Αργοπορημένο απόγευμα και με την Έλλη Τρίγγου κατηφορίζουμε στη γειτονιά της, έχοντας σαν τελικό προορισμό ένα καταπράσινο πάρκο του οποίου την ύπαρξη ευγνωμονεί. Ακολουθούμε το μονοπάτι του ήλιου που μετρά αντίστροφα για τη δύση, ανάμεσα σε κλαδιά που αρχίζουν να ξεμουδιάζουν, αυτές τις πρώτες ημέρες της Άνοιξης. «Ξέρεις, όλο αυτό που ζούμε είναι τόσο απόλυτο, που δεν μπορώ να το βιώσω σαν μια αδικία που βρήκε ξαφνικά την ανθρωπότητα, μιας και είναι μια απάντηση σε όσα τόσα χρόνια οι άνθρωποι με αλαζονεία παρεμβαίνουμε, σαν να μας ανήκει όλος ο πλανήτης. Γειωθήκαμε και μικρύναμε, συνειδητοποιήσαμε από τί υλικό είμαστε φτιαγμένοι. Αγωνιώ πραγματικά για το αν θα πάρουμε τελικά το μάθημα. Αν αυτό δεν συμβεί, φοβάμαι ότι το μέλλον μας φαντάζει ήδη δυστοπικό».
Ένας χρόνος και κάτι μέρες πανδημίας και εγκλεισμού, με μικρά διαλείμματα αποστειρωμένης ζωής. «Όταν ξεκίνησε όλο αυτό, σταμάτησα να δουλεύω, συνέχισα όμως να πληρώνομαι κανονικά και κυρίως ήξερα πως θα δουλέψω ξανά σύντομα. Νιώθω ευλογημένη γι’ αυτό, όμως δεν μπορώ να μη βλέπω ότι δεν ισχύει για όλους τους ανθρώπους του χώρου το ίδιο, μιας και η πολιτεία φρόντισε για ακόμη μια φορά να αφήσει εντελώς απροστάτευτο το κομμάτι του πολιτισμού, σε βαθμό ντροπιαστικό. Μας αντιμετώπισαν σαν κάτι μη άξιο να ασχοληθούν και η συνειδητοποίηση αυτή ήταν, και παραμένει σοκαριστική. Έχοντας καταφέρει να παίξουμε δύο Δευτερότριτα εν μέσω πανδημίας, με κόσμο στα θέατρα, σε διαβεβαιώνω ότι το περιβάλλον ήταν απολύτως ασφαλές. Κάθεσαι στη θέση σου, δεν έχεις επαφή με τους άλλους ανθρώπους και παρακολουθείς κάτι. Ήταν απολύτως εφικτό να συμβεί, γι’ αυτό και όσο λειτούργησε δεν υπήρξαν κρούσματα στο θέατρο».
Της περιγράφω τη μέρα που είδαμε με φίλες θέατρο στο σαλόνι μας, την αμηχανία του να «πεταχτείς» στην κουζίνα για νερό τη στιγμή που κάποιος είναι στη σκηνή και τον παρακολουθείς. «Πειραματιστήκαμε με το live streaming στην παράσταση This is not Romeo and Juliet, προσπαθώντας να αποδεχτούμε αυτήν τη νέα συνθήκη, χωρίς αποστροφή. Προσαρμοστήκαμε με όσα υλικά μας δόθηκαν και λειτούργησε όμορφα θεωρώ, παρά το μεγάλο μου άγχος. Ήταν πολύ συγκινητικό για εμάς, να ξέρουμε πως μας βλέπει ο κόσμος και όμως να μην είναι εκεί. Παρόλα αυτά, θέλω να ολοκληρωθεί όσο το δυνατόν πιο γρήγορα αυτός ο κύκλος και να επιστρέψουμε εκεί που ανήκουμε. Το θέατρο είναι επαφή και ενέργεια, είναι συνάντηση που δεν χωράει σε μια οθόνη. Σε καμία περίπτωση δεν μπορεί αυτή η συνθήκη να αποτελέσει το νέο θέατρο, παρά μόνο μια προσωρινή λύση».
Κάπως αναπόφευκτα και ίσως αναγκαία, ανοίγουμε ένα από τα μεγαλύτερα θέματα της εποχής. Το #metoo, γράφει τη δική του ιστορία στην ελληνική πραγματικότητα, μην αφήνοντας πλέον περιθώριο σε κανέναν να πει ότι δεν γνώριζε, αναγκάζοντας μας να διαλέξουμε την όχι πάντα τόσο αυτονόητη πλευρά. «Οι γυναίκες και οι άντρες που άνοιξαν τον δρόμο σπάζοντας τη σιωπή, δεν άλλαξαν μόνο τη ροή του θεάτρου, αλλά και την ιστορία. Είναι μεγάλη νίκη, πάνω σε μια πληγή από την οποία έχουν πονέσει πολλοί άνθρωποι. Θέλω πραγματικά να πιστεύω ότι μέσα απ’ αυτήν τη διαδικασία υπήρξε γι’ αυτούς η λύτρωση που τους αξίζει. Είμαι ευγνώμων, νιώθω θαυμασμό και αντλώ έμπνευση από το ψυχικό κουράγιο που βρήκαν όλες αυτές οι γυναίκες και οι άντρες, ώστε να επικοινωνήσουν όσα έζησαν.
Η πατριαρχία είναι όπως το οξυγόνο και η μόλυνση του περιβάλλοντος, είναι παντού. Οι ίδιες οι γυναίκες λαμβάνουμε πατριαρχία και στη συνέχεια αναγκαστικά την αναπαράγουμε, ώστε να επιβιώσουμε μέσα σε αυτήν, υιοθετώντας χαρακτηριστικά τοξικής αρρενωπότητας που και οι ίδιες αποστρεφόμαστε. Δεν φωτίζουμε την υπέροχη φύση μας, αντίθετα την κρύβουμε ή «φοράμε» εκείνη των αντρών, δημιουργώντας ένα δυσλειτουργικό αποτέλεσμα. Δεν μας μαθαίνουν, ούτε μας αφήνουν να ανακαλύψουμε τις δικές μας δυνάμεις, οπότε πρέπει να τις βρούμε μόνες μας, περνώντας απ’ αυτήν την αμήχανη στιγμή μιας διεργασίας που δεν ξέρουμε πώς να διαχειριστούμε, τραυματίζοντας ακόμα και η μία την άλλη. Πρέπει πρώτα εμείς οι ίδιες να λατρέψουμε το είδος μας, να γίνουμε πιο συμπεριληπτικές. Έτσι θα δώσουμε ένα καλό παράδειγμα στους άντρες για το πώς θα έπρεπε να μας αντιμετωπίζουν. Θα έχουν έναν επιπλέον λόγο να σταματήσουν να συντηρούν και να διαιωνίζουν την κατάφωρη αδικία που βιώνει το γυναικείο φύλο εδώ και αιώνες. Δεν είναι εύκολο όμως, πρέπει να αλλάξουμε δέρμα».
Η Έλλη Τρίγγου, πρωταγωνιστεί σε μια από τις πιο επιτυχημένες σειρές της ελληνικής τηλεόρασης, καταφέρνοντας με τις Άγριες Μέλισσες να τοποθετήσουν σε κάθε σπίτι τη φρίκη μιας γυναίκας που βιάζεται, σηκώνοντας παράλληλα στην πλάτη της μια βαθιά σεξιστική και μισογύνικη κοινωνία που δεν αλλάζει εντυπωσιακά στα χρόνια. «Ήταν σοκαριστικό για εμάς ο τρόπος που συνέπεσε η πλοκή της σειράς με τα όσα συμβαίνουν στην πραγματικότητα. Στα επεισόδια που τώρα παρακολουθείτε, γυναίκες που έχουν δεχθεί σωματική και ψυχική κακοποίηση, καταθέτουν στο δικαστήριο. Νιώθω πραγματικά τυχερή που συνεργάζομαι με τόσο ταλαντούχους ανθρώπους και που ενώ γνωρίζω ότι αυτό που παρακολουθώ είναι σενάριο, ανατριχιάζω ολόκληρη. Σκέφτομαι τη διαδρομή που κάνει η Μαρία Κίτσου, ώστε να ερμηνεύσει την ομολογία του βιασμού της στη σειρά και μετά συνειδητοποιώ ότι για πολλές γυναίκες, αυτή είναι η αλήθεια τους. Η δύναμη αυτή φαντάζει ώρες-ώρες ασύλληπτη και δεν γίνεται να αντιμετωπίζεται με ερωτήσεις τύπου «τι φόραγες;», «μήπως προκάλεσες;» και «γιατί τώρα».
Υπάρχουν άνθρωποι που έχουν δεχθεί κακοποίηση και δεν υπάρχει κάποιο πλαίσιο να τους αγκαλιάσει, ζώντας μόνιμα στον φόβο ότι θα χάσουν τη δουλειά τους και θα στοχοποιηθούν. Οφείλουμε να είμαστε εκεί για όλες και για όλους».
Κάποιους μήνες πριν, οι πρωταγωνιστές της σειράς, φωτογραφήθηκαν με τα μπλουζάκια που σχεδιάστηκαν για οικονομική ενίσχυση των εξόδων της δίκης για τη δολοφονία του Ζακ Κωστόπουλου. Αποτέλεσμα της πράξης αυτής που κατέκλυσε τα social media, είναι δεκάδες ακόμη μπλουζάκια να τυπωθούν, δημιουργώντας την ανακουφιστική αίσθηση ότι απέναντι στο άδικο, είμαστε πολλοί. «Η Αμαλία Καβάλη, αυτή η σπουδαία γυναίκα που αγαπώ και θαυμάζω, είχε την ιδέα. Το πρότεινε, το οργάνωσε και όλοι εμείς το αγκαλιάσαμε χωρίς δεύτερη σκέψη. Ήταν και για μας εντυπωσιακή η ανταπόκριση του κόσμου, καθώς και η συνειδητοποίηση του πόση δύναμη έχουμε και πόσο όμορφο είναι να τη χρησιμοποιούμε για έναν τέτοιο σκοπό. Προσωπικά, πιστεύω ότι μια από τις αρμοδιότητες που έχουμε ως καλλιτέχνες, είναι να ενεργοποιούμε τη συνείδηση του κόσμου σε μια κατεύθυνση αγάπης, δικαιοσύνης, ενότητας και ενδυνάμωσης».
Η Έλλη Τρίγγου είναι παιδί του κινηματογράφου, έπειτα του θεάτρου και τώρα της τηλεόρασης. Μιας τηλεόρασης που πολλές φορές κλείνεις, μετανιώνοντας που την άνοιξες. «Το τελευταίο διάστημα, ανήκω σε αυτό που λέμε σύστημα της τηλεόρασης. Έχω καταλάβει πως αυτό το μέσο έχει τεράστια δύναμη και ασκεί έντονη επιρροή, γι’αυτό και το αντιμετωπίζω με τη μέγιστη υπευθυνότητα. Δεν σου κρύβω ότι έχω έντονο το στοιχείο του φόβου, στη σκέψη και μόνο ότι μπορεί να επηρεάσω έστω και έναν άνθρωπο εκεί έξω. Πολλές φορές αναρωτιέμαι πού πήγε ο φόβος αυτός από εκείνους που μεταφέρουν ειδήσεις, βυθίζοντας τον κόσμο στην άγνοια και στην παραπληροφόρηση. Ένα παιδί σκοτώθηκε έξω από τη βουλή και δύο μέρες μετά η είδηση δεν είχε παίξει ακόμα στην τηλεόραση. Ποια είναι τελικά η δουλειά των μέσων ενημέρωσης; Να δείχνουν στις ειδήσεις παραποιημένα τα γεγονότα και να μετατρέπουν το «πάμε να τους σκοτώσουμε» σε «θα μας σκοτώσουν»; Πώς πατάς το κουμπί για να παίξεις τέτοια πράγματα;».
Έχει βάλει πλέον κρύο και η ώρα φτάνει lockdown. Πρέπει να επιστρέψουμε σπίτι, να ερημώσουμε την πόλη, σε μια εποχή που ο εγκλεισμός και η καταστολή είναι η μόνη απάντηση στην υγειονομική κρίση. «Δεν έχω προσδοκίες απ’ όσους μας κυβερνούν. Όλη μου η ελπίδα εναπόκειται στην αλληλεγγύη, στην αυτοοργάνωση, στη συσπείρωση και στη σωστή μεταφορά πληροφορίας.
Μπροστά σε κάθε φασίστα και βασανιστή, σε κάθε ωρολογιακή βόμβα μίσους που καταχράται εξουσία και εκτελεί εντολές αγνώστου προελεύσεως, γυρνώ την πλάτη επιδεικτικά και στρέφομαι με προσμονή και λαχτάρα σε οποιοδήποτε δείγμα ηθικής και ανθρωπιάς έχει απομείνει σε αυτούς τους θεσμούς. Το ίδιο το σύστημα οφείλει να αποτοξινώσει τον εαυτό του, όπως συνέβη και στο χώρο του θεάτρου. Να συμβεί το ίδιο και μέσα στην αστυνομία, στην πολιτική, στα δικαστήρια, στη δημοσιογραφία, παντού. Να ξεβρωμίσουμε, να ησυχάσουμε. Να τελειώνουμε με την ανομία και τον κανιβαλισμό, να ζήσουμε με αλήθεια και ενότητα. Να μορφώσουμε το νου και την ψυχή μας. Ξύπνησε ο κόσμος από τα αίσχη τους, βγήκε ξανά στο δρόμο, αντέδρασε επιτέλους. Τί περίμεναν να πετύχουν; Είναι αναφαίρετο δικαίωμα μας να καθόμαστε σε μια πλατεία, χωρίς να τρώμε ξύλο. Η ελευθερία δηλαδή, είναι δικαίωμά μας».
Μάλλον έχει πανσέληνο. Μπορεί και όχι, όμως το φεγγάρι μοιάζει ολοστρόγγυλο και μας δείχνει την έξοδο. Σχεδιάζουμε μια μπύρα, μια συναυλία του Θανάση, ένα φεστιβάλ και ατρόμητες αγκαλιές. «Χρύσα, επιλέγω συνειδητά να στέκομαι δίπλα σε εκείνους που προσπαθούν κόντρα σε όλα να αλλάξουν αυτόν τον κόσμο. Σ’ αυτούς που δεν το βάζουν κάτω. Σ’ αυτούς που μαθαίνουν από τα λάθη τους και τα διορθώνουν. Σ’αυτούς που ξέρουν τη γλύκα που έχει το σκοτάδι και η άγνοια, αλλά επιλέγουν συνειδητά το μονοπάτι του φωτός, κι ας έχει γκρεμούς. Στέκομαι δίπλα στον καθένα που δεν διαλέγει τον εύκολο δρόμο».