Ο φημισμένος ανεξάρτητος θίασος παραστατικών τεχνών Novoflot, με έδρα το Βερολίνο, έρχεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα και την Εναλλακτική Σκηνή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής για να παρουσιάσει τα δύο τελευταία μέρη από την ευρηματική, τριετή τριλογία του με τίτλο Η όπερα #1–#3, σε συνεργασία με τον διακεκριμένο έλληνα συνθέτη Αντώνη Ανισέγκο και μια σειρά ετερόκλητων μουσικών συνόλων όπως το τολμηρό dissonArt ensemble από τη Θεσσαλονίκη, το διεθνώς αναγνωρισμένο τζαζ τρίο Johnny La Marama, το Σύνολο Δωματίου της Αθηναϊκής Συμφωνικής Ορχήστρας Νέων – ΑΣΟΝ και τη Φιλαρμονική Ορχήστρα Δήμου Χαλανδρίου.
Η συναρπαστική αλληγορική – αθλητική – οπερατική περφόρμανς, H όπερα #3 – Οι κομμένες σκηνές θα παρουσιαστεί στο Ξέφωτο του Πάρκου Σταύρος Νιάρχος στο ΚΠΙΣΝ, σήμερα και αύριο ( 1 και 2 Οκτωβρίου 2022), στις 20.00, σε συνεργασία με το Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος. Μια βδομάδα μετά η ομάδα «μπαίνει μέσα» στο κτήριο της Εναλλακτική Σκηνή της ΕΛΣ (7 & 8 /10) για να παρουσιάσει το καινοτόμο έργο Η όπερα #2 – Στα σχοινιά (Σχετικά με το τέλος), μια παραγωγή που ο ρηξικέλευθος γερμανικός θίασος περιγράφει παιγνιωδώς ως την «πρώτη χαμένη όπερα του Μοντεβέρντι»!
Λίγο πριν οι Novoflot εμφανιστούν μπροστά στο Αθηναϊκό κοινό, μιλήσαμε με τον σκηνοθέτη και εμπνευστή της ομάδας Σβεν Χολμ για όλα αυτά που συνθέτουν την ιστορία τους, ιδέες και εικόνες που φρέσκαραν το χώρο της όπερας με το δικό τους ξεχωριστό δημιουργικό οίστρο!
Γιατί δώσατε στην ομάδα το συγκεκριμένο όνομα; Προσπαθήσαμε να της δώσουμε μια συγκεκριμένη ενέργεια που ταυτόχρονα να παραμένει αφηρημένη. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα το όνομα φαντασίας Novoflot το οποίο είναι απαλλαγμένο από κάθε είδους νόημα αλλά ταυτόχρονα στο πλαίσιο της όπερας, προκαλεί την περιέργεια για μια διαφορετική άποψη για το είδος που παρουσιάζει.
Πόσα μόνιμα μέλη έχει η ομάδα; Η βασική ομάδα αποτελείται από τέσσερα άτομα: ένα στη σκηνοθεσία, ένα μουσικό διευθυντή, ένα δραματουργό και ένα μάνατζμεντ. Σε αυτή είναι που αναπτύσσονται οι ιδέες, οι διαπραγματεύσεις στη συμπαραγωγή και ο προγραμματισμός. Επιπλέον, βεβαίως, υπάρχουν καλλιτεχνικοί συνεργάτες που εργάζονται συνεχώς στους τομείς της σκηνής, των κοστουμιών, του βίντεο. Επιπλέον υπάρχουν τακτικές συνεργασίες με μουσικούς όπως το τρίο Johnny La Marama αλλά και αρκετοί μεμονωμένοι μουσικοί. Ανάλογα με το έργο είμαστε κάπου ανάμεσα στα 20 με 50 άτομα.
Ποιο μουσικό μοτίβο αποτελεί τη μεγαλύτερη σας έμπνευση; Είναι δύσκολο να πω. Δουλεύουμε σε πολύ διαφορετικά είδη κάθε φορά. Μόλις είχαμε μια πρεμιέρα με την Belgrade Gypsy Band, η Opera #3 έκανε πρεμιέρα με 5 συνθέτες, η Opera#2 είχε τον Monteverdi ως πνεύμα του αυτοσχεδιασμού της, για να αναφέρουμε μερικά παραδείγματα. Πιο σημαντικό από το μουσικό ιδίωμα είναι η νοητική στάση με την οποία οι μεμονωμένοι καλλιτέχνες βλέπουν το έργο: περιέργεια, συγκέντρωση, ποιότητα και χιούμορ.
Τι έχει αλλάξει στον τρόπο που βλέπετε την τέχνη από το 2002, όταν συστηθήκατε ως ανεξάρτητη εταιρεία παραστατικών τεχνών; Πολλά έχουν αλλάξει σε αυτά τα 20 χρόνια. Δεν νομίζω ότι υπερβάλλω, όταν λέω ότι έχουμε βοηθήσει κι εμείς να διαμορφωθούν ορισμένες από αυτές τις αλλαγές. Όταν ξεκινήσαμε, η όπερα επηρεαζόταν βαθιά από το λεγόμενο «θέατρο του σκηνοθέτη». Οι σκηνοθέτες παρουσίαζαν έξυπνες ιδέες για όπερες ρεπερτορίου. Τότε αρχίσαμε να κάνουμε κάτι διαφορετικό, να βάζουμε διάφορα στοιχεία στην όπερα και στην παράσταση. Και αρχίσαμε να αναπτύσσουμε έργα που δημιουργούνται στη διαδικασία της πρόβας. Αυτό ήταν φυσιολογικό σε άλλα είδη, όπως ο χορός, αλλά δεν υπήρχε στην όπερα.
Πείτε μας πέντε έργα τέχνης που ξεχωρίζετε (όχι απαραίτητα μουσικά);
– The Ready Mades του Marcel Duchamps
– The Goldberg Variations του J. S. Bach
– Οι παραστάσεις του Peter Brook και της Pina Bausch
– Η επιρροή της τζαζ στο θεατρικό μου έργο
– Joseph Beuys
Γιατί αποφασίσατε να «ασχοληθείτε» με την έρευνα της πρώτης χαμένης όπερας του Μοντεβέρντι; Γιατί επιλέξατε τον συνθέτη του Ορφέα; Ποια ιστορία θέλετε να αφηγηθείτε μέσα από το δικό σας έργο, την The Opera #2 – On the Ropes (About the End); Η βασική ιδέα του είναι ότι θέλουμε να δημιουργήσουμε μια νέα αρχή στην ιστορία της όπερας γιατί η σημερινή όπερα, όπως είναι, έχει γίνει περίπλοκη, μπερδεμένη. Είναι λάθος, κατευθύνεται προς τη λάθος κατεύθυνση και έχει επιτρέψει στον εαυτό της να παγιδευτεί από την αναπαράσταση. Με αυτόν τον τρόπο, έρχεται σε αντίθεση με τα ιδανικά των ιδρυτών της, μεταξύ των οποίων ήταν και ο Monteverdi. Με αυτό το έργο, ισχυριζόμαστε ότι τα χαμένα έργα του Μοντεβέρντι ήταν εντελώς διαφορετικά και ότι η ιστορία της όπερας θα ήταν διαφορετική αν αυτές οι όπερες είχαν ανακαλυφθεί ξανά. Από αυτή την καλλιτεχνική ουτοπία, υποβάλαμε μια διαφορετική θέση για το πώς θα έμοιαζε η όπερα του Monteverdi, L’incoronazione di Poppea. Όχι ως προς την ιστορία της αλλά ως προς τις σκηνικές μουσικές παραμέτρους και τη δραματουργία.
Έρχεστε για πρώτη φορά σε επαφή με το ελληνικό κοινό. Τι περιμένετε από αυτό; Τι είναι αυτό που θα θέλατε να κερδίσετε από αυτή την «πρώτη φορά»; Οι παραγωγές μας αλλάζουν ουσιαστικά με την παρουσίαση τους σε κάθε χώρα. Είχαμε το έργο T-House Tour, «έτρεξε» πρώτα στην Ελβετία και μετά στη Χιλή. Ήταν διαφορετικές βραδιές γιατί το κοινό αντέδρασε τελείως διαφορετικά. Εδώ στην Ελλάδα δεν είναι ότι περιμένω κάτι, απλώς είμαι πολύ περίεργος να δω πως θα αντιδρά ο κόσμος μπροστά σε μια όπερα διαφορετική από αυτή που έχει συνηθίσει. Φυσικά, και θα θέλαμε να έχουμε μια πολιτιστική ανταλλαγή, φέρνοντας μαζί τα έργα στην Ελλάδα μετά τη Γερμανία και τη Δανία.
Για τις ανάγκες του Opera #2 και Opera#3 συνεργάζεστε με ποικίλα μουσικά σύνολα αλλά και ξεχωριστούς Έλληνες καλλιτχνες όπως ο Αντώνης Ανισέγκος. Πώς λειτουργούν αυτά τα σύνολα και αυτοί οι μουσικοί στη συνολική λογική του έργου; Με την Opera #3 παίξαμε σε ένα μεγάλο στάδιο στο Βερολίνο, τη Βαϊμάρη και την Κοπεγχάγη και ξεκινήσαμε τη βραδιά με ένα μεγάλο αθλητικό φεστιβάλ. Λογικό λοιπόν ήταν να εμφανιστεί και μια φιλαρμονική για να παίζει μουσική κοντά στον κόσμο. Γενικά, μας αρέσει να δουλεύουμε με αντιθέσεις ειδών και αυτό είναι κάτι που το κάνουμε συχνά. Εκτός από τον χορό, την υποκριτική και το τραγούδι, μας αρέσει να ενσωματώνουμε τον αυτοσχεδιασμό και την τζαζ στην κλασική και τη νέα μουσική. Συχνά συνεργαζόμαστε με μουσικούς που αυτοσχεδιάζουν γιατί μπορούν να αντιδρούν πιο γρήγορα και πιο αυθόρμητα σε σκηνικές ιδέες και γι αυτό είναι και πιο χαλαροί. Γενικά ο τρόπος που λειτουργεί η δραματουργία μας, βασίζεται συχνά σε αντιθέσεις, ώστε να προκύπτει μια ετερογενής δομή.
Υπάρχει κάποιο κοινό χώρας με το οποίο πιστεύετε πως έχετε κατακτήσει μια «σύνδεση», πως καταλαβαίνει ίσως τις παραστάσεις σας περισσότερο; Οι παραγωγές μας είναι πολύ συνειρμικές, απαλλαγμένες από αφήγηση, μερικές φορές παράλογες, ντανταϊστικές και τρελές. Συχνά ο καθένας πρέπει να βρει τη δική του πλοκή. Βρίσκω πολύ όμορφη κάθε φορά, τη στιγμή που το κοινό κοιτάζει με τα δικά του μάτια και ανακαλύπτει κάτι. Αντιστρόφως μπορεί να πω ποιο κοινό δεν μου αρέσει: όταν περιμένει μια σκηνική αισθητική που είναι «χθεσινή είδηση», όταν περιμένει κάτι από την παραδοσιακή σκοπιά της όπερας
Γιατί επιλέξατε να βάλετε αθλητικά στοιχεία στην Opera #3 και μάλιστα τα συγκεκριμένα ποδοσφαιρικά; Στη Βαϊμάρη, όπου έγινε η πρεμιέρα, αναζητήσαμε ένα ενδιαφέρον μέρος όπου θα μπορούσαν να γίνουν η εξωτερική παρουσίαση. Ανακαλύψαμε τότε ένα γήπεδο που φαινόταν κατάλληλο. Από αυτό στη συνέχεια αντλήσαμε τη σκηνική ιδέα. Πάντα υπάρχουν συνειρμοί μέσα στο περιεχόμενο: ένας επαγγελματίας μουσικός είναι κάτι σαν αθλητής υψηλών επιδόσεων…..
Έχετε συνεργαστεί με πολλά διαφορετικά σχήματα όλα αυτά τα χρόνια, από τον κινηματογράφο μέχρι τον χορό και την αρχιτεκτονική. Υπάρχει κάτι που πιστεύετε ότι δεν έχετε ακόμη τολμήσει να εισαγάγετε στη δουλειά σας και το οποίο θα μπορούσατε να κάνετε στο εγγύς μέλλον; Απολύτως και σε κάθε περίπτωση. Αναζητούμε συνεχώς νέες επιρροές, εμπειρίες και αντιπαραθέσεις. Για το επόμενο έργο μας το φθινόπωρο του 2022, θα αφοσιωθούμε στο έργο του Arnold Schönberg: μερικοί νέοι «παίκτες» θα ενωθούν μαζί μας.
Όταν ετοιμάζετε μια παράσταση, με ποια κριτήρια επιλέγετε τους υπαίθριους χώρους στους οποίους θα προβληθεί; Κάθε έργο ξεκινά πολύ διαφορετικά για εμάς. Αλλά αυτό το κοινό που έχουν όλα τα έργα είναι ο υψηλός βαθμός διαίσθησης και η συνεύρεση άκρως επαγγελματιών καλλιτεχνών που είναι ανοιχτοί σε όλα. Τα υπόλοιπα, στη συνέχεια, έχουν να κάνουν κυρίως με την έρευνα που πραγματοποιείται στο έργο.
Αν σας ζητούσα να επιλέξετε την πιο αγαπημένη σας εγκατάσταση που έχετε χρησιμοποιήσει στη δουλειά σας όλα αυτά τα χρόνια, ποια θα ήταν αυτή; Δεν μπορώ να απαντήσω πραγματικά. Έχουμε κάνει πάνω από 50 παραγωγές. Δεν μπορώ να αποφασίσω αυτή τη στιγμή.
Έχετε ένα κλασσικό παρελθόν. Θα ήταν στις προθέσεις σας να ανεβάσετε παράσταση και πάλι χωρίς πειραματικά στοιχεία ή καινοτόμες εγκαταστάσεις; Ναι, σπούδασα κλασική σκηνοθεσία όπερας και ήμουν κλασικά εκπαιδευμένος πιανίστας ως έφηβος. Αυτό είχε μεγάλη επιρροή πάνω μου. Εργάστηκα για αρκετά χρόνια στη Γερμανία σε κρατικά θέατρα, Θέατρο της Χαϊδελβέργης, Όπερα του Κιέλου, Κρατική Όπερα του Αννόβερου, Κρατική Όπερα Στουτγάρδης, Κρατική Όπερα της Βαυαρίας στο Μόναχο και άλλα. Αυτή η δραστηριότητα τώρα προφανώς και βρίσκεται σε αναμονή και το Novoflot έχει πολλά να κάνει με αυτό. Από αυτή την άποψη: κλασικές όπερες ναι, αλλά θα ανέβαιναν με έναν σχετικά ασυνήθιστο τρόπο. Είμαι σίγουρος όμως ότι κανείς δεν θα μου ζητούσε πια μια συμβατική παραγωγή.
Όπερα • Πρώτη πανελλήνια παρουσίαση
Novoflot
Η όπερα #3 – Οι κομμένες σκηνές
1, 2 Οκτωβρίου 2022 • Ώρα έναρξης: 20.00
Ξέφωτο του Πάρκου Σταύρος Νιάρχος – ΚΠΙΣΝ
Σε συνεργασία με το Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος
Σκηνοθεσία, σύλληψη: Σβεν Χολμ
Μουσικές συνθέσεις: Αντώνης Ανισέγκος, Μίχαελ Βερτμύλλερ, Johnny La Marama (Κρις Ντάλγκρεν, Κάλλε Κάλιμα, Έρικ Σαίφερ)
Μουσική διεύθυνση: Βισέντε Λαρρανιάγα
Σκηνικό: Ελίζα Λίμπεργκ
Κοστούμια: Νίνα φον Μέχοβ
Σχεδιασμός βίντεο: Μίρκο Μπορστ
Σχεδιασμός ήχου: Γιόναταν Μπρουνς
Δραματουργία, σύλληψη: Μάλτε Ούμπεναουφ
Ερμηνεύουν: Ίτσι Γκο, Βερόνιτσα Λεπέχα, Μάγκνε Χώβαρ Μπρέκκε, Ρόουζμαιρυ Χάρντυ
Συμμετέχουν: dissonArt ensemble, Johnny La Marama, Αντώνης Ανισέγκος πλήκτρα, Χέυντεν Τσίσχολμ σαξόφωνο, Ούλριχ Χόλμπαϊν κείμενα, Φιλαρμονική Ορχήστρα Δήμου Χαλανδρίου (καλλιτεχνική διεύθυνση, επιμέλεια: Κώστας Ιωαννίδης)
Παραγωγή: Novoflot, Φεστιβάλ Τεχνών Βαϊμάρης, Γερμανικό Εθνικό Θέατρο και Κρατική Ορχήστρα Βαϊμάρης
Είσοδος ελεύθερη
Η όπερα #2 – Στα σχοινιά (Σχετικά με το τέλος)
Βασισμένη σε μοτίβα από τη Στέψη της Ποππαίας του Κλάουντιο Μοντεβέρντι
7, 8 Οκτωβρίου 2022 • Ώρα έναρξης: 20.30
Εναλλακτική Σκηνή Εθνικής Λυρικής Σκηνής – ΚΠΙΣΝ
Σκηνοθεσία, σύλληψη: Σβεν Χολμ
Μουσική: Αντώνης Ανισέγκος
Μουσική διεύθυνση: Βισέντε Λαρρανιάγα
Σκηνικό, κοστούμια: Νίνα φον Μέχοβ
Σχεδιασμός φωτισμών: Άλεξ Μπλουμ
Δραματουργία, σύλληψη: Μάλτε Ούμπεναουφ
Ερμηνεύουν: Αντώνης Ανισέγκος, Ίτσι Γκο, Άλμουτ Κύνε, Κρις Ντάλγκρεν, Κάτριν Πέχλοφ, Έρικ Σαίφερ, Χέυντεν Τσίσχολμ, Ελίζα Φλουχ, Ρόουζμαιρυ Χάρντυ
Συμμετέχει το Σύνολο Δωματίου της Αθηναϊκής Συμφωνικής Ορχήστρας Νέων – ΑΣΟΝ (καλλιτεχνική διεύθυνση: Παύλος Σεργίου)
Παραγωγή: Novoflot, Γερμανικό Εθνικό Θέατρο και Κρατική Ορχήστρα Βαϊμάρης, Φεστιβάλ Τεχνών Βαϊμάρης
Τιμές εισιτηρίων: €12, €15 • Φοιτητικό, παιδικό: €10
Προπώληση:
