epa10578771 A civilian holds up an empty bullet case in front of a damaged window of a residential building during ongoing skirmish between Sudanese army and paramilitaries of the Rapid Support Forces (RSF) in Khartoum, Sudan, 18 April 2023. A power struggle erupted 15 April between the Sudanese army led by army Chief General Abdel Fattah al-Burhan and the paramilitaries of the Rapid Support Forces (RSF) led by General Mohamed Hamdan Dagalo, resulting in at least 200 deaths according to doctors' association in Sudan. The RSF on 18 April said it approved a 24-hour ceasefire to allow evacuation of the wounded, however the Sudanese army did not confirm the deal. EPA/STRINGER
Πυρά ακούγονταν χθες Κυριακή το βράδυ στο Χαρτούμ, την έκτη ημέρα της συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός η ισχύς της οποίας εκπνέει απόψε και υποτίθεται πως θα επέτρεπε τη διανομή ανθρωπιστικής βοήθειας, αλλά στην πραγματικότητα ουδέποτε τηρήθηκε από τις ένοπλες δυνάμεις και τους παραστρατιωτικούς που ενεπλάκησαν στον πόλεμο στο Σουδάν την 15η Απριλίου.
Ενώ στο Νταρφούρ, αχανή περιοχή στο δυτικό τμήμα της αφρικανικής χώρας, ο κυβερνήτης κάλεσε τους πολίτες να οπλιστούν, αφήνοντας να πλανάται το φάσμα του ξεσπάσματος ευρύτερης εμφύλιας σύρραξης.
«Ακούμε πυρά στο νότιο τμήμα της πόλης», είπαν χθες βράδυ κάτοικοι της σουδανικής πρωτεύουσας στο Γαλλικό Πρακτορείο.
Οι ΗΠΑ και η Σαουδική Αραβία, που διαπραγματεύθηκαν τη συμφωνία κατάπαυσης του πυρός με τις ένοπλες δυνάμεις του στρατηγού Άμπντελ Φάταχ αλ Μπουρχάν και τους παραστρατιωτικούς των Δυνάμεων Ταχείας Υποστήριξης (ΔΤΥ) του στρατηγού Μοχάμεντ Χαμντάν Ντάγκλο, ζήτησαν να παραταθεί η ισχύς της πέραν της συμφωνημένης προθεσμίας — απόψε στις 22:25 (ώρα Ελλάδας).
Τα δυο στρατόπεδα αλληλοκατηγορούνται για τις παραβιάσεις της συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός, που υποτίθεται πως θα επέτρεπε τη δημιουργία ασφαλών ανθρωπιστικών διαδρόμων προκειμένου να μπορέσουν να φύγουν παγιδευμένοι άμαχοι και να διανεμηθεί βοήθεια.
«Τα δύο στρατόπεδα είχαν πει στους μεσολαβητές πως είχαν σκοπό να προχωρήσουν σε αποκλιμάκωση (…) και μολαταύτα, λαμβάνουν θέσεις για κλιμάκωση», τόνισαν οι μεσολαβητές σε ανακοίνωσή τους, προσθέτοντας πως «πρέπει να δοθεί περισσότερος χρόνος στους εργαζόμενους σε ανθρωπιστικές οργανώσεις για να φέρουν σε πέρας το ζωτικής σημασίας έργο τους».
Οι οργανώσεις βοήθειας υπογραμμίζουν πως δεν έχουν μπορέσει να διανείμουν παρά πολύ μικρές ποσότητες τροφίμων και φαρμάκων, την ώρα που σύμφωνα με τον ΟΗΕ τα 24 από τα 45 εκατομμύρια των πολιτών του Σουδάν έχουν ανάγκη βοήθεια για να επιζήσουν.
Η μη κυβερνητική οργάνωση Γιατροί Χωρίς Σύνορα ( Médecins sans frontières, MSF) προειδοποίησε χθες πως ίσως αναγκαστεί να αναστείλει τη δραστηριότητά της στο Σουδάν.
Ο πόλεμος που ξέσπασε την 15η Απριλίου έχει στοιχίσει τη ζωή σε τουλάχιστον 1.800 ανθρώπους, σύμφωνα με την ACLED, αμερικανική ΜΚΟ ειδικευμένη στην ενημέρωση για τις εμπόλεμες ζώνες, ενώ πάνω από ένα εκατομμύριο άνθρωποι εκτοπίστηκαν εντός χώρας και πάνω από 300.000 άλλοι έγιναν πρόσφυγες, σύμφωνα με τον ΟΗΕ.
Οι ΔΤΥ δήλωσαν «διατεθειμένες να διαπραγματευτούν την παράταση της κατάπαυσης του πυρός», υπό τον όρο της τήρησης της τρέχουσας συμφωνίας από τον στρατό. Ο στρατός από την πλευρά του σημείωσε πως «εξετάζει την πιθανότητα να αποδεχθεί παράταση».
Αλλά όπως και στις προηγούμενες συμφωνίες, η εκεχειρία δεν εφαρμόστηκε, οι μάχες συνεχίστηκαν.
Η κατάσταση είναι εξαιρετικά κρίσιμη στο Νταρφούρ, την περιοχή που μαζί με το Χαρτούμ έχει αιματοκυλιστεί περισσότερο από τον Απρίλιο και είχε ήδη ρημαχτεί από τον πόλεμο που είχε ξεσπάσει το 2003.
Ο κυβερνήτης του Νταρφούρ, ο άλλοτε ηγέτης των ανταρτών Μίνι Μαναουί, σήμερα προσκείμενος στον στρατηγό Μπουρχάν, παρότρυνε χθες: «νέοι και γέροι, άνδρες και γυναίκες, πάρτε τα όπλα για να υπερασπιστείτε όσα σας ανήκουν».
Ήδη, σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη, οπλισμένοι πολίτες και μαχητές φυλών ή οργανώσεων ανταρτών εμπλέκονται στις συγκρούσεις μεταξύ του στρατού και των παραστρατιωτικών.
Καθώς, σύμφωνα με το Small Arms Survey, το 6,6% των Σουδανών κατέχει τουλάχιστον ένα όπλο, ο στρατός κάλεσε την Παρασκευή έφεδρους και απόστρατους να καταταγούν «εθελοντικά». Στις αρχές Μαΐου, στο ανατολικό τμήμα της χώρας, εκατοντάδες μέλη της φυλής Μπέζα διαδήλωσαν απαιτώντας από τον στρατηγό Μπουρχάν να τους μοιράσει όπλα.
«Κόσμος που ανήκει σε μη βίαια κινήματα σκέφτεται πλέον να οπλιστεί για να προστατευτεί», εξήγησε η αγωνίστρια για τη δημοκρατία Ράγκα Μακάουι.
Το κόμμα Ούμα, από τα κυριότερα στη χώρα, προειδοποίησε χθες «εναντίον των εκκλήσεων να οπλιστούν οι πολίτες με πρόφαση την προστασία τους», στις οποίες βλέπει «προσπάθειες να οδηγηθεί η χώρα σε εμφύλιο πόλεμο».
Προχθές Σάββατο, ο στρατηγός Μπουρχάν απαίτησε να αντικατασταθεί ο ειδικός επιτετραμμένος του ΟΗΕ στο Σουδάν, ο Φόλκερ Πέρτες, στον οποίο επέρριψε ευθύνη για το ξέσπασμα του πολέμου.
Ο αρχηγός του στρατού και de facto ηγέτης του Σουδάν κατηγόρησε τον κ. Πέρτες πως «απέκρυψε» την εκρηκτική κατάσταση στο Χαρτούμ, υποστηρίζοντας πως χωρίς τα «ψέματά του», ο στρατηγός Ντάγκλο «δεν θα είχε εξαπολύσει στρατιωτικές επιχειρήσεις».
Ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες δήλωσε «σοκαρισμένος» για τις κατηγορίες, διαβεβαιώνοντας πως περιβάλλει με «την απόλυτη εμπιστοσύνη του» τον επιτετραμμένο του. Η Ουάσιγκτον του εξέφρασε την «αποφασιστική υποστήριξή της».
Παράλληλα με τους Αμερικανούς και τους Σαουδάραβες, η Αφρικανική Ένωση, που ανέστειλε τη συμμετοχή του Σουδάν στις εργασίες της μετά το πραξικόπημα των σήμερα αντίπαλων δυο στρατηγών τον Οκτώβριο του 2021, προσπαθεί να οργανώσει συνομιλίες με την IGAD (Διακυβερνητική Αρχή για την Ανάπτυξη, περιφερειακός οργανισμός του οποίου είναι μέλος το Σουδάν), υπό την αιγίδα του προέδρου του Σουδάν, του Σάλβα Κιρ, που παραδοσιακά παίζει ρόλο μεσολαβητή.
Χθες η παναφρικανική οργάνωση ανέφερε πως «υιοθέτησε οδικό χάρτη» που προβλέπει «τον τερματισμό των εχθροπραξιών» και την «επανέναρξη της μετάβασης σε δημοκρατική κυβέρνηση υπό την ηγεσία πολιτών».