epa10987635 Myanmar police officers walk in front of the Myanmar national flag during the 2026 FIFA World Cup qualification soccer match between Myanmar and North Korea in Yangon, Myanmar, 21 November 2023. EPA/NYEIN CHAN NAING
Ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες ζήτησε σήμερα την επιστροφή της δημοκρατίας στη Μιανμάρ, στην επέτειο των τριών ετών από πραξικόπημα στη χώρα που ανέτρεψε τη δημοκρατικά εκλεγμένη κυβέρνηση της Αούνγκ Σαν Σου Τσι.
«Σε αυτή τη ζοφερή επέτειο ο γενικός γραμματέας υπογράμμισε την ανάγκη να ανοίξει ο δρόμος προς τη δημοκρατική μετάβαση, με την επιστροφή σε ένα πολιτικό καθεστώς», δήλωσε ο εκπρόσωπος του Γκουτέρες, ο Στεφάν Ντιζαρίκ.
Η Μιανμάρ εισέρχεται σήμερα στο τέταρτο έτος ενός φονικού εμφυλίου που ξέσπασε μετά το πραξικόπημα της 1ης Φεβρουαρίου του 2021, την ώρα που η χούντα είναι αντιμέτωπη με πρωτοφανές κίνημα αμφισβήτησης.
Οι στρατηγοί παρέτειναν χθες, Τετάρτη, για έξι ακόμη μήνες την κατάσταση έκτακτης ανάγκης που έχουν επιβάλει στη χώρα μετά το πραξικόπημα, αναβάλλοντας για μία ακόμη φορά τις εκλογές, για τη διεξαγωγή των οποίων θέτουν ως όρο τη σταθερότητα στη χώρα.
Στο όνομα «της μάχης κατά των τρομοκρατών» οι στρατιωτικοί διώκουν τους υποστηρικτές της επιστροφής στη δημοκρατία, σε μια εμφύλια σύγκρουση που έχει επεκταθεί σε διάφορες περιοχές της Μιανμάρ και μαίνεται μεταξύ του στρατού και πολιτικών αντιπάλων της χούντας. Σε αυτή προστίθενται συγκρούσεις με ένοπλες εθνοτικές ομάδες.
Οι μάχες έχουν προκαλέσει τον εκτοπισμό περισσότερων από δύο εκατομμυρίων αμάχων, επεσήμανε ο ΟΗΕ.
Περισσότεροι από 4.400 άνθρωποι έχουν σκοτωθεί στην καταστολή που ακολούθησε το πραξικόπημα, σύμφωνα με τοπική οργάνωση.
Ο επικεφαλής της χούντας Μιν Αούνγκ Χλάινγκ διαβεβαίωσε χθες, Τετάρτη, ότι ο στρατός «θα κάνει ό,τι είναι απαραίτητο» για να αποκαταστήσει τη σταθερότητα στη χώρα, όμως οι ήττες που έχει υποστεί τον τελευταίο καιρό στις συγκρούσεις με ένοπλες εθνοτικές ομάδες έχουν αποδυναμώσει τη θέση του στρατηγού.
Οι δεκάδες ομάδες λαϊκής υπεράσπισης, που έκαναν την εμφάνισή τους μετά το πραξικόπημα, εξέπληξαν τον στρατό με την αποτελεσματικότητά τους και έκαναν πιο περίπλοκη τη σύγκρουση, σύμφωνα με τους αναλυτές.
Ωστόσο στη Μιανμάρ υπάρχουν εδώ και δεκαετίες δεκάδες ένοπλες ομάδες εθνοτικών μειονοτήτων που παραδοσιακά συγκρούονται με τον στρατό καθώς επιδιώκουν να αποκτήσουν αυτονομία και να αναλάβουν τη διαχείριση των πόρων των περιοχών όπου δρουν.
Στα τέλη Οκτωβρίου 2023 τρεις ένοπλες εθνοτικές ομάδες, που ένωσαν τις δυνάμεις τους σχηματίζοντας τη Συμμαχία της Αδελφότητας, εξαπέλυσαν συντονισμένη επιχείρηση και κατάφεραν να καταλάβουν πόλεις και στρατηγικής σημασίας οδικούς άξονες στα σύνορα με την Κίνα, μια πρωτοφανή στρατιωτική πρόκληση για τη χούντα.
Συμφωνία εκεχειρίας υπό την αιγίδα του Πεκίνου, συμμάχου του στρατιωτικού καθεστώτος, οδήγησε στον τερματισμό των μαχών στην περιοχή αυτή, επέτρεψε όμως στη Συμμαχία να εδραιώσει τις θέσεις της εκεί.
Όμως οι συγκρούσεις συνεχίζονται αλλού, κυρίως στην πολιτεία Ραχίν, στη δυτική Μιανμάρ, όπου μια άλλη ομάδα ανταρτών ανακοίνωσε στα τέλη Ιανουαρίου ότι κατέλαβε το λιμάνι Παουκτάου και ισχυρίζεται ότι ελέγχει πολλές θέσεις στη μεθόριο με την Ινδία.
Η επιτυχία της επιχείρησης της Συμμαχίας της Αδελφότητας έχει φέρει στην επιφάνεια διαφωνίες στο εσωτερικό της χούντας, έχει προκαλέσει μαζικές λιποταξίες στρατιωτών που καταφεύγουν κατά χιλιάδες στην Ινδία και την Κίνα και έχει προκαλέσει πρωτοφανείς δημόσιες επικρίσεις από υποστηρικτές του στρατιωτικού καθεστώτος.
Την ίδια ώρα, η κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη Μιανμάρ δεν παύει να επιδεινώνεται, υπενθύμισε την Τρίτη ο ΟΗΕ. Ο στρατός «βασίζονταν πάντα στην τιμωρία των αμάχων που θεωρούσε ότι στήριζαν τους εχθρούς του», υπογράμμισε ο Ύπατος Αρμοστής του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα Φόλκερ Τουρκ.
Η χούντα έχει κάψει χωριά, έχει προχωρήσει σε εκτελέσεις με συνοπτικές διαδικασίες και έχει χρησιμοποιήσει αεροπορικούς βομβαρδισμούς και πλήγματα του πυροβολικού για να τιμωρήσει τις κοινότητες που αρνούνται να υποταχθούν, καταγγέλλουν οργανώσεις προάσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και αντιφρονούντες.
Παράλληλα ο στρατός στοχοθετεί τα επικριτικά μέσα ενημέρωσης, ακυρώνοντας άδειες λειτουργίας ή φυλακίζοντας δεκάδες δημοσιογράφους.
Το 2023 υπήρχαν στη Μιανμάρ 43 κρατούμενοι δημοσιογράφοι, με τη χώρα να βρίσκεται στη δεύτερη θέση παγκοσμίως, πίσω από την Κίνα, στις φυλακίσεις δημοσιογράφων, σύμφωνα με την Επιτροπή για την Προστασία των Δημοσιογράφων.
Οι διπλωματικές προσπάθειες να βρεθεί ειρηνική λύση στην κρίση δεν έχουν αποφέρει αποτελέσματα, παρά τις πρωτοβουλίες του ΟΗΕ και της Ένωσης Κρατών Νοτιοανατολικής Ασίας (ASEAN).
(ΑΠΕ-ΜΠΕ)