Το 2017 ήταν μια χρονιά που συζητήθηκε ιδιαίτερα η λειτουργία της δικαστικής εξουσίας. Λίγο η θεσμικά οξύμωρη κόντρα της με την κυβέρνηση (μετά την απόφαση του ΣτΕ για τις τηλεοπτικές άδειες έχουν γίνει εκατέρωθεν αρκετές εμπρηστικές δηλώσεις που οδήγησαν σε καθόλου κρυφές δημόσιες αντιπαραθέσεις), πολύ περισσότερο υποθέσεις όπως εκείνη της Ηριάννας Β.Λ. και του Περικλή Μ. αν όχι προκάλεσαν, τουλάχιστον ανησύχησαν, το δημόσιο αίσθημα και φούντωσαν και πάλι την κουβέντα περί διάκρισης των εξουσιών κι «ελέγχου των ελεγχόντων».
Το 2018 δεν άρχισε διαφορετικά. Πριν λίγες μέρες το δευτεροβάθμιο δικαστήριο, κόντρα στην πρωτόδικη απόφαση αλλά και την εισαγγελική πρόταση, αθώωσε τρεις αστυνομικούς που κατηγορούνταν ότι ξεγύμνωσαν μια γυναίκα, χωρίς καμία σαφή αιτιολογία. Είχαν καταδικαστεί πρωτοβάθμια σε τρία χρόνια φυλάκιση με αναστολή (με βάση το άρθρο 137Α του Ποινικού Κώδικα που αφορά βασανιστήρια κι άλλες προσβολές της αξιοπρέπειας και καταχρήσεις εξουσίας). «Για μια ακόμα φορά το άρθρο 137Α παραμένει αδικαίωτο, καθώς ποτέ δεν έχει αξιοποιηθεί για την καταδίκη αστυνομικού ενώ, η σημερινή απόφαση του δικαστηρίου δίνει το “πράσινο φως” στους αστυνομικούς που δρουν κατά αυτόν τον τρόπο να συνεχίσουν τις παράνομες πρακτικές τους» δήλωσε η δικηγόρος Γιάννα Κούρτοβικ την ημέρα της αθωωτικής απόφασης, προσθέτοντας ότι το δικαστήριο επιβράβευσε την αστυνομική αυθαιρεσία.
Η γυναίκα είναι η Πόπη Μέλλιου, φωτορεπόρτερ και συνεργάτης του Τμήματος Δικαιωμάτων του ΣΥΡΙΖΑ (που –τι ειρωνεία- είχε ξεκινήσει το 2009 Παρατηρητήριο Αστυνομικής Αυθαιρεσίας). Τη συναντήσαμε, θαρραλέα και θυμωμένη, αποφασισμένη να μην το βάλει κάτω και να προσφύγει στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο.
Αυτή είναι η ιστορία. από τη δική της πλευρά, έτσι όπως τη διηγήθηκε στην Popaganda:
Μένω στα Εξάρχεια. Εκείνη την περίοδο γίνονταν συνεχώς προσαγωγές. Υπήρχαν ιστορίες μέχρι και για γείτονά μας που έβγαζε βόλτα τον σκύλο του και βρέθηκε κατηγορούμενος.
Είμαι γωνία Μπενάκη και Τζαβέλλα. Τέσσερις μηχανές της Δέλτα τρέχουν πάνω στον πεζόδρομο, κοντοστέκομαι και τις κοιτάζω. Πηγαίνουν μέχρι το σημείο της δολοφονίας Γρηγορόπουλου, γυρνάνε πίσω, σταματάνε και ζητούν τα στοιχεία μου. Ρωτάω: «Με ποιους μιλάω; Τα δικά σας στοιχεία;», και μου απαντούν ότι δεν θα μου τα δώσουν, ενώ οφείλουν να το κάνουν. «Δεν θα σας τα δώσω ούτε εγώ, αν δεν μου δώσετε τα δικά σας» απάντησα και μου έκαναν προσαγωγή. Είχα σημειώσει την πινακίδα της μηχανής και τον αριθμό μητρώου τους. Είναι δικαίωμά μου και υποχρέωσή τους να μου δώσουν τα στοιχεία τους. Κι όχι ν’ αλωνίζουν και να μην δίνουν λογαριασμό σε κανέναν.
Λίγη ώρα αφού μπήκα στο περιπολικό, ανέβηκε στο Twitter «Γίνεται προσαγωγή σε ηλικιωμένη γυναίκα». 11:20 η είδηση ήταν σε όλα τα social media. Το περιπολικό ήταν από το τμήμα Εξαρχείων, αλλά μου είπαν ότι θα με πάνε στον 6ο της ΓΑΔΑ, στο τμήμα υπεράσπισης του πολιτεύματος, κρατική ασφάλεια. Τους έδωσα την ταυτότητά μου με το που μπήκα. Ζήτησαν και το τηλέφωνό μου και δεν μου επέτρεψαν να αφαιρέσω την κάρτα SIM. Δεύτερο πράγμα που μου είπαν ότι δεν έχω δικαίωμα να κάνω. Ο ένας αστυνομικός με ρώτησε: «Και να σου πω, πού ήσουν και τι έκανες;». Ζήτησα να μάθω στο πλαίσιο ποιας διαδικασίας γίνεται η συζήτηση. Μου απάντησε: «Κυρία μου, στην Ελλάδα βρισκόμαστε». «Εγώ στην Ευρώπη» του απάντησα.
Η Αφροδίτη Σταμπουλή, βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, που ήταν κι εκείνη στα Εξάρχεια, ειδοποιήθηκε και ήρθε στη ΓΑΔΑ μαζί με μια φίλη δικηγόρο. Ήξεραν ποια είμαι. Ο αστυνομικός με φωνάζει μέσα κι αρχίζει τις ερωτήσεις: «Τι έγραφες; Δώσ’ μου την ατζέντα». Δεν ήμουν υποχρεωμένη, αλλά δίνω τόπο στην οργή και βγάζω και το χαρτί που είχα στην τσέπη μου. Μου είπε ότι ήταν παράνομο κι ότι θα πάω αυτόφωρο. «Συγνώμη, αλλά οι αστυνομικοί είναι υποχρεωμένοι να φορούν τα μητρώα τους. Αν ανοίξω το λάπτοπ μου, έχω όλη τη νομοθεσία μέσα. Εσείς με βάση ποιο άρθρο με πάτε;». Δεν έδωσε σαφή απάντηση. Ζήτησα δικηγόρο, σημειωτέον στη δίκη ο ίδιος αστυνομικός ισχυρίστηκε ότι εγώ αρνήθηκα επανειλλημένα δικηγόρο.
Εδώ ξεκινά το σημαντικότερο μέρος της ιστορίας, ως προς τη δίκη. Ο αστυνομικός φωνάζει μια νέα γυναίκα συνάδελφο και της δίνει την εντολή να μου κάνει σωματική έρευνα. «Μόνο στήθος και κωλομάγουλα, κολπικό και πρωκτικό μην της κάνεις» είπε. Ζητάω από την κοπέλα να κατεβάσει τα στόρια γιατί ήταν ανοιχτά κι εκείνη λέει «μπα, δε φαίνεται τίποτα». Πραγματικά, ήταν ιδιαίτερα απειλητικό όλο αυτό το σκηνικό. Όσο κι αν ξέρεις τι έχεις απέναντί σου, όσο κι αν αντιστέκεσαι, εκείνοι έχουν σκοπό να σου κάνουν τα χίλια μύρια. Μαγκιές μόνο.
Ήταν ιδιαίτερα σαφές, από την πρώτη στιγμή, ότι ήθελαν να με κάνουν να εξοργιστώ, να τους πω κάτι, ώστε να έχουν έδαφος για να μου προσάψουν κατηγορίες. Η προσπάθειά τους, από την στιγμή που με μαζέψαν απ’ τον δρόμο, επειδή είχα το θάρρος ή το κουράγιο να τους ζητήσω τα στοιχεία τους, έδειχνε ότι ήθελαν να με διαλύσουν. Να κάνουν τα πάντα για να με πάνε κατηγορούμενη. Δεν τους βγήκε, δεν αντιστάθηκα σε τίποτα.
«Αυτά μόνο στις χούντες τα κάνουν κοριτσάκι μου, να ξέρεις» είπα στην αστυνομικό. Δεν βρήκε βέβαια τίποτα πάνω μου, ούτε ναρκωτικά, ούτε όπλα. Κάποια στιγμή επιτρέπουν στην Αφροδίτη Σταμπουλή ν’ ανέβει πάνω κι εκείνη μου είπε ότι ήμουν πάρα πολύ ταραγμένη. «Μόλις γλίτωσα πρωκτικό και κολπικό» της εξήγησα. Πήγαμε στην προϊσταμένη, η οποία παραδέχτηκε: «Ναι, βεβαίως κάνουμε έλεγχο. Ξέρετε, η κ. Μέλλιου έγραφε τις πινακίδες από τα μηχανάκια των αστυνομικών». «Μετανιώνω που δεν το έκανα κι εγώ» απάντησε η κ. Σταμπουλή, «τα μηχανάκια περάσαν κι από μπροστά μου κι ήταν έτοιμα να πατήσουν κόσμο. Όλος ο κόσμος έπρεπε να το κάνει».
Ρώτησα το όνομα του αστυνομικού που είπε «μόνο κωλομάγουλα και στήθος» και μου είπαν ότι έπρεπε να καταθέσω αίτηση για αντίγραφο από το βιβλίο συμβάντων. Ήρθε εντολή να με αφήσουν κι αποχωρήσαμε. Αυτό ήταν σαν σκηνή από την Μεγάλη των Μπάτσων Σχολή, γιατί ο αστυνομικός δεν ήξερε καν που πήγαινα. Αναρωτιέμαι, φεύγει η κρατούμενή σου, η ύποπτη, με μια άλλη γυναίκα και δεν σηκώνεσαι να δεις πού πάει και με ποιον;
Πήγα στον Συνήγορο του Πολίτη. Παραδέχτηκαν ότι υπήρξε παραβίαση δικαιωμάτων, και κάνω αίτηση για το αντίγραφο από το βιβλίο συμβάντων. Το ζήτησα στις 7 Μαρτίου και δεν το είχαν συμπληρώσει, παρα μόνο μια εβδομάδα αργότερα, αφού το είχα ζητήσει, «γιατί είχαν πολλή δουλειά». Νόμιζαν ότι θα τη γλιτώσουν…
Ειπώθηκαν χιλιάδες ψέμματα μέσα στην αίθουσα. Άλλα κατέθεσαν στην πρώτη δίκη κι άλλα μετά. Ρώταγε συνέχεια η πρόεδρος τους αστυνομικούς γιατί πρωτόδικα είχαν πει διαφορετικά πράγματα. Και δεν έβγαινε άκρη. Μάλιστα, ο ένας αστυνομικός ισχυρίστηκε πρωτόδικα ότι δεν έδωσε εκείνος εντολή να με γδύσουν και μετά τα έπαιρνε πίσω: «Εγώ; Είπα κάτι τέτοιο; Δεν κατάλαβε καλά η κυρία».
Μου έκαναν έρευνα γιατί είχαν την υποψία ότι έχω τι; Γιατί με έψαξαν; Δεν απαντήθηκε στο δικαστήριο. Ήμουν γυμνή μπροστά σε ένα παράθυρο που δεν είχε στόρια κατεβασμένα. Η αίσθηση η δική μου, είτε κάποιος έχει κολλημένη την φάτσα του απ’ έξω είτε δεν είναι κανείς απέναντι, είναι η ίδια. Ο κατηγορούμενος είπε ότι ήταν το γραφείο του κι ότι «είχε λουλουδάκια και τον Χριστό και την Παναγία». Προσπαθούσαν προφανώς να δείξουν ότι ήταν πάρα πολύ ωραίο το περιβάλλον του χώρου που με έγδυσαν.
Νομίζω, έχει σημασία να αναφερθεί ότι ο συνήγορος του ενός αστυνομικού, ο κύριος Καρυδομάτης, είναι συνήγορος της Χρυσής Αυγής. Το θράσος των αστυνομικών σε όλη την διαδικασία ήταν απερίγραπτο. Τα στοιχεία που έφεραν ήταν μια φωτογραφία του κτιρίου της ΓΑΔΑ που δεν μπορούσαν καν να μετρήσουν τους ορόφους, ενώ προσκόμισαν ένα βίντεο που είχα στο προφίλ μου στο Facebook με ένα κοριτσάκι να χτυπάει έναν αστυνομικό. Η κατηγορούμενη γυναίκα αστυνομικός, όταν η Πρόεδρος της είπε «πρωτόδικα, είπατε άλλα πράγματα», της ήρθε μια λιποθυμία. Η τρίτη κοπέλα που μου έκανε την έρευνα απαλλάχθηκε γιατί, υποτίθεται, ακολούθησε τις οδηγίες. Δεν την έφεραν μάρτυρα βέβαια. Έφεραν άλλους μάρτυρες, οι οποίοι μιλούσαν γενικά κι αόριστα για το πως και πότε γίνεται η έρευνα, ποιες είναι οι πρακτικές της αστυνομίας.
Ο καθένας που ερχόταν έλεγε ακόμη μεγαλύτερα ψέματα. Ένας από αυτούς, ο προϊστάμενος του τμήματος της κρατικής ασφάλειας, ενώ δήλωσε ευθαρσώς ότι έλεγε αλήθεια στην κατάθεσή του, διαψεύστηκε και η εισαγγελέας ζήτησε να τον πάνε για ψευδορκία. Πόσο πια ν’ αντέξει η έδρα; Με τόσο εμφανή ψέματα από όλους; Αυτός κατευθείαν εξαφανίστηκε, αλλιώς θα πήγαινε αυτόφωρο. Η έδρα είπε ότι δεν προκύπτει ψευδορκία, γιατί μετά ανασκεύασε, ωστόσο, η έδρα δεσμεύτηκε να καθαρογράψει γρήγορα τα πρακτικά, για να ασκήσουμε εμείς δίωξη.
Μάλιστα, ενώ πήγαινε πολύ γρήγορα η δίκη, η έδρα αποφάσισε να δώσει αναβολή 15 μέρες: «Δυστυχώς είναι μια υπόθεση που θέλουμε να την κοιτάξουμε πιο προσεκτικά». Εμάς δεν μας άρεσε αυτό, φάνηκε κάποιο «μαγείρεμα» και η πρώτη ένδειξη ήταν ότι κάποια στιγμή, μπήκε στην δικαστική αίθουσα ένας υπάλληλος του δικαστηρίου και είπε στην πρόεδρο ότι την ζητάει ο προϊστάμενος.
Τελικά, η έδρα είπε στους αστυνομικούς να ζητήσουν συγνώμη κι ο ένας κατηγορούμενος σχολίασε: «Ξέρετε, ήταν λίγο υπερβολικό. Ένα λαθάκι έκανα», υποστηρίζοντας ότι τα πηγαίνει πολύ καλά με τον κόσμο και πως οι γονείς πηγαίνουν σ’ αυτόν για να μιλήσουν για τα παιδιά τους.
Η πρόεδρος δεν ανακοίνωσε την αθωωτική απόφαση πρώτα στους κατηγορούμενους, αλλά σ’ εμένα. «Θα κάνω και κάτι που δεν συνηθίζεται όταν ανακοινώνονται οι ποινές. Το σκηνικό μας θα καταγραφεί στα πρακτικά, αλλά θα πρέπει να αιτιολογήσω την απόφαση» είπε. Εν ολίγοις, μου εξήγησε ότι δεν είχα πάθει τίποτα το τρομερό κι ότι η φράση «μόνο στήθος και κωλομάγουλα, κολπικό και πρωκτικό μην της κάνεις» αποτελεί μεν εξύβριση, έχει ωστόσο παραγραφεί.
Η στάση τους, αφήνοντας πίσω το προσωπικό κομμάτι, είναι ύβρις όχι απλά απέναντι στα ανθρώπινα δικαιώματα, αλλά στην ίδια την έδρα. Ειλικρινά, η έδρα είναι σαν να την έφτυσαν και να είπε ευχαριστώ.
Το Δικαστήριο, που πρωτόδικα τους καταδίκασε σε τρία χρόνια φυλάκιση με αναστολή, παραδέχτηκε, με τον τρόπο που έγραψε το σκεπτικό της δίκης, ότι όλα αυτά συνέβησαν επειδή ήξεραν ότι ήμουν αριστερών πεποιθήσεων. Δίπλα στο όνομά μου, το επάγγελμά μου, το που κατοικώ, έγραφαν και τα πολιτικά μου πιστεύω. Πού είμαστε για να γράφουμε τις πολιτικές πεποιθήσεις δίπλα στο επάγγελμα σε δημόσιο έγγραφο; Μετά κατάλαβα ότι ήταν το μόνο πράγμα που αιτιολογούσε το πως μου φέρθηκαν. Τώρα πηγαίνουμε για Ευρωπαϊκό Δικαστήριο.
Αυτά είναι επικίνδυνα πράγματα να συμβαίνουν σε μια δημοκρατία. Όλη η διαδικασία, από την αρχή μέχρι την αθώωσή τους, παρ’ όλα τα ψέματα, πρέπει να ξανασυζητηθεί. Ως άνθρωποι δεν θα ήθελα με τίποτα να χάσουν την δουλειά τους, αλλά αν κάνουν αυτό σ’ εμένα, δεν μπορώ να φανταστώ τι κάνουν στα παιδιά που μαζεύουν κάθε τρεις και λίγο. Γιατί πριν από λίγο καιρό, στο ίδιο γραφείο νομίζω, είχαν χτυπήσει πολύ άσχημα κάποιους ανθρώπους που μάζεψαν σε μοτοπορεία.
Μπορεί η εποχή μας να μην σηκώνει κινήματα μεγάλα, αλλά για κάποια ζητήματα ο κόσμος αξίζει να ξεσηκωθεί, να ζητήσει να φορέσουν οι αστυνομικοί τα μητρώα τους -ένα αίτημα που η κυβέρνηση νομίζω θα καλοδεχτεί. Γιατί έχουμε χτυπήματα και δεν ξέρουμε ποιος έκανε τι. Το μόνο πράγμα για το οποίο χαίρομαι είναι ότι πιστεύω θα ανοίξει μια συζήτηση.