Οι άγριες εικόνες βίαιης εισβολής στην κατοικία της χαμηλοσυνταξιούχου δημοσιογράφου Ιωάννας Κολοβού, σπάζοντας την είσοδό της με βαριοπούλα, αποκάλυψαν το σκάνδαλο της υφαρπαγής κατοικιών από συμπολίτες μας, που ζούνε δίπλα μας, ακόμη και για χρέος 15000 ευρώ σε κάρτες. Πώς οδηγηθήκαμε να διενεργούνται 50 με 60 πλειστηριασμοί α’ κατοικίας τον μήνα, μόνο στο Δήμο Αθηναίων; Η αρχιτέκτων, πρώην πρόεδρος του Πανελλήνιου Συλλόγου Ελλήνων Αρχιτεκτόνων, Τόνια Κατερίνη, ηγετική μορφή στο Κίνημα κατά των Πλειστηριασμών από την μέρα μηδέν, που ξεκίνησαν, μας εξηγεί πώς μεθοδεύτηκε βήμα βήμα η αφαίρεση στέγης, από την ώρα που ο νόμος Κατσέλη, της κυβέρνησης Γ.Παπανδρέου, που προστάτευε την α’ κατοικία, τροποποιήθηκε και καθιερώθηκε η ηλεκτρονική πλατφόρμα πλειστηριασμών. Ποιος δρομολόγησε τις αλλαγές που θέτουν σε κίνδυνο το δικαίωμα στη στέγη για μεγάλο μέρος της ελληνικής κοινωνίας;
Η απάντησή της αρχιτέκτoνος είναι μονολεκτική. Και σοκαριστική: ο ΣΥΡΙΖΑ. Η κυβέρνησή του, μας εξηγεί, «ψαλίδισε» το νόμο Κατσέλη, οπότε «αμέσως αμέσως πετάχθηκαν χιλιάδες νοικοκυριά έξω από τον προστατευτικό νόμο». Ο σουρεαλισμός είναι ότι μόλις ξεκίνησαν οι πλειστηριασμοί, η κυβέρνηση που τους άνοιξε τον δρόμο έβγαινε και διακήρυσσε ότι προστατεύει την α’ κατοικία, εκμεταλλευόμενη, σύμφωνα με τη συνομιλήτριά μας, την αντίδραση του καλά οργανωμένου κινήματος. Αυτού που είδαμε να γίνεται «ασπίδα» και στην οικία της Ιωάννας Κολοβού και διέκοπτε, ιδίοις εξόδοις, τους πλειστηριασμούς στα ειρηνοδικεία ακόμη και επαρχιακών πόλεων. Κατόπιν, η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ έβαλε με αποφασιστικότητα την ταφόπλακα και στο Κίνημα, συνεχίζει η Τόνια Κατερίνη, εισάγοντας τους fast track ηλεκτρονικούς πλειστηριασμούς, ώστε να μην μπορούν να διακόπτονται στο εξής με τη φυσική παρουσία αλληλέγγυων.
Έκανε ακόμη ένα βήμα. Με νόμο του Κοντονή ποινικοποιήθηκε η παρεμπόδιση των πλειστηριασμών κι έτσι άνθρωποι του κινήματος, που θέλανε να συμβάλλουν στην διάσωση της στέγης ευάλωτων συμπολιτών τους, αποκαλύπτει η γνωστή αρχιτέκτων, συλλαμβάνονταν και οδηγούνταν σε δίκες!
Ενδεικτικό του ότι η ΝΔ συνεχίζει ακριβώς ό,τι παρέλαβε από τον ΣΥΡΙΖΑ, είναι ότι ο Φώτης Κουρμούσης, το πρόσωπο που επέλεξε η κυβέρνηση Τσίπρα ως γραμματέα της ειδικής γραμματείας Ιδιωτικού Χρέους (που επίσης ίδρυσε ο ΣΥΡΙΖΑ), παρέμεινε αμετακίνητος από τη θέση αυτή και στην κυβέρνηση της ΝΔ.
«Αυτή ήταν η στάση του ΣΥΡΙΖΑ. Επομένως, δεν δικαιούνται ο κύριος Τσίπρας, η κυρία Γεροβασίλη και ο κύριος Παππάς να εμφανίζονται στο σπίτι της Ιωάννας Κολοβού να μας πουν ότι συμπαρίστανται. Δεν δικαιούνται. Η παρουσία τους είναι προκλητική», επισημαίνει η πρώην πρόεδρος του Πανελλήνιου Συλλόγου Ελλήνων Αρχιτεκτόνων, ξετυλίγοντάς μας το νήμα της πολιτικής μεθόδευσης που αφήνει έκθετους τους οφειλέτες.
Κα Κατερίνη, η περιπέτεια της Ιωάννας Κολοβού, η οποία τυγχάνει να είναι διακεκριμένη δημοσιογράφος και στενή συνεργάτιδα του Μίκη Θεοδωράκη, πήρε μεγάλες διαστάσεις, έγινε γνωστή από τα Μέσα, κινητοποίησε το κίνημα και συμπολίτες μας. Αλληλέγγυοι έσπευσαν στο σπίτι της και εμπόδισαν την απάνθρωπη έξωσή της. Πόσες ανάλογες περιπτώσεις συμβαίνουν, έχουν συμβεί, με ανθρώπους που στην κυριολεξία τους υφαρπάζουν την α’ κατοικία και βρίσκονται ξαφνικά στο δρόμο για ασήμαντο χρέος, όπως αυτό της Κολοβού, το τελευταίο διάστημα, χωρίς κανείς ωστόσο να μαθαίνει το παραμικρό; Και θα ήθελα, κατά προσέγγιση, να μου πείτε πόσα είναι τα σχετικά περιστατικά ανά κυβέρνηση, αν υπάρχουν στοιχεία. Ανά κυβέρνηση δεν είναι εύκολο να σας πω, γιατί τη συστηματική καταγραφή που κάνουμε εμείς στους ολοκληρωμένους πλειστηριασμούς την πραγματοποιούμε τα τελευταία χρόνια. Οπότε δεν έχουμε πλήρη στοιχεία. Μπορώ να σας πω ένα πλαίσιο για τα προηγούμενα χρόνια και πολύ πιο συγκεκριμένα, μόνο για τα τελευταία, που έχουμε φτιάξει ένα Παρατηρητήριο και διαθέτουμε στοιχεία απόλυτα ακριβή. Ενδεικτικά, στον Δήμο Αθηναίων, έχει πολύ σημασία να το δούμε αυτό, έχουμε γύρω στους 50 με 60 πλειστηριασμούς το μήνα. Δηλαδή, μιλάμε για μεγάλη αύξηση πλειστηριασμών α΄ κατοικίας.
Πότε ξεκίνησε; Αυτό το μεγάλο κύμα πλειστηριασμών ξεκίνησε με την ολοκλήρωση της πανδημίας.
Για ποιο λόγο; Υπήρχε μια γενική αναστολή κατά το προηγούμενο διάστημα. Αμέσως μετά έγινε ένα μπαράζ, μια πολύ μεγάλη επίθεση στην α΄ κατοικία. Επομένως, έχουμε αυτή την εικόνα. Βέβαια, δεν έχουμε σε όλους τους πλειστηριασμούς τις διαδικασίες εξώσεων με την ίδια ταχύτητα και με την ίδια βιαιότητα. Εξαρτάται πάντα με το ποιος έχει πάρει το ακίνητο.
Ένα παράδειγμα; Συνήθως, όταν το ακίνητο το παίρνουν οι ίδιες οι τράπεζες -σε ένα ποσοστό 60% τα ακίνητα τα επαναγοράζουν τα real estate τους-, επειδή υπόκεινται σε κοινωνική πίεση, έχουμε καταφέρει σε κάποιες περιπτώσεις να μπορέσουν να παραμείνουν οι άνθρωποι μέσα στα σπίτια τους, με κάποιο εύλογο ενοίκιο. Όταν όμως τα σπίτια τα παίρνουν ιδιώτες, ο ιδιώτης καλύπτεται πολύ περισσότερο από τον νόμο. Σου λέει «έδωσα τα λεφτά μου και θέλω να αξιοποιήσω το ακίνητο που αγόρασα».
Αυτή είναι η περίπτωση της Ιωάννας Κολοβού; Ακριβώς. Αυτή είναι η περίπτωση της Ιωάννας Κολοβού. Βέβαια, η περίπτωση της Κολοβού έχει ένα σημείο που είναι ενδιαφέρον. Ότι εδώ δεν έχουμε να κάνουμε με έναν ιδιώτη που πήρε το ακίνητο για να μείνει και να το νοικιάσει, να πάρει ένα νοίκι. Έχουμε να κάνουμε με έναν ιδιώτη ο οποίος είναι κοράκι και ανύπαρκτος.
«Και η περίπτωση της Ιωάννας είναι περίπτωση Πάτση. Αν και ο Πάτσης έκανε το προηγούμενο στάδιο. Ο Πάτσης αγόραζε τα δάνεια. Δηλαδή, λειτούργησε σαν κοράκι που αγόραζε τα δάνεια σε εξευτελιστικές τιμές και μετά ερχόταν να κάνει πλειστηριασμούς έχοντας αγοράσει από την τράπεζα το δάνειο. Λειτούργησε σαν fund».
Ανύπαρκτος για ποιο λόγο; Γιατί έχει δύο εταιρείες παρόμοιες, τη Lotus 4 IKE και την Lotus Project, οι οποίες δίνουν διευθύνσεις, η μια στη Ν. Φιλαδέλφεια και η άλλη στο Ν. Ψυχικό. Αλλά και οι δύο εταιρείες δεν έχουν γραφεία.
Τα αναζητήσατε; Ναι. Όταν πήγαμε στη Ν. Φιλαδέλφεια και στο Ψυχικό, ανακαλύψαμε ότι δεν υπάρχουν αυτές οι εταιρείες. Είναι πραγματικά απορίας άξιο το πώς γίνεται να κάνουν δικαιοπραξίες, και μάλιστα τέτοιου τύπου, ανύπαρκτες εταιρείες. Κι αναρωτιέται κανείς και ποιος κρύβεται από πίσω. Άρα λοιπόν εδώ έχουμε ακόμα έναν πιο σοβαρό λόγο για να πιέσουμε και να πούμε «θα πάρετε ένα ακίνητο και θα το κάνετε Airbnb. Ε, μην το κάνετε Airbnb. Αποδεχτείτε να παίρνετε ένα μικρό ενοίκιο και αφήστε την Ιωάννα Κολοβού να μένει μέσα για όσο διάστημα χρειάζεται να επανοργανώσει τη ζωή της ή ακόμα για να μαζέψει χρήματα για να το ξαναπάρει πίσω». Κι αυτό θα μπορούσε να είναι ένα ενδεχόμενο.
Η μεθόδευση των εταιρίων που προαναφέρατε για την Ιωάννα Κολοβού είναι ταυτόσημη με την περίπτωση Πάτση; Είναι η ίδια ιστορία και μεθόδευση. Ναι. Και η περίπτωση της Ιωάννας είναι περίπτωση Πάτση. Αν και ο Πάτσης έκανε το προηγούμενο στάδιο αυτής της διαδικασίας σίγουρα. Δεν ξέρω αν αγοράζει και τα ακίνητα από πλειστηριασμό. Ο Πάτσης αγόραζε τα δάνεια. Δηλαδή, λειτούργησε σαν κοράκι που αγόραζε τα δάνεια σε εξευτελιστικές τιμές και μετά ερχόταν να κάνει πλειστηριασμούς έχοντας αγοράσει από την τράπεζα το δάνειο. Λειτούργησε σαν fund. Όπως είναι τα funds που ξέρουμε κι έχουνε αγοράσει σχεδόν το 80% των δανείων.
«Πρέπει να υπάρξει ρητή δέσμευση από τις πολιτικές δυνάμεις που εμφανίζονται και λένε «εμείς είμαστε με τους πληττόμενους», ιδιαίτερα όταν υπάρχει η πιθανότητα να γίνουν κυβέρνηση -για τους άλλους είναι λίγο δωρεάν-, που θα λέει «εμείς με ένα νόμο θα διασφαλίσουμε την οριζόντια προστασία της α’ κατοικίας για ανθρώπους με οφειλή κάτω από 300.000 ευρώ»
Τι άλλαξε η κυβέρνηση Μητσοτάκη; Η «καραμέλα» είναι ότι το πρόβλημα προήλθε από την τροποποίηση-κατάργηση του νόμου Κατσέλη. Ποιος την πέρασε; Υπάρχει μια σύγχυση. Ο νόμος Κατσέλη άρχισε από το Μνημόνιο και μετά να ψαλιδίζεται με διαφορετικές νομοθετικές πράξεις. Δεν θυμάμαι να σας πω ποιοι νόμοι είναι. Ευχαρίστως, να το ψάξω.
Από ποιες κυβερνήσεις ψαλιδίστηκε σταδιακά με νομοθετικές πράξεις; Το νόμο Κατσέλη τον έχουμε από την κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, το 2010-2011, επί Γιώργου Παπανδρέου. Λειτούργησε ανακουφιστικά για την προστασία της α΄ κατοικίας στην πραγματικότητα τα 3-4 πρώτα χρόνια. Όντως για αυτούς που ήταν πραγματικά ευάλωτοι και αποδεδειγμένα δεν μπορούσαν να πληρώσουνε, δημιούργησε ένα δίχτυ προστασίας για την α’ κατοικία. Αμέσως μετά έχουμε τα διαδοχικά ψαλιδίσματά του.
Δηλαδή; Κατέβηκαν τα όρια της οφειλής με την οποία μπορούσες να ενταχθείς στο νόμο Κατσέλη. Αυτό έγινε επί ΣΥΡΙΖΑ. Δηλαδή, αν είχες οφειλή από ένα ποσό κι επάνω, πάνω από 130 χιλιάδες ευρώ, δεν μπορούσες να μπεις στο νόμο Κατσέλη. Αμέσως αμέσως, πετάχθηκαν χιλιάδες νοικοκυριά έξω από αυτό τον προστατευτικό νόμο. Να χρωστάς 130 χιλιάδες ευρώ δεν είναι δύσκολο. Ακόμα και να έχεις πάρει ένα δάνειο 80 χιλιάδων, αν έχει περάσει ένα διάστημα που δεν μπορείς να το εξυπηρετήσεις, με τους τόκους υπερημερίας, οι 80 χιλιάδες γίνονται πολύ γρήγορα 130.
Ο ΣΥΡΙΖΑ προέβη σε αλλαγή των ορίων οφειλής επειδή ήταν μνημονιακή δέσμευση; Όλα όσα έκανε ο ΣΥΡΙΖΑ ήταν μνημονιακή δέσμευση, κατά τον ΣΥΡΙΖΑ.
Δεν ήταν; Το θέμα είναι ότι απέναντι σε αυτές τις προτεινόμενες μνημονιακές δεσμεύσεις ο ΣΥΡΙΖΑ δεν αντιστάθηκε σε κανένα πεδίο ισχυρής κοινωνικής σημασίας, όπως ήταν και είναι η προστασία της α’ κατοικίας.
Επομένως, μας λέτε, χάθηκαν α’ κατοικίες και επί ΣΥΡΙΖΑ; Μα τι λέτε; Φυσικά και χάθηκαν α’ κατοικίες και επί ΣΥΡΙΖΑ. Εμείς έχουμε υπάρξει παρόντες και παρούσες σε διαδικασίες που χάθηκαν α’ κατοικίες. Δεν μπορώ να σας πω τα ονόματα, γιατί οι άνθρωποι δεν θέλησαν εκείνη την περίοδο να τα δημοσιοποιήσουν.
«Επί ΣΥΡΙΖΑ, αν είχες οφειλή από ένα ποσό κι επάνω, πάνω από 130 χιλιάδες ευρώ, δεν μπορούσες να μπεις στο νόμο Κατσέλη. Αμέσως αμέσως πετάχθηκαν χιλιάδες νοικοκυριά έξω από αυτό τον προστατευτικό νόμο. Και χάθηκαν α’ κατοικίες κι επί ΣΥΡΙΖΑ».
Επί ΣΥΡΙΖΑ χάθηκαν λιγότερες α’ κατοικίες, ωστόσο; Ναι διότι μέχρι το 2017, στην πρώτη φάση, οι πλειστηριασμοί γινόντουσαν στα Ειρηνοδικεία, και εμείς τους πλειστηριασμούς α’ κατοικίας στα Ειρηνοδικεία τους σταματούσαμε.
Με ποιο τρόπο; Με κινηματική παρουσία.
Κερδίζατε απλώς χρόνο ή καταφέρνατε να ακυρώσετε τον πλειστηριασμό; Καταφέρναμε να ακυρωθεί την ημέρα που βρισκόμασταν εκεί. Προφανώς, μετά από 2-4 μήνες τον επαναφέρανε. Αλλά εμείς ξαναπηγαίναμε. Σε αυτές τις κινητοποιήσεις, που διακήρυσσε ο ΣΥΡΙΖΑ πως δεν γίνονται πλειστηριασμοί α’ κατοικίας, εμείς ήμασταν κάθε βδομάδα στα Ειρηνοδικεία, όπου γινόντουσαν γύρω στους 10-15 πλειστηριασμούς α’ κατοικίας, κατ’ αναλογία στην Αθήνα. Αντί για 70 το μήνα, που σας είπα για σήμερα, μπορεί να γινόντουσαν το μήνα τότε 40. Όμως εμείς ήμασταν εκεί, και σταματούσαμε τους περισσότερους. Υπήρχαν και κάποιες περιπτώσεις που δεν τους σταματούσαμε.
Για ποιο λόγο; Είτε γιατί ήταν πολύ μεγάλη η οφειλή, κι εκεί λέγαμε «αν ο άλλος χρωστάει 3 εκ. ευρώ κάτι περίεργο συμβαίνει». Είτε γιατί ήταν αντιδικίες ανάμεσα σε ιδιώτες, όπου επειδή δεν μπορούσαμε να ξέρουμε την ιστορία της διένεξης, ήταν πάρα πολύ δύσκολο να παρέμβουμε. Σε περιπτώσεις που είχαμε απέναντί μας την τράπεζα, τους περισσότερους πλειστηριασμούς είχαμε καταφέρει να σταματήσουμε. Εκεί λοιπόν ο ΣΥΡΙΖΑ έκανε το κορόιδο, λέγοντας «εντάξει, βολικό είναι, πηγαίνουν αυτοί να τους σταματάνε και να βγαίνουμε μετά εμείς και να λέμε ότι δεν γίνονται πλειστηριασμοί α΄ κατοικίας. Όχι, δεν ήταν έτσι». Και θα αναφέρω περιπτώσεις που σταματήσαμε πλειστηριασμούς α’ κατοικίας μελών του ΣΥΡΙΖΑ. Κι είδαμε μπροστά μας ανθρώπους με κατεβασμένα κεφάλια. Να μας κοιτάνε και να λένε «ευχαριστούμε» ψιθυριστά. Άρα γινόντουσαν πλειστηριασμοί α΄κατοικίας. Ένα το κρατούμενο. Αλλά το σημαντικότερο δεν είναι αυτό, αλλά ότι η αποτελεσματικότητα που είχε το κίνημα να σταματάει τους πλειστηριασμούς ενόχλησε τους εποπτεύοντες και ο ΣΥΡΙΖΑ ήταν αυτός που πήρε δύο σημαντικές αποφάσεις. Πρώτον, έκανε τους πλειστηριασμούς ηλεκτρονικούς, το 2017, ώστε να μην μπορεί να γίνει η παρεμπόδισή τους στο Ειρηνοδικείο. Και, δεύτερον, όταν στους ηλεκτρονικούς πλειστηριασμούς η αντίδραση του κινήματος έξω από τα συμβολαιογραφεία ασκούσε όντως πίεση στους συμβολαιογράφους να πιέσουν εν συνεχεία τις τράπεζες να γίνει διαπραγμάτευση και αναστολή του πλειστηριασμού, επειδή αυτό ήταν κάτι που ενοχλούσε και τον συμβολαιογραφικό σύλλογο, εκεί άλλαξε τον ποινικό κώδικα πια και χαρακτηρίστηκε αδίκημα όχι αν είχες σπάσει ή χτυπήσει κάτι, απλά και μόνο η πρόθεση να διακόψεις πλειστηριασμό. Η πρόθεση! Κι αυτό είναι νόμος του ΣΥΡΙΖΑ, νόμος του Κοντονή. Σε συλλαμβάνανε γιατί κάποιος, ένας αστυνομικός ή ο συμβολαιογράφος, κατήγγειλε ότι είχες πρόθεση να παρεμποδίσεις τον πλειστηριασμό.
Γίναν όντως συλλήψεις; Έχουν γίνει και δίκες και έχουν οδηγηθεί ένα σωρό άνθρωποι, συναγωνιστές, σε δικαστήρια με αυτό το κατηγορητήριο.
Πέρα από τον Κοντονή, ποιοι άλλοι υπουργοί αφόπλισαν το κίνημα και συνετέλεσαν στην δρομολόγηση της οριστικής απώλειας της α’ κατοικίας; Εκείνη την εποχή, όταν ξεκίνησε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, υπεύθυνος αποφάσεων για αυτά τα ζητήματα ήταν ο Σταθάκης, τον οποίο ως Κίνημα κατά των Πλειστηριασμών είχαμε επιδιώξει να τον συναντήσουμε και να του πούμε τις προτάσεις μας.
«Άλλαξε ο ποινικός κώδικας και χαρακτηρίστηκε αδίκημα απλά και μόνο η πρόθεση να διακόψεις πλειστηριασμό. Κι αυτό είναι νόμος του ΣΥΡΙΖΑ, νόμος του Κοντονή. Σε συλλαμβάνανε γιατί κάποιος κατήγγειλε ότι είχες πρόθεση να παρεμποδίσεις τον πλειστηριασμό. Έχουν γίνει και δίκες»
Τις άκουσε; Δεν δέχτηκε καν να μας συναντήσει. Ούτε αυτός, ούτε κανένας συνεργάτης του. Στη συνέχεια άλλαξε ο υπουργός. Αλλά στις κρίσιμες αποφάσεις, που είχαν να κάνουν με το κατασταλτικό, ήταν σίγουρα ο Κοντονής. Επίσης, επί ΣΥΡΙΖΑ δημιουργήθηκε η ειδική γραμματεία Ιδιωτικού Χρέους, με γραμματέα τον Φώτη Κουρμούση, ο οποίος παρέμεινε γραμματέας της Επιτροπής Ιδιωτικού Χρέους και στην κυβέρνηση της ΝΔ, έχοντας συγκεκριμένη στρατηγική. Τον είχα συναντήσει σε εκδηλώσεις που παρουσίαζε τη στρατηγική της κυβέρνησης για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά. Έλεγε «εμείς θα είμαστε καταπέλτης, δεν θα επιτρέψουμε σε κανένα μπαταχτσή να τα υφαρπάζει». Δηλαδή, τη θεωρία περί μπαταχτσήδων την είχαν υιοθετήσει στο 100%. Σε εκδήλωση που συμμετείχαμε κι εμείς ως καλεσμένοι, είχαν πει χαρακτηριστικά από τη Γραμματεία Ιδιωτικού Χρέους «Εντάξει. Εμείς θα προστατέψουμε την α΄κατοικία, κι αυτό που υπολογίζουμε είναι μόνο το 15% των οφειλετών να χάσουνε τα σπίτια τους. Δεν είναι κάτι ένα 15%». Όταν το ακούσαμε μας είχαν πέσει τα μαλλιά, είχαμε σηκωθεί και φωνάζαμε, «Συνειδητοποιείτε όταν λέτε 15% τι σημαίνει; Που δεν είναι μόνο 15%. Σημαίνει ότι 20.000 νοικοκυριά θα χάσουν τα σπίτια τους. Δεν είναι ένας και δύο. Είναι 20.000». Αυτή ήταν η στάση του ΣΥΡΙΖΑ. Επομένως, δεν δικαιούνται ο κος Τσίπρας, η κυρία Γεροβασίλη και ο κύριος Παππάς να εμφανίζονται στο σπίτι της Ιωάννας Κολοβού να μας πουν ότι συμπαρίστανται. Δεν δικαιούνται.
Υπήρξαν σχετικές αντιδράσεις; Όχι, ενώ ενοχλήθηκε, ο κόσμος ήταν ευπρεπής. Προείχε το ζήτημα της Ιωάννας και πώς μπορούσε να υπάρξει μια ευρεία πολιτική στήριξη για να λυθεί το πρόβλημα. Αλλά η παρουσία του κυρίου Τσίπρα, της κυρίας Γεροβασίλη και του κυρίου Παππά ήταν προκλητική.
Θα σωθεί η κατοικία της Ιωάννας Κολοβού με τόση κινητοποίηση και δημοσιότητα; Εγώ πιστεύω ότι έχει ελπίδες επειδή ακριβώς έχει πάρει αυτή τη δημοσιότητα. Δύο πράγματα μπορούν να γίνουν. Ή να υπάρξει ένα ευρύ κίνημα αλληλεγγύης στην κυρία Κολοβού και να μαζευτούν κάποια λεφτά, 70 χιλιάρικα, και να πάει κάποιος στην ΙΚΕ και να πει «Πάρτε τα 70 χιλιάρικα και δώστε το σπίτι της κυρίας Ιωάννας Κολοβού πίσω». Κι αυτό να επιτευχθεί και με την κοινωνική και με την πολιτική πίεση που υπάρχει. Ή να μην ξαναπάρει η Ιωάννα το σπίτι πίσω, αλλά να υπάρξει μια παρέμβαση, αφού η κυβέρνηση καμαρώνει και λέει «φτιάξαμε με τον Πτωχευτικό δικλείδα προστασίας των ευάλωτων».
Έχει συμβεί κάτι τέτοιο; Ναι, αλλά δεν έχουν γίνει οι απαραίτητες υπουργικές αποφάσεις για να εφαρμοστεί το συγκεκριμένο κομμάτι του Πτωχευτικού. Ναι μεν έχουμε τον Πτωχευτικό, αλλά δεν έχουμε προστασία των ευάλωτων, ώστε να αναγνωρίσουν την ευαλωτότητα της Ιωάννας και να πουν: «Η κυρία Ιωάννα μπορεί να μείνει 12 χρόνια σπίτι της, όπως προβλέπει ο νόμος για τα ευάλωτα νοικοκυριά, και εμείς θα επιδοτήσουμε ένα ενοίκιο για αυτό».
Μετά τα 12 χρόνια τι; Έως τότε θα δει τι μπορεί να κάνει. Αυτά τα δύο είναι τα μοναδικά ρεαλιστικά σενάρια. Υπάρχουν τρεις παράγοντες για να πάθεις κάτι ανάλογο με αυτό που έπαθε η Ιωάννα. Ο πρώτος είναι ότι όλο το τραπεζικό σύστημα είναι φτιαγμένο για να σε κάνει να χάσεις το σπίτι σου. Δεν είναι φτιαγμένο για να σε διευκολύνει. Ο τρόπος που γίνεται η επικοινωνία, το γεγονός ότι τους παίρνεις τηλέφωνα και δεν απαντάνε, η επιθετικότητά τους, που σου δημιουργεί μια κακή ψυχολογία. Το γεγονός ότι δεν σου δίνουν ποτέ γραπτά αυτά που λένε και σου λένε «το γραπτό θα είναι μόνο η τελική σύμβαση που θα υπογράψουμε». Άρα ποτέ δεν ξέρεις ακριβώς τι είναι αυτό που σου προτείνουνε. Άλλες φορές, μπορεί να σου λένε το ένα, κι άλλες το άλλο, κι εσύ να μπερδεύεσαι και να μην ξέρεις τι ισχύει. Άρα έχουμε το ένα, που είναι ένα σύστημα που θέλει να σε μπουρδουκλώσει και να σε κάνει να χάσεις το σπίτι σου. Το δεύτερο ζήτημα είναι οι αδιανόητοι τόκοι υπερημερίας. Όσο αυτοί σε καθυστερούν, οι τόκοι τρέχουν. Θα αναφέρω ένα πολύ απλό παράδειγμα, που το γνωρίζω. Δάνειο 100.000 ευρώ, για το οποίο πλήρωσε ο ιδιοκτήτης 40.000, μετά την ποινή, γιατί δεν μπορούσε να πληρώνει, και στο πέρας της διαδικασίας να κάνει ένα διακανονισμό, που πήρε χρόνια, έφτασε να γίνει 240.000. Οπότε, καταλαβαίνετε, αν κάποιος έχει στο μυαλό του ότι εγώ χρωστάω 15.000 κι όταν περάσει ένας χρόνος του λένε «όχι, δεν χρωστάς 15, χρωστάς 25», τρελαίνεται. Αρχίζει και μπαίνει στην ψυχολογία μη αποδοχής αυτού του πράγματος. Κι εκεί ξεκινά ένας φαύλος κύκλος, αν κάποιος δεν είναι εξαιρετικά ψύχραιμος να καταλάβει ότι αυτοί οι άνθρωποι δεν παίζουνε και δεν πάει με τη λογική. Είναι δυνατόν να σου πάρουν το σπίτι για 15.000; Ναι, είναι δυνατόν να σου πάρουν το σπίτι για 15.000.
Η ΝΔ παρέλαβε έτοιμο το πλαίσιο υφαρπαγής της α’ κατοικίας και το εφαρμόζει αυτούσιο ή άλλαξε κάτι; Ενίσχυσε την συμμετοχή των funds; Όχι, τα funds μπήκαν στο παιχνίδι επί ΣΥΡΙΖΑ. Το σχέδιο Ηρακλής που επέτρεπε να πωλούνται τα δάνεια σε εξευτελιστικές τιμές εισάγεται επί ΣΥΡΙΖΑ. Και μάλιστα μπαίνει με δύο διαδοχικούς νόμους. Στην αρχή επιτρέπεται να πωλούνται μόνο τα επιχειρηματικά δάνεια, και στη συνέχεια επιτρέπεται να πωλούνται και τα στεγαστικά. Επί ΣΥΡΙΖΑ ανοίγει ο δρόμος για να περάσουν χιλιάδες στεγαστικά δάνεια στα χέρια των funds. Θα μου πεις τι σημασία έχει αν το δάνειό σου είναι στην τράπεζα ή το πήρε ένα fund. Μάλιστα, τότε είχα ακούσει ως επιχείρημα ότι «αφού τα funds αγοράζουν φτηνά, μετά θα μπορούν να κάνουν και καλύτερες συνδιαλλαγές και προσφορές στους δανειολήπτες». Πρόκειται για μια αφελή υπόθεση. Διότι τα funds αγοράζουν φτηνά για να κερδοσκοπήσουν ακραία.
«Όλο το τραπεζικό σύστημα είναι φτιαγμένο για να σε κάνει να χάσεις το σπίτι σου. Άρα έχουμε ένα σύστημα που θέλει να σε μπουρδουκλώσει και να σε κάνει να χάσεις το σπίτι σου. Το δεύτερο ζήτημα είναι οι αδιανόητοι τόκοι υπερημερίας. Δάνειο 100.000 ευρώ, για το οποίο πλήρωσε ο ιδιοκτήτης 40.000, έφτασε να γίνει 240.000»
Επιδεινώθηκε η κατάσταση, δηλαδή, όταν μπήκαν στα στεγαστικά δάνεια. Ναι. Γιατί τα funds όταν είναι στην Ιρλανδία, δεν δέχονται την κοινωνική πίεση που δέχονται οι τράπεζες. Αν η Εθνική Τράπεζα, η Alpha Bank, η Eurobank , οι ελληνικές, εντός εισαγωγικών, τράπεζες, με υποκαταστήματα που ο κόσμος μπορεί να επισκεφτεί, έχουν στην είσοδό τους ένα σύνθημα που γράφει «είστε δολοφόνοι», πιέζονται. Τα funds δεν έχουν καμία κοινωνική πίεση, καμία απολύτως δέσμευση.
Συνολικά πόσες α’ κατοικίες έχουν χαθείς έτσι; Είχαμε κάνει έναν υπολογισμό μόνο για τον Ιούνιο και τον Ιούλιο του 2022 και είχαμε δει ότι στην Αθήνα σε δύο μήνες είχαν πλειστηριαστεί 180 α’ κατοικίες.
Στην επαρχία τι γίνεται; Είναι ανάλογα τα στατιστικά. Ο μέσος όρος είναι ο ίδιος. Απλώς υπάρχουνε περιοχές πιο επιβαρυμένες, όπως οι μεγάλες πόλεις, η Θεσσαλονίκη, η Πάτρα, το Ηράκλειο Κρήτης. Επίσης, αυτό πρέπει να λεχθεί, εμείς εστιάζουμε στην α’ κατοικία, αλλά χορός πλειστηριασμών όπου παίζονται μεγάλα συμφέροντα και πρόκειται επίσης για υφαρπαγή, παρόλο που δεν είναι υφαρπαγή α’ κατοικίας, με τεράστιο κοινωνικό αντίκτυπο, καθώς συνιστά υφαρπαγή οικονομικών πόρων από τον Τουρισμό, είναι τα δεκάδες ξενοδοχεία εταιριών που δεν έχουν πάει καλά, τα οποία ξεπουλιούνται σε πλειστηριασμούς για ένα κομμάτι ψωμί.
Τώρα που οι πλειστηριασμοί γίνονται ψηφιακά, ως κίνημα έχετε αφοπλιστεί; Τα όπλα σας σήμερα ποια είναι; Αυτό που προσπαθούμε είναι να πάμε μαζί με τον δανειολήπτη απευθείας στον διαχειριστή του δανείου, είτε είναι τράπεζα, είτε είναι fund – τα τρία βασικά funds είναι τα Sepal, Dobalio και Indru – προσπαθώντας να τους πιέσουμε και να τους πείσουμε να γίνει διακανονισμός. Όταν βλέπουν ότι υπάρχει μια υποστήριξη και ο δανειολήπτης δεν είναι μόνος του, το fund μπορεί να πειστεί να διαπραγματευτούμε.
Η πράξη τι λέει; Πείθονται να γίνει διαπραγμάτευση; Σε πολλές περιπτώσεις το έχουμε καταφέρει. Σε άλλες, είναι πιο δύσκολο. Είναι δύσκολο να υποχωρήσουν όταν το ακίνητο με το οποίο εξασφαλίζεται το δάνειο -κι εκεί έγκειται ο κυνισμός τους!- είναι πολύ μεγαλύτερης αξίας από το δάνειο. Έχουμε περίπτωση με οφειλή 40.000 και αξία ακινήτου 300.000. Και λένε κυνικά από το fund «Γιατί να σε διευκολύνουμε;». Αυτοί έχουνε χιλιάδες υποθέσεις. Όταν μια υπόθεση βγαίνει από την ανωνυμία και γίνεται ενοχλητική, τότε λένε «ας κάνουμε τη διευκόλυνση».
Θα πιεστεί λόγω δημοσιότητας και η κυβέρνηση; Θα παίξει ρόλο το ότι μπαίνουμε σε προεκλογική περίοδο, ώστε να λάβει συνολικότερα μέτρα προστασίας της α’ κατοικίας; Υπάρχει μια εξαιρετικά χρήσιμη, πρόσφατη, προ τριών περίπου μηνών, απόφαση του Αρείου Πάγου, που λέει ότι οι εταιρείες διαχείρισης που εκπροσωπούν τα ξένα funds δεν έχουνε δικαίωμα να κάνουν δικαιοπραξίες στην Ελλάδα, στο όνομα των funds που έχουν αγοράσει τα ακίνητα. Όταν έχουν εντολή εκπροσώπησης με ένα νόμο του 2003, και είναι πολλές αυτές οι περιπτώσεις, ναι μεν τους δίνεται το δικαίωμα να κάνουν άλλου είδους χειρισμούς, αλλά δεν τους δίνεται το δικαίωμα να πηγαίνουν στα δικαστήρια. Με αυτή την απόφαση του Αρείου Πάγου επομένως έχει τεθεί σε αμφισβήτηση η νομιμότητα μεγάλου αριθμού πλειστηριασμών που έχουν γίνει την τελευταία περίοδο.
«Τα funds έχουνε χιλιάδες υποθέσεις. Όταν μια υπόθεση βγαίνει από την ανωνυμία και γίνεται ενοχλητική, τότε λένε “ας κάνουμε τη διευκόλυνση”. Εγώ πιστεύω ότι έχει ελπίδες η Ιωάννα, ακριβώς επειδή έχει πάρει αυτή τη δημοσιότητα. Παίζει τεράστιο ρόλο και το ότι είμαστε πριν τις εκλογές. Μετά τις εκλογές να περιμένουμε ορυμαγδό».
Μπορεί να πατήσει κάποιος σε αυτή την απόφαση, δηλαδή, στο εξής; Την επόμενη μέρα της απόφασης βγαίνει η κυβέρνηση, μετά από πίεση της Ένωσης Ελληνικών Τραπεζών, και λέει, φυσικά απευθυνόμενη στους τραπεζίτες: «Μην ανησυχείτε. Εμείς θα θεσμοθετήσουμε και θα το λύσουμε αυτό το πρόβλημα». Μετά τις αντιδράσεις που υπήρξαν, το παίρνει πίσω. Και λέει: «Δεν θα θεσμοθετήσουμε αυτή τη στιγμή. Θα το μελετήσουμε πρώτα».
Παίζει ένα ρόλο το ότι βρισκόμαστε πριν τις εκλογές; Παίζει τεράστιο ρόλο, φυσικά. Αλλά μετά τις εκλογές θα πρέπει να περιμένουμε ορυμαγδό. Για αυτό πρέπει να υπάρχει ένα ισχυρό Κίνημα. Και οι πολίτες πρέπει να μην φοβούνται να ζητήσουν βοήθεια. Η δημοσιοποίηση του προβλήματος είναι εξαιρετικά πολύτιμη και αποτελεσματική, σε σχέση με την προσπάθεια επίλυσης του προβλήματος χωρίς βοήθεια τρίτων. Έχει διαφορά ακόμη και ο τρόπος με τον οποίο μιλάνε στους ανθρώπους οι διαχειριστικές εταιρείες. Αν κάποιος είναι μόνος, του απευθύνουν το λόγο σαν να είναι σκουπίδι. Αν είναι παρούσα και μια ομάδα αλληλεγγύης μαζί, είναι με το σεις και με το σας. Το έχω ζήσει, το έχω δει. Έχει τεράστια σημασία να μη φοβάσαι, να μη ντρέπεσαι και να ζητάς βοήθεια. Είναι και μια περίοδος προεκλογική, που επίσης κανείς μπορεί να διεκδικήσει διακανονισμό. Διαφορετικά μόνο με νομικές ενέργειες μπορείς να ανακόψεις σήμερα ένα πλειστηριασμό. Με ανακοπή, ασφαλιστικά μέτρα κ.ο.κ. Αυτά είναι έξοδα. Δεν έχουν όλοι οι άνθρωποι τα χρήματα.
Τέλος, από όλες αυτές τις πολιτικές δυνάμεις που εμφανίζονται σήμερα και λένε «εμείς είμαστε με τους πληττόμενους και τους διωκώμενους», πρέπει να υπάρξει μια ρητή δέσμευση, ιδιαίτερα όταν υπάρχει η πιθανότητα να γίνουν κυβέρνηση -για τους άλλους είναι λίγο δωρεάν-, μια δέσμευση που θα λέει «εμείς με ένα νόμο θα διασφαλίσουμε την οριζόντια προστασία της α’ κατοικίας για ανθρώπους με οφειλή κάτω από 300.000 ευρώ». Έτσι απλά. Ένας άνθρωπος που πήρε ένα στεγαστικό δάνειο, ένας άλλος που πήρε ένα δάνειο για να στηρίξει την επιχείρησή του και πτώχευσε το 2011, θα είναι προστατευμένος. Και δεν θα χάνει την ά κατοικία του. Στοιχειώδες!