epa10705200 French President Emmanuel Macron delivers a speech during the opening session of the New Global Financial Pact Summit at the Palais Brogniart in Paris, France, 22 June 2023. World leaders, heads of international organizations and activists are gathering in Paris for a two-day summit aimed at seeking better responses to tackle poverty and climate change issues by reshaping the global financial system. EPA/LUDOVIC MARIN / POOL MAXPPP OUT
Το ποσό που χρειάζεται ώστε το μεγαλύτερο μέρος της ανθρωπότητας να μπορέσει να αντιμετωπίσει την κλιματική κρίση και να ξεφύγει από την φτώχεια ανέρχεται σε χιλιάδες δισεκατομμύρια δολάρια και περίπου σαράντα αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων συναντώνται σήμερα στο Παρίσι για να κάνουν μια απόπειρα να «ξεκλειδώσουν» την αναμόρφωση του παγκόσμιου οικονομικού συστήματος.
«Το πιστεύω: μπορούμε να κάνουμε τεράστια διαφορά για τον πλανήτη και κατά της φτώχειας», έγραψε χθες, Τετάρτη, σε μήνυμά του στο Twitter ο πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν, ο οικοδεσπότης αυτής της «συνόδου κορυφής για ένα νέο παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύμφωνο».
Η Γαλλία αναγνωρίζει ότι μόνη της «δεν έχει την ικανότητα να αποφασίσει», υπογράμμισε σύμβουλος του Γάλλου προέδρου, η οποία αναμένει ότι η σύνοδος αυτή στο Παρίσι θα καταλήξει μάλλον σε έναν «οδικό χάρτη» παρά σε συγκεκριμένες αποφάσεις.
Οι σημαντικοί προσκεκλημένοι των εργασιών στο «Παλέ Μπρονιάρ», το μέγαρο όπου στεγάζεται το Χρηματιστήριο του Παρισιού, αναμένεται να λειτουργήσουν προς όφελος των συνομιλιών. Σε αυτούς συγκαταλέγονται ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες όπως και ο πρόεδρος της Βραζιλίας Λούλα και ο Γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς και η υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ Τζάνετ Γέλεν.
Την Κίνα θα εκπροσωπήσει ο πρωθυπουργός της Λι Τσιάνγκ, την Σαουδική Αραβία ο πρίγκιπας διάδοχος Μοχάμεντ Μπιν Σαλμάν. Στο Παρίσι μεταβαίνει επίσης ο Γουίλιαμ Ρούτο, ο πρόεδρος της Κένυας, όπως και περίπου 20 αφρικανοί ηγέτες, εκ των οποίων αρκετοί ύψωσαν πρόσφατα τους τόνους κατά των πλούσιων χωρών, που είναι πρόθυμες να καταβάλλουν δισεκατομμύρια δολάρια για να υποστηρίξουν την Ουκρανία, αλλά δεν τηρούν τις δεσμεύσεις τους προς την ήπειρο.
Η ιδέα της συνόδου κορυφής γεννήθηκε τον Νοέμβριο στις διαπραγματεύσεις για το κλίμα στην COP27 της Αιγύπτου, στον απόηχο σχεδίου που παρουσίασε η πρωθυπουργός των Μπαρμπέιντος Μία Μότλεϊ. Η φωνή της αναπτέρωσε τις ελπίδες να υπάρξει πρόοδος στο θέμα αυτό, το οποίο έχει μετατραπεί σε τροχοπέδη στις διαπραγματεύσεις για το κλίμα ανάμεσα στις φτωχές και τις πλούσιες χώρες, με τις τελευταίες να είναι οι ιστορικά βασικοί υπεύθυνοι για τις εκπομπές των αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου.
«Επιβάλλουμε ένα τεράστιο κόστος στις πιο φτωχές χώρες με τον τρόπο που αποφασίζουμε να ζούμε σήμερα», συνόψισε η Εστέρ Ντιφλό, νομπελίστρια της οικονομίας σε συνέντευξή της στο AFP.
Ο στόχος της συνόδου κορυφής είναι η επείγουσα ανακαίνιση της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής αρχιτεκτονικής, που γεννήθηκε από τις συμφωνίες Μπρέτον Γουντς το 1944, με τη δημιουργία του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) και της Παγκόσμιας Τράπεζας.
Η πρόσβαση στις χρηματοδοτήσεις τους κρίνεται δύσκολη από τις αναπτυσσόμενες χώρες, την ώρα που οι ανάγκες τους είναι τεράστιες για να μπορέσουν να αντιμετωπίσουν καύσωνες, ξηρασίες και πλημμύρες, αλλά και για να ξεφύγουν από την φτώχεια απαλλασσόμενες ταυτοχρόνως από τα ορυκτά καύσιμα και προστατεύοντας τη φύση.
Για να γίνει αυτό, οι αναπτυσσόμενες χώρες πέραν της Κίνας οφείλουν να δαπανούν 2,4 τρισεκατομμύρια δολάρια ετησίως ως το 2030, σύμφωνα με υπολογισμό ομάδας ειδικών υπό την αιγίδα του ΟΗΕ. Ή ακόμη να αυξήσουν τις δαπάνες τους σε άλλες πηγές ενέργειας εκτός ορυκτών καυσίμων από 260 δισεκατομμύρια σε σχεδόν 1,9 τρισεκατομμύριο ετησίως στη διάρκεια της δεκαετίας, σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Ενέργειας.
EPA/LUDOVIC MARIN / POOL MAXPPP OUT
Μεταξύ των πολλών ιδεών που συζητούνται, είναι, σύμφωνα με το AFP, αυτή για επιβολή διεθνούς φόρου στις εκπομπές άνθρακα από τη ναυτιλία, δύο εβδομάδες πριν από κρίσιμη σύνοδο του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού.
Οι παγκόσμιοι ηγέτες αναφέρουν κι άλλους φόρους, αλλά και θεσμικές μεταρρυθμίσεις, την αναδιάρθρωση χρεών φτωχών χωρών, την ενίσχυση του ρόλου του ιδιωτικού τομέα κλπ.
Η αναστολή πληρωμών χρέους σε περίπτωση φυσικής καταστροφής είναι αυτή που υποστηρίζει περισσότερο η Μία Μότλεϊ.
Κι αυτό επειδή οι κυκλώνες «δεν κάνουν διακρίσεις» ανάμεσα σε πλούσιες και φτωχές χώρες, αλλά μπορούν να οδηγήσουν «να χαθούν χρόνια ανάπτυξης», υπενθύμισε στο AFP ο Φατουμανάβα Παολελέι Λουτέρου, ο πρόεδρος της Ένωσης 39 μικρών νησιωτικών και παράκτιων κρατών (Aosis), που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή αυτής της μάχης για νέα χρηματοδότηση.
Οι πλούσιες χώρες θα βρεθούν αντιμέτωπες με την υπόσχεσή τους για χρηματοδότηση 100 δισεκατομμυρίων δολαρίων ετησίως ώστε να βοηθήσουν τις φτωχές χώρες να αντιμετωπίσουν την υπερθέρμανση του πλανήτη. Υπόσχεση που πιστεύεται ότι θα τηρηθεί φέτος, με τρία χρόνια καθυστέρηση που τραυμάτισαν βαθειά την εμπιστοσύνη μεταξύ Βορρά και Νότου.
Το ποσό αυτό μπορεί να δείχνει ασήμαντο, αλλά «οι δημόσιες χρηματοδοτήσεις είναι ο σπόρος που θα επιτρέψει να συγκεντρωθούν τα χιλιάδες δισεκατομμύρια», υπογράμμισε ο Χαρτζίτ Σινγκ του Climate Action Network.
Οι πολυμερείς αναπτυξιακές τράπεζες θα κληθούν επίσης να δανείσουν επιπρόσθετα κονδύλια, μερικούς μήνες μετά την ανακοίνωση της κινητοποίησης 50 δισεκατομμυρίων δολαρίων σε δέκα χρόνια από την Παγκόσμια Τράπεζα. Ο νέος της πρόεδρος, ο Ατζάι Μπάνγκα, θα βρίσκεται εκεί, όπως και η γενική διευθύντρια του ΔΝΤ, η Κρισταλίνα Γκεοργκίεβα.
Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν ζήτησε να προκληθεί «σοκ από τη δημόσια χρηματοδότηση» για την αντιμετώπιση της φτώχειας και της κλιματικής κρίσης, απευθυνόμενος σε περίπου σαράντα αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων που συναντώνται σήμερα στο Παρίσι, κάνοντας μια απόπειρα να «ξεκλειδώσουν» την αναμόρφωση του παγκόσμιου οικονομικού συστήματος.
Ο Μακρόν, ο οικοδεσπότης αυτής της «Συνόδου Κορυφής για ένα Νέο Παγκόσμιο Χρηματοπιστωτικό Σύμφωνο» που διεξάγεται ως αύριο, Παρασκευή, στη γαλλική πρωτεύουσα, κήρυξε «γενική επιστράτευση». «Οφείλουμε να προκαλέσουμε σοκ από τη δημόσια χρηματοδότηση», τόνισε κατά την ομιλία του με την οποία άρχισαν οι εργασίες της συνόδου κορυφής, επισημαίνοντας ότι υπάρχουν «πολλά χρήματα», αλλά όχι απαραίτητα «στην υπηρεσία της προόδου του πλανήτη».
«Έχουμε ένα χρηματοπιστωτικό σύστημα που αποτελεί το προϊόν μιας συναίνεσης του παρελθόντος», το οποίο «αναμφίβολα δεν προχωράει πλέον αρκετά γρήγορα, το οποίο δεν είναι πλέον αρκετά κατάλληλο και το οποίο θα πρέπει να ευθυγραμμιστεί εκ νέου με τους στόχους μας», πρόσθεσε ο Μακρόν.
Η νεαρή ακτιβίστρια από την Ουγκάντα Βανέσα Νακάτε, η οποία είχε προσκληθεί να μιλήσει ακριβώς μετά τον Γάλλο πρόεδρο, άρχισε ζητώντας από τους ηγέτες κρατών και κυβερνήσεων που είχε απέναντί της να τηρήσουν ενός λεπτού σιγή «για όλες αυτές και αυτούς που υποφέρουν ήδη και που πεινούν, που έχουν εκτοπιστεί, που εγκαταλείπουν το σχολείο».
Η Νακάτε ζήτησε «δίκαιη έξοδο από τα ορυκτά καύσιμα», καταγγέλλοντας με δριμύτητα τα κέρδη των δυτικών πετρελαϊκών εταιρειών.
«Οι υποσχέσεις που δεν τηρούνται στοιχίζουν ζωές», τόνισε.
Οι εργασίες στο «Παλέ Μπρονιάρ», το μέγαρο όπου στεγάζεται το Χρηματιστήριο του Παρισιού, δεν αναμένεται να καταλήξουν σε συγκεκριμένες αποφάσεις. Ωστόσο οι σημαντικοί προσκεκλημένοι της συνόδου αναμένεται να λειτουργήσουν προς όφελος των συνομιλιών. Σε αυτούς συγκαταλέγονται ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες, όπως και ο πρόεδρος της Βραζιλίας Λούλα και ο Γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς και η υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ Τζάνετ Γέλεν.
EPA/MOHAMMED BADRA
Η παγκόσμια χρηματοπιστωτική αρχιτεκτονική είναι παρωχημένη, δυσλειτουργική και άδικη και έχει αποτύχει στην αποστολή της να παράσχει ένα παγκόσμιο δίχτυ ασφαλείας για τις αναπτυσσόμενες χώρες, σημείωσε από το Παρίσι ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες.
Απευθυνόμενος και αυτός στους μετέχοντες κατά την έναρξη της συνόδου κορυφής, ο Γκουτέρες υπογράμμισε επίσης ότι οι διεθνείς χρηματοπιστωτικοί θεσμοί είναι σήμερα πάρα πολύ μικροί και περιορισμένοι για να εκπληρώσουν την εντολή τους.
Οι ΗΠΑ θα ασκήσουν πιέσεις ώστε οι πιστωτές φτωχών και αναπτυσσόμενων χωρών να μετάσχουν στις διαπραγματεύσεις για την αναδιάρθρωση των χρεών τους, τόνισε παράλληλα σε δηλώσεις που έκανε σήμερα το πρωί στο Παρίσι η Γέλεν.
«Σε αυτήν την σύνοδο κορυφής, οι ΗΠΑ θα συνεχίσουν να ασκούν πιέσεις για την πλήρη και γρήγορη συμμετοχή όλων των διμερών πιστωτών στις διαπραγματεύσεις για το χρέος», σημείωσε σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε από την αμερικανική πρεσβεία στο Παρίσι.
«Η βιωσιμότητα του χρέους είναι ένας θεμελιώδης πυλώνας οικονομικής σταθερότητας», υπογράμμισε η υπουργός Οικονομικών του Τζο Μπάιντεν, και «η διεθνής κοινότητα θα πρέπει να ενωθεί για να υποστηρίξει τις χώρες που βρίσκονται σήμερα σε κρίση».
«Η ευημερία στη χώρα μας εξαρτάται από την ευημερία στο εξωτερικό», κατέληξε η Γέλεν, η οποία εκπροσωπεί τις ΗΠΑ στην διήμερη αυτή σύνοδο κορυφής, συνοδευόμενη από τον Αμερικανό ειδικό απεσταλμένο για το Κλίμα Τζον Κέρι.
(ΑΠΕ-ΜΠΕ)