epa11363403 President of the Republic of Serbia Aleksandar Vucici (R) speaks before the General Assembly votes on creating an International Day of Remembrance for victims of the Srebrenica genocide at the United Nations Headquarters in New York, New York, USA, 23 May 2024. The resolution would designate 11 July annually as the 'International Day of Reflection and Commemoration of the 1995 Genocide in Srebrenica', commemorating the 1995 genocide of more than 8,000 Bosnian Muslims by Bosnian Serbs. EPA/SARAH YENESEL
Η ανακήρυξη της 11ης Ιουλίου ως παγκόσμιας ημέρας μνήμης της γενοκτονίας στην Σρεμπρένιτσα που αποφασίστηκε χθές, Πέμπτη, από την Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, δυσαρέστησε την πολιτική ηγεσία της Σερβίας. Το επίσημο Βελιγράδι ωστόσο προσπαθεί να παρουσιάσει ως επιτυχία το γεγονός ότι την διακήρυξη για την Σρεμπρένιτσα δεν υποστήριξε η πλειοψηφία των χωρών που αποτελούν μέλη του ΟΗΕ.
Υπέρ της διακήρυξης για την Σρεμπρένιτσα, που πρότειναν η Γερμανία και η Ρουάντα, ψήφισαν 84 χώρες, 19 την καταψήφισαν ενώ 68 χώρες, μεταξύ των οποίων η Ελλάδα και η Κύπρος, τήρησαν ουδέτερη στάση.
Ο πρόεδρος της Σερβίας Αλεξάνταρ Βούτσιτς εκτίμησε ότι «η ψήφιση της διακήρυξης ανοίγει παλιές πληγές» και θα διχάσει του λαούς της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης.
Έντονες ήταν οι αντιδράσεις της πολιτικής ηγεσίας των Σέρβων της Βοσνίας. Η κυβέρνηση της Σερβικής Δημοκρατίας (Republika Srpska), της μίας εκ των δύο οντοτήτων που συνθέτουν την Βοσνία-Ερζεγοβίνη, αποφάσισε να κινήσει τις πολιτικές διαδικασίες για την διάλυση του ενιαίου κράτους. Ο πρόεδρος της Republika Srpska Μίλοραντ Ντόντικ ανήγγειλε την επεξεργασία σχεδίου για την «ειρηνική οριοθέτηση». Όπως εξήγησε, το σχέδιο θα είναι έτοιμο σε 30 ημέρες και θα παρουσιαστεί στις πολιτικές ηγεσίες των άλλων δύο εθνικών κοινοτήτων, των Βόσνιων Μουσουλμάνων και των Κροατών. Ο Ντόντικ αποκάλυψε ότι το σχέδιο αυτό προβλέπει, σε πρώτη φάση, την «οριοθέτηση» σε πολιτικό επίπεδο, όπου κάθε οντότητα θα ασκεί ανεξάρτητη πολιτική. Ανέφερε ότι «για μερικά χρόνια θα διατηρηθεί η συνοχή στο οικονομικό τομέα και την ευρωπαϊκή πολιτική μέχρι να προσαρμοστούν τα δύο μέρη στην νέα κατάσταση και να επέλθει οριστικά η διάλυση». Ο Σερβοβόσνιος ηγέτης επισήμανε ότι η αποδόμηση της Βοσνίας θα γίνει με ειρηνικά μέσα.
Ο Μίλοραντ Ντόντικ πολλές φορές στο παρελθόν έχει απειλήσει με απόσχιση της Republika Srpska, αλλά ποτέ δεν τόλμησε να υλοποιήσει τις απειλές του.
Σημειώνεται ότι στο Σύνταγμα της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης προβλέπεται «το δικαίωμα της αυτοδιάθεσης» για τις εθνικές κοινότητες, εφόσον αποδειχθεί ότι καταπιέζονται ή απειλείται η υπόσταση τους