«Να μην κοιτάω στην κάμερα;». Με ρωτά η Ιωάννα Στασινού, μαθήτρια της Β’ Λυκείου. Είχα την αίσθηση πως η Ιωάννα έμαθε τις κάμερες στην Ανατροπή της προηγούμενης Δευτέρας που μαζί με τον συμμαθητή της είχαν μια συμμετοχή που συζητήθηκε.
από το 4’10” και μετά
Είναι μέλος του συντονιστικού των καταλήψεων, ένα κορίτσι που, σε διάλειμμα της εκπομπής, ο Άδωνις Γεωργιάδης αποκάλεσε «διάδοχο του Τσίπρα» (κι επέμεινε να την αποκαλεί έτσι και στον αέρα). Της λέω ότι εμένα μου μοιάζει περισσότερο με την ελληνίδα διάδοχο της Camila Vallejo, μπορεί και να υπερβάλλω. Σημασία έχει τι λέει εκείνη: «Επειδή κάποιοι θέλουν να καλύψουν τις πολιτικές σκοπιμότητές τους, δεν έχουν το δικαίωμα να μας παραλληλίζουν με κομματικούς παράγοντες. Με πρόσβαλλε πάρα πολύ που με αποκάλεσε έτσι».
Ακούγεται οργισμένη, τα μάτια της μιλάνε πιο γρήγορα απο το στόμα της. «Είμαι πολύ οργισμένη όντως, είμαστε πολύ οργισμένοι, όχι με την έννοια που θέλουν να μας προβάλλουν ως “θρασίμια” και “μπαχαλάκηδες”, έχουμε την οργή του μαθητή που αγαπάει τη χώρα του και θέλει να μείνει εδώ να αγωνιστεί, έχουμε την οργή που μπορεί να φέρει αποτέλεσμα». Μου εξηγεί πως μαζί με τον συμμαθητή της χρησιμοποίησαν το βήμα της υψηλής σε ακροαματικότητα εκπομπής για να απευθύνουν ουσιαστικά ένα κάλεσμα. «Υπήρχαν πολλά πράγματα που είχα προβάρει μπροστά στον καθρέφτη, αλλά δεν μπορούσα να τα πώ. Πράγματα που ίσως και οι συμμαθητές μου ήθελαν να πουν (και οι γονείς τους ακόμα), πράγματα που εκφράζουν ολόκληρη τη μαθητική κοινότητα που εδώ και ενάμιση χρόνο, με αποκορύφωμα τον τελευταίο μήνα, αγωνίζεται. Δεν μπορούμε να εκφράσουμε την οργή μας με διαφορετικό τρόπο, δε μας δίνεται βήμα, τώρα που κάναμε καταλήψεις γύρισαν όλοι και είδαν οτι υπάρχουμε. Ξέρουμε βέβαια πως σε μια βδομάδα θα μας έχουν ξεχάσει. Είμαστε ένα θέμα που παίζει στην τηλεοπτική επικαιρότητα και γι’ αυτό ακριβώς είναι εφήμερο. Εμείς δε θέλουμε να αυτοπροβληθούμε, ο κύριος Πρετεντέρης νομίζει πως θέλουμε προσοχή, δεν θέλουμε να μας ακούσουν πρωτίστως τα ΜΜΕ. το υπουργείο και οι φορείς. Κυρίως θέλουμε να μας ακούσουν οι συμμαθητές μας»
Μήπως όμως είναι εξ’ ορισμού εφήμερος και ο χαράκτηρας της κινητοποίησης, εφ’ όσον προκύπτει από ένα ανάλογο μέσο όπως το facebook; «Το κύμα τον καταλήψεων δημιουργήθηκε απο μια σελίδα στο facebook που λέγονταν “Πανελλήνια Κατάληψη”. Καλώς ή κακώς το facebook στη γενιά μας είναι ο νούμερο 1 τρόπος επικοινωνίας. Θα ήμασταν πολύ αναχρονιστικοί αν δεν χρησιμοποιούσαμε όλα αυτά τα δώρα της τεχνολογίας. Προφανώς κι επικοινωνούμε μέσω των social media, απλά δε μας αρέσει η εικόνα που έχει δοθεί για εμάς πως είμαστε μόνο “η γενιά του facebook”, πως υπάρχουμε μονο μέσω chat και post ή ότι είμαστε “Τσε Γκεβάρα του καναπέ”, όπως μας αποκαλούν συχνά. Γίνεται μια πρώτη ζύμωση απο τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης κι ερχόμαστε σε επαφή με παιδιά απο όλη την Ελλάδα αλλά δεν στεκόμαστε μόνο εκεί. Δε μείναμε στο ίντερνετ, κατέβηκαν τόσα παιδιά στους δρόμους, έκλεισαν περισσότερα απο 600 σχολεία. Κάποια σχολεία βέβαια συνεχίζουν αγωνιστικά», μου λέει και γελάει με νόημα κοιτάζοντας τη μαμά της που παράμένει επιφυλακτική στην ξαφνική δημοσιότητα της κόρης της.
Δεν μπορούμε να εκφράσουμε την οργή μας με διαφορετικό τρόπο, δε μας δίνεται βήμα, τώρα που κάναμε καταλήψεις γύρισαν όλοι και είδαν οτι υπάρχουμε. Ξέρουμε βέβαια πως σε μια βδομάδα θα μας έχουν ξεχάσει. Είμαστε ένα θέμα που παίζει στην τηλεοπτική επικαιρότητα και γι’ αυτό ακριβώς είναι εφήμερο.
Εδώ κι ενάμιση χρόνο οι μαθητές προσπάθησαν να κινητοποιηθούν με πολλά μέσα. Έκαναν πορείες, διαμαρτυρίες στο Υπουργείο Παιδείας, στη Βουλή, προσπαθήσαν να έρθουν σε επικοινωνία με αρμόδιους και τον Υφυπουργό και όλοι τους έκλεισαν την πόρτα, καμία ανταπόκριση. «Το οξύμωρο είναι πως μας λένε πως η κατάληψη δεν είναι το μέσο και δεν βοηθάει αλλά μόνο τώρα που κάναμε καταλήψεις μας κάλεσαν σε διάλογο και μας φιλοξένησαν σε πάνελ, Ναι, κατάληψη δεν λύνει τα προβλήματα αλλά φαίνεται ότι είναι το μόνο μέσο για να ακουστούμε».
Έχουμε αράξει στους καναπέδες του σπιτιού της κι επιμένω. «Καλομαθημένοι», «επαναστάτες του καναπέ», χαρακτηρισμοί που κατά κόρον αποδίδονται σε αυτή τη γενιά. «Δεν θέλω να είμαι μελοδραματική και να πω, “αχ η γενιά μου χτυπιέται απ’όλους και είμαστε οι πιο άτυχοι που υπάρχουν”, αλλά -αν το καλοσκεφτείς- κάτι τέτοιο συμβαίνει. Είμαστε παιδιά καταδικασμένα στην ανεργία του 26.6%, παρά τις τόσες γνώσεις που έχουμε, τις τρείς γλώσσες που μπορεί να μιλάει ένα παιδί στην ηλίκια μου, τα τόσα τυπικά προσόντα που τελικά μας ωθούν να φύγουμε στο εξωτερικό. Δεν έχουμε επιλογές και το χειρότερο είναι πως δεν έχουμε την χαρά να ανακαλύψουμε πράγματα, με τον στείρο τρόπο διδασκαλίας που αποσκοπεί μόνο στις εξετάσεις. Είναι άσχημο να μας κάνει το ίδιο το σχολείο να σιχαινόμαστε την γνώση. Για να γυρίσω σε αυτό που λέγαμε πριν, είναι άσχημο το ίδιο το σχολείο να μας κάνει να κλείσουμε το βιβλίο και να ανοίξουμε το facebook».
«Όχι δεν θέλω να πάω σχολείο, αν έχουμε κατάληψη θέλω!» μου λέει, «αν έχουμε το κανονικό επτάωρο, το επτάωρο της φρίκης δεν θέλω να πάω, για ποιο λόγο; Να προσπαθήσω για το 20 χωρίς λόγο; Να ακούω τους καθηγητές μου να λένε πως πρέπει να “τρέξουμε” για να βγάλουμε την ύλη; Όχι δεν θέλω να πάω σχολείο, ούτε εγώ ούτε και οι συμμαθητές μου.
Η Ιωάννα είναι μια άριστη μαθήτρια του 19.4 με στόχο κάποια σχολή του Πολυτεχνείου. Παρά τις επιδόσεις της, πιστεύει πως το «Νεο Σχολείο» πρέπει να αλλάξει όνομα σε «Εξεταστικό Σχολείο». «Υπάρχουν παιδιά που στις εξετάσεις του Ιουνίου με την Τράπεζα Θεμάτων κατάλαβαν τι εστί “Νεο Σχολείο”. Είναι ένα εξεταστικό κάτεργο που μας βάζει να δίνουμε τέσσερις φορές πανελλήνιες σε τρία χρόνια, ένας διαγωνισμός του ποιος έχει τα περισσότερα λεφτά για φροντιστήρια. Στην ουσία είναι διαγωνισμός αντοχής, να μη σε νοιάζει τι κάνει ο διπλανός σου αλλά τι κάνεις μόνο εσύ, με αποκλειστική κατέυθυνση την βαθμοθηρία».
Έρχονται οι μέρες της επετείου του Πολυτεχνείου και συζητάμε για τη Χούντα, η αναφορά στην οποία, καλώς ή κακώς, την έκανε πρόσωπο της εβδομάδας. Αναρωτιέμαι πώς αναφέρεται έτσι εύκολα σε κάτι που δεν έχει ζήσει, δε φοβάται πώς η υπερβολική χρήση κάνει τις έννοιες να χάσουν το νοημά τους; «Έχουμε μια Χούντα, απλά δεν μας το έχουν ανακοινώσει!», μου απαντά με την εφηβική παρορμητικότητά της. Πώς έχουμε χούντα, επιμένω, αφού έχουμε κυβέρνηση δημοκρατικά εκλεγμένη; Δεν έχει καταλάβει κάποιος πραξικοπηματικά την εξουσία. «Όταν μας φιμώνουν στην ουσία, κι όταν δεν μας δίνουν βήμα, αυτήν την αίσθηση μας δίνουν. Είχαμε έρθει πάρα πολλές φορές σε επικοινωνία με κανάλια κι εκπομπές και μας έλεγαν, “παιδιά δεν έχουμε χρόνο για την μαθητική κοινότητα”, αυτό εμένα σαν χούντα μου ακούγεται. Τα ΜΑΤ έδειραν συμμαθητές μου σε μαθητικές πορείες, χτύπησαν κοπέλες με γκλομπ έξω απο το υπουργείο Παιδείας, τι ντροπή! Όταν τα ΜΑΤ παρατάσσονται απέναντι μας, μπροστά από τη Βουλή, κι επιδεικτικά μας βρίζουν, πώς το λες αυτό; Όταν είμαστε λογοκριμμένοι και χτυπημένοι αυτό μου μυρίζει κάπως σαν Χούντα».
Τους αντιμετώπισαν όντως με εισαγγελείς, συλλήψεις, ξύλο και την αντίστοιχη προπαγάνδα. «Φαίνεται πόσο μας φοβούνται! Έριξαν την σελίδα μας στο facebook γιατί είδαν πως κάτι γίνεται, μια μικρή επανάσταση. Έτσι έχουν μάθει να λειτουργούν, κατασταλτικά. Ήρθε μέχρι και η Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος, παρουσίασαν το παιδί που την έφτιαξε ως ένα τρελό κομματικό παράγοντα που μας υποκινεί όλους και εμάς ως υπνωτισμένους που δεν ξέρουμε τι μας γίνεται κι ακολουθούμε. Τελικά όμως έφαγαν τα μούτρα τους γιατί είχαν να κάνουν με ένα δεκατετράχρονο παιδί, που όπως είπε πολύ σωστά, και προς τιμήν του, μπορεί να είμαστε μαθητές Γυμνασίου και Λυκείου αλλά έχουμε μάθει να λειτουργούμε με δομές αλληλεγγύης και να ενδιαφερόμαστε για τους συμμαθητές μας».
Τα κανάλια μας έλεγαν, “παιδιά δεν έχουμε χρόνο για την μαθητική κοινότητα”. Τα ΜΑΤ έδειραν συμμαθητές μου σε μαθητικές πορείες, χτύπησαν κοπέλες με γκλομπ έξω απο το υπουργείο Παιδείας, τι ντροπή! Όταν τα ΜΑΤ παρατάσσονται απέναντι μας, μπροστά από τη Βουλή, κι επιδεικτικά μας βρίζουν, πώς το λες αυτό; Όταν είμαστε λογοκριμμένοι και χτυπημένοι αυτό μου μυρίζει κάπως σαν Χούντα
Είπε στην τηλεόραση «είναι ήρωες οι καθηγητές μας». Τη ρωτάω αν το είπε επειδή είναι οι γονείς της εκπαιδευτικοί. «Δεν πιστεύω πως πρέπει να μιλήσουμε για τους καθηγητες μας με καλά λόγια χωρίς να το πιστεύουμε. Είναι πραγματικά ήρωες γιατί προσπαθούν να εκτελέσουν το παιδαγωγικό τους έργο και δεν μπορούν. Δε θέλουμε καθηγητές εθελοντές. Καλός ο εθελοντισμός αλλά όχι όπως τον πρότεινε ο υπουργός, όχι με αυτούς τους όρους, εγώ δεν είδα κανέναν απο τους βουλευτές και τους κυβερνώντες να δουλεύουν εθελοντικά. Θέλουν οι εθελοντές καθηγητές να καλύψουν τα εκπαιδευτικά κενά σε ώρες. Εμείς θέλουμε πανεκπαιδευτική ένωση, θέλουμε και τους καθηγητές πλάϊ μας, και τους φοιτητές. Οι καθηγητές μας είναι ότι μας έχει απομείνει για να φτάσουμε τον αγώνα μας μέχρι το τέλος. Η εκπαίδευση έχει χτυπηθεί πιο πολύ απ’ όλα».
Ο πατέρας της Ιωάννας, Σωτήρης Στασινός, ήταν καθηγητής ακτινολόγος σε ΕΠΑΛ και τώρα είναι 16 μήνες σε διαθεσιμότητα. Παίρνει το 75% του μισθού του, ενώ η αδερφή της σπουδάζει εκτός Αθήνας κι ευτυχώς που υπάρχει η μητέρα της που είναι δασκάλα. «Είμαστε μετέωροι κι εκτός αυτού, είναι πολύ άσχημο απο τη μια στιγμή στην άλλη να σου ανακοινώνουν πως “για τον υπουργό Υγείας απλά δεν κάνεις”. Όπως είμαι εγώ, είναι τα παιδιά 2.500 εκπαιδευτικών και άλλως τόσων που έχουν απολυθεί ήδη. Και δεν είναι μόνο οι εκπαιδευτικοί, είναι και οι σχολικοί φύλακες και όλοι οι υπόλοιποι που χάνουν τις δουλειές τους καθημερινά».
Στο πάνελ της Ανατροπής είπε επίσης «δεν μπορείτε να αποκωδικοποιήσετε το μήνυμα μας, δεν αντέχουμε άλλο». «Δεν είναι οτι δεν μπορούν να το αποκωδικοποιήσουν, είναι οτι δεν θέλουν. Δεν μπορούν να σκεφτούν πως υπάρχει μια νεολαία που είναι θυμωμένη, που δεν είναι εγκλωβισμένη στο δικό της συμφέρον, που δεν είναι σαν κι αυτούς. Εμείς ενδιαφερόμαστε και για τον διπλανό μας και για τα αιτήματά του χωρίς αποκλειστικά να περνάμε ακριβώς τα ίδια. Πραγματικά δεν μας έχουν μείνει αντοχές. Θα πάμε στην τρίτη λυκείου με προβλήματα υγείας, υπάρχουν ένα σωρό μαθητές που πέρυσι τρέχανε σε γιατρούς γιατί δεν ήταν καλά απο την συσσώρευση άγχους. Δεν αντέχουμε ψυχολογικά και οικονομικά και τελικά τι θα μας μείνει απο την εφηβεία μας, οι δώδεκα ώρες σχολείου-φροντιστηρίου και οι άλλες τόσες ώρες διαβάσματος; Γιατί να μη μας μείνουν οι εφηβικές βόλτες, οι έρωτες και η πραγματική επικοινωνία; Αυτό είναι το ερώτημα που θέλουμε να θέσουμε στην κοινωνία και σε κάθε γονιό, μαθητή και όσους δεν μπορούν να καταλάβουν γιατί κάνουμε καταλήψεις και είμαστε στους δρόμους και δεν συμβιβαζόμαστε».
«Το σχολείο που θέλουμε είναι το σχολείο της ισότητας, που προάγει την κριτική σκέψη και όχι την στυγνή μάθηση, το σχολείο που είναι για όλους και όχι για λίγους κι εκλεκτούς, το σχολείο το οποίο πέρα απο το βασανιστικό επτάωρο θα έχει και άλλα πολλά πράγματα να μας δώσει. Το σχολείο που δε θα φοβόμαστε να μιλήσουμε με την άνεση και τον αυθορμητισμό της ηλικίας μας στους καθηγητές μας με το φόβο της κρίσης και του βαθμού. Θέλουμε ένα σχολείο πιο ελεύθερο, ένα σχολείο που θα καλύπτει και τα παιδιά με καλλιτεχνική φύση αλλά και τα παιδιά που δεν μπορούν να προσαρμοστούν στο επτάωρο του θρανίου. Το σχολείο που θα μας δίνει επιλογές».