Σε μια περίοδο που η τριτοβάθμια εκπαίδευση βιώνει μεγάλα προβλήματα, κανείς δεν θα πίστευε πως θα λειτουργούσε στο ελληνικό πανεπιστήμιο ένα πρόγραμμα διαδικτυακής επιμόρφωσης. Και όμως! Το e-learning είναι γεγονός και όλο και περισσότεροι Έλληνες, αρχίζουν σιγά σιγά να το μαθαίνουν. Μιλήσαμε με τον διευθυντή του προγράμματος, καθηγητή οικονομικών, Παναγιώτη Πετράκη για να μας διαφωτίσει παραπάνω. Εκτός από τις δυνατότητες του προγράμματος μας ανέλυσε και το φαινόμενο της διαρθρωτικής ανεργίας που μαστίζει την χώρα μας τα χρόνια της κρίσης.
Τι είναι το e-learning και πόσα χρόνια παρέχεται από το ΚΕΚ του Πανεπιστημίου Αθηνών; Το e-learning είναι ένα αυτοχρηματοδοτούμενο πρόγραμμα που παρέχει εξ αποστάσεως εκπαίδευση. Βρισκόμαστε εδώ τα τελευταία δεκατρία χρόνια… Όλον αυτόν τον καιρό, οι αιτήσεις για παρακολούθηση των προγραμμάτων μας είναι περίπου στις 35.000, ενώ ο αριθμός των αποφοίτων είναι περίπου 18.000-19.000.
Ποιοι άνθρωποι παρακολουθούν το e-learning; Έρχονται εκείνοι θέλουν να βελτιώσουν τον εαυτό τους, να αυξήσουν τις δεξιότητές τους και να έχουν μια διαφορετική αντίληψη για το αντικείμενο που τους ενδιαφέρει.
Οι άνεργοι; Το ποσοστό των ανέργων, παραδόξως, είναι μόλις 22-25 % από το σύνολο των νεοεισερχόμενων. Θα περίμενε κανείς ότι σε μια κοινωνία που το σύνολο των ανέργων είναι 27-28%, σε ένα επιμορφωτικό πρόγραμμα τουλάχιστον το 40% να ήταν άνεργοι. Δεν είναι στο 40%, είναι λίγο παρακάτω στο 22%.
Πώς το αιτιολογείτε αυτό; Θα έλεγε κανείς ότι παίζει ρόλο το οικονομικό κομμάτι, μια και χρειάζεται χρήματα για να παρακολουθήσει κάποιος το e-learning, αλλά δεν νομίζω ότι είναι αυτός ο λόγος. Το ποσό κυμαίνεται από 800-1.300 για όλο το επτάμηνο που διαρκεί η εκπαίδευση, ανάλογα το αντικείμενο. Με λίγα λόγια, το μηνιαίο κόστος για έναν εκπαιδευόμενο είναι κατά μέσο όρο στα 150 ευρώ. Πιστεύω, όμως ότι δεν είναι οικονομικό το πρόβλημα. Για να έχεις την διάθεση να αποκτήσεις περισσότερη γνώση πρέπει να έχεις ήδη κάποια και για να την έχεις πρέπει να υπάρχει ένα περιβάλλον στο οποίο να την δραστηριοποιείς, δηλαδή να εργάζεσαι. Εκεί αισθάνεσαι τις ανάγκες και τις ελλείψεις που έχεις. Όταν μπεις στην φάση της ανεργίας αρχίζει μια αδράνεια η οποία εξαερώνει τα θετικά στοιχεία που έχει η ανθρώπινη προσωπικότητα. Επίσης, ας μην ξεχνάμε ότι τα 2/3 των Ελλήνων ανέργων είναι μακροχρόνιοι άνεργο. Άρα, είναι διαρθρωτικοί άνεργοι. Αυτό σημαίνει ότι η ανεργία τους οφείλεται στο ότι καταστράφηκαν ολόκληροι τομείς της οικονομίας. Δεν έχει να κάνει με την επιμόρφωση ή με την δυνατότητά τους να χειριστούν κάποια πράγματα. Οι άνθρωποι αυτοί δούλευαν σε κάποιους κλάδους, οι οποίοι πλέον δεν υπάρχουν! Δεν μπορούν να επιστρέψουν εύκολα στην εργασία. Δυστυχώς, η διαρθρωτική ανεργία συνέπεσε με το πρόγραμμα σταθεροποίησης της οικονομίας. Το βιωτικό πρόβλημα συνέβη την ίδια εποχή. Εμείς, οι οικονομικοί αναλυτές λέμε ότι, τελικά τα δύο φαινόμενα είναι συγκοινωνούντα δοχεία (κάτω από το τραπέζι). Η παγκόσμια παραγωγική αναδιάρθρωση έφερε και την κρίση του 2008. Είχαμε δύο φαινόμενα. Αφενός μεν περιορίστηκαν οι δημόσιες δαπάνες, άρα το κρατικοδίαιτο κράτος έπαψε να δίνει ρευστότητα στην αγορά και αφετέρου έπαψαν πολλές βιομηχανίες να ζητάνε προϊόντα γιατί μειώθηκε και η ζήτηση από τον κόσμο. Αν δούμε και τις εξαγωγές μας, παρατηρούμε ότι αυτές που πάνε μπροστά είναι των αγροτικών προϊόντων ή της ενέργειας και δεν προχωράνε αυτές που προϋποθέτουν γνώση ή που προέρχονται από νέες, εξαγωγικού τύπου επιχειρήσεις. Άρα, έχουμε δομικό πρόβλημα. Το πρόβλημα αυτού του είδους δεν αντιμετωπίζεται εύκολα με την επιμόρφωση. Μπορείς να χρησιμοποιήσεις την επιμόρφωση ως αφορμή, αλλά χρειάζεται μια πολύ ευρύτερη ανάλυση και προσέγγιση σε επίπεδο οικονομίας.
Το e-learning είναι καινοτομία της παγκοσμιοποίησης; Θα έλεγα ότι είναι μια καινοτομία που προέρχεται από την μεταβολή της τεχνολογίας. Οι άνθρωποι φεύγουν από την τηλεόραση ή από τις «ζωντανές» αίθουσες και πάνε στον υπολογιστή. Μ’ αυτήν την έννοια είναι προϊόν της καινοτομίας, αλλά όχι τόσο της παγκοσμιοποίησης. Δυστυχώς, για να λειτουργήσεις σε συνθήκες παγκοσμιοποίησης χρειάζεσαι γλώσσα και σε εμάς παραμένει το γλωσσικό πρόβλημα το οποίο διαχωρίζει τις κοινωνίες. Γι’ αυτό άλλωστε δεν μπαίνεις εύκολα σε ένα e-learning από τις Ηνωμένες Πολιτείες ή την Αγγλία, παρόλο που όλοι μιλάμε αγγλικά. Άρα, η γλώσσα παίρνει την μορφή ανάσχεσης στην παγκοσμιοποίηση που θα μπορούσε να προκαλεί το e-learning. Παρόλα αυτά έχουμε οπτική από όλο τον κόσμο, όπως έχουμε και e-learners από όλο τον κόσμο. Αν σας δείξω τον χάρτη μας, θα δείτε ότι μπαίνουν από διάφορες χώρες, όπως από την Κύπρο, την Ρωσία, από τις ΗΠΑ, την Αυστραλία, από Γερμανία κ.α. Οι e-learners του εξωτερικού είναι περίπου στο 10%.
Το e-learning ακολουθεί τους τομείς που πιστεύει ότι μπορούν αν βοηθήσουν την ελληνική κοινωνία; Ναι, και το κάνουμε συνειδητά αυτό. Υπάρχει ένας κεντρικός σχεδιασμός , ο οποίος έρχεται να προσεγγίσει τι θα συμβεί στην κοινωνία και στην παραγωγή. Για παράδειγμα, τώρα βγάζουμε ένα μεγάλο «κύμα» νέων προγραμμάτων που προέρχονται από μελέτες της Mc Kenzie και του ΙΟΒΕ που δείχνουν ποια θα είναι τα ζητούμενα επαγγέλματα μέχρι το 2020. Αυτό είναι ένας μπούσουλας, αλλά επειδή το e-learning ζει μόνο με βάση της εισροές που έχει από την κοινωνία και την αγορά, πρέπει να επιβιώνουν και τα ήδη υπάρχοντα προγράμματα.
Ποια θεωρείτε τα καλύτερά σας προγράμματα; Υπάρχει για παράδειγμα το “Business Analytics” , το οποίο είναι στα αγγλικά και είναι πολύ προχωρημένο. Θεωρώ ότι αν το πάρει κάποιος αυτό, βγάζει ένα στέλεχος που δεν θα μπορούσε να βγει από κάποιο πανεπιστήμιο και μπορεί να δουλέψει σε οποιαδήποτε πολυεθνική επιχείρηση! Βγάζουμε προγράμματα φιλοσοφίας με ενδιαφέρουσες κινηματογραφημένες συζητήσεις από 22 επιστήμονες. Επίσης, βγάλαμε το πρόγραμμα DPE που λειτουργεί ως εξής: κάνει ο εκπαιδευόμενος τα θεωρητικά του μαθήματα, όπως συνηθίζεται. Από τη μία συνεργαζόμαστε με τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις λογισμικού της χώρας που αν γνωρίζεις τα προϊόντα τους (ERP,Logistics, Project Manager)θα έχεις δουλειά, και από την άλλη συνεργαζόμαστε με επιχειρήσεις που χρησιμοποιούν τα software αυτά. Εμείς παίρνουμε τον άνθρωπο, του κάνουμε τα μαθήματα, μετά διδάσκεται από την επιχείρηση το πρόγραμμα και τέλος η ίδια επιχείρηση τον πιστοποιεί αν το έμαθε ή όχι επάνω στην πράξη!
Οι εκπαιδευόμενοι έρχονται για να μάθουν ή για να πάρουν απλά και μόνο ένα «χαρτί»; Ε, καλά… αυτό το έχουμε και στις πανεπιστημιακές σχολές… στο e-learning δεν θα τα είχαμε; Αν ρωτήσεις σε ένα αμφιθέατρο του πανεπιστημίου πόσοι από του 150 φοιτητές που βρίσκονται εκεί θέλουν να μάθουν, θα σηκώσουν το χέρι τους οι 20! Οι υπόλοιποι θα σου πουν «Δώσε μου το πτυχίο μου να φύγω».
Ποιο είναι το μεγαλύτερο πλεονέκτημα και ποιο το μεγαλύτερο μειονέκτημα του e-learning ; Δύο είναι τα βασικά πλεονεκτήματά του… Το πρώτο είναι ότι βελτιώνει σημαντικά τα γνωσιακά και εργασιακά προσόντα εκείνου που θα επιλέξει κάποιο εκπαιδευτικό αντικείμενο. Το δεύτερο πλεονέκτημα είναι ότι η όλη διαδικασία γίνεται με μεγάλη ελευθερία, αν σκεφτείς ότι δεν απαιτεί φυσική παρουσία του εκπαιδευόμενου. Αυτό που έχουμε αισθανθεί σαν μειονέκτημα είναι ότι θα θέλαμε να ικανοποιήσουμε την ζήτηση που υπάρχει από ανθρώπους που δεν μπορούν να πληρώνουν. Τουλάχιστον, καταφέρνουμε να κάνουμε πρόσκληση για υποτροφίες μια φορά τον χρόνο με αποτέλεσμα να δίνουμε περίπου 100-200 θέσεις δωρεάν! Αυτό όμως, δεν αρκεί μια και αν αφήσουμε «ανοιχτή» την πρόσκληση θα μαζευτούν 3.000-5.000 αιτήσεις! Είχαμε κάνει μια επιστολή στο υπουργείο παιδείας πριν από δύο χρόνια, με την οποία προσφερόμασταν να βοηθήσουμε στην επιμόρφωση των ανέργων . Τους ενημερώναμε κιόλας ότι εμείς δεν θέλουμε να πληρωθούμε για αυτό. Απλά, τους ζητούσαμε να δώσουν μια ευκαιρία σε όλον αυτόν τον κόσμο που θέλει να επιμορφωθεί…
Περισσότερες πληροφορίες για το e-learning μπορείτε να βρείτε εδώ.