Αν κάποιος κινείται στον χώρο της επικοινωνίας και του brand development ή γενικότερα στο εγχώριο σύστημα των startup, πιθανότατα να έχει ακούσει το όνομα MyUkiyo, μια σχετικά νέα εταιρία που παρέχει υπηρεσίες marketing και ξεκίνησε από την Εύα Κακουλίδου και τη Μόνικα Κασάνη. Οι δύο γυναίκες που δουλεύαν χρόνια μαζί, κυρίως στον χώρο του πολιτισμού, της επικοινωνίας και του marketing, αποφάσισαν να ξεκινήσουν τη δική τους εταιρία για να φέρουν την προσωπικότητα τους, την εμπειρία και την οπτική τους σε μία αγορά που είναι μάλλον παρεξηγημένη και χρειάζεται ανανέωση.
Η ιστορία τις δικαίωσε, αλλά τίποτα δεν ήρθε τυχαία. Μια κουβέντα μαζί τους αρκεί για να το καταλάβει ο καθένας.
Πώς ξεκίνησε το MyUkiyo;
Εύα: Δεν έχουμε να διηγηθούμε ιστορίες τρόμου από προηγούμενες δουλειές γιατί και εγώ και η Μόνικα είμαστε δυνατά και ανθεκτικά κορίτσια και γενικά έχουμε υπάρξει τυχερές στη ζωή μας επαγγελματικά. Δεν μας έχουν πατήσει με κόκκινα τακούνια στον λαιμό. Πριν ανοίξουμε την MyUkiyo, ήμασταν και οι δύο marketeers. Έχουμε δουλέψει κυρίως στον πολιτισμό, στο κομμάτι της επικοινωνίας. Συναντηθήκαμε στη Feelgood Entertainment.
Μόνικα: Μετά από χρόνια στη Feelgood, είχαμε την ιδέα να ανοίξουμε δική μας εταιρία. Βρήκαμε σε χρόνο ρεκόρ σημαντική στήριξη από μία τρίτη γυναίκα, την Κατερίνα που εμπιστεύτηκε το πλάνο μας. Long story short ανοίξαμε δύο μέρες πριν το lockdown, 11 Μαρτίου 2020. Ο πλανήτης έκλεινε, εμείς ανοίγαμε, χωρίς απολύτως κανέναν πελάτη παρά μόνο με πίστη ότι θα κάνουμε το εγχείρημα να λειτουργήσει με κάποιο τρόπο. Τον πρώτο χρόνο ήταν πολύ δύσκολα και συχνά έπιανα τον εαυτό μου να αμφιβάλλει, αλλά σύντομα η MyUkiyo βρήκε τη θέση της.
Η Μόνικα Κασσάνη (αριστερά) και η Εύα Κακουλίδου (δεξιά) είναι οι δύο γυναίκες πίσω από το πετυχημένο agency.
Άρα νιώσατε κάποιου είδους imposter syndrome που βιώνουν πολλές επιτυχημένες γυναίκες σε πατριαρχικές δομές;
Εύα: Εγώ θα πω για το θέμα της αυτοαμφισβήτησης ότι είναι θεμελιώδες για την επιχειρηματικότητα. Εμείς μεγαλώσαμε σε corporate ζωές, στις οποίες θεωρείς ότι η επιχειρηματικότητα είναι κάτι πολύ σύνθετο, κάτι που το κάνουν πάρα πολύ έξυπνοι άνθρωποι που έχουν κάποιο κοκαλάκι της νυχτερίδας και μετά συνειδητοποιείς ότι οι άνθρωποι αυτοί απλά τολμούν και πετυχαίνουν. Ο τρόπος που οι μεσογειακές κοινωνίες αντιμετωπίζουν την επιχειρηματικότητα είναι ενοχικός και προβληματικός. Δεν μας μεγαλώνουν με την πεποίθηση ότι μπορούμε να βγούμε έξω και να κάνουμε αυτό που πιστεύουμε ότι θέλουμε. Μεγαλώνουμε σε μία απολογητική κουλτούρα υπαλλήλων. Γενικά στη Μεσόγειο μεγαλώνουμε με την ιδέα ότι η χαρά και η επιτυχία συνδέεται με ενοχή. Θεωρούμε ότι η αφθονία συνδέεται με κάποια παραβατικότητα. Για μένα είχε πολύ μεγάλη σημασία να δοκιμάσω αν μπορώ να κάνω πράγματα χωρίς εργασιακούς γονείς. Αυτό με ώθησε να ξεκινήσω τη MyUkiyo.
Μετά τον δύσκολο πρώτο χρόνο τι έγινε;
Μόνικα: Τον πρώτο χρόνο δεν είχαμε καν επίσημο γραφείο. Δουλεύαμε από το σπίτι μας και από μέρη που μας αρέσουν στην πόλη, όπως το El Jiron και το Ohh Boy και κάναμε άπειρα ραντεβού με υποψήφιους συνεργάτες μας. Αυτό ήταν τεράστια εμπειρία για μένα και με έκανε να νιώσω πολύ καλύτερα για την απόφαση να ξεκινήσουμε την εταιρία. Το να εκπροσωπείς μόνο τον εαυτό σου σε ένα επαγγελματικό ραντεβού μου άλλαξε πολύ το στήσιμο στο κεφάλι μου.
Εύα: Μόνο έτσι παίρνεις market feedback. Γενικά, συχνά η λύση, και στις δουλειές και στη ζωή, είναι οι άλλοι άνθρωποι. Μέσα από αυτούς βρίσκεις τις απαντήσεις, αν δεν τις ξέρεις ο ίδιος. Αν έχεις τα αντανακλαστικά και το ένστικτο. Γιατί το ένστικτο είναι πολύ σημαντικό στη δουλειά του marketing γιατί καταλαβαίνεις που είναι η μικρή τρυπούλα που είναι ανοιχτή και τελικά μπαίνεις.
Μόνικα: Τον δεύτερο χρόνο αποκτήσαμε γραφείο στο Χαλάνδρι και πριν από τρεις μήνες φτιάξαμε στον Χολαργό το δικό μας γραφείο, που ήταν η απόλυτα λογική συνέχεια στην ιστορία μας. Μας αρέσει που είμαστε σε μία γειτονιά και ουσιαστικά είμαστε μέρος της, έχει αυτή τη γλυκιά αίσθηση μιας άλλης εποχής.
Πώς αποφασίσατε το όνομα;
Εύα: Είναι προφητικό το όνομα. Στον πυρήνα του, πέρα από το ρεύμα τέχνης από την Ιαπωνία, σημαίνει πώς να παραμένεις ψύχραιμη όταν γύρω όλα καταρρέουν. Όπως συνέβη και στην ιστορία της MyUkiyo. Νονός της εταιρίας είναι ο φίλος μας ο Νίκος Πατσιόγιαννης που είναι φανταστικός startupper.
Ποια είναι η φιλοσοφία των MyUkiyo;
Εύα: Δεν το έχω σκεφτεί έτσι. Το βασικό core value μας είναι η ειλικρίνεια και η διαφάνεια, γιατί δραστηριοποιούμαστε σε μία αγορά, η οποία έχει συνηθίσει να δουλεύει με διάφορους τρόπους. Γενικά όταν είσαι agency οφείλεις να έχεις agenda γιατί προσφέρεις πολύ συγκεκριμένες υπηρεσίες που επιθυμείς ο πελάτης σου να αγοράσει. Εμείς προσπαθούμε να μην έχουμε agenda απέναντι στον πελάτη μας και να βρίσκουμε πραγματικά τι είναι αυτό που χρειάζεται και, ενδεχομένως, να στήσουμε μία νέα ομάδα συνεργατών για να το εξυπηρετήσει. Έτσι σκεφτήκαμε ότι αυτό που θέλουμε να κάνουμε – και έχει ανάγκη η αγορά – ήταν, όχι άλλο ένα διαφημιστικό agency, αλλά ένα marketing agency. Δηλαδή να γίνουμε το marketing communications τμήμα εταιριών ανεξαρτήτως μεγέθους που μπορεί να μην έχουν in-house marketing τμήμα για όποιο λόγο και αν συμβαίνει αυτό ή να κάνουμε plug-in σε υφιστάμενες ομάδες για να εξυπηρετήσουμε συγκεκριμένα projects, ad hoc ή μη. Δυστυχώς, ζούμε σε μία κοινωνία που όλοι έχουν άποψη για την επικοινωνία, γιατί όλα τα προϊόντα και οι υπηρεσίες γύρω μας επικοινωνούνται και με τα social media όλοι έχουμε γίνει με κάποιο τρόπο «μέσα». Αυτό δεν είναι απαραίτητα μακριά από την αλήθεια, γιατί η επικοινωνία θέλει τρία πράγματα: ένστικτο, αισθητική και κοινή λογική. Έκαστος στο είδος του όμως. Εμείς αυτό που κάνουμε για τους πελάτες μας είναι να βάζουμε προτεραιότητες αντιμετωπίζοντας τα budget τους σαν είναι δικά μας χρήματα και τους καθοδηγούμε στο ποιες επικοινωνιακές κινήσεις πρέπει να κάνουν, αξιοποιώντας με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τον προϋπολογισμό τους. Θέλουμε να ζούμε σε έναν κόσμο όπου όλοι κάνουν focus σε αυτό που είναι καλοί. Η εποχή ενθαρρύνει τις συνεργασίες, τις συνέργειες, τις ανοιχτές καρδιές και τα ανοιχτά μυαλά.
Μόνικα: Δεν είναι μόνο marketing communications οι συμβουλές μας και ο σχεδιασμός μας, αλλά επεκτείνονται στο πώς τα brads μπορούν να διαχειριστούν καλύτερα τις ευκαιρίες του market και τους ανθρώπινους και υλικούς πόρους τους. Πολλές φορές έχουμε δει δυναμικές σε ομάδες που έδιναν τη δυνατότητα σε μία εταιρία να προωθηθεί σε μία κατεύθυνση που δεν είχαν σκεφτεί μέχρι τότε και να διευρύνει τα όριά της εσωτερικά και εξωτερικά. Μέσα από τη συζήτηση με τον πελάτη, δεν τον κατανοούμε μόνο εμείς καλύτερα, αλλά μπαίνει και ο ίδιος σε μία διαδικασία να σκεφτεί πράγματα για το brand του που ίσως δεν είχε σκεφτεί μέχρι τότε. Μας έχει τύχει πολλές φορές στα ραντεβού μας να βγαίνουν καινούριοι ορισμοί, τοποθετήσεις, κατευθύνσεις.
Πώς επιλέγετε τα project σας και τους συνεργάτες σας;
Εύα: Κρίνουμε τις επιλογές μας με το opportunity cost. Δηλαδή αν δεν ήμουν εδώ και έκανα αυτή τη δουλειά η οποία με αμείβει με το Χ ποσό και με κάνει να νιώθω με έναν συγκεκριμένο τρόπο, που αλλού θα ήμουν και πώς θα ζούσα τη ζωή μου. Για μένα και για τη Μόνικα είναι πάρα πολύ σημαντικό το κομμάτι της ελευθερίας. Να μπορούμε να πούμε τη γνώμη μας, να δημιουργούμε projects και νέες ομάδες με δυναμικούς επιχειρηματίες και δημιουργικούς επαγγελματίες, να μη δεχόμαστε προσβλητικές συμπεριφορές και να μπορούμε να διατηρήσουμε την ψυχική μας οντότητα, να είμαστε οι εαυτές μας σε μία συνεργασία όσο περισσότερο γίνεται. Αυτό δεν σημαίνει ότι ζώντας το agency life δεν δέχεσαι πιέσεις, αλλά μπορείς να καθορίσεις το πόσο και – κυρίως! – το γιατί.
Έχετε βιώσει ποτέ σεξιστικές συμπεριφορές στην εργασία σας;
Εύα: Όχι. Το κομμάτι της επικοινωνίας, όσον αφορά στο να δώσεις συμβουλές σε κάποιον άλλον για το πώς θα επικοινωνήσει το brand του, είναι ψυχαναλυτική διαδικασία. Και αυτή η διαδικασία είναι άφυλη.
Ποιο είναι το καλύτερο project που έχετε κάνει μέχρι τώρα;
Μόνικα: Μου αρέσουν τα μεγάλης κλίμακας project που αφορούν πολλούς ανθρώπους. Ίσως επειδή δούλευα χρόνια στην Τεχνόπολη. Είναι σπουδαίο να χρησιμοποιείς την επικοινωνία για να καταναλώσουν πάρα πολλοί άνθρωποι πολιτισμό και ψυχαγωγία. Εκείνες τις στιγμές υπάρχει κάτι που τους συνδέει όλους. Και αυτό κάποιες φορές είναι μαγικό.
Εύα: Για μένα έχει να κάνει με τους ανθρώπους και όχι με τα projects. Με ενδιαφέρει ποιος είναι ο συνομιλητής μου. Συνεργάτες μου έχουν αλλάξει την προοπτική στη ζωή μέσα από τις κουβέντες μας. Πρέπει να μπορείς να επικοινωνείς με τους πελάτες σου. Πρέπει να μπορείς να επικοινωνείς με όλους.
Μόνικα: Συμπτωματικά, με όλους τους ανθρώπους που συνεργαζόμαστε έχουμε ζεστές σχέσεις. Είμαστε περήφανες για αυτούς.
Πώς σχεδιάσατε τις υπηρεσίες που παρέχετε και πώς ξεχωρίζει το agency σας;
Εύα: Κάνουμε κυρίως marketing strategy, consulting και implementation. Δεν παράγουμε εσωτερικά δημιουργικό. Μας ξεχωρίζει η ειλικρίνεια και η διαφάνεια, όπως είπα και πριν, και μετά από τριάντα χρόνια στην αγορά εγώ και δεκαπέντε η Μόνικα, ξέρουμε πολλούς ανθρώπους από το creative industry με πάρα πολλά ταλέντα και μπορούμε να τους χρησιμοποιούμε και να φτιάχνουμε διαφορετικές ομάδες ανάλογα με το project, adhocracy δηλαδή.
Μόνικα: Πιστεύουμε πολύ στους ανθρώπους και στο δίκτυο μας, είναι η υπερδύναμη μας. Γιαυτό και το tagline μας είναι: Together you rise.
Είναι μπερδεμένοι οι όροι marketing και επικοινωνία; Πώς πείθετε τους πελάτες για την αναγκαιότητά τους σε ένα business;
Εύα: Ζούμε στη χώρα του ό,τι δηλώσεις είσαι. Θα ξαναπώ ότι το marketing είναι ένστικτο, κοινή λογική και αισθητική. Όποια και αν είναι η ορολογία που χρησιμοποιεί κάποιος, η αλήθεια είναι πάντα μία και έχει σχέση με το μήνυμα. Είμαστε μια κακομαθημένη κοινωνία στο marketing. Δεν υπάρχει ειλικρίνεια στον διαφημιστικό λόγο. Μιλάμε για την ψυχική υγεία, έχει αλλάξει το work-life balance, η μεγάλη παραίτηση είναι εδώ, οπότε και η επικοινωνία οφείλει να ακολουθεί την κοινωνία. Η διαφημιστική κενολογία πρέπει να σταματήσει.
Ποιο είναι το μέλλον του marketing και του brand development.
Εύα: Είναι η αλήθεια των ανθρώπων. Η ισορροπία τους. Ζούμε στις δεκαετίες του wellness και αυτό υποδεικνύει τις ανάγκες της κοινωνίας. Χρειαζόμαστε όλοι μια καλύτερη ζωή, ανθρώπινη, πιο ειλικρινή. Οι σχέσεις είναι το σημαντικότερο πράγμα στη ζωή και όπως δομούνται οι σχέσεις των ανθρώπων μεταξύ τους, έτσι πρέπει να δομούνται και με τα brands και να είναι ειλικρινείς, ζεστές και αυθεντικές.
Μόνικα: Η συνεργασία και οι ομάδες. Η συλλογικότητα και οι ευγενείς σκοποί. Η αλλαγή εποχής, η σημαντικότητα της ατομικότητας και η αυθεντικότητα. Η αλήθεια.
Έχει ωριμάσει αρκετά η αγορά ώστε οι εταιρίες να καταλαβαίνουν την ανάγκη του marketing άσχετα από το μέγεθος τους;
Εύα: Δεν μπορείς να πείσεις κανέναν για κάτι. Το marketing έχει εργαλεία και μεθοδολογία και επειδή κάθε brand λανσάρει μία φορά πρέπει να είναι ξεκάθαρο το μήνυμά του.
Μόνικα: Οι πελάτες μας έρχονται σε εμάς με μία ανάγκη, ένα αίτημα. Ανεξάρτητα αν το αίτημα είναι σωστό, πρέπει πρώτα να το κάνουμε address και μετά να προχωρήσουμε. It’s a process. Πρώτα πρέπει να καταλάβεις τι είναι αυτό που προσφέρεις και μετά να το επικοινωνήσεις.
Εύα: Έρχονται πολλοί και μας ζητάνε digital επικοινωνία, αλλά η επικοινωνία είναι μία. Σημασία έχει να βρούμε το μήνυμα και την ιστορία πρώτα, πριν επιλέξουμε το μέσο.
Χρησιμοποιείτε το storytelling αρκετά σαν εργαλείο στη δουλειά σας;
Εύα: Θεωρούμε ότι πρέπει να αναπτυχθεί βαθιά η σχέση μεταξύ του καταναλωτή και του προϊόντος. Αποκτάμε σχέσεις λοιπόν με το προϊόν όταν ξέρουμε μια ιστορία. Όλοι έχουν μια ιστορία να πουν και μπορείς να φτιάξεις ιστορίες με τα πάντα ακόμα και αν είναι αποτυχία. Πιστεύουμε πολύ στο fail better.
Πείτε μου παραπάνω για το fail better.
Το fail better σχετίζεται με το ότι δεν υπάρχει οικουμενική αλήθεια, η επιτυχία και η αποτυχία είναι κάτι τόσο πολύ πολυπαραγοντικό. Μαθαίνεις από τα λάθη σου αν έχεις την ψυχραιμία και την ωριμότητα να τα αναγνωρίσεις και να κάνεις κριτική. Δεν υπάρχει τρόπος για να προχωρήσεις στη ζωή σου αν δεν αποτύχεις πολλές φορές.