Αφοπλιστική, χαμογελαστή και μετριόφρων, η ολλανδή Laura Dekker, έγινε η νεαρότερη εξερευνήτρια στην ιστορία που κατάφερε, μόνη της, να κάνει τον περίπλου του κόσμου. Αν την ρωτήσετε, θα σας πει ότι απλά έκανε αυτό που πάντα ήθελε, όταν στα 16 της αποφάσισε να ταράξει τα νερά –κυριολεκτικά και μεταφορικά- και να κάνει το όνειρό της πραγματικότητα. Βρέθηκε στη χώρα μας με αφορμή την παρουσίαση ενός από τους σημαντικότερους offshore αγώνες,του 50ου Διεθνούς Ιστιοπλοϊκού Αγώνα Άνδρου, και δε χάσαμε την ευκαιρία να τη συναντήσουμε.
Λίγα λόγια για να την γνωρίσετε: Το μεγαλύτερο χρονικό διάστημα που έχει μείνει στην ξηρά είναι ένας μήνας. Δεν χρησιμοποιεί το ίντερνετ παραμόνο αν είναι ανάγκη, δηλαδή για να στείλει e-mail ή να επικοινωνήσει με κάποιον δικό της, καθώς το θεωρεί μεγάλη παγίδα χρόνου. Από τα 6 της ήταν στο νερό, μεγαλώνοντας μέσα στα ναυπηγεία, καθώς έμενε με τον πατέρα της που έφτιαχνε δικά του σκάφη. Στα 7 της συμμετείχε σε αγώνες και στα 10 αγόρασε δικό της σκάφος, με χρήματα που τα είχε δουλέψει και ταξίδεψε μόνη της σε όλη την Ολλανδία. Κάπως έτσι έμαθε ό,τι χρειαζόταν για την ιστιοπλοΐα. Στα 13 της έπλευσε μόνη μέχρι την Αγγλία, χωρίς να ενημερώσει τους γονείς της και η αστυνομία την απέλασε πίσω στην χώρα της. Ήξερε ωστόσο ότι ήθελε να φτάσει πιο μακρυά.
Έτσι, διέσχισε 3 ωκεανούς σε 366 μέρες και μάλιστα χωρίς να έχει ασφάλιση. «Άμα πάει το σκάφος, πάει», σχολιάζει. Το μεγαλύτερο ταξίδι της, χωρίς να πατήσει στεριά, ήταν από την Αυστραλία μέχρι την Αφρική και διήρκεσε 48 ημέρες. Ενάμισης μήνας σε ένα σκάφος, με λίγη ναυτία στις αρχές, τρώγοντας μακαρόνια κι απολαμβάνοντας τα δελφίνια, τον απέραντο ωκεανό και την υγρασία που τον συνοδεύει…
Στα 13 σου αποφάσισες να μπεις σε ένα σκάφος και να ταξιδέψεις από την Ολλανδία μέχρι την Αγγλία. Όχι ό,τι πιο συνηθισμένο για μια έφηβη… Μεγάλωσα μέσα σε σκάφος, οπότε δεν φοβήθηκα. Ήμουν πολύ άνετη με το σκάφος και με την ιστιοπλοΐα.
Πόσο χρόνο διήρκεσε το ταξίδι; 24 ώρες.
Δεν ανησυχούσες ότι μπορεί κάτι να σου συμβεί; Πάντα μπορεί να συμβεί κάτι. Είτε περνάς τον δρόμο, είτε περνάς το αγγλικό κανάλι. Όπου και να πας, μπορεί να συμβεί οτιδήποτε. Ήξερα πως να χειριστώ το σκάφος και πως να πλοηγώ, άρα δεν υπήρχε θέμα. Προηγήθηκε μια μακρά διαδικασία σκέψης και προετοιμασίας για να κάνω αυτό το ταξίδι.
Οι γονείς σου δεν το ήξεραν, πώς αντέδρασαν όταν το έμαθαν; Νομίζω ότι ήταν απλά χαρούμενοι που ήμουν ασφαλής.
Οι φίλοι σου; Ούτε κι αυτοί αντέδρασαν κάπως. Με ήξεραν. Δεν σοκαρίστηκαν ιδιαίτερα.
Δύο χρόνια μετά αποφάσισες να κάνεις το μεγάλο ταξίδι, να γυρίσεις τον κόσμο με το σκάφος σου, αλλά αντιμετώπισες αρκετά προβλήματα με την ολλανδική κυβέρνηση. Ήρθες αντιμέτωπη με 8 δικαστικές υποθέσεις… Ναι, δεν ήταν ακριβώς ωραίο. Ήταν τρελό. Υπό μία έννοια τους καταλαβαίνω: οι άνθρωποι θέλουν να ελέγξουν ότι αυτό το άτομο, δηλαδή εγώ, ξέρει τι κάνει. Το όλο θέμα έγινε μεγαλύτερο από εμένα. Μπλέχθηκε και η Πρόνοια που ήθελε να φτιάξει καλή φήμη, ανακατεύθηκε η κυβέρνηση. Μετατράπηκε ένα ταξίδι σε εθνική υπόθεση που τους αφορούσε όλους. Πολύ παράξενο.
Τίποτα δεν σε σταμάτησε όμως…Έφτασα σε ένα σημείο που δεν μπορούσα να τα παρατήσω, με απείλησαν ακόμα και με το να με απομακρύνουν από τους γονείς μου. Δεν ήθελα να συμβεί κάτι τέτοιο κι απλά συνέχισα.
Η ανατροφή που έλαβες από τους γονείς σου μάλλον διαμόρφωσε αυτό το ελέυθερο πνεύμα… Φυσικά. Δεν ήμουν βέβαια ελεύθερη να κάνω ό,τι θέλω. Αλλά ο μπαμπάς μου με εκπαίδευσε πολύ καλά να κάνω πράγματα από μόνη μου. Αντί να μου πει «όχι», μου έλεγε «ναι, αλλά σκέψου αυτό – υπάρχουν αυτές οι συνέπειες». Μια φορά κατά την διάρκεια του χειμώνα, ήθελα πολύ να κολυμπήσω και μου είπε ότι είναι αδύνατον, γιατί έξω έχει 5 βαθμούς. Του απάντησα ότι και πάλι θέλω να πάω, είχε ηλιοφάνεια και ζέστη. Μου εξήγησε λοιπόν ότι αν το έκανα, δεν θα ήταν καλό για ‘μένα. Εν τέλει, πήδηξα στο νερό και ήταν παγωμένο και συνειδητοποίησα ότι είχε δίκιο. Το έκανε αυτό πολύ συχνά. Με άφηνε να δοκιμάσω. Ο πατέρας μου σκεφτόταν περισσότερο το μέλλον μου από τον εαυτό του. Καταλάβαινε ότι μπορεί να πονέσει τώρα, αλλά αργότερα θα είναι καλύτερα.
Στην πόλη νιώθω πολύ περισσότερο μοναξιά απ’ ότι στη θάλασσα
Τι μήνυμα στέλνεις στους υπερπροστατευτικούς γονείς; Μην φοβάστε να αφήσετε τα παιδιά σας να πέσουν. Είναι ο καλύτερος τρόπος να μάθει κανείς. Αν πέσεις κάτω, μετά θα ξέρεις ότι είχαν δίκιο.
Ποιά ήταν η πιο δύσκολη στιγμή που αντιμετώπισες στα ταξίδια σου; Οι οκτώ δικαστικές υποθέσεις.
Και όσο ήσουν στην θάλασσα; Αναφορικά με τον καιρό, το πιο δύσκολο κομμάτι ήταν πλέοντας βόρεια της Αυστραλίας προς τη Νότιο Αφρική. Στην πραγματικότητα, όμως, ανακάλυψα ότι το να φεύγεις από μία χώρα, από έναν τόπο, ήταν το πιο δύσκολο. Γιατί πάντα γνωρίζεις απίστευτους ανθρώπους και μετά πρέπει να αποχωρήσεις. Ξανά και ξανά. Αλλά όταν είμαι στην θάλασσα, όλα είναι καλά. Μου αρέσει να βρίσκομαι εκεί.
Ποιές στιγμές ξεχωρίζεις; Το να φτάνεις κάπου είναι πολύ ωραίο. Όταν είσαι στην θάλασσα για πολύ καιρό και μετά πατάς το πόδι σου στην στεριά, σου προσφέρει πολύ μεγάλη ικανοποίηση. Είναι πολύ όμορφο το συναίσθημα. Ή όταν είσαι απλά εκεί έξω, ο καιρός είναι καλός, βλέπεις το ηλιοβασίλεμα, τα δελφίνια. Είναι λίγο δύσκολο να το περιγράψω, αλλά είναι απλά πάρα πολύ όμορφο!
Στιγμές μοναξιάς; Κατά μία έννοια, μπορείς να πεις ότι είσαι μόνη σου, αλλά ποτέ δεν ένιωσα έτσι. Γιατί ήμουν στο σκάφος. Για μένα ο ωκεανός είναι ένα μαγικό μέρος. Είμαι ευγνώμων που μπορώ να είμαι εκεί. Ενώ όταν είμαι στην πόλη και περπατάω ανάμεσα σε εκατοντάδες ανθρώπους, ο καθένας ακολουθεί την δική του πορεία, την ιδέαή τη δουλειά που έχει στο μυαλό του και όλοι προσποιούνται ότι δεν υπάρχεις. Κανένας δεν λέει «γειά» πλέον. Εκεί νιώθω πολύ περισσότερο μοναξιά απ’ ότι στην θάλασσα.
Παθαίνεις ακόμη ναυτία; Ναι, παθαίνω. Δυστυχώς, είναι κάτι που απλά το συνηθίζεις.
Πώς πέρασαν οι 48 ημέρες από την Αυστραλία μέχρι την Αφρική; Έτυχα σε πολλές καταιγίδες και μετά νηνεμία και μετά πάλι καταιγίδες και ξανά άπνοια που είναι το πιο δύσκολο μέρος. Αλλά, μιλώντας για το πνευματικό κομμάτι, ήταν το καλύτερο ταξίδι μου! Η πρώτη εβδομάδα ήταν η δυσκολότερη, καθώς ένιωθα πολύ έντονα τη ναυτία και έπρεπε να πω αντίο σε όλους τους όμορφους ανθρώπους που γνώρισα και να μπω σε έναν ρυθμό. Την δεύτερη εβδομάδα όμως ήταν κιόλας πολύ καλύτερα.
Κρατούσες επαφή με τον υπόλοιπο κόσμο; Ναι, είχα ένα SSB ράδιο, με το οποίο επικοινωνούσα με άλλους ναυτικούς. Μέσα από αυτό, μπορούσα επίσης να στέλνω σύντομα μηνύματα στον πατέρα μου.
Τι κάνεις κατά την διάρκεια μιας ημέρας στο σκάφος; Βασικά, η ιστιοπλοΐα καταλαμβάνει πολύ μεγάλο μέρος της. Η πλοήγηση, η επισκευή μικρών μερών του σκάφους που χαλούσαν, ο ύπνος και το φαΐ σου τρώνε όλο το χρόνο. Αλλιώς, απλά κάθομαι και κοιτάω τον ωκεανό, διαβάζω ή γράφω, παίζω μουσική. Πότε κιθάρα, πότε φλάουτο, γιατί με τα κύματα είναι δύσκολο να παίξεις κιθάρα.
Είδα πολλά και διαφορετικά μέρη και συνειδητοποίησα ότι κανένα μέρος δεν είναι τέλειο. Όλα έχουν τα προβλήματά τους. Αλλά ο κάθε τόπος έχει το δικό του ιδιαίτερο πράγμα και για μένα είχε μεγάλη σημασία να βρω αυτήν την ιδιαιτερότητα
Τι έμαθες από όλο αυτό το διάστημα που έμεινες μόνη σου; Αν περνάς πολύ χρόνο μόνος με τον εαυτό σου, τότε μαθαίνεις πάρα πολλά πράγματα για εσένα τον ίδιο. Αν κάτι πάει στραβά, αν το φαΐ δεν είναι καλό ή κάτι χαλάσει, δεν μπορείς να κατηγορήσεις κάποιον άλλον. Ξέρεις ότι ήσουν εσύ.
Αλλά νομίζω πως το πιο πολύτιμο πράγμα είναι απλά το γεγονός ότι είχα πολύ χρόνο για να σκεφτώ. Κυρίως σκεφτόμουν για τους ανθρώπους που γνώρισα ή για την περίοδο πριν να ξεκινήσω για το ταξίδι. Ειδικά για τα δικαστήρια. Είχα όλο το χρόνο μπροστά μου να τα σκεφτώ βήμα προς βήμα, όλες τις συζητήσεις κι όσα συνέβησαν.
Τώρα τι κάνεις στην ζωή σου; Θα πουλήσω το σκάφος μου και θα προσπαθήσουμε να πάρουμε ένα μεγαλύτερο ιστιοπλοϊκό. Καλώς εχόντων των πραγμάτων, θα ξεκινήσουμε κι ένα πρόγραμμα και θα παίρνουμε μαζί μας νέους ανθρώπους, εφήβους ακόμα, και θα τους δείχνουμε την μαγεία της ιστιοπλοΐας.
Κυριάκος Σπηλιόπουλος (μέλος του ΝΟΚ Άνδρου), Laura Dekker, Λεωνίδας Πολέμης (Πρόεδρος του Ναυτικού Ομίλου Άνδρου).
Ποιοί είναι οι 5 αγαπημένοι σου προορισμοί; Μου άρεσαν πολύ τα νησιά του Ειρηνικού Ωκεανού, είναι πολύ όμορφα. Το Πράσινο Ακρωτήρι ήταν επίσης πολύ ενδιαφέρον. Μετά, η Γαλλική Πολυνησία, το Μαρκίζ, η Σαμόα, και τα Φίτζι (αλλά εξαρτάται πού θα πας στα Φίτζι, γιατί κάποια μέρη είναι πολύ τουριστικά). Και η Νέα Ζηλανδία πρέπει να μπει στη λίστα.
Τι συμβουλές θα έδινες σε κάποιον που θέλει να ταξιδέψει μόνος του; Νομίζω ότι είναι πολύ σημαντικό να είσαι καλά προετοιμασμένος. Μερικές φορές είναι καλό να είσαι αυθόρμητος, αλλά κάποιες άλλες καλύτερο να έχεις σχέδιο. Ειδικά όταν είσαι μόνος σου. Είναι σημαντικό να μη φρικάρεις, να μην αγχώνεσαι. Θεωρώ ότι ο μόνος τρόπος για να μάθεις κάτι είναι απλά να το κάνεις! Και κάθε φορά που συμβαίνει κάτι, πρέπει πραγματικά να το σκεφτείς. Να μετρήσεις μέχρι το τρία και να δεις ποιές επιλογές έχεις, χωρίς να χάνεις τον έλεγχο. Αυτό είναι εκπαίδευση του μυαλού.
Τι κρατάς από όλες αυτές τις εμπειρίες; Είδα πολλά και διαφορετικά μέρη και συνειδητοποίησα ότι κανένα μέρος δεν είναι τέλειο. Όλα έχουν τα προβλήματά τους. Αλλά ο κάθε τόπος έχει το δικό του ιδιαίτερο πράγμα και για μένα είχε μεγάλη σημασία να βρω αυτήν την ιδιαιτερότητα. Και να θυμάμαι όλα αυτά που είδα. Στον Ειρηνικό π.χ. οι άνθρωποι είναι πολύ εξυπηρετικοί, οι κοινότητές τους είναι πολύ δυνατές. Όταν κάποιος χρειάζεται βοήθεια, η κοινότητα του προσφέρει αυτό που έχει ανάγκη, δεν τον αφήνει απ’ έξω. Και μ’ αρέσει πολύ αυτό. Πολλά από τα μικρά νησιά εκτιμούν πολύ και δίνουν μεγάλη αξία στα ελάχιστα που έχουν. Σε αντίθεση με τον δυτικό κόσμο, όπου θέλουμε πάντα το μεγαλύτερο, το καλύτερο και χάνουμε την αίσθηση πόσων πραγμάτων έχουμε και πόσο ευλογημένοι είμαστε. Είναι ωραίο να βλέπεις ανθρώπους που μένουν σε μικροσκοπικές καλύβες να είναι απίστευτα χαρούμενοι!
Βλέπεις τον εαυτό σου να ζει στο σκάφος μέχρι τα γεράματα; Δεν ξέρω. Προς το παρόν, δεν μπορώ να φανταστώ τον εαυτό μου να μένει στην ξηρά. Καθόλου. Αλλά ποτέ μην λες ποτέ. Θα δούμε!
«Πόσες φορές θα στρίψει αυτή η σφαίρα, ώσπου να αρχίσω πια να (σε) εμπιστεύομαι; Ώσπου να πάψω να φοβάμαι;», λέει ένας στίχος από τα Ξύλινα Σπαθιά και σκέφτομαι το τελευταίο σχόλιο της Laura, πριν αποχαιρετιστούμε: «Νομίζω είναι καλό να βγαίνεις έξω από το comfort zone σου για λίγο, ώστε να συνειδητοποιείς ποιός είσαι και τι έχεις τελικά.» Εμείς πότε θα πάψουμε να φοβόμαστε;