epaselect epa11392513 Internally displaced Palestinians walk next to destroyed buildings in Khan Younis, southern Gaza Strip, 05 June 2024. More than 36,000 Palestinians and over 1,400 Israelis have been killed, according to the Palestinian Health Ministry and the Israel Defense Forces (IDF), since Hamas militants launched an attack against Israel from the Gaza Strip on 07 October 2023, and the Israeli operations in Gaza and the West Bank which followed it. EPA/MOHAMMED SABER
Η Γενική Συνέλευση του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών ενέκρινε χθες Πέμπτη απόφαση που ζητεί από το Διεθνές Δικαστήριο (ΔΔ) να γνωμοδοτήσει όσον αφορά τις υποχρεώσεις του Ισραήλ ως κατοχικής δύναμης έναντι των Παλαιστινίων σε ανθρωπιστικό επίπεδο, την ώρα που η ισραηλινή κυβέρνηση κατηγορείται για τη διεξαγωγή γενοκτονίας και εθνοκάθαρσης στη Λωρίδα της Γάζας.
Το ψήφισμα, το οποίο καταρτίστηκε και υποβλήθηκε από τη Νορβηγία, υιοθετήθηκε με μεγάλη πλειοψηφία: 137 χώρες τάχθηκαν υπέρ, 12 κατά και 22 απείχαν.
Ζητεί από το ΔΔ να διευκρινίσει τι υποχρεούται να κάνει το Ισραήλ για «να εγγυηθεί και να διευκολύνει την ανεμπόδιστη παράδοση βοήθειας που είναι απόλυτα απαραίτητη για την επιβίωση του άμαχου παλαιστινιακού πληθυσμού».
Αν και οι αποφάσεις του ΔΔ, του κορυφαίου δικαστικού οργάνου των Ηνωμένων Εθνών με έδρα τη Χάγη, είναι νομικά δεσμευτικές, ο θεσμός δεν έχει κανένα μέσο για την επιβολή της τήρησής τους.
Ωστόσο, εντείνουν τη διπλωματική πίεση στο Ισραήλ.
Τον Ιούλιο, το ΔΔ εξέδωσε, σε διακριτή υπόθεση, συμβουλευτική γνωμοδότηση σύμφωνα με την οποία η ισραηλινή κατοχή παλαιστινιακών εδαφών είναι «παράνομη» και πρέπει να τερματιστεί το συντομότερο.
Το Ισραήλ ελέγχει αυστηρά όλα τα φορτία ανθρωπιστικής βοήθειας που προορίζεται για τον θύλακο και χρειάζονται απελπιστικά οι 2,4 εκατ. Παλαιστίνιοι κάτοικοι της Λωρίδας της Γάζας, όπου η ανθρωπιστική κατάσταση είναι καταστροφική.
Η ισραηλινή κυβέρνηση, που επιβάλλει απόλυτη πολιορκία στη μικρή παραθαλάσσια περιοχή, προσάπτει συχνά στις ανθρωπιστικές οργανώσεις και στους διεθνείς οργανισμούς πως αποδεικνύονται ανίκανες να διανείμουν μεγάλες ποσότητες βοήθειας.
Πρόκειται για «μια καταστροφή στην οποία η διεθνής κοινότητα δεν έχει μπορέσει να αντιδράσει με επαρκή τρόπο», τόνισε στο Γαλλικό Πρακτορείο ο Αντρέας Κράβικ, υφυπουργός Εξωτερικών της Νορβηγίας.
«Δεν οφείλεται στην έλλειψη βούλησης της διεθνούς κοινότητας να προσφέρει ανθρωπιστική βοήθεια», το πρόβλημα είναι πως «δεν έχουμε πρόσβαση (στη Γάζα) και δεν εξασφαλίζουμε τη συνεργασία που χρειαζόμαστε», πρόσθεσε.
Η πρωτοβουλία της Νορβηγίας ακολούθησε την υιοθέτηση τον Οκτώβριο από το ισραηλινό κοινοβούλιο νόμου που απαγορεύει, από τα τέλη του Ιανουαρίου, στην υπηρεσία των Ηνωμένων Εθνών για τους παλαιστίνιους πρόσφυγες (UNRWA) οποιαδήποτε δραστηριότητα στην ισραηλινή επικράτεια και θέτει εκτός νόμου οποιονδήποτε συντονισμό της με τις ισραηλινές αρχές.
Οι ισραηλινές αρχές κατηγόρησαν τον Ιανουάριο μέλη της UNRWA πως συμμετείχαν στη σφαγή που διαπράχθηκε στο νότιο τμήμα της ισραηλινής επικράτειας την 7η Οκτωβρίου 2023 από μέλη του στρατιωτικού βραχίονα του παλαιστινιακού ισλαμιστικού κινήματος Χαμάς.
«Δεν ξέρω τι θα γίνει όταν ο νόμος αυτός τεθεί σε ισχύ», παραδέχθηκε χθες Πέμπτη ο Στεφάν Ντουζαρίκ, ο εκπρόσωπος του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ.
«Ας είμαστε σαφείς: η UNICEF δεν μπορεί να αντικαταστήσει τους περίπου 2.000 εκπαιδευτικούς που εργάζονται για την UNRWA στα σχολεία της Δυτικής Όχθης. Ο ΠΟΥ (ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας) δεν μπορεί να αντικαταστήσει τους εκατοντάδες, αν όχι περισσότερους, παλαιστίνιους επαγγελματίες του τομέα της υγείας που εργάζονται στις κλινικές της UNRWA. Είναι απλούστατα αδύνατον», πρόσθεσε.
Ο Ντάνι Ντάνον, ο ισραηλινός πρεσβευτής στον ΟΗΕ, κατηγόρησε από την πλευρά του τη Γενική Συνέλευση πως αρνείται να προχωρήσει μπροστά και υποστήριξε πως «το ΔΔ είναι πλέον εργαλειοποιημένο».
Σε συνέχεια της υιοθέτησης της γνωμοδότησης του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης για τις υποχρεώσεις του Ισραήλ ως κατοχικής δύναμης σχετικά με την παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας στη Λωρίδα της Γάζας, υιοθετήθηκε το ψήφισμα που κατέθεσαν από κοινού Αλγερία, Μπελίζ, Βολιβία, Βραζιλία, Χιλή, Κολομβία, Αίγυπτος, Γουιάνα, Ινδονησία, Ιρλανδία, Ιορδανία, Κουβέιτ, Λιβύη, Μαλαισία, Ναμίμπια, Νορβηγία, Κατάρ, Σαουδική Αραβία, Σλοβενία, Νότια Αφρική, Ισπανία, Υεμένη και το κράτος της Παλαιστίνης, στο οποίο η Ελλάδα απείχε.
Σύμφωνα με πηγές από τη Νέα Υόρκη «η χώρα μας αν και συμμερίζεται τις ανησυχίες που διατυπώθηκαν στο σχέδιο ψηφίσματος, απείχε διότι πιστεύει ότι πρέπει να δοθεί χρόνος για αντίδραση στα δύο τελευταία ψηφίσματα της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών, που αφορούν το έργο της UNRWA και την απαίτηση εκεχειρίας, τα οποία υπερψήφισε η Ελλάδα».
Στη διαδικασία επεξήγησης ψήφου που προηγήθηκε της ψηφοφορίας, η Ελλάδα, εκπροσωπούμενη από τον Μόνιμο Αντιπρόσωπο στον ΟΗΕ πρέσβη Ευάγγελο Σέκερη, τοποθετήθηκε ως εξής:
«Η σημερινή ψηφοφορία επί του σχεδίου ψηφίσματος με το οποίο ζητείται συμβουλευτική γνώμη του Διεθνούς Δικαστηρίου αναδεικνύει για άλλη μια φορά την επείγουσα ανάγκη αντιμετώπισης της πρωτοφανούς κρίσης που λαμβάνει χώρα στη Μέση Ανατολή.
Η Ελλάδα παραμένει προσηλωμένη στο διεθνές δίκαιο και τη διεθνή δικαιοσύνη. Έτσι, μόλις πριν από λίγες ημέρες, στις 11 Δεκεμβρίου 2024, στη 10η Έκτακτη Ειδική Σύνοδο της Γενικής Συνέλευσης, η Ελλάδα υπερψήφισε τα δύο ψηφίσματα για την υποστήριξη της εντολής της UNRWA καθώς και για την απαίτηση για κατάπαυση του πυρός στη Γάζα.
Πιστεύουμε ότι θα πρέπει να δώσουμε χρόνο στα εμπλεκόμενα μέρη καθώς και στη διεθνή κοινότητα να δώσουν συνέχεια στα προαναφερθέντα ψηφίσματα και να ενεργοποιηθούν προς την κατεύθυνση της αντιμετώπισης των ζητημάτων που έχουν τεθεί. Για το λόγο αυτό, αν και συμμεριζόμαστε τις ανησυχίες που διατυπώνονται στο σχέδιο, θα απέχουμε» υποστήριξε.
O κ. Σέκερης υποστήριξε ότι η Ελλάδα «ως χώρα της περιοχής, αλλά και ως εισερχόμενο εκλεγμένο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, παραμένει έτοιμη να συνδράμει κάθε ειρηνευτική προσπάθεια που συμβάλλει στην προώθηση της τόσο αναγκαίας σταθερότητας και ευημερίας στην περιοχή».
Το ψήφισμα υιοθετήθηκε με την ψήφο 137 κρατών-μελών (μεταξύ αυτών και η Κυπριακή Δημοκρατία), 22 κράτη απείχαν και 12 καταψήφισαν.
Το εν λόγω αναθεωρημένο σχέδιο ψηφίσματος, που κατατέθηκε από πολλά κράτη-μέλη του ΟΗΕ και υιοθετήθηκε από τη Γενική Συνέλευση στις 19/12/2024, καλεί τη διεθνή κοινότητα και τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών να αντιμετωπίσουν τις νομικές και ανθρωπιστικές συνέπειες των πολιτικών και πρακτικών του Ισραήλ στα κατεχόμενα Παλαιστινιακά Εδάφη, συμπεριλαμβανομένης της Ανατολικής Ιερουσαλήμ. Το ψήφισμα βασίζεται στη γνωμοδότηση που εξέδωσε το Διεθνές Δικαστήριο στις 19 Ιουλίου 2024, η οποία έκρινε ότι «η συνεχιζόμενη παρουσία του Ισραήλ στα Κατεχόμενα Παλαιστινιακά Εδάφη είναι παράνομη και ζήτησε τον άμεσο τερματισμό των εποικιστικών δραστηριοτήτων και την αποκατάσταση των ζημιών που έχουν προκληθεί».
Βασικά Σημεία
1. Καταδίκη των Πρακτικών του Ισραήλ:
Το ψήφισμα καταδικάζει τη συνεχιζόμενη κατοχή, την επέκταση των εποικισμών, την προσάρτηση και τα διακριτικά μέτρα του Ισραήλ κατά των Παλαιστινίων, τα οποία παραβιάζουν το διεθνές δίκαιο.
Αναγνωρίζει πρακτικές όπως η αναγκαστική μετακίνηση, η κατάσχεση γης και οι περιορισμοί στην κίνηση των Παλαιστινίων ως συστημική διάκριση και απαρτχάιντ.
2. Απαιτήσεις προς το Ισραήλ:
Το Ισραήλ πρέπει να τερματίσει την παράνομη κατοχή εντός 12 μηνών, να αποσύρει τις στρατιωτικές του δυνάμεις, να σταματήσει τις εποικιστικές δραστηριότητες και να διαλύσει τις σχετικές υποδομές.
Ζητείται αποκατάσταση των ζημιών, επιστροφή των κατασχεμένων περιουσιών και επαναπατρισμός των εκτοπισμένων Παλαιστινίων στους αρχικούς τόπους διαμονής τους.
3. Υποχρεώσεις Άλλων Κρατών και Διεθνών Οργανισμών:
Τα κράτη-μέλη δεν πρέπει να αναγνωρίζουν ή να υποστηρίζουν τις ενέργειες του Ισραήλ στα Κατεχόμενα Παλαιστινιακά Εδάφη και καλούνται να επιβάλουν κυρώσεις σε οντότητες που συνδράμουν στην κατοχή.
Οι διεθνείς οργανισμοί, συμπεριλαμβανομένου του ΟΗΕ, καλούνται να σεβαστούν τις αποφάσεις του Διεθνούς Δικαστηρίου και να μην συνεργάζονται με μέτρα που εκμεταλλεύονται τους πόρους ή αλλοιώνουν τη δημογραφία των κατεχόμενων Παλαιστινιακών Εδαφών.
4. Ανθρωπιστικές Ανησυχίες:
Το ψήφισμα επισημαίνει την κρίσιμη ανθρωπιστική κατάσταση στα Κατεχόμενα Παλαιστινιακά Εδάφη και απευθύνει έκκληση για διεθνή στήριξη προς τον παλαιστινιακό λαό και την προώθηση βιώσιμης ανάπτυξης
5. Λογοδοσία και Δικαιοσύνη:
Δίνεται έμφαση στην εξασφάλιση λογοδοσίας για τις παραβιάσεις του διεθνούς δικαίου, μέσω δίκαιων και ανεξάρτητων ερευνών και διώξεων.
Προτείνεται η δημιουργία διεθνούς μηχανισμού αποκατάστασης και τεκμηρίωσης ζημιών που προκαλούνται από τις ενέργειες του Ισραήλ.
6. Διεθνείς Διασκέψεις και Παρακολούθηση:
Συγκαλείται διάσκεψη των Υψηλών Συμβαλλόμενων Μερών στις Συμβάσεις της Γενεύης για την επιβολή της εφαρμογής τους στα Κατεχόμενα Παλαιστινιακά Εδάφη.
Προτείνεται διεθνής διάσκεψη υπό την αιγίδα της Γενικής Συνέλευσης για την εφαρμογή των ψηφισμάτων του ΟΗΕ σχετικά με την Παλαιστίνη και τη λύση των δύο κρατών.
7. Μελλοντικές Ενέργειες:
Ζητείται από τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ να υποβάλει έκθεση εντός τριών μηνών για την εφαρμογή του παρόντος ψηφίσματος.
Η Γενική Συνέλευση επαναβεβαιώνει την ευθύνη της να ασχοληθεί με το ζήτημα της Παλαιστίνης και να διασφαλίσει τη συμμόρφωση με το διεθνές δίκαιο.
Το ψήφισμα στοχεύει στην αντιμετώπιση της διαρκούς ισραηλινο-παλαιστινιακής σύγκρουσης μέσω της συμμόρφωσης με το διεθνές δίκαιο, διασφαλίζοντας δικαιοσύνη και λογοδοσία, και υποστηρίζοντας το δικαίωμα του παλαιστινιακού λαού στην αυτοδιάθεση. Τονίζεται η επείγουσα ανάγκη για τον τερματισμό της κατοχής και την επίτευξη μιας δίκαιης και διαρκούς ειρήνης στην περιοχή.