«Την Κυριακή το βράδυ δεν πρόκειται να πανηγυρίσουμε έξαλλα. Θα χαρούμε βέβαια, αφού θα πρόκειται για στιγμή ιστορική. Αλλά με πλήρη συναίσθηση της ευθύνης. Κι αμέσως μετά, θα ανασκουμπωθούμε». Αυτή είναι μία από τις εννιά δεσμεύσεις που παίρνει ο Χριστόφορος Κάσδαγλης για την επόμενη μέρα των επερχόμενων εκλογών στο Ημερολόγιο ενός υποψηφίου. Ο δημοσιογράφος και συγγραφέας που έχει ασχοληθεί εκτενώς με κοινωνικά προβλήματα που εντάθηκαν εν μέσω κρίσης, δεν έχει μασήσει στο παρελθόν τα λόγια του γράφοντας ακόμα και για τις παθογένειες της αριστεράς που σήμερα εκπροσωπεί. Κάνοντας την αυτοκριτική του και αποτιμώντας την πορεία της τελευταίας αξιωματικής αντιπολίτευσης, μιλά στην Popaganda για τους λόγους που τον οδήγησαν στο ψηφοδέλτιο του ΣΥΡΙΖΑ, για τους στόχους που καλείται να πετύχει ως υποψήφιος στο νομό Δωδεκανήσου και για το πως το «γαμώτο ενός αριστερού» μετατράπηκε σε θέλω.
Γιατί αποφασίσατε να κατεβείτε υποψήφιος με το ψηφοδέλτιο του ΣΥΡΙΖΑ τώρα και όχι στις εκλογές του 2012; Προφανώς η υποψηφιότητα μου έχει να κάνει με την συγκυρία που είναι πάρα πολύ κρίσιμη και με την πορεία που ακολούθησα τα τελευταία χρόνια. Έπειτα από την έκδοση δυο βιβλίων με αφορμή την κρίση, το «Ανώνυμοι χρεοκοπημένοι» και «Το ημερολόγιο ενός ανέργου» και με μια πολεμική αρθρογραφία σχεδόν σε καθημερινή βάση στο The press project.gr, μέσω της οποίας ασκούσα συχνά κριτική στο κόμμα της ριζοσπαστικής αριστεράς, κατάλαβα πως όλες αυτές οι λέξεις που χρησιμοποιούσα με οδηγούσαν σε ένα μονοπάτι συμμετοχής. Καλή η κριτική αλλά στην κρίσιμη μάχη που θα δοθεί σε αυτές τις εκλογές χρειάζεται το κάτι παραπάνω.
Δεν σας τρομάζει το γεγονός ότι από τη θέση του κριτή, εφόσον εκλεγείτε θα βρεθείτε στην θέση του κρινόμενου; Με τρομάζει και με γοητεύει ταυτόχρονα.
Ως δημοσιογράφος, πώς κρίνετε την στάση των ελληνικών μέσων ενημέρωσης προεκλογικά; Τις τελευταίες μέρες βρίσκομαι στην ευχάριστη θέση να μην παρακολουθώ τα αθηναϊκά μίντια. Και το λέω αυτό γιατί τα τοπικά μέσα ενημέρωσης -παρά τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν καθώς έχουν λιγότερα λεφτά και δημοσιογράφους όχι τόσο καλοχτενισμένους και καλοντυμένους- κρατούν μια λιγότερο διαπλεκόμενη στάση. Λες «βγάλτε μου δύσκολες ερωτήσεις» και δεν το κάνουν με κακεντρέχεια και σκοπιμότητα, όπως γίνεται στην Αθήνα που βγαίνει ένας συριζαίος και τον χτυπούν από όλες τις πλευρές. Αυτά τα μίντια απηχούν περισσότερο πραγματικές ανάγκες της κοινωνίας, τις εύλογες απορίες και αγωνίες των ανθρώπων που συζητούν στα καφενεία. Όταν λέμε πως θα νικήσουμε τον φόβο, δεν σημαίνει ότι ο φόβος είναι κάτι το παράλογο, ωστόσο σε τέτοιου είδους μέσα κάνω καλύτερες κουβέντες με συναδέλφους που εκπροσωπούν λιγότερο τους εκδότες και τις τράπεζες.
Ποιες είναι οι ανάγκες και τα προβλήματα των Δωδεκανήσων; Νομίζω πως ο τοπικός χαρακτήρας των συγκεκριμένων εκλογών είναι περιορισμένος και έχει μικρότερη σημασία από ότι συνήθως. Όχι γιατί δεν έχουν αξία οι τοπικές ανάγκες, αλλά γιατί προβλήματα που σχετίζονται με την υγεία, την παιδεία ή ακόμα και ένα καθαρά νησιωτικό θέμα όπως είναι η απομόνωση και οι δύσκολες συγκοινωνίες είναι κοινά ανά την επικράτεια και ενέχουν ένα μνημονιακό υπόβαθρο.
Αυτό που κατάφερε ο ΣΥΡΙΖΑ τα τελευταία χρόνια και αυτό που του έδωσε την ευκαιρία να μπει σε μια θέση ευθύνης προκειμένου να βγάλει τα κάστανα από την φωτιά ήταν ότι από την αρχή της κρίσης ερμήνευσε καλύτερα από κάθε άλλον τα χαρακτηριστικά της.
Ένας βασικός οικονομικός πόρος όμως για τα νησιά είναι ο τουρισμός. Επειδή γίνεται μια μεγάλη κουβέντα γύρω από την ανάπτυξη, συζητήθηκε έντονα όλη την προηγούμενη χρονιά για το υπέροχο θαύμα του τουρισμού, το υποτιθέμενο success story με την υπογραφή του Σαμαρά και της Κεφαλλογιάννη. Οι κάτοικοι των νησιών ξέρουν πως πρόκειται για παραμύθι. Εκτός από λίγους που ευημερούν υπάρχουν άλλοι τόσοι που είναι άνεργοι ή απλήρωτοι. Σε μια λογική all inclusive, ο τουρισμός αγγίζει το ανώτατο στάδιο παγκοσμιοποίησης χωρίς να βρίσκονται στο επίκεντρο ο πολιτισμός, η ανταλλαγή παραδόσεων, η γνωριμία των λαών και η ουσιαστική επαφή των επισκεπτών μας με τα ιστορικά μνημεία, τα ήθη και τα έθιμα. Είτε είσαι στο Μπαλί, είτε στη Ρόδο δεν καταλαβαίνεις σήμερα καμία διαφορά καθώς δεν αναδεικνύεται η κοινωνία και η αγορά των ντόπιων, βλέπουμε Γερμανούς να τρώνε λουκάνικα στα νησιά. Όταν λύσουμε τα άμεσα προβλήματα της ανθρωπιστικής κρίσης και της άρσης των μνημονιακών μέτρων, η επόμενη μέρα θα μας βρει να αναρωτιόμαστε πως θα παραχθεί πλούτος στην χώρα. Πρέπει να ποντάρουμε σε μια ισόρροπη ανάπτυξη, μια αειφορία. Μιλάμε συνέχεια για την οικονομία, δεν είναι μόνο εκεί το πρόβλημα. Κάποτε η Ελλάδα είχε μια ακτινοβολία, η ποιότητα των τουριστών ήταν ανώτερη από την σημερινή, σπουδαίοι διανοούμενοι μας επισκέπτονταν και έγραφαν για την χώρα, πολλοί ήταν εκείνοι που εγκατέλειψαν την πατρίδα τους για να να μείνουν εδώ σε σπίτια χωριάτικα, όχι σε μεζονέτες.
Και τι θα συμβεί σε περιοχές όπως είναι το Φαληράκι της Ρόδου; Το Φαληράκι είναι δύσκολο να ξαναβρεί την αρμονία του. Αυτό που επείγει είναι να μη δημιουργηθούν άλλα «Φαληράκια», να μειώσουμε αυτούς τους τόνους. Να αναδειχθούν οι παραλίες που δεν είναι χτισμένες, τα προϊόντα που παράγονται σε κάθε μέρος, να δημιουργηθούν μικρές ξενοδοχειακές μονάδες που θα είναι πιο προσοδοφόρες αν δουλευτούν σωστά.
Η προεκλογική σας εκστρατεία πως πάει; Οι καιρικές συνθήκες δυσχεραίνουν τη μετάβαση από νησί σε νησί, αλλά είναι μια καλή ευκαιρία για έναν υποψήφιο να αποκτήσει εικόνα για τα προβλήματα. Βρίσκομαι δέκα μέρες εδώ και διαπιστώνω πως υπάρχουν μετατοπίσεις ψηφοφόρων από τη Νέα Δημοκρατία στον ΣΥΡΙΖΑ, κάτι που δεν συνέβη στις προηγούμενες εκλογές, τότε που μόνο η διάλυση της κεντροαριστεράς τροφοδότησε άλλους χώρους. Γι’ αυτό πιστεύω στην αυτοδυναμία, δεν είναι μόνο οι παραπάνω ψήφοι προς τον ΣΥΡΙΖΑ που θα συμβάλουν σε αυτήν, αλλά κυρίως η στέρηση εκλογικής δύναμης του βασικού αντιπάλου.
Σε άρθρο σας στην Αυγή λέτε το εξής: «Το ζητούμενο σ’ αυτές τις εκλογές είναι το πώς θα προσεγγίσουμε τους αναποφάσιστους και θα μετατοπίσουμε ψηφοφόρους άλλων κομμάτων, και όχι το πώς θα απευθυνθούμε στο ήδη δεδομένο κοινό, στο κυνήγι ενός σταυρού. Ε, δεν είμαι σίγουρος ότι σ’ αυτόν τον τομέα τα πάμε και τόσο καλά». Είναι λογικό, ο χώρος μας δεν έχει συνηθίσει να δίνει τέτοιου είδους μάχες. Πιο πολύ ήταν μια παρότρυνση από την πλευρά μου και όχι ένα παράπονο. Πολλά λάθη κάνουμε, δεν είμαστε αλάνθαστοι. Ο κάθε υποψήφιος, λίγες μέρες πριν τις εκλογές, πρέπει να δώσει βάρος στο να κερδίσει ψήφους το κόμμα συνολικά παρά να κοιτάξει το δικό του σταυρό. Δεν υπάρχει όμως αμφιβολία πως αν κάνεις μια καλή προεκλογική εκστρατεία θα ωφεληθείς τόσο ο ίδιος όσο και το σύνολο.
Με βάση την εμπειρία σας από το «Ημερολόγιο ενός ανέργου», ποιά είναι τα βήματα που πρέπει να ακολουθήσει μια αριστερή κυβέρνηση για τη μείωση της ανεργίας; Νομίζω πως τα επιδόματα δεν φτάνουν. Θα φανώ λίγο αυστηρός, θεωρώ πως το πρόγραμμα που εξήγγειλε ο ΣΥΡΙΖΑ αγωνιώντας να μην φανεί υπερφίαλος, έδωσε θέσεις υποτονικές στο συγκεκριμένο ζήτημα. Πιστεύω ότι πρέπει να δουλέψουμε παραπάνω για το βασικό εγγυημένο εισόδημα και για πιο ρηξικέλευθες προτάσεις πάνω στην ανάπτυξη του κοινωνικού τομέα της οικονομίας.
Σε προηγούμενη συνέντευξή σας στην Popaganda, είχατε δηλώσει ότι ταυτιζόσασταν από τη δεκαετία του 80 με την άποψη ότι το ΠΑΣΟΚ αποτέλεσε την αρχή των «επτά κακών της μοίρας μας». Τι έχετε να αντιπαραβάλλετε σε αυτούς που ισχυρίζονται πως ο ΣΥΡΙΖΑ τείνει να του μοιάσει; Πράγματι το ΠΑΣΟΚ είναι πίσω από αρκετά προβλήματα της χώρας. Δεν πιστεύω ότι υπάρχει ο κίνδυνος να του μοιάσουμε, η παραφιλολογία περί πασοκτζήδων και κάτι σκοτεινών τύπων του συνδικαλισμού που έχουν καταλάβει τα όργανα του κόμματος και ετοιμάζονται να ξανακυβερνήσουν είναι έξω από κάθε λογική. Επίσης, δεν υπάρχουν οι αντικειμενικές συνθήκες για να γίνει κάτι τέτοιο, ακόμα και αν το κόμμα έμπαινε στη διαδικασία να αντιγράψει συμπεριφορές του παρελθόντος δεν έχει σύμμαχό του την οικονομία. Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει μια εντελώς διαφορετική κουλτούρα και παράδοση. Ακόμη και αν πάρει την αυτοδυναμία πρέπει να φτιάξει μια κυβέρνηση συνεργασίας και να μπει εξ’ αρχής σε μια λογική στην οποία δεν θα σταθεί στις αλλαγές των προσώπων αλλά στις αλλαγές δομών, διαδικασιών και κανόνων. Η εξουσία έχει την τάση να διαφθείρει επομένως το ζήτημα δεν είναι απλώς να βάλεις καλούς ανθρώπους στις διάφορες θέσεις, αλλά να φροντίσεις για το πως θα εμποδιστεί η ιδιοτελής, πελατειακή και κακουργηματική συμπεριφορά της μίζας.
Μιας και έχετε σπουδάσει οικονομικά, ποια είναι η απάντησή σας σε όσους θεωρούν το οικονομικό πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ ανέφικτο; Επειδή τα εφικτά τα έχουμε ζήσει, αυτό που πρέπει να μας ενδιαφέρει είναι το αν μιλάμε για ένα πρόγραμμα φιλολαϊκό, που πηγαίνει κάπου την χώρα, που δίνει απάντηση στα προβλήματα. Αυτό που κατάφερε ο ΣΥΡΙΖΑ τα τελευταία χρόνια και αυτό που του έδωσε την ευκαιρία να μπει σε μια θέση ευθύνης προκειμένου να βγάλει τα κάστανα από την φωτιά: από την αρχή της κρίσης ερμήνευσε καλύτερα από κάθε άλλον τα χαρακτηριστικά της. Όταν το 2011 έλεγε πως θα δημιουργηθεί ένα ντόμινο στην Ευρώπη αν η Ελλάδα έβγαινε από το ευρώ, έβρισκα υπερβολική και υπεραισιόδοξη αυτή την ιδέα. Εγώ τελικά έκανα λάθος, ο ΣΥΡΙΖΑ είχε δίκιο, και η αυτοκριτική μου με οδήγησε στο ψηφοδέλτιό του.
Το μεγαλύτερο «κατηγορώ» του Έλληνα ψηφοφόρου είναι πως τα κόμματα τάζουν πολλά προεκλογικά, αλλά όταν ανεβαίνουν στην εξουσία υλοποιούν τα μισά… Τα τελευταία χρόνια υλοποιούν τα αντίθετα και όχι τα μισά. Δε μπαίνω στην λογική των μισών υποσχέσεων, εμένα με ενδιαφέρει αυτό που είναι θέμα αρχής, ειδικά για την αριστερά. Ένα αστικό κόμμα, σαν αυτά που μας κυβερνούσαν τόσα χρόνια έχει πολλούς αφεντάδες στους οποίους πρέπει να λογοδοτήσει. Μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες, αγορές, τραπεζικό σύστημα, ισχυροί ντόπιοι και άλλοι μηχανισμοί όπως ο στρατός, η αστυνομία, η εκκλησία. Η μόνη πολυτέλεια και όπλο που έχει η αριστερά είναι ο κόσμος της, η κοινωνία που δεν μπορείς να την έχεις μαζί σου αν δεν της λες την αλήθεια, οι άνθρωποι που τόσα χρόνια έβλεπαν τις κυβερνήσεις να τους γυρίζουν την πλάτη με τα μέτρα της Τρόικα. Σημασία έχει να παλέψεις για να πετύχεις όλα όσα λες, αλλά να ξέρεις που να σταματήσεις όταν πας να διαπραγματευτείς πράγματα. Να μη μπούμε δηλαδή σε μια αριστερίστικη λογική που οδηγεί στην αποτυχία, γιατί και οι συμβιβασμοί έχουν την αξία τους.
Περισσότερες πληροφορίες για τις θέσεις του Χριστόφορου Κάσδαγλη εδώ.