jonathan Ross δέχτηκε τεράστιο πλήγμα αμέσως μετά το σκάνδαλο αυτό που πήρε την ονομασία «Sachsgate», αφού τέθηκε εκτός από τις ραδιοφωνικές και τηλεοπτικές του υποχρεώσεις για τρεις μήνες.
Φυσικά, όλο αυτό δεν διέκοψε την ανοδική πορεία του Russell Brand. Η επιστροφή του στην τηλεόραση του Ηνωμένου Βασιλείου με τη δεύτερη σεζόν της εκπομπής του Ponderland στο Channel 4 προσέλκυσε το μεγαλύτερο κοινό που είχε ποτέ και το MTV του ζήτησε να αναλάβει ξανά τον ρόλο του ως παρουσιαστής των VMA για την τελετή του 2009. Ο ίδιος καμάρωνε γι’ αυτό, λέγοντας ότι τον ζητάνε γιατί ανέβασε τα νούμερα τηλεθέασης το 2008. Ακολούθησαν ταινίες όπως οι: Forgetting Sarah Marshall, Despicable Me, The Tempest, Arthur και Rock of Ages.
Γυμνός στο Piccadilly Circus. Πλάνο από το ντοκιμαντέρ Dispatches Russell Brand: In Plain Sight ©Channel 4
Εκείνη την περίοδο όμως, άλλος ήταν ο λόγος που πρωταγωνιστούσε στα κουτσομπολίστικα περιοδικά στις δύο πλευρές του Ατλαντικού. Η σχέση του με την Katy Perry. Η ίδια γνώρισε τον τραγουδιστή στα παρασκήνια των VMAs του 2008. Ξεκίνησαν να βγαίνουν τον επόμενο χρόνο και αρραβωνιάστηκαν αμέσως μετά. Το 2010, παντρεύτηκαν σε μια ινδουιστική τελετή στο Ρατζαστάν της Ινδίας, με τον ίδιο να φτάνει πάνω σε έναν ελέφαντα και να αγοράζει μια τίγρη για τη νέα του νύφη. Ένας μάντης παπαγάλος φέρεται να είπε στο ζευγάρι ότι θα έκαναν μακρύ γάμο, αλλά όπως φάνηκε, η πρόβλεψη ήταν μούφα. Ανακοίνωσαν τον χωρισμό τους 14 μήνες αργότερα. Το 2013, η Perry είπε στην αμερικανική Vogue ότι ο Brand είχε χωρίσει μαζί της με ένα μήνυμα: «Ας πούμε απλώς ότι δεν έχω νέα του από τότε που μου έστειλε μήνυμα, λέγοντας ότι με χωρίζει στις 31 Δεκεμβρίου του 2011», είχε δηλώσει.
Μετά τον χωρισμό ήρθε η μεγάλη μετάλλαξη. Ο Brand ξεκίνησε μια νέα καριέρα, ως αυτοαποκαλούμενος “πολιτικός σοφός” που λέει την αλήθεια στην εξουσία. Σε μια περιβόητη συνέντευξη στο Newsnight με τον Jeremy Paxman, παραδέχτηκε ότι δεν είχε ψηφίσει ποτέ και κάλεσε το βρετανικό κοινό να κάνει το ίδιο, ως διαμαρτυρία κατά των πολιτικών. «Δεν ψηφίζω από απόλυτη αδιαφορία και κούραση και εξάντληση από τα ψέματα, την προδοσία και την εξαπάτηση της πολιτικής τάξης που συνεχίζεται για γενιές», υποστήριξε.
Ακολούθησε η σειρά The Trews στο YouTube, που κυκλοφόρησε το 2014. Όπως ανέφερε ο ίδιος, συνδύαζε τα νέα της επικαιρότητας με την αλήθεια και σε κάθε επεισόδιο -κατά την ταπεινή του άποψη- ανέλυε τις ειδήσεις αληθινά, αυθόρμητα και με μεγάλο κίνδυνο για την προσωπική του ελευθερία. Οι αναγνώστες του περιοδικού Prospect τον ψήφισαν ως τον τέταρτο στοχαστή με τη μεγαλύτερη επιρροή στον κόσμο και κέρδισε διθυραμβικά σχόλια από αριστερούς. Ο Brand άρχισε να προσελκύει όλο και πιο υψηλού προφίλ καλεσμένους, παίρνοντας συνεντεύξεις από ακτιβιστές και προσωπικότητες όπως τον συγγραφέα και πολιτικό Alastair Campbell, τη συγγραφέα του The Shock Doctrine, Naomi Klein (η οποία εμφανίστηκε στην τρίτη θέση στη λίστα Prospect) και τον πολιτικό Ed Miliband. Και όμως, πολλοί παρατήρησαν κάποιες άβολες αντιφάσεις στη νέα περσόνα του Brand ως φιλελεύθερου ήρωα. Αρνήθηκε τη γνωριμία του με ανθρώπους που είχε στηρίξει στο παρελθόν, επειδή οι εκείνοι έτυχαν άσχημης αποδοχής από τον κόσμο.
Η δημοσιογράφος Suzanne Moore είχε αναφέρει γι’ αυτόν, το 2014 στο Vanity Fair: «Εξακολουθεί να έχει αυτή την ιστορία πίσω του, ανεξάρτητα από το πώς κρύβει τον σεξισμό του -και θα τον ονομάσω σεξισμό- σε αυτές τις νέες πνευματικές του ομιλίες. Παίζει αυτό το διπλό παιχνίδι, έχοντας μεγάλη επίγνωση των προηγούμενων παραπτωμάτων του, αλλά δεν ξέρω πόσο σεβασμό τρέφει ή δείχνει στις γυναίκες».
Η σειρά The Trews σταμάτησε το 2015 και ο Brand κυκλοφόρησε το podcast του Under the Skin λίγα χρόνια αργότερα, έχοντας καινούργια στρατηγική στην καριέρα του. Αυτή τη φορά ήθελε να μπει στον κόσμο της ευεξίας. Όντας νηφάλιος από το 2002, άρχισε να ασπάζεται το mindfulness. Ο υπερβατικός διαλογισμός, όπως είπε, τον είχε βοηθήσει να γίνει καλύτερος άνθρωπος και αντικατέστησε τις πολιτικές ερωτήσεις με ασκήσεις διαλογισμού και καθοδήγηση, στο κανάλι του στο YouTube. Μάλιστα το 2017, κυκλοφόρησε το βιβλίο αυτοβοήθειας Recovery: Freedom from Our Addictions, ενώ πέρυσι, αυτός και η σύζυγός του Laura Gallacher εγκαινίασαν το Community, ένα τριήμερο φεστιβάλ που υποστηρίζει την «προσωπική αφύπνιση και την κοινωνική αλλαγή».
Και ξαφνικά, από φιλελεύθερος ήρωας της αλήθειας έγινε συνωμοσιολόγος με βίντεο που έχουν τίτλους όπως: “Ο Μπιλ Γκέιτς το έχει κρύψει αυτό και θα αποκαλυφθεί” ή “Το FBI συλλέγει το DNA σας;” ενώ έχει υποστηρίξει ψευδώς ότι φάρμακα όπως η υδροξυχλωροκίνη και η ιβερμεκτίνη μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη θεραπεία του Covid. Η πλατφόρμα του είναι πολύ, πολύ μεγαλύτερη από του μέσου συνωμοσιολόγου, αφού μόνο το κανάλι του στο YouTube έχει αυτή τη στιγμή 6,59 εκατομμύρια συνδρομητές.
Ως τραγική ειρωνεία φαντάζουν σήμερα, μετά την προβολή του ντοκιμαντέρ του Channel 4 και των Times, οι δηλώσεις που είχε κάνει ο ίδιος στον απόηχο των αποκαλύψεων του #MeToo που σάρωσαν την κινηματογραφική βιομηχανία το 2017. Θέλοντας να μοιραστεί τις σκέψεις του για το κίνημα και την αποκάλυψη των σεξουαλικών αρπακτικών στους Times το 2019, είπε: «Νιώθω ότι το MeToo είναι ένα πραγματικά θετικό βήμα, είναι ένα σημάδι πραγματικής αφύπνισης», ενώ σε συνέντευξή του στο περιοδικό Balance το 2018, ανέφερε: «Είναι σημαντικός ο τρόπος με τον οποίο άντρες και γυναίκες σχετίζονται μεταξύ τους και επαναφέρουν τους κανόνες με τρόπους ευεργετικούς και για τους δύο. Είμαστε σε αυτό μαζί».
Είμαστε;