Πρόκειται για έναν αρχιτέκτονα με βιογραφικό χτισμένο τόσο στο πεδίο όσο και στα πανεπιστημιακά έδρανα, που είναι αδύνατο να συμπυκνωθεί εύκολα σε έναν πρόλογο. Ενδεικτικά, ηγήθηκε της δημιουργίας του Βιομηχανικό Μουσείο Ερµούπολης, συμμετείχε στον σχεδιασμό του Μητροπολιτικού Πάρκου στο Γουδί και του θαλασσίου μετώπου της Ελευσίνας, ήταν επικεφαλής της μελέτης του κτιρίου της νέας Ταινιοθήκης της Ελλάδος στην Ιερά Οδό αλλά και των ερευνών του ΕΜΠ για τα Ιστορικά Μεταλλεία στο Αιγαίο, το Μητρώο Ελληνικής Βιομηχανικής Κληρονομιάς, του ιστορικού κέντρου της Πρέβεζας, του Μητροπολιτικού Πάρκου Ελληνικού.
Έχει γράψει βιβλία και άρθρα που αφορούν τον τομέα του, έχει λάβει διακρίσεις και βραβεία σε διεθνείς και πανελλήνιους αρχιτεκτονικούς διαγωνισμούς. Κάποια στιγμή τον αναζήτησα για ένα ρεπορτάζ που ήθελα να πραγματοποιήσω με φοιτητές του, αλλά εκείνο το ραντεβού αναβλήθηκε.
Συναντηθήκαμε στα καλοστεκούμενα προσφυγικά του Τουρκολίμανου. Είναι ένα σημείο που παραπέμπει και στην ώθηση που έδωσε ως Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της Ανάπλαση ΑΕ για την αποκατάσταση των προσφυγικών πολυκατοικιών της λεωφόρου Αλεξάνδρας. Καθώς φτάνουμε στην άκρη της θάλασσας του μικρού λιμανιού, στον Ιστοπλοϊκό της Ακτής Κουμουνδούρου δεν ξέρω ποιο σημείο της μέχρι τώρα πορείας του είναι ιδανικό για να ξεκινήσει μια συζήτηση σχετική με την υποψηφιότητα του στις δημοτικές εκλογές 2019 με την κίνηση «Πειραιάς Για Όλους» και τη στήριξη του ΣΥΡΙΖΑ.
Εκείνος θεωρεί σημείο – τομή στις περγαμηνές του το Τεχνολογικού-Πολιτιστικού Πάρκο του Λαυρίου. Είναι το πιο αγαπημένο έργο του, «ήμασταν στο πεδίο από το ‘94 προσπαθώντας να διαχειριστούμε με διεθνείς προδιαγραφές απαξιωμένα ερείπια, θέλαμε να τα μετατρέψουμε σε χώρους ζωντανούς που εκτός από την αρχιτεκτονική ομορφιά τους έφεραν ανάπτυξη σε μια ρημαγμένη πόλη την οποία οι κάτοικοι την εγκατέλειπαν. Δημιουργήσαμε κάτι που μας έκανε ευτυχείς και για το οποίο είναι περήφανη η τοπική κοινωνία. Σε αυτή την τοπική κοινωνία του Λαυρίου και στους φίλους πανεπιστημιακούς που δουλεύουμε τόσα χρόνια εκεί, χρωστάω και τους τίτλους μου. Αυτά τα δημιουργικά χρόνια έμαθα να σχεδιάζω και να διδάσκω, εκεί έγινα καθηγητής, αυτό ήταν το μεγαλύτερο πανεπιστήμιο για μένα».
Αυτή την περίοδο συζητιέται έντονα η αποκάλυψη της κοίτης του Ιλισσού στην οποία και εμπλέκεται. Όμως, παράλληλα διεκδικεί τα ηνία του μεγαλύτερου λιμανιού της χώρας, της πόλης που διακλαδώνεται γύρω του και εκείνος είναι γέννημα- θρέμμα της.
Μιλάμε για ένα τεράστιο πεδίο με το οποίο δεν έχει ξαναβρεθεί αντιμέτωπος, αλλά, το κλειδί κατά τον ίδιο είναι να μιλάς για αυτά που ξέρεις και να ακούς για όσα δεν ξέρεις προκειμένου να μαθαίνεις.
«Θέλουμε καλής ποιότητας τουριστικό προϊόν και αναψυχή. Με οφέλη κοινωνικά και οικονομικά. Και με σεβασμό στην πόλη. Όχι μόνο κέρδη για αεριτζήδες.»
Έχετε μεγαλώσει εδώ. Πως έχετε δει την πόλη να αλλάζει; Εδώ έχουν μεγαλώσει και οι παππούδες και οι γονείς μου. Παιδί, τη δεκαετία του ’60 και μετά ως φοιτητής μέχρι το τέλος του ’70 και τις αρχές του ’80 πρόλαβα να δω τη μεγάλη έκρηξη της αντιπαροχής που εξαφάνισε τον πλούτο των νεοκλασικών. Ήταν η πρώτη μεγάλη βίαιη αλλαγή σε μια εποχή που ο κόσμος ήθελε πολυκατοικίες, την άνεση του διαμερίσματος, του καλοριφέρ, του ασανσέρ. Η αντιπαροχή άλλαξε την εικόνα του Πειραιά, κυρίως τον κεντρικό τομέα του. Οι συνοικίες του άντεξαν από τη στιγμή που δεν είχαν εμπορική αξία τα οικόπεδά τους, οι κάτοικοι τους δεν είχαν τον πλούτο ώστε να χτίσουν. Η δεύτερη μεγάλη αλλαγή ξεκίνησε το 1982-1983.
Όπου, τι έγινε τότε; Κοιτάχτε, τα πρώτα βήματα είχαν προηγηθεί από τις δημοτικές αρχές της μεταπολίτευσης, αμέσως μετά την εκδίωξη του δημάρχου της χούντας Αριστείδη Σκυλίτση, ξεκινώντας από τον Τάσο Βουλόδημο. Η προσπάθεια έφτασε στη δημαρχία του Γιάννη Παπασπύρου μέχρι την πρώτη θητεία του Στέλιου Λογοθέτη. Παράλληλα με τις προσπάθειες που γίνονταν σε κεντρικό επίπεδο, οι δήμαρχοι προσπάθησαν να βάλουν μια τάξη στην πόλη χτίζοντας σχολεία, διαμορφώνοντας πάρκα και παιδικές χαρές. Ο Αντώνης Τρίτσης και οι πολεοδόμοι του δημιούργησαν το νέο σχέδιο της πόλης με τις κοινωνικές υποδομές, τα προστατευμένα μνημεία. Η Μελίνα Μερκούρη κατάφερε να διώξει τα αυθαίρετα τραπεζοκαθίσματα από τις αρχαιότητες της Πειραϊκής, ένας σοβαρός σχεδιασμός είχε μπει μπροστά αλλά κάποια στιγμή σταμάτησε βιαίως.
Γιατί; Ενόψει των Ολυμπιακών Αγώνων και μέσα στην τρέλα της χρηματιστηριακής φούσκας επιβλήθηκε ένα μοντέλο ανάπτυξης με το real estate παντού και ένα μοντέλο διασκέδασης που έγινε καρκίνος για την πόλη. Ήταν τότε που ζητούσαν να κατασκευαστούν οκτώ mall στον Πειραιά! Τότε κατελήφθησαν πλατείες, κατασκευάστηκαν ψευδοπολυτελείς παράγκες αναψυκτηρίων και νυχτερινών μπαρ παντού, λανσαρίστηκε ως αγαθό η απώλεια ενός αλλού, του δημοσίου χώρου. Σήμερα ακόμα ταλαιπωρούμαστε από αυτό το φαινόμενο. Στην τελευταία μας καταγραφή εντοπίσαμε εκατοντάδες καταστήματα που μέσα στον δικό τους ανταγωνισμό στήνουν νάιλον αυθαίρετες κατασκευές. Μόλις το το 12% από τις 16.000 καθίσματα που καταλαμβάνουν τα καταστήματα αναψυχής στους δημόσιους χώρους τηρούν τη νομιμότητα. Μιλάμε για 60% των καταστημάτων που δεν τηρούν τις προδιαγραφές. Παράλληλα, ήταν πλήρης η αδιαφορία για το ζήτημα αυτό από την πλευρά των δημοτικών αρχών. Αν δεν υπήρχαν οι επιτροπές κατοίκων που έκαναν αναφορές και κινητοποιήσεις στη Ζέα, στα Βοτσαλάκια, στα Καμίνια, στην Πειραϊκή τότε ο δημόσιος χώρος του Πειραιά θα ήταν εντελώς διαλυμένος.
«Στην τελευταία μας καταγραφή εντοπίσαμε εκατοντάδες καταστήματα που μέσα στον δικό τους ανταγωνισμό στήνουν νάιλον αυθαίρετες κατασκευές. Μόλις το το 12% από τις 16.000 καθίσματα που καταλαμβάνουν τα καταστήματα αναψυχής στους δημόσιους χώρους τηρούν τη νομιμότητα. Μιλάμε για 60% των καταστημάτων που δεν τηρούν τις προδιαγραφές.»
Πρόκειται δηλαδή για ένα φαινόμενο δεκαπενταετίας. Όλα αυτά τα χρόνια η πόλη βιώνει μια εγκατάλειψη. Μπασκετμπολίστες, μάνατζερ ποδοσφαιρικών ομάδων, άσχετοι με το αντικείμενο επιχειρούν να διοικήσουν το δεύτερο μεγαλύτερο λιμάνι της Μεσογείου, πράγμα που φυσικά δεν γίνεται. Αυτό που βλέπουμε εδώ είναι ένα από τα ωραιότερα αστικά τοπία που τη δεκαετία του ’60 πρωταγωνιστούσε στις διεθνείς διαφημιστικές αφίσες της Opel Kadett, σε εικόνες του Life, σε γραμματόσημα και καμπάνιες του ΕΟΤ, στις ταινίες του Ελληνικού κινηματογράφου. Αυτή η εικόνα διαλύθηκε και δεν υπήρξε καμία μέριμνα. Πλέον ξεκινάει η προσπάθεια να φύγουν οι αυθαίρετες κατασκευές από το Τουρκολίμανο, με τη συναίνεση όλων μας και του απερχόμενου δημάρχου. Προηγήθηκαν δεκάδες οριστικές και αμετάκλητες δικαστικές αποφάσεις. Ελπίζω αυτό να είναι ένα δυνατό σινιάλο για να αρχίσουμε να ξεκαθαρίζουμε τις κεντρικές πλατείες και τις παραλίες της πόλης από τέτοιου τύπου κακής ποιότητας αναψυχή. Θέλουμε καλής ποιότητας τουριστικό προϊόν και αναψυχή. Με οφέλη κοινωνικά και οικονομικά. Και με σεβασμό στην πόλη. Όχι μόνο κέρδη για αεριτζήδες.
Αυτό το ξεκαθάρισμα όμως θα βοηθήσει στην εξωστρέφεια του Πειραιά; Πως θα γίνει ένας πόλος προσέλκυσης τουριστών κι όχι απλά ένα πέρασμα προς την Αθήνα; Αυτό συζητάμε και σχεδιάζουμε σοβαρά. Βέβαια θα βοηθήσει αν και προσωπικά δεν με ενδιαφέρει μόνο το να γίνει η πόλη τουριστικός πόλος έλξης. Το πιο κρίσιμο είναι οι 180 χιλιάδες μόνιμοι κάτοικοι, οι Αθηναίοι που θέλουν να κατέβουν στον Πειραιά και δυσκολεύονται. Έτσι θα έπρεπε να σκεφτόμαστε τη μητροπολιτικότητα. Όπως λοιπόν η Αθήνα αποτελεί προορισμό για όλους μας, είτε μένουμε στην Εκάλη είτε στο Πέραμα, έτσι πρέπει να γίνει και ο Πειραιάς, εδώ που χτυπάει η καρδιά τη ναυτιλιακής οικονομίας δίπλα στην όμορφη θάλασσα του Σαρωνικού. Πρέπει κανείς να έχει κίνητρο για να έρθει να γνωρίσει όλες τις πλευρές της πόλης κι όχι να αντικρίζει αποκλεισμένες παραλίες και μίζερες πλατείες.
Υπάρχει μια πλευρά του Πειραιά, μια παλιά του εικόνα που πιστεύετε ότι μπορεί και αξίζει να αναδειχθεί με τον τρόπο που προτείνει η Ανάπλαση Αθήνας ΑΕ στην πρωτεύουσα; Το πρότυπο της Ανάπλαση Αθήνας ΑΕ έχει θέση σε κάθε μεγάλη πόλη-όχι κατ’ανάγκη ως κρατική δομή. Μπορεί να είναι ένας αυτοδιοικητικός φορέας, ένας οργανισμός με σχετική αυτονομία που επισπεύδει ζητήματα μητροπολιτικής σημασίας. Η Ανάπλαση στην Αθήνα μπόρεσε να συντονίσει για παράδειγμα στο θέμα του Μετρό Εξαρχείων, δύο αρχαιολογικά μουσεία, δύο πανεπιστημιακά ιδρύματα, την αυτοδιοίκηση, την Αττικό Μετρό, τα αρμόδια υπουργεία.
Τους έβαλε όλους μαζί σ’ ένα τραπέζι; Με το νομοθετικό πλαίσιο της Ανάπλασης μπορούμε να καλέσουμε τέτοιους φορείς δημιουργώντας μια κοινή ομάδα εργασίας. Σήμερα στήνουμε για παράδειγμα την ομάδα εργασίας που θα εκτελέσει το έργο αποκατάστασης στα προσφυγικά της Αλεξάνδρας γιατί παρότι η μελέτη και οι εγκρίσεις έχουν ολοκληρωθεί οφείλουμε να έχουμε ένα ολοκληρωμένο επιχειρησιακό σχέδιο κι όχι να συζητάνε χύμα. Αυτός είναι και ο καταλυτικός ο ρόλος αυτού του οργανισμού.
«Η κίνηση των τουριστών προς την Ακρόπολη είναι ένα κρίσιμο ζήτημα το οποίο υποσχεθήκαμε ο ένας στον άλλον να αντιμετωπίσουμε…. Η Ακρόπολη ήδη κινδυνεύει από τις ροές, το λιμάνι και η πόλη του Πειραιά φρακάρουν με αυτές, πρέπει να δημιουργηθεί μια ομαλή λειτουργική σχέση μεταξύ των δύο πόλων, του λιμανιού με την Ακρόπολη, του Πειραιά με το ιστορικό κέντρο της Αθήνας.»
Στον Πειραιά λοιπόν, πώς μπορεί να λειτουργήσει πρακτικά ένα τέτοιος φορέας; Αν αντιμετωπίσουμε τον Πειραιά ως το δεύτερο μητροπολιτικό κέντρο σημαίνει ότι πρέπει και μπορεί να λειτουργήσει σε μια τέτοια κατεύθυνση οργανώνοντας το ζήτημα των κενών κτιρίων, των μεγάλων αναπλάσεων της πόλης, το ζήτημα του μεγάλου αρχαιολογικού περιπάτου της Πειραϊκής. Αυτός ιδανικά θα έπρεπε να επεκταθεί από το Τουρκολίμανο μέχρι το ΣΕΦ ώστε να περιβάλλει τον Πειραιά μια δαντέλα πράσινη και γαλάζια κι όχι αυτή που έχουν δημιουργήσει τα αυθαίρετα των καταστημάτων, τα σκουπιδιών και τα μπάζα.
Η παρουσία της Cosco είναι επωφελής για το λιμάνι; Είναι ή όχι θα μείνει για ακόμα μισό αιώνα, κανείς δεν μπορεί να απομακρύνει έναν κρατικό επί της ουσίας κολοσσό από το λιμάνι, έναν από τους μεγαλύτερους ναυτικούς οργανισμούς στον κόσμο, αυτό πρέπει να το πάρουμε απόφαση, προσωπικά το έχω πάρει. Μέσα σε συνθήκες ιδιόμορφες, συνθήκες οικονομικού στραγγαλισμού, η ελληνική κυβέρνηση επέλεξε να συμβιβαστεί με την Cosco όπως επέλεξε μια άλλη κυβέρνηση κάποτε και συμβιβάστηκε με την Hochtief στο αεροδρόμιο Ελευθέριος Βενιζέλος. Δεν έχει νόημα να συζητάμε αυτό αλλά το πώς θα είναι αμοιβαία επωφελής η σχέση προκειμένου να έχουμε ξανά οικονομική παραγωγή στον Πειραιά. Οι δρόμοι για να οδηγηθούμε εκεί είναι πολλοί, ώστε να υπάρξει μια win-win σχέση και η λειτουργία του λιμανιού να μην αφήνει οφέλη μόνο στην Cosco αλλά και στην τοπική οικονομία, και στις περιφερειακές σχέσεις εργασίας. Αυτό δεν συμβαίνει σήμερα.
Ποιοι είναι αυτοί οι δρόμοι δηλαδή; Η ναυπηγική ζώνη, το Πέραμα και η εξέλιξή του, ο τομέας των υπηρεσιών τουρισμού και ναυτιλίας, της σοβαρής αναψυχής, ο τομέας του πολιτισμού. Είναι αυτό που ονομάζουμε «γαλάζια οικονομία» και η περιφέρεια της. Η παρουσία της κρουαζιέρας είναι κομμάτια αλλά και η κίνηση στο επιβατικό τμήμα του λιμανιού είναι σημαντικοί τομείς. Διαμορφώνουν τη σχέση των ανθρώπων που περνούν από την πόλη. Μπορούν να υπάρξουν πυρήνες έλξης για να μείνουν σε αυτή και να τη γνωρίσουν. Οι τεράστιες ροές προς το κέντρο και τα κύρια αξιοθέατα είναι ένα πρόβλημα για όλες τις μεγάλες πόλεις του κόσμου. Η κίνηση των τουριστών προς την Ακρόπολη είναι ένα κρίσιμο ζήτημα το οποίο υποσχεθήκαμε ο ένας στον άλλον να αντιμετωπίσουμε. Συζητάμε με τον Νάσο Ηλιόπουλο και την Περιφέρεια Αττικής, για το πώς θα δώσουμε λύση σε αυτό το «ποτάμι» που ανεβαίνει, πατάει τον Ιερό Βράχο και φεύγει δημιουργώντας το πρόβλημα εδώ στον Πειραιά, αλλά και στον οδικό άξονα της Συγγρού, από του Φιξ ως του Μακρυγιάννη. Η Ακρόπολη ήδη κινδυνεύει από τις ροές, το λιμάνι και η πόλη του Πειραιά φρακάρουν με αυτές, πρέπει να δημιουργηθεί μια ομαλή λειτουργική σχέση μεταξύ των δύο πόλων, του λιμανιού με την Ακρόπολη, του Πειραιά με το ιστορικό κέντρο της Αθήνας.
«Δεν έχει νόημα να συζητάμε αυτό αλλά το πώς θα είναι αμοιβαία επωφελής η σχέση προκειμένου να έχουμε ξανά οικονομική παραγωγή στον Πειραιά. Οι δρόμοι για να οδηγηθούμε εκεί είναι πολλοί, ώστε να υπάρξει μια win-win σχέση και η λειτουργία του λιμανιού να μην αφήνει οφέλη μόνο στην Cosco αλλά και στην τοπική οικονομία, και στις περιφερειακές σχέσεις εργασίας. Αυτό δεν συμβαίνει σήμερα.»
Λάθη των προηγούμενων δημοτικών αρχών που θέλετε να διορθώσετε, υπάρχουν; Το να πεις «ο τάδε έκανε αυτό το λάθος και ο δείνα το άλλο» είναι εύκολο, τα λέμε και στα καφενεία. Το δύσκολο είναι να τα διορθώσεις χωρίς να τα απαριθμήσεις. Δεν έχω καμία διάθεση να κατηγορήσω για συγκεκριμένα λάθη δημάρχους. Όμως ένα αξίζει να αναφερθεί. Το σημερινό τραμ με πολύ μεγαλύτερο μήκος χάραξης από όσο χρειαζόταν για λειτουργήσει καλά, ήταν μια επιλογή της δημοτικής αρχής που απέρριψε δυστυχώς τη μελέτη του Πολυτεχνείου την οποία υπέγραφαν τα καλύτερα ονόματα του ακαδημαϊκού χώρου στην Ελλάδα και τον τομέα των συγκοινωνιών. Διπλασίασαν δηλαδή το μήκος του τραμ, μπλέκοντας το σε μεγάλους οδικούς άξονες χωρίς λόγο, προκειμένου να αποφύγουν να περνάει η γραμμή από την οδό Τζαβέλα, από έναν δρόμο που πλέον είναι νεκρός και υποβαθμισμένος μόνο και μόνο γιατί είχαν ξεσηκωθεί οι πολιτικοί φίλοι της τότε δημοτικής αρχής, θεωρώντας ότι το τραμ θα τους κλείσει τα μαγαζιά. Δυο βενζινάδικα και μερικά καταστήματα που έτσι κι αλλιώς μέσα στην κρίση διαλύθηκαν.
Άρα εντοπίζετε λάθη. Αυτό το μοναδικό που ανέφερα, το τραμ, είναι κάτι που αξίζει να το αναφέρει κανείς υπό μορφή ανεκδότου, τι συμβαίνει δηλαδή όταν άνθρωποι επιχειρούν να σχεδιάσουν πράγματα που δεν γνωρίζουν. Προσωπικά προσπαθώ να μην μιλάω για πράγματα που δεν γνωρίζω. Το κείμενο για την υγεία για παράδειγμα δεν προέκυψε από δικές μου ιδέες, είμαι ένας μέσος επισκέπτης των ελληνικών νοσοκομείων όπως όλοι μας. Η δουλειά και οι προτάσεις έγιναν από μια θεματική ομάδα στελεχωμένη από ανθρώπους από πολλούς τομείς της υγείας. Έτσι βγάλαμε το πρόγραμμα μας για την υγεία. Και με σημαντικές συναντήσεις με τις διοικήσεις του Τζανείου, του Μεταξά, τον τοπικών δομών όπως της Τερψιθέας και των ειδικών δομών όπως ο «Νόστος» για εξαρτημένους ή η «Αργώ» για παιδιά με ειδικά προβλήματα. Αυτή η εμπειρική δουλειά τους με έκανε να μπορώ να πω πράγματα και να έχω τη δυνατότητα να τα υπερασπιστώ. Να πιστεύω ότι μπορούμε να επιτύχουμε τον επικουρικό ρόλο του δήμου ως στρατηγικού εταίρου του Υπουργείου Υγείας, την αναβάθμιση της πρωτοβάθμιας περίθαλψης, τη φροντίδα και τη διευκόλυνση της καθημερινότητας των ΑΜΕΑ, των ανθρώπων που χρειάζονται ψυχολογική υποστήριξη, των νέων που παλεύουν να ξεφύγουν από την εξάρτηση ουσιών, των ηλικιωμένων που είναι μόνοι τους, των γυναικών που κατά την εγκυμοσύνη τους χρειάζονται μια συμβουλή και αναγκάζονται να στριμωχτούν σε ουρές ή που αργότερα, για ένα απλό συνάχι του μωρού θα αναγκαστούν να τρέξουν σε κάποιο νοσοκομείο μακριά από την περιοχή τους ενώ θα μπορούσε να υπάρχει μια μικρή ομάδα που να τις καθησυχάσει και θα τους παρέχει ό,τι χρειάζονται στην πόλη τους. Έχει σημασία να δουλεύεις με τον συλλογικό τρόπο των θεματικών ομάδων κι όχι να δίνεις μια καλή αμοιβή σε ένα επικοινωνιακό γραφείο για να πει τι θέλει να ακούσει ο κόσμος. Στην προηγούμενη του προεκλογική καμπάνια, ο σημερινός δήμαρχος εξήγγειλε έως και την κατασκευή αστεροσκοπείου στον Προφήτη Ηλία. Δεν ξέρω ποιος επικοινωνιολόγος εντόπισε ότι το πρόβλημα της πόλης είναι αυτό αλλά σίγουρα δεν γνώριζε το σημείο κι ότι δεν μπορεί να γίνει αστεροσκοπείο εκεί. Δεν με αφορούν λοιπόν πυροτεχνήματα και εντυπωσιασμοί βγαλμένοι από διαφημιστικά γραφεία. Σχεδιάζουμε σοβαρά, μιλάμε για πράγματα που ξέρουμε και ακούμε σε πράγματα που δεν ξέρουμε για να μάθουμε.
Μιλήσατε πριν για τον ρόλο που παίζουν οι επιτροπές κατοίκων στον Πειραιά, φαίνεται να έχουν φωνή για το τι συμβαίνει στην πόλη. Έχουμε ένα σπουδαίο παρελθόν σε αυτό και νομίζω ότι ο Πειραιάς αποτέλεσε παράδειγμα και για πολλές άλλες ανάλογες δράσεις σε όλη την Ελλάδα. Οι επιτροπές κατοίκων έχουν εμποδίσει την ιδιωτικοποίηση και τον αποκλεισμό του θαλάσσιου μετώπου στη Μαρίνα Ζέας με αγώνα που κράτησε οχτώ χρόνια. Έδωσαν μεγάλη μάχη για τη διάσωση των αρχαιοτήτων στην πλατείας Τερψιθέας. Από τις επιτροπές σώθηκαν παλιά κτίρια και εργοστάσια. Το πάρκο των Λιπασμάτων που ήταν κοινή υπόθεση του κεντρικού Πειραιά και της Δραπετσώνας, πρόκειται για μια εμβληματική νίκη. Δόθηκαν πολλές μάχες, άλλες κερδήθηκαν κι άλλες όχι, ο ρόλος των επιτροπών έχει σημαδέψει τη στάση μας απέναντι στα δημοτικά πράγματα και τη θέση μας για το πως πρέπει να προχωράει η πόλη ακούγοντας τους κατοίκους της. Δεν συμφωνώ με όλα και με όλους, αλλά οφείλουμε να ακούμε με προσοχή. Και το κάνω!
Υπάρχει λοιπόν αυτή η εικόνα των κατοίκων που ενδιαφέρονται κι εκείνων που επιλέγουν υποψηφίους που κατεβαίνουν χωρίς κάποιο πολιτικό πρόσημο, τουλάχιστον για μένα που δεν κατοικώ εδώ. Μήπως ο μεγαλύτερος ανταγωνιστής σας είναι ο Ολυμπιακός; Πρόκειται για μια ιδιομορφία που προσπαθώ να κατανοήσω την τελευταία τετραετία. Έχω την αίσθηση ότι οι ολυμπιακοί που ψήφισαν τον συγκεκριμένο δήμαρχο ψήφισαν ουσιαστικά την εντολή που έδωσε ο ηγεμόνας της ομάδας στον υποψήφιο και δεν πρόκειται να την έδινε σε άλλον. Αυτόν τον κόσμο τον έχουν μπλέξει δυστυχώς σε μια πολύ σκληρή πολιτική διαμάχη από την οποία πρέπει να ξεμπλέξουμε όλοι, και ο Ολυμπιακός, και νομίζω θα συμβεί. Έχουμε από τη μία μεριά υποψηφίους οι οποίοι θα καταθέτουν προτάσεις και ιδέες, θα δίνουν μια κατεύθυνση στην πόλη και θα υπάρχει κι ένα άλλο κομμάτι που θα επικεντρώνεται στο να νικήσει ο Ολυμπιακός, αλλά δεν θα έχουμε ποδοσφαιρικό ντέρμπι την Κυριακή των εκλογών. Το φαινόμενο αυτό ονομάστηκε, περιγράφηκε, το ψιθυρίζει όλος ο κόσμος, θα φτάσουμε στην τελική ευθεία και θα έχει ξεδιπλωθεί πλήρως το τι σκοπεύει να κάνει ο καθένας με την πόλη, το εκλογικό σώμα δεν είναι αφελές όπως πολλοί νομίζουν. Στην προηγούμενη φάση μπορεί να επέλεξε μέσα σε συνθήκες έλλειψης μιας συνολικής πρότασης για την πόλη, σε συνθήκη κρίσης και αναταραχής λόγω της εισόδου της Cosco. Μέσα σε μια αστάθεια ο κόσμος πίστεψε ότι πράγματι ένας άνθρωπος που προεδρεύει σε μια ομάδα θα μπορούσε να κουμαντάρει έναν δήμο γιατί από πίσω υπάρχουν χρήματα. Στην προεκλογική καμπάνια η νυν δημοτική αρχή έλεγε ότι θα χτίσει, δεν έχτισε όμως. Κατέβαλε ποσά που μπορεί να μην είναι αμελητέα αλλά αντιστοιχούν μόλις στο ένα δέκατο όσων προσέφεραν τόσο σε χρήμα όσο και σε αξία οι εθελοντές που δραστηριοποιήθηκαν στην πόλη.
«Έχουμε από τη μία μεριά υποψηφίους οι οποίοι θα καταθέτουν προτάσεις και ιδέες, θα δίνουν μια κατεύθυνση στην πόλη και θα υπάρχει κι ένα άλλο κομμάτι που θα επικεντρώνεται στο να νικήσει ο Ολυμπιακός, αλλά δεν θα έχουμε ποδοσφαιρικό ντέρμπι την Κυριακή των εκλογών. Το φαινόμενο αυτό ονομάστηκε, περιγράφηκε, το ψιθυρίζει όλος ο κόσμος, θα φτάσουμε στην τελική ευθεία και θα έχει ξεδιπλωθεί πλήρως το τι σκοπεύει να κάνει ο καθένας με την πόλη, το εκλογικό σώμα δεν είναι αφελές όπως πολλοί νομίζουν.»
Ο Βαγγέλης Μαρινάκης δήλωσε ότι «καλό είναι να υπενθυμίζουμε συνεχώς ότι η Τοπική Αυτοδιοίκηση πρέπει να είναι μακριά από τα κόμματα…Προσπαθήσαμε τα τελευταία 5 χρόνια να κάνουμε ό,τι μπορούσαμε για την πόλη μας. Ξέρετε πως εγώ προσέφερα και θα συνεχίσω να προσφέρω με προσωπικές μου δαπάνες, χωρίς να υπάρχει κανένα επιχειρηματικό συμφέρον. Μοναδικό μου κίνητρο ήταν και είναι η αγάπη μου για την πόλη μας». Εύχομαι να συνεχίσει να το κάνει όταν θα είμαι δήμαρχος, καλοδεχούμενες οι φιλανθρωπίες και οι προσφορές. Όμως προσοχή, όταν κάποιος κάνει μια δωρεά δεν ζητάει κάτι πίσω. Το ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος δηλαδή θα έπρεπε να ζητήσει τον Δήμο της Καλλιθέας; Οι μεγάλοι δωρητές της πόλης, ο Τοσίτσας και ο ο Συγγρός θα έπρεπε να διεκδικούν υπουργεία; Οι χορηγίες των ευπόρων προς τους αδύναμους υπάρχουν από την αρχαιότητα, εξυπηρετούσαν το κοινό καλό για την πόλη και οι ευεργέτες έπαιρναν απλά τον χορηγικό θρόνο, για να κάθονται σε μια περίοπτη θέση στο θέατρο ή να το δοθεί το όνομα τους σε κάποιο δημόσιο χώρο, σε έναν δρόμο ή σε ένα ίδρυμα. Αυτή ήταν η μόνο ανταμοιβή τους από την κοινωνία. Η αναφορά του ονόματος τους δημόσια. Θέση στο βάθρο έχουν για μένα οι ανώνυμοι που παρότι είναι άνεργοι ή εργάζονται για ελάχιστα χρήματα εξασφαλίζουν μερικές ώρες τη μέρα για να βοηθήσουν όσους δεν έχουν τίποτα.
Ποιοι δηλαδή; Όσοι διέθεταν τα Σαββατοκύριακά τους ως εθελοντές, οι γιατροί, οι φαρμακοποιοί, εκείνοι που μαγείρευαν και όσοι συνέλεγαν από τα μαγαζιά σακούλες με φαγητό και γέμιζαν φορτηγά ολόκληρα για τα συσσίτια. Οι χιλιάδες άνθρωποι που στάθηκαν δίπλα στο μεταναστευτικό για έναν σχεδόν χρόνο στην πύλη Ε1 του λιμανιού, εκεί όπου πέρασε ένα εκατομμύριο κόσμος χωρίς να ανοίξει ρουθούνι εκτός από το άθλιο περιστατικό που είχαμε στο Πέραμα με τους χρυσαυγίτες που επιτέθηκαν στους δασκάλους και τους κάναμε στην άκρη την ίδια νύχτα. Αυτοί είναι οι άνθρωποι που κάνουν τον Πειραιά νικητή, οι αλληλέγγυοι που βοήθησαν τους χωρίς στέγη, χωρίς τροφή, χωρίς δουλειά, όσοι υποδέχθηκαν τους πρόσφυγες με το υστέρημα τους κι όχι με τον πλούτο τους.
«Εύχομαι (ο Βαγγέλης Μαρινάκης) να συνεχίσει να το κάνει όταν θα είμαι δήμαρχος, καλοδεχούμενες οι φιλανθρωπίες και οι προσφορές. Όμως προσοχή, όταν κάποιος κάνει μια δωρεά δεν ζητάει κάτι πίσω. Το ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος δηλαδή θα έπρεπε να ζητήσει τον Δήμο της Καλλιθέας;»
Η παρουσία της Χρυσής Αυγής αυτή τη στιγμή στον Πειραιά είναι έντονη; Επιχειρούν κάτι μικρές συμμορίες, ιδεολογικοί συγγενείς η και μέλη των ομάδων των φονιάδων του Φύσσα να επανεμφανιστούν αλλά δεν θα τους περάσει. Όσο θα αναδεικνύουμε την ανθρωπιά και την αλληλεγγύη τόσο θα περιορίζουμε τον χώρο στον φασισμό. Όσο βυθιζόμαστε στην κρίση περιμένοντας από προστάτες και ηγεμόνες να μας σώσουν, τόσο δίνουμε τόπο σε κάποιους για να πιστεύουν ότι θα εμφανιστεί ένας Ντούτσε ή ένας Παπαδόπουλος για να «βάλει τα πράγματα στη θέση τους», καταστρέφοντας τον τόπο.
Έχετε πει ότι θέλετε να βρισκόσαστε σε επικοινωνία με τους γειτονικούς δήμους, δεν υπάρχει όλα αυτά τα χρόνια; Ο κεντρικός Πειραιάς είχε ανέκαθεν ένα τουπέ απέναντι στους γείτονές του, εμείς ήμασταν «οι αστοί» και οι «καλοί ναυτικοί», οι γύρω ήταν οι «βιομηχανικοί εργάτες» και οι «απόκληροι Μικρασιάτες». Ο Δήμαρχος Πειραιά παραδοσιακά δεν επικοινωνούσε ποτέ με τους υπόλοιπους δημάρχους, είναι η πρώτη φορά που στην προεκλογική καμπάνια καταφέραμε να θέσουμε θέμα κοινής λειτουργίας και συναπόφασης με τους γύρω δήμους και αυτό πέτυχε σε μεγάλο βαθμό γιατί ο Αντιπεριφερειάρχης Πειραιά, ο Γιώργος Γαβρίλης προετοίμασε το έδαφος τα προηγούμενα τέσσερα χρόνια σε ζητήματα όπως αυτό του προσφυγικού, της Cosco, του Αγία Ζώνη ΙΙ. Με τον Γιάννη Λαγουδάκη, τον Χρήστο Βρεττάκο και με τον Γιώργο Ιωακειμίδη έχουμε μια πολύ καλή και προσωπική σχέση από παλιά, μακάρι να βρεθούμε στα πόστα που πρέπει ώστε να προβούμε σε σημαντικές συνέργειες.
Ποια είναι τα μικρά προβλήματα του δήμου; Τα σκουπίδια, τα πεζοδρόμια, ο φωτισμός στους δρόμους, το κυκλοφοριακό που είναι μεγάλο μέσα στα μικρά. Θέλουμε να προχωρήσουμε επίσης να προχωρήσουμε στην αξιοποίηση των κενών κτιρίων. Ολοκληρώνουμε μια μεγάλη καταγραφή μέσω διαδικτύου και με χάρτινα ερωτηματολόγια ώστε να έχουμε σύντομα τον «άτλαντα των καθημερινών προβλημάτων», να έχουμε μπροστά μας τις μεγάλες μαύρες τρύπες. Το στοίχημα όμως δεν είναι μόνο να διορθώσουμε όσα προβλήματα υπάρχουν ήδη αλλά είναι να προλάβουμε κι εκείνα που θα έρθουν.
Όπως; Για παράδειγμα, στα Μανιάτικα φτιάχνεται ένας σταθμός του μετρό σε μια στενωπό, σε γειτονιά που είναι χαμένη και σχετικά άγνωστη μέχρι που θα βιώσει την κυκλοφοριακή έκρηξη και δεν έχει ληφθεί κανένα μέτρο. Δεν υπάρχουν στην περιοχή χώροι για πάρκινγκ. Η μόνη λύση για να μην κατεδαφίσεις οικοδομικά τετράγωνα ολόκληρα είναι η ελεγχόμενη στάθμευση με προτεραιότητα σε κατοίκους και σε τροφοδοσία καταστημάτων. Λυπούμαστε, αλλά επισκέπτες και εργαζόμενοι θα πρέπει να βρουν τρόπο να φτάνουν στο σημείο με το μετρό ώστε να μπορούν να ζήσουν σε φυσιολογικούς ρυθμούς οι κάτοικοι της γειτονιάς. Το να κατεδαφίζουμε πολυκατοικίες για να φτιάχνουμε γκαράζ είναι καλαμπούρι, η Πειραϊκή είναι γεμάτη με πυλωτές και χώρους πάρκινγκ και πάλι δεν χωράμε, συνεπώς, πρέπει να μάθουμε να ζούμε χωρίς αυτοκίνητο.
Διανύετε μια περίοδο που σας μαθαίνουν στον Πειραιά όλο και περισσότεροι; Είναι αλήθεια. Για παράδειγμα για το ζήτημα της κρουαζιέρας στον Πειραιά ήμασταν κοντά 100 άνθρωποι και μιλούσαμε ένα βράδυ ολόκληρο. Βρεθήκαμε πάρα πολλοί και πολλές, άγνωστοι στα καφέ της Πειραϊκής και της Τερψιθέας, στα Καμίνια και στο Νέο Φάληρο. Κάνουμε τις συνελεύσεις μας, πραγματοποιούμε συνέχεια εκδηλώσεις, θα συζητήσουμε όλα τα μεγάλα και τα μικρά ζητήματα με τους κατοίκους παντού.
Τι άλλο θέλετε να αλλάξει στην πόλη; Δεν θέλω να συμβεί κάτι άλλο στην πόλη, πήρα μια απόφαση δύσκολη που δεν ήξερα αν και πόσο τελικά την ήθελα μέχρι που στήθηκε ένας πυρήνας ενθουσιασμένων νέων αλλά και έμπειρων ανθρώπων γύρω από αυτή μου την απόφαση θυμίζοντας περισσότερο ένα κίνημα παρά υποψηφιότητα. Μέχρι τις εκλογές θα φτάσουμε τα 200 στελέχη και δεν αναφέρομαι στο ψηφοδέλτιο, αλλά στις ομάδες που τρέχουν την καμπάνια, σε όλους αυτούς που σχεδιάζουν από το πρόγραμμα για τα σκουπίδια μέχρι τον πολιτισμό για την επόμενη μέρα. Τα προηγούμενα χρόνια δανείζονταν, αντέγραφαν τις ιδέες μας. Πολλές από αυτές για τις οποίες μιλάει ο Γιάννης Μώραλης έχουν σχεδιαστεί από εμάς και δεν με χαλάει καθόλου αυτό, τώρα όμως λέμε να τις εφαρμόσουμε εμείς οι ίδιοι.